(TCTG)- I. Quản lý xã hội nói chung và kinh tế nói riêng là chức năng tất yếu của Nhà nước
Ảnh chỉ mang tính minh họaTrong lịch sử dân tộc quả đât từ khi thiết chế Nhà nước sinh ra thì Nhà nước trong xã hội nào cũng có tính năng quản lý vĩ mô nền kinh tế tài chính. Tuy nhiên vai trò kinh tế tài chính của Nhà nước trong mỗi quá trình lịch sử vẻ vang không giống nhau. Trong xã hội chiếm hữu nô lệ và phong kiến, Nhà nước có vai trò đa phần nhằm mục đích bảo vệ quyền sở hữu về tư liệu sản xuất cho giai cấp thống trị. Dưới chủ nghĩa tư bản với việc chuyển sang nền kinh tế thị trường, đặc thù xã hội hóa sản xuất và tính năng động của nền kinh tế thị trường ngày càng cao, làm cho vai trò kinh tế tài chính của Nhà nước tăng lên rất mạnh. Từ đó Open ý tưởng sáng tạo phối hợp ” Bàn tay vô hình dung ” ( thị trường ) với ” Bàn tay hữu hình ” ( Nhà nước ) để quản lý, điều tiết nền kinh tế thị trường đi theo tay lái của Nhà nước. Bất cứ nhà nước nào cũng đều phải thừa nhận rằng nền kinh tế tài chính tân tiến – kinh tế thị trường – muốn tăng trưởng phải dựa vào cơ chế thị trường và có sự quản lý, điều tiết của Nhà nước. Do đó công dụng quản lý, điều tiết nền kinh tế tài chính của Nhà nước là một tất yếu khách quan. Sự can thiệp của Nhà nước vào nền kinh tế tài chính rất phong phú, tùy thuộc vào sự nhận thức đúng sai của người đứng đầu Nhà nước. Song dù ở đâu thì sáng tạo độc đáo tương đối được thống nhất vẫn là : Nhà nước chỉ nên là người ” cầm lái ” chứ không làm người ” bơi chèo ” .
. Nhìn chung chức năng quản lý nền kinh tế của Nhà nước trong xã hội nào cũng thể hiện ở ba nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
1. Nhà nước xây đắp và bảo vệ môi trường tự nhiên kinh tế tài chính kinh doanh thương mại bảo đảm an toàn, không thay đổi, thuận tiện, bình đẳng .2. Nhà nước thực thi chủ trương kinh tế tài chính vĩ mô tích cực và hiệu suất cao nhằm mục đích bảo vệ cho nền kinh tế tài chính tăng trưởng thông thường và tăng trưởng vững chắc .3. Nhà nước triển khai điều tiết can thiệp và bổ trợ thị trườngTuy nhiên, tổng kết bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề rút ra từ thực tiễn 25 năm thay đổi ở nước ta và xem xét những trách nhiệm tăng trưởng kinh tế tài chính đặt ra cho những năm trước mắt, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể xác lập rõ hơn vai trò, công dụng, trách nhiệm của Nhà nước ta trong nền kinh tế tài chính lúc bấy giờ. Vai trò, công dụng đó bộc lộ ở những nội dung đa phần, đơn cử sau đây :Một là, Nhà nước phải thiết kế xây dựng, phát hành mạng lưới hệ thống chủ trương kinh tế tài chính vĩ mô để quản lý kinh tế tài chính – xã hội theo pháp lý, nhằm mục đích thực thi thắng lợi những kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của Đảng đề ra trong từng tiến trình cách mạng. Trước mắt là thực thi thắng lợi kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội 2011 – 2020 do Đại hội Đảng lần thứ XI đề ra đưa nước ta tăng trưởng đi lên tới năm 2020 cơ bản trở thành nước công nghiệp văn minh, tiên tiến và phát triển ; giữ vững không thay đổi chính trị và trật tự, kỷ cương bảo đảm an toàn xã hội ; chăm sóc kiến thiết xây dựng kiến trúc và những nghành kinh tế tài chính then chốt, đặc biệt quan trọng là kinh tế tài chính nhà nước để nó phát huy vai trò xu thế XHCN cho hàng loạt nền kinh tế tài chính quốc dân, bảo vệ môi trường tự nhiên và điều kiện kèm theo chung cho xã hội tăng