Phong trào nuôi lươn đã và đang tăng trưởng mạnh ở nhiều nơi trên địa phận thành phố ( Vĩnh Thạnh, Cờ Đỏ, Thốt Nốt, … ) với phong phú các hình thức nuôi nhưng phổ cập nhất vẫn là kiểu nuôi truyền thống lịch sử trong bùn đất .
Tuy nhiên, với kiểu nuôi này đã thể hiện những mặt hạn chế nhất định như khó quản trị về số lượng lươn nuôi, thức ăn dư thừa, dịch bệnh và tỷ suất hao hụt cao, … Đồng thời việc góp vốn đầu tư một lượng đất khá lớn vào bể nuôi góp thêm phần làm gia tăng giá thành loại sản phẩm và giảm hiệu suất cao kinh tế tài chính mang lại .
Lươn nuôi không bùn trong bể lót bạt.
Hiện nay, ở xã Thạnh Phú – huyện Cờ Đỏ nhiều hộ nuôi lươn đã mạnh dạn vận dụng quy mô nuôi lươn mới ( không bùn trong bể lót bạt ), hiệu quả đem lại khá khả quan .
Ông Nguyễn Hồng Dũng, ngụ ấp Phước Lộc là hộ nuôi nổi bật thành công xuất sắc với quy mô này. Sau nhiều năm gắn bó với nghề, ông không ngừng lan rộng ra thêm bể nuôi lươn, đến nay đã được 4 bể với diện tích quy hoạnh gần 100 mét vuông .
Ông Dũng cho biết : “ Trước đây, tôi hầu hết sống bằng nghề nông chỉ với khoảng chừng 3.000 mét vuông đất canh tác lúa, làm lụng cực khổ, khó khăn vất vả nhiều năm nhưng thu nhập từ cây lúa không đáng là bao, đời sống lao đao, thiếu thốn đủ điều. Khi thấy bà con nhiều nơi nuôi lươn đem lại doanh thu khá cao nên tôi đã phát sinh dự tính và từ đó bắt tay ngay vào việc nuôi lươn. Lúc đầu nuôi tuy gặp không ít khó khăn vất vả nhưng nhờ chịu siêng, chịu khó, ham học hỏi dần thì kinh nghiệm tay nghề cũng lên ” .
Theo kinh nghiệm nuôi lươn không bùn từ ông Dũng, với bể nuôi 20m2 (4m x 5m), ông thả 50 kg lươn giống (loại 30 con/kg), mật độ thả 75 con/m2, tỷ lệ sống 70%. Sau 7 tháng nuôi và chăm sóc, lươn đạt trọng lượng từ 180 – 200g/con, thu hoạch khoảng 200 kg lươn thịt, bán với giá bình quân 125.000 đồng/kg. Ước tính, nếu trừ đi các khoản chi phí về (con giống, thức ăn, dụng cụ làm bể bạt, công chăm sóc,…), mỗi bể ông thu gần 12 triệu đồng.
Ông Dũng san sẻ một số ít kinh nghiệm tay nghề nuôi lươn không bùn, để nuôi lươn tốt người nuôi cần chú ý quan tâm những yếu tố sau :
– Chuẩn bị bể nuôi lươn :
+ Chọn vị trí yên tĩnh, ít người qua lại, có bóng mát, dễ lấy nước vào và thoát nước ra, làm mái che hoặc làm giàn trồng cây leo che nắng, gió .
+ Cắm trụ, dùng bạt ny lông loại dày không thoát nước quây quanh các trụ tạo thành bể. Diện tích bể : 20 mét vuông. Chiều cao bể 1 – 1,2 m .
+ Cho nước qua lọc và đã diệt khuẩn, diệt ký sinh trùng vào bể. Mực nước trong bể : 20 – 30 cm. Mặt nước thấp hơn miệng bể 40 – 50 cm. Thả rau ( đắng, muống, nhút, …. ) và trà tre tạo bóng râm và nơi trú ẩn cho lươn .
– Chọn và thả giống: Lươn có 3 loại (màu vàng sẫm, màu vàng xanh và màu xám tro), người nuôi nên chọn lươn màu vàng sẫm để nuôi vì đây là loại lươn cho tốc độ sinh trưởng và phát triển tốt nhất. Kích thước lươn giống thả nuôi 30 – 60 con/kg là phù hợp. Giống quá nhỏ, lươn khó chăm sóc, dễ chết, thời gian nuôi kéo dài.
