Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (166.91 KB, 8 trang )
HƯỚNG DẪN DÀN Ý THUYẾT MINH
VỀ CHIẾC NÓN LÁ VIỆT NAM
DÀN Ý:
A.Mở bài:
– Giới thiệu chiếc nón lá Việt Nam (Chiếc nón lá Việt Nam là một trong
những vật dụng để che nắng che mưa duyên dáng và tiện lợi trở thành
vật làm duyên đáng yêu cho những cô thiếu nữ ngày xưa, nó gắn bó với
con người Việt Nam ta.)
B. Thân bài: (thuyết minh về chiếc nón lá)
– Hoàn cảnh ra đời của chiếc nón lá: (có lẽ từ ngàn xưa, với cái nắng
chói trang của khí hậu nhiệt đới gió mùa, nắng lắm mưa nhiều tổ tiên ta
đã biết lấy lá kết vào nhau để làm vật dụng đội lên đầu để che nắng che
mưa.dần dần nó được cải tiến thành những chiếc nón có hình dạng khác
nhau.)
– Giới thiệu chất liệu và cách làm nón: (Nón làm bằng nhiều vật liệu
khác nhau nhưng chủ yếu bằng lá nón, chiếc nón được bàn tay khéo
léocủa các nghệ nhân chuốt từng thanh tre tròn rồi uốn thành vòng tròn
có đường kính to nhỏ khác nhau thành những cái vanh nón, vành nón to
hơn có đường kinh rộng 50cm, cái tiếp theo nhỏ dần có đến 16 cái vanh,
cái nhỏ nhất tròn bằng đồng xu. Tất cả được xếp tiếp nhau trên một cái
khuôn hình chóp. Những chiếc lá nón được lấy về từ rừng đem phơi khô
cho trắng được xếp tứng cái chồng khít lên nhau cất trong những túi ni
lông cho đỡ mốc. Khi đem ra làm nón người phụ nữ, thợ thủ công lấy
từng chiếc lá, là cho phẳng rồi lấy kéo cắt chéo đầu trên lấy kim sâu
chúng lại với nhau chừng 24-25 chiếc lá cho một lượt sau đó xếp đều
trên khuôn nón. Lá nón mỏng và cũng chóng hư khi gặp mưa nhiều nên
các thợ thủ công nghĩ ngay ra tận dụng bẹ tre khô để là lớp giữa hai lớp
lá nón làm cho nón vừa cứng lại vừa bền. Khâu đoạn tiếp, thợ thủ công
lấy dây cột chặt lá nón đã trải đều trên khuôn với khung nón rồi họ mới
bắt đầu khâu. Chỉ dùng để khâu cũng phải chọn rất kĩ lưỡng thì nó mới
bền. Thợ thủ công của chúng ta dùng chỉ bằng nhiều loại khác nhau
nhưng chỉ phải dai mềm. Họ cần mẫn khâu từng mũi kim thanh mỏng
đều tăm thắp, dường như người khâu nón muốn gứi gắm trong chiếc non
đó bao ước mơ, ý nguyện của mình, cho nên họ nồng trong lớp lá nón
những hình ảnh cô thiếu nữ, những đó hoa, có khi có cả bài thơ nữa cho
nên chiếc nón lá còn gọi là chiếc nón bài thơ là như vậy. Công đoạn làm
nón cũng thật là công phu đòi hỏi người làm nón phải kiên trì nhẫn lại
chăm chỉ mới có thể làm ra những chiếc nón đẹp và bền. Chính vì lẽ đó
mà du khách nước ngoài đến thăm Việt Nam không chỉ trầm trồ khen
ngợi những cô gái Việt Nam duyên dáng trong bộ áo dài cùng chiếc nón
lá trên đầu che dấu nụ cười đằm thắm bước đi uyển chuyển thướt tha
Trong bộ đồng phục đó, nòn lá trở thành biểu tượng của dân tộc, chẳng
những thế mà hình ảnh cô thôn nữ nở nụ cười tươi sau vành nón ôm bó
lúa trên tay trở thành bức tranh cổ động ngày mùa thắng lợi được vẻ
khắp các thôn xóm và trên biển quảng cáo ở thành thị.)