trưởng, nâng cao đời sống của nhân dân .Hai là, trải qua những công cụ quản lý vĩ mô và phát huy vai trò chủ yếu của kinh tế tài chính Nhà nước để quản lý thị trường, điều tiết thu nhập, phối hợp hòa giải giữa tăng trưởng kinh tế tài chính với thực thi công minh và tân tiến xã hội, thôi thúc sự tăng trưởng vững chắc, đồng đều giữa những vùng, miền và những những tầng lớp dân cư .Ba là, tăng cường kiểm kê, kiểm sát sản xuất và phân phối ; quản lý và sử dụng có hiệu suất cao vốn và gia tài công, khắc phục thực trạng vô chủ, đẩy lùi tham nhũng, tiêu tốn lãng phí. Kết hợp ngặt nghèo tăng trưởng kinh tế tài chính văn hóa truyền thống, xã hội với tăng cường bảo mật an ninh quốc phòng và lan rộng ra hoạt động giải trí đối ngoại để những nghành nghề dịch vụ này tác động ảnh hưởng tương hỗ nhau cùng tăng trưởng. Trong tình hình nền kinh tế tài chính lúc bấy giờ yên cầu nhà nước phải làm thật tốt trách nhiệm không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô và chỉ huy thực thi hiệu suất cao những giải pháp, kiềm chế, trấn áp lạm phát kinh tế và tăng giá, ngăn ngừa suy giảm kinh tế tài chính, bảo vệ tăng trưởng cao và bền vững và kiên cố không thay đổi đời sống dân số .Bốn là, tương hỗ những doanh nghiệp, đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp vừa và nhỏ như ( cho vay vốn với lãi suất vay thấp hoặc không thu lãi suất vay trong một thời hạn nhất định ) khi doanh nghiệp gặp phải khó khăn vất vả nguy hiểm để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn vất vả đứng vững và vươn lên .
II. Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở nước ta hiện nay
Từ đại hội IX của Đảng đã chỉ ra : Để nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN quản lý và vận hành thông suốt, cần liên tục tạo lập đồng nhất những yếu tố thị trường, thay đổi và nâng cao hiệu lực quản lý kinh tế tài chính của nhà nước ( 1 ). Đại hội X liên tục chỉ rõ đơn cử hơn : Nhà nước tập chung làm tốt những công dụng đinh hướng sự tăng trưởng bằng những kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch và chủ trương trên cơ sở tôn trọng và tuân thủ những nguyên tắc của thị trường tạo thiên nhiên và môi trường pháp lý thuận tiện để phát huy những nguồn lực của xã hội cho tăng trưởng ; bảo vệ tính vững chắc và tích cực của những cân đối kinh tế tài chính vĩ mô ( 2 ) Nghị quyết đại hội lần thứ XI của Đảng đã dành một mục lớn nói về : nâng cao hiệu lực hiệu suất cao quản lý nhà nước, trong đó nhấn mạnh vấn đề một số ít yếu tố : thực thi tốt chức nang của nhà nước, xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa nhà nước với thị trường ; hoàn thành xong cỗ máy nhà nước, tạo bước chuyển biến mạnh về cải cách hành chính ; tăng nhanh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu tốn lãng phí ; tăng cường sự chỉ huy của Đảng phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc xây dưng cỗ máy nhà nước ( 3 )Trên niềm tin những văn kiện của Đảng nói trên, đặc biệt quan trọng là văn kiện đại hội Đảng lần thứ XI, để nâng cao hiệu lực, hiệu suất cao quản lý Nhà nước cần thực thi đồng nhất 1 số ít giải pháp đa phần sau đây :1 – Tiếp tục kiến thiết xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân vững mạnh, dưới sự chỉ huy của ĐảngNhà nước ta là Nhà nước pháp quyền XHCN Việt nam, của dân, do dân, vì dân, mang thực chất giai cấp công nhân, là công cụ đa phần để triển khai quyền làm chủ của nhân dân, dưới sự chỉ huy của Đảng. