Là quốc gia bại trận, sau Chiến tranh thế giới thứ 2, Nhật Bản lâm vào khủng hoảng trầm trọng, đặc biệt là về kinh tế. Để giải quyết vấn đề này, nước Nhật đã tiến hành cải cách ruộng đất, cải tổ công ty và cải thiện điều kiện làm việc của công nhân…Điều này đem đến sự phát triển “thần kỳ” của kinh tế Nhật Bản trong giai đoạn 1951-1973. Cùng tìm hiểu chi tiết vấn đề này qua bài viết sau.
Sau Chiến tranh thế giới thứ 2 – nền kinh tế Nhật như thế nào?
Chiến tranh quốc tế lần thứ 2 kết thúc, nền kinh tế nước Nhật lâm vào thực trạng khủng hoảng cục bộ nghiêm trọng ; thiếu nguồn năng lượng, lạm phát kinh tế kinh tế, vấn nạn thất nghiệp … Đất nước Nhật Bản bị quân đội Mỹ chiếm đóng .
Hầu hết những cơ sở sản xuất đều được chuyển sang sản xuất ship hàng cuộc chiến tranh, trong đó hầu hết bị tàn phá trong đại chiến. 6 triệu lính và người dân Nhật từ khắp những vùng chiến sự ở Thái Bình Dương quay trở về nước, nhà nước nước này phải đối lập với gánh nặng – thất nghiệp .
>> Đây chính là lực cản trong quá trình khôi phục kinh tế.
Nhật là nước bại trận và chịu hậu quả nặng nề từ cuộc chiến tranh quốc tế thứ 2
>> > Nước Nhật đã triển khai một số ít cải cách lớn về kinh tế – xã hội
- Giải thể các nhóm Zaibatsu: Việc này nhằm tiêu diệt sức mạnh quân sự của Nhật, xóa bỏ quyền kiểm soát của một số công ty lớn trong nền kinh tế.
- Đồng thời, thực hiện cải tổ các công ty theo hướng phu tập trung hóa. Giải pháp này đã tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ cho tất cả các ngành công nghiệp và thúc đẩy cơ chế thị trường hoạt động mạnh,
- Giải quyết vấn đề việc làm: Thực hiện cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương cho công nhân. Đặc biệt, thực hiện dân chủ hóa lao động.
- Trong khoảng thời gian từ 1945-1947, 3 đạo luật đã được ban hành là Luật công đoàn, Luật tiêu chuẩn lao động và Luật điều chỉnh các quan hệ lao động.
>> Những cải cách này nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo để nước Nhật Phục hồi kinh tế và chuyển hướng từ Nhà nước quân sự chiến lược sang Nhà nước hướng tăng trưởng kinh tế .
- Cải cách ruộng đất: Quy định địa chủ chỉ được giữ lại một phần ruộng đất, tối đa là 5ha, giảm xuống còn 1ha. Phần còn lại nhà nước sẽ mua và chuyển nhượng cho những nông dân không có ruộng đất.
Sự phát triển thần kỳ của kinh tế Nhật Bản sau thế chiến thứ 2
Với “tinh thần nước Nhật” và sự đồng lòng của toàn thể nhân dân “xứ Phù Tang”, khoảng 20 năm sau chiến tranh (1951-1973), nền kinh tế Nhật Bản phát triển với tốc độ chóng mặt. Nhiều nhà kinh tế thế giới coi đây là sự phát triển “thần kỳ” của nền kinh tế Nhật Bản.
Từ một đống đổ nát sau cuộc chiến tranh, Nhật Bản trở thành cường quốc kinh tế thứ 2 trong quốc tế tư bản sau Mỹ. Cụ thể :
Tốc độ phát triển kinh tế tăng nhanh
Từ 1952 – 1973, vận tốc tăng tổng sản phẩm quốc dân thực tiễn của Nhật Bản ở mức cao nhất trong những nước tư bản. So với thời gian năm 1950, năm 1973 giá trị tổng sản phẩm trong nước tăng hơn 20 lần, từ 20 tỷ USD lên 402 tỷ USD, vượt Anh, Pháp và CHLB Đức .
Từ 1951 – 1973, kinh tế Nhật Bản bước vào sự tăng trưởng thần kỳ
Tốc độ tăng trưởng công nghiệp thời kỳ 1950 – 1960 là 15,9 % ; từ 1960 – 1969 là 13,5 %. Giá trị tổng sản lượng công nghiệp tăng từ 4,1 tỷ USD năm 1950 lên 56,4 tỷ USD năm 1969 .
Các ngành công nghiệp tăng trưởng và tăng nhanh
Những ngành công nghiệp then chốt đã tăng lên với nhịp độ nhanh. Mặc dù Nhật hầu hết không có mỏ dầu, xong lại đứng đầu những nước tư bản về nhập và chế biến dầu thô. Riêng năm 1971 đã nhập tới 186 triệu tấn dầu thô ; công nghiệp sản xuất thép năm 1950 là 4,8 triệu tấn, đến năm 1973 là 117 triệu tấn .