– Tác dụng của chiếc nón lá:(chiếc nón có nhiều loại, ngày xưa trong
triều đình hình ảnh anh lính quân cơ đội nón dấu, chiếc nón nhỏ vành chỉ
che hết cái đầu, hình ảnh đó đã đi vào thơ ca đó sao :
“Ngang lưng thì thắt bao vàng
Đầu đội nón dấu, vai mang súng dài ”
Hình ảnh đó được khắc rất rõ trong cỗ bài tam cúc mà các bạn vẫn chơi
đấy. Còn ai đến vùng quê Kinh bắc nghe nhưng cô gái nơi đây hát
những nàn điệu dân ca quan họ hẳn không thể quên chiếc nón quai thao
rộng vành một loại nón cổ làm bằng lá già to gấp hai nón thường và
trông như cái thúng vì vậy dân gian thường gọi là nón thúng quai thao.
Ta còn nhớ hình ảnh người nghệ sĩ hát quan họ với con mắt lá dăm liếc
dài sắc nhọn tình tứ cùng nụ cười duyện ẩn dấu sau vành nón quai thao
đã làm nao lòng bao khán giả và du khách nước ngoài. Nón quai thao trở
thành điểm nhớ của quê hương quan họ thanh lịch từ bao đời nay
Không chỉ làm vật che nắng che mưa, chiếc nón lá Việt Nam tự nhiên đã
đi vào huyền thoại là một nét đẹp văn hoá, mang cái tâm hồn quê hương
dân tộc, gợi cảm hứng cho thi ca: “Nón bài thơ, em đội nón bài thơ xứ
nghệ ”Chiếc nón lá chiếc nón bài thơ mảnh mai thanh thoát nhẹ nhàng
như giọng nói ngọt ngào của các cô gái xứ Huế thân thương đã trở thành
dụng cụ biểu diễn nghệ thuật độc đáo, mang phong cách dân tộc đậm
đà.)
C. Kết bài: suy nghĩ về chiếc nón lá Việt Nam.( Nón lá xưa được sản
xuất ở nhiều nơi như Hà Tây, Bắc Ninh, Quảng Bình ,Nam Định Hải
Dương Nay cuộc sống thời hiện đại văn hoá phương Tây tràn vào nước
ta có rất nhiều nhà máy sản xuất ra biết bao mẫu mũ, ô, dù xinh đẹp và
lộng lẫy, nhưng trên khắp các nẻo đường nông thôn đến thành thi, hình
ảnh chiếc nón lá vẫn xuất hiện, chứng tỏ sự trường tồn của nó cùng thời
gian, cả về giá tri sử dụng lẫn nét đẹp văn hoá thuần phong mĩ tục của
dân tộc Việt Nam.)
Dàn ý 2
MB:
Chiếc nón lá không chỉ là vật che mưa, che nắng mà còn mang lại nét
duyên dáng cho người phụ nữ Việt Nam. Chiếc nón lá Việt Nam không
thể thiếu trong cuộc sống của người phụ nữ Việt Nam.
TB:
* Hình dáng: Chiếc nón lá Việt Nam có hình tròn chóp trên đỉnh đầu.
Để có được chiếc nón lá đẹp, phải tỉ mỉ từ khâu chọn lá, phơi lá, chọn
chỉ khâu, đến độ tinh xảo trong từng đường kim mũi chỉ.
* Nguyên liệu và cách thực hiện:
+Nguyên vật liệu: Mo nan làm nón, dây móc, lá lụi, khuốn nón, vòng
tròng bằng tre, sợi guột.
+Quy trình làm nón:
– Lá chằm nón được làm từ lá mây, lá cọ … lá phải tươi, mang về rửa
sạch, sấy lá trên bếp than cho lá khô nhưng vẫn giữ được xanh tươi chứ
không phơi nắng. Sau đó phơi sương tiếp từ 2 -> 4 giờ để cho lá mềm.
Rồi dùng một búi vải tròn và một miếng gang đặt trên bếp than có độ
nóng vừa phải để ủi sao cho từng chiếc lá phẳng phiu.Hay có nơi người
ta đặt lá lên lưỡi cày nung nóng để là cho phẳng. Chọn lựa kỉ lại lá lần
nữa rồi cắt gọn còn khoảng 50cm.