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, dưới sự chỉ huy của Đảng, là công cụ hầu hết để cùng với Mặt trận Tổ quốc và những đoàn thể nhân dân thực thi quyền làm chủ của nhân dân về chính trị, kinh tế tài chính và xã hội, tạo ra động lực mạnh thôi thúc kinh tế tài chính tăng trưởng với vận tốc tăng trưởng cao và bền vững và kiên cố. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp giữa những cơ quan Nhà nước trong việc thực thi những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp lý. Mọi cơ quan, tổ chức triển khai, cán bộ, công chức, mọi công dân có nghĩa vụ và trách nhiệm chấp hành Hiến pháp và pháp lý. Nhà nước hoạt động giải trí dưới sự chỉ huy của Đảng, những tổ chức triển khai đảng và mọi đảng viên đều phải hoạt động giải trí trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp lý .2 – Cải cách cỗ máy, thể chế và phương pháp hoạt động giải trí của Nhà nước theo mục tiêu ” thà ít mà tốt “Cải cách cỗ máy, thể chế và phương pháp hoạt động giải trí của Nhà nước ta hiên nay là nhằm mục đích mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu suất cao, quản lý nhà nước trong những nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội, đặc biệt quan trọng là so với kinh tế tài chính. Do đó cần triển khai tốt những nội dung đơn cử sau đây :Một là : Phải phân định rõ tính năng, trách nhiệm của từng tổ chức triển khai lập pháp, hành pháp, tư pháp, những mối quan hệ và chính sách phối hợp giữa những tổ chức triển khai đó với nhau, tinh gọn tổ chức triển khai, cỗ máy và biên chế ; khắc phục sự trùng lặp, chồng chéo về tính năng làm ảnh hưởng tác động đến hiệu suất cao hoạt động giải trí của Nhà nước. Trước mắt, triển khai thật tốt việc thiết kế xây dựng củng cố cỗ máy Nhà nước cả lập pháp, hành pháp, tư pháp từ Trung ương đến cơ sở có hiệu lực và ngang tầm với trách nhiệm mới của cách mạng đặt ra. Tiếp tục thay đổi, nâng cao hiệu lực, hiệu suất cao chỉ huy, quản lý của nhà nước, những bộ, ngành, chính quyền sở tại những cấp trên tổng thể những nghành nghề dịch vụ của quốc gia, nhất là những nghành nghề dịch vụ còn hạn chế, yếu kém. Tiếp tục xác lập rõ tính năng trách nhiệm của những bộ, cơ quan thuộc nhà nước. Thực hiện phân cấp mạnh hơn cho những cơ quan hành chính cấp dưới song song với việc tăng cường kiểm tra, giám sát. Tiếp tục sắp xếp cỗ máy cơ quan hành chính từ Trung ương đến địa phương theo hướng giảm số lượng, tăng chất lượng. Cần phải nắm chắc và đúng về tình hình số lượng, chất lượng đội ngũ viên chức, cán bộ trong những cơ quan Nhà nước, gắn với tính năng, trách nhiệm của nó. Sau đó phải xử lý tốt mối quan hệ giữa số lượng và chất lượng nhân viên cấp dưới. Bộ máy Nhà nước phải được tổ chức triển khai một cách hài hòa và hợp lý, không có bộ phận thừa, bộ phận thiếu, chồng chéo, trùng lặp về tính năng trách nhiệm giữa những bộ phận ; phải lựa chọn và huấn luyện và đào tạo những nhân viên cấp dưới Nhà nước có chất lượng không chê vào đâu được thì nhân dân mới tin tưởng, an toàn và đáng tin cậy họ .Hai là : Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, văn minh hóa nền hành chính vương quốc, tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính. Tiếp tục cải cách chính sách công vụ, công chức, chủ trương kinh tế tài chính công, kiến thiết xây dựng nhà nước điện tử và từng bước văn minh hóa nền hành chính Nhà nước .Ba là : Xây dựng đồng nhất, nâng cao chất