Giống lươn lớn ( 10 – 20 con / kg ) thì khi mua phải chú ý nguồn giống, vì cỡ giống này lươn hay bị chết sau khoảng chừng một tháng nuôi do bị giãn cột sống lúc bị đánh bắt cá. Lươn giống thả nuôi phải đồng cỡ, không bị sây sát, khỏe mạnh .
Mật độ thả tốt nhất là 60 – 80 con / mét vuông. Trước khi thả nuôi cần tắm lươn bằng nước muối 2 – 3 % trong 3 – 5 phút để sát trùng và vô hiệu những con yếu, nếu thấy lươn lao lên mặt nước thì thay nước sạch hoặc vớt lươn ra .
Một kiểu bể lót bạt nuôi lươn không bùn. Ảnh : IT .
– Cách cho ăn : Lươn nuôi cần phải qua quy trình thuần dưỡng để quen dần với thức ăn. Không nên cho lươn ăn ngay khi vừa thả nuôi, mà phải bỏ đói 2 – 3 ngày. Thức ăn cho lươn hầu hết bắt từ tự nhiên : cua, ốc, cá tạp, tép, … và thức ăn công nghiệp. Mỗi ngày cho lươn ăn 1 – 2 lần, lượng cho ăn bằng 5 – 7 % khối lượng lươn trong bể ( nếu cho ăn nhiều lươn tham ăn dễ bội thực và chết, cho ăn thiếu lươn chậm lớn ), thức ăn cho vào sàn đặt ở vị trí cố định và thắt chặt, cho lươn ăn đúng giờ ( thường bữa chính từ 16 – 18 giờ ) .
Sau mỗi lần cho ăn, cần triển khai vớt bỏ thức ăn thừa khỏi bể, tránh ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nước nuôi. Khi trời âm u, mưa, lạnh : phải giảm bớt lượng thức ăn. Đồng thời, thức ăn cho lươn không nên biến hóa một cách bất thần mà phải biến hóa từ từ để lươn thích nghi, ở quá trình đầu khi thả nuôi thức ăn phải cung ứng khá đầy đủ cho lươn không để lươn đói vì chúng sẽ ăn nhau giảm tỷ suất sống. Định kỳ 7 ngày trộn vitamin C, men tiêu hóa vào thức ăn để tăng đề kháng và năng lực tiêu hóa cho lươn .
Nuôi lươn không bùn là quy mô mang lại hiệu suất cao kinh tế tài chính cao. Ảnh : IT
– Thay nước bể nuôi lươn: Do nuôi với hình thức thâm canh và lươn là loài thủy sản da trơn nên rất mẫn cảm với môi trường sống. Vì thế phải thay nước bể nuôi lươn mỗi ngày (100%) lượng nước trong bể. Duy trì mực nước vừa ngập các giá thể (khoảng từ 30 – 40 cm).
Nhận xét về quy mô nuôi lươn không bùn sử dụng giá thể là trà tre và rau trong bể lót bạt của ông Nguyễn Hồng Dũng, chị Phạm Thị Tuyết Anh – Cán bộ Trung tâm khuyến nông – khuyến ngư thành phố cho biết : “ ông Dũng là người tiên phong của xã tìm ra cách nuôi lươn mới, đem lại hiệu suất cao cao và đáp ứng loại sản phẩm lươn sạch cho thị trường. Mô hình này của ông đã đổi khác được cách nghĩ, cách làm, giúp người nuôi lươn địa phương học hỏi, rút ngắn thời hạn nuôi, giảm ngân sách thức ăn .
Ngoài ra, quy mô nuôi lươn không bùn trong bể lót bạt không gây ô nhiễm góp thêm phần quy đổi cơ cấu tổ chức cây xanh, vật nuôi và chung tay kiến thiết xây dựng nông thôn mới. Có thể nói quy mô nuôi lươn không bùn là một hướng đi mới vừa mang hiệu suất cao kinh tế tài chính cao vừa xử lý việc làm cho một bộ phận lao động thư thả ở địa phương. Đây là quy mô độc lạ cần được nhân rộng để giúp người dân nhanh gọn thoát nghèo, vươn lên không thay đổi đời sống .
Lươn đồng là một loài thủy sản rất quen thuộc với người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng. Giá trị của lươn không chỉ là một nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng (đạm: 18,6%; chất béo: 9,1%), chúng còn là đối tượng có giá trị kinh tế cao trên thị trường so với một số giống loài thủy sản nước ngọt khác. Trong y học, người ta nói thịt lươn có tác dụng bổ máu và an thần (chữa bệnh khó ngủ). Các nhà khoa học còn xem lươn là đối tượng nghiên cứu thú vị, vì nó có quá trình biến cơ thể cái thành cơ thể đực.