-Nón chằm bằng các nan tre uốn thành hình từng vòng tròn nhỏ dần lên
đến đỉnh.Vòng nón được chuốt tròn đầu đặn, chỗ nối không có vết gợn.
Dây cột lá là dây cước dẻo, dai, săn chắc, có màu trắng trong suốt.
-Cần có khuôn đặt nan và lá vào rồi may bằng dây cước. – Việc cuối
cùng là thắt và khâu nón khi lá đặt trên các vành khuôn. Sợi móc len
theo mũi kim qua 16 lớp vòng cột bằng tre để hoàn chỉnh nón. Các lá
nón không được sộc sệch, đường kim, mũi chỉ phải đầu tăm tắp.
– Lộn ngược nón, cắt miếng vải hình tròn nhỏ để vừa đủ che các mối kết
ở đỉnh, kết quai.
– Nón khâu xong còn được đem hơi diêm sinh cho thêm trắng và tránh bị
mốc.
– Ở Việt nam có các vùng nổi tiếng với nghề làm nón như nón làng
Chuông (Hà Tây), nón làng Phú Cam, nón Quảng Bình, nón Huế … Đặc
biệt là nón bài thơ của xứ Huế rất mỏng bởi nó chỉ có 2 lớp lá lớp lá trên
gồm 20 chiếc lá ở giữa là bài thơ cắt bằng giấy màu mỏng, lớp ngoài
gồm khoảng 30 lá. Khi soi lên ánh sáng ta có thể đọc được baì thơ hay
nhìn thấy cảnh đẹp của Huế như cầu Tràng Tiền, chùa Thiên Mụ, …
* Công dụng:
– Chiếc nón lá rất gần gũi trong cuộc sống sinh hoạt của người dân Việt
Nam.
– Nón dùng để che nắng che mưa cho người Việt Nam (nước ta là vùng
nhiệt đới nắng, nóng, mưa nhiều).
– Nón còn dùng làm quà tặng, quạt, đựng … đồng thời cũng để làm
duyên cho con gái.
– Điệu múa nón: xếp hình tròn di chuyển theo đường tròn, hình chữ …
– Chiếc nón lá đi kèm áo bà ba, nụ cười của cô gái -> Hình ảnh quảng bá
cho nghành du lịch Việt Nam. Ngày nay có nhiều kiểu nón được biên1
tấu cho phù hợp với thời trang nhưng nón vẫn mang nết đẹp riêng đầy
hấp dẫn.
KB:
Yêu mến, tự hào, vị trí chiếc nón lá trong đời sống tâm hồn người Việt.
Ngày nay trong cuộc sống hiện đại, chiếc nón không còn vị trí, vai trò
như trước nữa. Dần dần có những chiếc mũ xinh xắn tiện dụng thay thế
cho chiếc nón lá xưa. Nhưng trong ý thức của mỗi con người Việt Nam,
hình ảnh chiếc nón luôn là biểu tượng của người phụ nữ dịu dàng, duyên
dáng. Đó là nét của người Việt Nam cần phải được giữ gìn.
