Lễ ăn hỏi – Wikipedia tiếng Việt

Bảng đính hôn treo trước cửa

Lễ ăn hỏi còn được gọi là lễ đính hôn là một nghi thức trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt. Đây là sự thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai họ. Đây là giai đoạn quan trọng trong quan hệ hôn nhân: cô gái trở thành “vợ sắp cưới” của chàng trai, và chàng trai sau khi mang lễ vật đến nhà gái là đã chính thức xin được nhận làm rể của nhà gái và tập gọi bố mẹ xưng con.

Trong lễ đám cưới, nhà trai mang lễ vật tới nhà gái. Nhà gái nhận lễ đám cưới tức là chính danh công nhận sự gả con gái cho nhà trai, và kể từ ngày đám cưới, đôi trai gái hoàn toàn có thể coi là đôi vợ chồng chưa cưới, chỉ còn chờ ngày cưới để công bố với hai họ .

Thành phần tham gia[sửa|sửa mã nguồn]

Nhà trai: Chú rể, bố mẹ, ông bà, gia đình,bạn bè và một số thanh niên chưa vợ bưng mâm quả (hoặc bê tráp). Thường thì người bê tráp là nữ nhưng do mâm quả bây giờ khá nặng nên có thể thay thế bằng nam. Số người bê tráp là số lẻ, 3, 5, 7, 9 hoặc 11.

Nhà gái : Cô dâu, cha mẹ, ông bà, mái ấm gia đình và 1 số ít nữ chưa chồng để đón lễ đám cưới, số nữ đón lễ vật tương ứng với số nam bưng mâm .

Lễ đám cướiTrầu, cau ; bánh cốm ; mứt sen ; rượu ; chè ; thuốc lá ; bánh phu thê ( bánh xu xê ), bánh đậu xanh, lợn sữa quay, tiền dẫn cưới v.v.

Những gia đình xưa thường dùng bánh cặp nghĩa là gồm hai thứ bánh tượng trưng cho âm dương[cần dẫn nguồn]. Những cặp bánh thường dùng trong lễ ăn hỏi là bánh phu thê và bánh cốm – bánh phu thê tượng trưng cho Dương, bánh cốm tượng trưng cho Âm; hoặc bánh chưng và bánh dày – bánh chưng vuông là Âm, bánh dày tròn là Dương. Thường thường cùng kèm với bánh chưng và bánh dày thường có quả nem. Bánh cốm, bánh xu xê, bánh chưng, bánh dày và quả nem dùng trong lễ ăn hỏi đều được đựng trong hộp giấy màu đỏ hoặc bọc trong giấy đỏ, màu đỏ chỉ sự vui mừng. Cũng có gia đình thay vì các thứ bánh trên, dùng xôi gấc và lợn quay.

Đó là những lễ vật tối thiểu theo tục lệ truyền thống ; tất yếu, chất lư ­ ợng và số lượng thêm bớt thì tùy thuộc vào năng lượng kinh tế tài chính của từng mái ấm gia đình. Theo phong tục TP.HN truyền thống cuội nguồn thường có lợn sữa quay, còn theo phong tục miền Nam hoàn toàn có thể có một chiếc nhẫn, một dây chuyền sản xuất hay bông hoa tai đính hôn. Tuy nhiên, số lượng lễ vật nhất thiết phải là số chẵn ( bội số của 2, tượng trưng cho có đôi có lứa ), nhưng lễ vật đó lại được xếp trong số lẻ của tráp ( số lẻ tượng trưng cho sự tăng trưởng ) .Lễ vật dẫn cưới biểu lộ lòng biết ơn của nhà trai so với công ơn dưỡng dục của cha mẹ cô gái. Nói theo cách xưa là : nhà trai bỗng dưng được thêm người, còn nhà gái thì ngược lại, ” Con gái là con người ta “. Mặt khác, lễ vật cũng biểu lộ được sự quý mến, tôn trọng của nhà trai so với cô dâu tương lai .Trong một chừng mực nào đó, đồ dẫn cưới cũng bộc lộ thiện ý của nhà trai : xin góp phần một phần vật chất để nhà gái giảm bớt ngân sách cho hôn sự. Tuy nhiên, điều này thời nay càng lúc càng trở nên mờ nhạt xét về vai trò, vì dễ dẫn đến cảm xúc về sự gả bán con, thách cưới .

Rước lễ vật[sửa|sửa mã nguồn]

Một đoàn rước lễ vật bên họ nhà traiTất cả những lễ vật phải được sắp xếp ngăn nắp và thẩm mỹ và nghệ thuật. Và nhất thiết phải được bày vào quả sơn son thếp vàng ( hay mâm đồng đánh bóng, phủ vải đỏ ). Có như thế mới nhấn mạnh vấn đề được tính biểu trưng của lễ vật. Xưa, người đội lễ phải khăn áo chỉnh tề, thắt dây sống lưng đỏ. Nay, những cô gái đội lễ đã có áo dài đỏ thay thế sửa chữa nên không cần phải dùng thắt lưng đỏ nữa. Dù dùng phương tiện đi lại đi lại là : xe hơi, xích lô, xe máy, hay đi bộ thì đoàn đám cưới cũng nên dừng lại cách nhà gái khoảng chừng l00 m, sắp xếp đội hình, rồi mới đội lễ vào nhà gái. Đây thực sự là một hình thái văn hóa truyền thống dân tộc bản địa .