Năm 1960, ngành công nghiệp xe hơi của Nhật đứng hàng thứ 6 trong quốc tế tư bản và đến năm 1967 vươn lên hàng thứ 2 sau Mỹ .
Công nghiệp đóng tàu đến những năm 1970 chiếm 50 % tổng số tàu biển và có sáu trong mười nhà máy sản xuất đóng tàu lớn nhất quốc tế tư bản .
Sự tăng trưởng nhanh của một số ít ngành kinh tế lớn đã làm đổi khác nhanh cơ cấu tổ chức ngành sản xuất của Nhật Bản. Tỷ trọng những ngành nông-lâm-ngư nghiệp giảm đi đáng kể. Thay vào đó là sự tăng trưởng trong ngành công nghiệp, dịch vụ .
Đến nay, Nhật đã vươn lên trở thành “ con rồng châu Á ” với nền kinh tế tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ
Hiện nay, Nhật Bản đang là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế hàng đầu châu Á và thế giới, được ví như “con rồng châu Á”. Để đáp ứng nhu cầu phát triển nền kinh tế, Nhật đã và đang đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu lao động từ nhiều quốc gia trong khu vực, trong đó, Việt Nam là một trong những thị trường chủ lực.
“Yếu tố” nào đem đến sự phát triển thần kỳ của kinh tế Nhật?
Phát huy vai trò của nhân tố con người
Sự tăng trưởng “ thần kỳ ” của kinh tế Nhật Bản phải để đến yếu tố tiên phong là con người. Kế thừa nền giáo dục của thời kỳ trước, từ sau thế chiến thứ hai, Nhật đã phổ cập hệ giáo dục 9 năm. Trên cơ sở đó, người Nhật chú trọng đào tạo và giảng dạy đội ngũ công nhân tay nghề cao, có đủ năng lực chớp lấy và sử dụng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến mới .
Sự tăng trưởng thần kỳ của nền kinh tế – tiên phong phải kể đến yếu tố con người
Thêm đó, đội ngũ cán bộ khoa học – kỹ thuật của Nhật Bản khá phần đông, có chất lượng cao, góp thêm phần đắc lực vào bước tăng trưởng nhảy vọt về kỹ thuật và công nghệ tiên tiến của quốc gia .
Các nhà quản trị kinh doanh thương mại cũng được nhìn nhận là những người nhạy bén, biết chớp lấy thị trường và thay đổi giải pháp kinh doanh thương mại, đem đến những thắng lợi của công ty Nhật trên trường quốc tế .
Duy trì mức tích lũy và sử dụng vốn đầu tư có hiệu quả
“ Đất nước mặt trời mọc ” được coi là nước có tỷ suất tích góp vốn cao nhất trong những nước tư bản tăng trưởng. Tỷ lệ tích góp vốn liên tục của giai đoạn 1052 – 1973 khoảng chừng 30-35 % thu nhập quốc dân .
Trong đó, tỷ suất góp vốn đầu tư vào tư bản cố định và thắt chặt trong tổng sản phẩm xã hội của Nhật Bản cao. Đây là một trong những tác nhân quyết định hành động, bảo vệ cho nền kinh tế Nhật tăng trưởng với vận tốc cao .
Về sử dụng vốn, Nhật cũng là một nước sử dụng vốn táo bạo và có hiệu suất cao. Tại Nhật Bản, nhiều ngân hàng nhà nước thương mại đồng ý cho vay đến 95 % tổng số vốn. Biện pháp có phần mạo hiểm này tạo điều kiện kèm theo tăng nhanh số vốn chuyển vào sản xuất kinh doanh thương mại .
Những yếu tố quan trọng khác
Bên cạnh đó, còn có những yếu tố khác như :
- Tiếp cận và ứng dụng nhanh những tiến bộ khoa học – kỹ thuật
- Chú trọng vai trò điều tiết của kinh tế Nhà nước
- Mở rộng thị trường trong nước và ngoài nước
- Kết hợp khéo léo cấu trúc kinh tế hai tầng
- Đẩy mạnh hợp tác với Mỹ và các nước khác
Trên đây là một vài nét điển hình nổi bật của kinh tế Nhật Bản trong giai đoạn tăng trưởng thần kỳ ( 1951 – 1973 ). Hi vọng bài viết đã đem đến san sẻ hữu dụng, giúp bạn hiểu thêm về kinh tế Nhật cũng như niềm tin Nhật Bản .
TƯ VẤN XKLĐ NHẬT BẢN 24/7
HỖ TRỢ TƯ VẤN TRỰC TUYẾN VÀ THỦ TỤC ĐĂNG KÝ THAM GIA
HOTLINE: 091.858.2233 (Hỗ trợ tư vấn 24/7 qua: Call, Message, Zalo, SMS)
Nếu không tiện chuyện trò qua điện thoại thông minh hoặc gửi tin nhắn ngay lúc này, bạn hoàn toàn có thể YÊU CẦU GỌI LẠI bằng việc nhập số điện thoại cảm ứng vào form bên dưới để được cán bộ tư vấn của công ty liên lạc tương hỗ .