chúng lại với nhau chừng 24-25 chiếc lá cho một lượt sau đó xếp đềutrên khuôn nón. Lá nón mỏng dính và cũng chóng hư khi gặp mưa nhiều nêncác thợ thủ công nghĩ ngay ra tận dụng bẹ tre khô để là lớp giữa hai lớplá nón làm cho nón vừa cứng lại vừa bền. Khâu đoạn tiếp, thợ thủ cônglấy dây cột chặt lá nón đã trải đều trên khuôn với khung nón rồi họ mớibắt đầu khâu. Chỉ dùng để khâu cũng phải chọn rất kĩ lưỡng thì nó mớibền. Thợ thủ công của tất cả chúng ta dùng chỉ bằng nhiều loại khác nhaunhưng chỉ phải dai mềm. Họ cần mẫn khâu từng mũi kim thanh mỏngđều tăm thắp, có vẻ như người khâu nón muốn gứi gắm trong chiếc nonđó bao tham vọng, ý nguyện của mình, vì vậy họ nồng trong lớp lá nónnhững hình ảnh cô thiếu nữ, những đó hoa, có khi có cả bài thơ nữa chonên chiếc nón lá còn gọi là chiếc nón bài thơ là như vậy. Công đoạn làmnón cũng thật là công phu yên cầu người làm nón phải kiên trì nhẫn lạichăm chỉ mới hoàn toàn có thể làm ra những chiếc nón đẹp và bền. Chính vì lẽ đómà hành khách quốc tế đến thăm Nước Ta không riêng gì trầm trồ khenngợi những cô gái Nước Ta duyên dáng trong bộ áo dài cùng chiếc nónlá trên đầu che dấu nụ cười đằm thắm bước tiến uyển chuyển thướt thaTrong bộ đồng phục đó, nòn lá trở thành hình tượng của dân tộc bản địa, chẳngnhững thế mà hình ảnh cô thôn nữ nở nụ cười tươi sau vành nón ôm bólúa trên tay trở thành bức tranh cổ động ngày mùa thắng lợi được vẻkhắp các thôn xóm và trên biển quảng cáo ở thành thị. ) – Tác dụng của chiếc nón lá : ( chiếc nón có nhiều loại, thời xưa trongtriều đình hình ảnh anh lính quân cơ đội nón dấu, chiếc nón nhỏ vành chỉche hết cái đầu, hình ảnh đó đã đi vào thơ ca đó sao : “ Ngang lưng thì thắt bao vàngĐầu đội nón dấu, vai mang súng dài ” Hình ảnh đó được khắc rất rõ trong cỗ bài tam cúc mà các bạn vẫn chơiđấy. Còn ai đến vùng quê Kinh bắc nghe nhưng cô gái nơi đây hátnhững nàn điệu dân ca quan họ hẳn không hề quên chiếc nón quai thaorộng vành một loại nón cổ làm bằng lá già to gấp hai nón thường vàtrông như cái thúng vì thế dân gian thường gọi là nón thúng quai thao. Ta còn nhớ hình ảnh người nghệ sĩ hát quan họ với con mắt lá dăm liếcdài sắc nhọn tình tứ cùng nụ cười duyện ẩn dấu sau vành nón quai thaođã làm nao lòng bao người theo dõi và hành khách quốc tế. Nón quai thao trởthành điểm nhớ của quê hương quan họ lịch sự từ bao đời nayKhông chỉ làm vật che nắng che mưa, chiếc nón lá Nước Ta tự nhiên đãđi vào lịch sử một thời là một nét đẹp văn hoá, mang cái tâm hồn quê hươngdân tộc, gợi cảm hứng cho thi ca : “ Nón bài thơ, em đội nón bài thơ xứnghệ ” Chiếc nón lá chiếc nón bài thơ mảnh mai thanh thoát nhẹ nhàngnhư giọng nói ngọt ngào của các cô gái xứ Huế thân thương đã trở thànhdụng cụ màn biểu diễn nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ, mang phong thái dân tộc bản địa đậmđà. ) C. Kết bài : tâm lý về chiếc nón lá Nước Ta. ( Nón lá xưa được sảnxuất ở nhiều nơi như Hà Tây, Thành Phố Bắc Ninh, Quảng Bình, Nam Định HảiDương Nay đời sống thời văn minh văn hoá phương Tây tràn vào nướcta có rất nhiều nhà máy sản xuất sản xuất ra biết bao mẫu mũ, ô, dù xinh đẹp vàlộng lẫy, nhưng trên khắp các nẻo đường nông thôn đến thành thi, hìnhảnh chiếc nón lá vẫn Open, chứng tỏ sự vĩnh