Vì đây là một lễ trọng nên nhà gái phải sẵn sàng chuẩn bị chu đáo hơn lễ chạm mặt. Tuy nhiên, do nội dung đa phần của lễ này là sự đàm đạo đơn cử, chính thức của hai mái ấm gia đình về việc chuẩn bị sẵn sàng lễ cưới, nên nhà gái không bày tiệc mặn mà chỉ bày tiệc trà. Ngày nay hầu hết những mái ấm gia đình gái đều chuẩn bị sẵn sàng tiệc mặn để thết đãi mái ấm gia đình trai mong tạo trung khí gắn bó và hàn huyên. Nghi thức trao nhận lễ vật cũng nên trở thành nghi thức bắt buộc .

Phải ngồi trong phòng cho đến khi nào chú rể vào đón hoặc cha mẹ gọi mới được ra. Ra mắt tổ tiên bằng cách thắp hương lên bàn thờ cúng. Sau đó cô dâu sẽ cầm ấm trà đi từng bàn để rót nước mời khách .

Nhà gái nhận lễ rồi đặt một phần lên bàn thờ cúng gia tiên. Khi lễ đám cưới xong, bánh trái, cau, chè được nhà gái ” lại quả ” ( chuyển lại ) cho nhà trai một chút ít, còn nhà gái dùng để chia cho họ hàng và người thân trong gia đình .

Lưu ý: đối với cau thì phải xé chứ không được dùng dao để cắt. Khi nhà trai nhận lại tráp để bê về thì phải để ngửa, không được úp tráp lại.

Đại diện nhà gái chuẩn bị sẵn sàng đón rước nhà trai trong lễ đám cưới, những cô gái nhận tráp lễ vật mặc áo dài màu đỏXưa, sau lễ đám cưới, nhà gái dùng những lễ vật nhà trai đã đưa để chia ra từng gói nhỏ để làm quà biếu cho họ hàng, bè bạn, xóm giềng, … Ý nghĩa của tục này là sự loan báo : Cô gái đã có nơi có chỗ .Trong việc chia bánh trái, cau, chè cau phải chia theo số chẵn, nhưng kiêng chia hai quả, nghĩa là mỗi nơi từ bốn quả cau, bốn lá trầu trở lên. Con số chẵn là số dương, số lẻ là số âm dùng trong việc cúng lễ .Theo lối mới giờ đây, cũng chia bánh trái, thường có kèm theo những tấm thiếp của đôi bên hai họ báo tin đính hôn của đôi trẻ. Nếu ngày nghênh hôn không xa ngày hỏi, trong thiếp sẽ ghi rõ lễ cử hành vào ngày nào. Trong trường hợp này có khi cùng với thiếp ” báo hỷ ” lại có thiếp mời tiệc cưới .

Trang phục cho cô dâu : một bộ áo dài, vừa hoàn toàn có thể mặc trong lễ cưới, vừa hoàn toàn có thể mặc ở những dịp liên hoan sau này. Có thể sắm cho cô dâu tương lai những đồ trang sức đẹp sau : xuyến, vòng, hoa tai. Chú rể mặc comple, cà vạt .

Một số lễ vật nhà gái lại quả cho nhà trai trong một đám cưới tổ chức triển khai tại TP. Hải PhòngNhà gái thường nhờ những cô gái trong họ hoặc bè bạn chia giúp. Khi nhà trai dẫn lễ đám cưới tới nhà gái, nhà gái thường làm cơm thết đãi. Sau lễ đám cưới đôi bên kể là giao kết gắn bó với nhau rồi. Tuy vậy thời xưa những cặp vị hôn phu và hôn thê cũng không được phép gặp nhau, trừ trường hợp đặc biệt quan trọng lắm đôi bên cha mẹ mới được cho phép. Phong tục ngày này đổi khác, sau lễ đám cưới đôi trai gái thường gặp nhau luôn. Từ lễ đám cưới đến lễ cưới, xưa kia có khi hàng bốn năm năm, nhưng thời nay thời hạn đó thường được rút ngắn, có khi chỉ vài ba ngày .Chính rất lâu rồi, những cụ vẫn khuyên những chàng trai đã hỏi vợ thì cưới ngay để tránh sự nguy hiểm của thời hạn. Ca dao có câu :

Cưới vợ thì cưới liền tay,

Chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha.

Lễ đám cưới xong đôi bên trai gái chờ lễ cưới là xong nhưng theo tục xưa, có nhiều nhà gái đã nhận ăn lễ hỏi của nhà trai cũng không cho cử hành lễ nghênh hôn sớm, có khi vì cô gái còn quá nhỏ tuổi, có khi vì cha mẹ thương con vì không muốn con sớm phải về nhà chồng .

Thư viện ảnh[sửa|sửa mã nguồn]

Mâm trầu cau trong lễ đám cưới

Tráp bánh xu xê

Tráp bánh cốm

Một mâm lợn sữa quay dùng trong đám cưới