cửu của nó cùng thờigian, cả về giá tri sử dụng lẫn nét đẹp văn hoá thuần phong mĩ tục củadân tộc Nước Ta. ) Dàn ý 2MB : Chiếc nón lá không chỉ là vật che mưa, che nắng mà còn mang lại nétduyên dáng cho người phụ nữ Nước Ta. Chiếc nón lá Nước Ta khôngthể thiếu trong đời sống của người phụ nữ Nước Ta. TB : * Hình dáng : Chiếc nón lá Nước Ta có hình tròn trụ chóp trên đỉnh đầu. Để có được chiếc nón lá đẹp, phải tỉ mỉ từ khâu chọn lá, phơi lá, chọnchỉ khâu, đến độ tinh xảo trong từng đường kim mũi chỉ. * Nguyên liệu và cách triển khai : + Nguyên vật liệu : Mo nan làm nón, dây móc, lá lụi, khuốn nón, vòngtròng bằng tre, sợi guột. + Quy trình làm nón : – Lá chằm nón được làm từ lá mây, lá cọ … lá phải tươi, mang về rửasạch, sấy lá trên nhà bếp than cho lá khô nhưng vẫn giữ được xanh tươi chứkhông phơi nắng. Sau đó phơi sương tiếp từ 2 -> 4 giờ để cho lá mềm. Rồi dùng một búi vải tròn và một miếng gang đặt trên nhà bếp than có độnóng vừa phải để ủi sao cho từng chiếc lá phẳng phiu. Hay có nơi ngườita đặt lá lên lưỡi cày nung nóng để là cho phẳng. Chọn lựa kỉ lại lá lầnnữa rồi cắt gọn còn khoảng chừng 50 cm. – Nón chằm bằng các nan tre uốn thành hình từng vòng tròn nhỏ dần lênđến đỉnh. Vòng nón được chuốt tròn đầu đặn, chỗ nối không có vết gợn. Dây cột lá là dây cước dẻo, dai, săn chắc, có màu trắng trong suốt. – Cần có khuôn đặt nan và lá vào rồi may bằng dây cước. – Việc cuốicùng là thắt và khâu nón khi lá đặt trên các vành khuôn. Sợi móc lentheo mũi kim qua 16 lớp vòng cột bằng tre để hoàn hảo nón. Các lánón không được sộc sệch, đường kim, mũi chỉ phải đầu tăm tắp. – Lộn ngược nón, cắt miếng vải hình tròn trụ nhỏ để vừa đủ che các mối kếtở đỉnh, kết quai. – Nón khâu xong còn được đem hơi diêm sinh cho thêm trắng và tránh bịmốc. – Ở Việt nam có các vùng nổi tiếng với nghề làm nón như nón làngChuông ( Hà Tây ), nón làng Phú Cam, nón Quảng Bình, nón Huế … Đặcbiệt là nón bài thơ của xứ Huế rất mỏng mảnh bởi nó chỉ có 2 lớp lá lớp lá trêngồm 20 chiếc lá ở giữa là bài thơ cắt bằng giấy màu mỏng mảnh, lớp ngoàigồm khoảng chừng 30 lá. Khi soi lên ánh sáng ta hoàn toàn có thể đọc được baì thơ haynhìn thấy cảnh đẹp của Huế như cầu Tràng Tiền, chùa Thiên Mụ, … * Công dụng : – Chiếc nón lá rất thân mật trong đời sống hoạt động và sinh hoạt của người dân ViệtNam. – Nón dùng để che nắng che mưa cho người Nước Ta ( nước ta là vùngnhiệt đới nắng, nóng, mưa nhiều ). – Nón còn dùng làm quà tặng khuyến mãi, quạt, đựng … đồng thời cũng để làmduyên cho con gái. – Điệu múa nón : xếp hình tròn trụ chuyển dời theo đường tròn, hình chữ … – Chiếc nón lá đi kèm áo bà ba, nụ cười của cô gái -> Hình ảnh quảng bácho nghành du lịch Nước Ta. Ngày nay có nhiều kiểu nón được biên1tấu cho tương thích với thời trang nhưng nón vẫn mang nết đẹp riêng đầyhấp dẫn. KB : Yêu mến, tự hào, vị trí chiếc nón lá trong đời sống tâm hồn người Việt. Ngày nay trong đời sống tân tiến, chiếc nón không còn vị trí, vai trònhư trước nữa. Dần dần có những chiếc mũ xinh xắn tiện lợi thay thếcho chiếc nón lá xưa. Nhưng trong ý thức của mỗi con người Nước Ta, hình ảnh chiếc nón luôn là hình tượng của người phụ nữ êm ả dịu dàng, duyêndáng. Đó là nét của người Nước Ta cần phải được giữ gìn .