lượng và tổ chức triển khai triển khai có hiệu suất cao mạng lưới hệ thống pháp lý và những chủ trương tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, thực thi ngày càng tốt hơn phúc lợi và phúc lợi xã hội. Xây dựng và tổ chức triển khai thực thi tốt kế hoạch quy hoạch và bằng những nguồn lực, những chủ trương hướng những quy trình tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội và mạng lưới hệ thống kinh doanh thương mại vào những nghành và điạ bàn thiết yếu, cung ứng tiềm năng, nhu yếu của sự tăng trưởng của quốc gia .Bốn là : Tập trung thiết kế xây dựng nền hành chính nhà nước trong sáng, vững mạnh, bảo vệ quản lý thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu suất cao. Tiếp tục kiện toàn bộ máy chính phủ nước nhà, nâng cao hiệu suất cao quản lý vĩ mô nhất là chất lượng thiết kế xây dựng thể chế, quy hoạch, nâng cao dự báo và năng lực phản ứng chủ trương trong điều kiện kèm theo kinh tế tài chính thi trường và hội nhập quốc tếNăm là : Tiến hành tốt việc thử nghiệm không tổ chức triển khai Hội đồng Nhân dân huyện, Q., phường, rút kinh nghiệm tay nghề để nhân rộng ra khoanh vùng phạm vi cả nước .
3 – Phát huy dân chủ, giữ vững kỷ cương, kỷ luật, tăng cường pháp chếPhát huy dân chủ là phát huy nguồn sức mạnh to lớn của toàn dân tộc bản địa vào sự nghiệp thiết kế xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, củng cố, nâng cao hiệu lực và hiệu suất cao hoạt động giải trí của cỗ máy Nhà nước nói riêng. Tuy nhiên, đây là yếu tố to lớn với nhiều nội dung, phương pháp và đặc thù của từng cấp, từng nghành nghề dịch vụ. Từ thực tiễn đời sống chính trị của xã hội ta lúc bấy giờ cần làm tốt một số ít yếu tố sau :Một là : Phát huy dân chủ trong việc bầu cử, ứng cử, bảo vệ chất lượng và cơ cấu tổ chức những đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân những cấpHai là : Thực hiện tốt quy định dân chủ, lan rộng ra dân chủ trực tiếp ở cơ sở, tạo điều kiện kèm theo để nhân dân triển khai quyền làm chủ tham gia quản lý xã hội nói chung và kinh tế tài chính nói riêng, luận bàn và quyết định hành động những yếu tố quan trọng ; khắc phục mọi biểu lộ dân chủ hình thức, dân chủ cực đoan. Chính quyền những cấp hàng tuần phải tổ chức triển khai tiếp xúc dân ở khu vực hoạt động giải trí của mình để nghe quan điểm dân phản ánh và kịp thời có giải pháp xử lýBa là : Đổi mới và thực thi chính sách ” một cửa ” không gây khó khăn vất vả phiền hà, sách nhiễu với dân ; xác lập rõ nghĩa vụ và trách nhiệm của những cấp, những cơ quan và cán bộ, công chức để tạo ra bước chuyển rõ nét trong việc xử lý kịp thời những khiếu nại, tố cáo của công dân, đặc biệt quan trọng là những khiếu nại về đất đai, tham ô, tham nhũng ảnh hưởng tác động xấu đến sự tăng trưởng tăng trưởng kinh tế tài chính .Bốn là : Bằng những chủ trương, giải pháp thích hợp chăm sóc cho con người, bảo vệ những quyền và quyền lợi hợp pháp của mọi người dân .Năm là : Phát huy dân chủ song song với giữ vững kỷ luật, kỷ cương, tăng cường pháp chế, quản lý xã hội bằng pháp lý, tuyên truyền, giáo dục toàn dân nâng cao ý thức chấp hành pháp lý của mọi tổ chức triển khai và cá thể. Hiện nay, có tình hình đáng lo lắng là : ” thực trạng tuỳ tiện, thiếu ý thức tổ chức triển khai kỷ luật và niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm, không chấp hành nghiêm chỉnh thông tư, nghị quyết của Đảng, pháp lý, chủ trương của Nhà nước, báo cáo giải trình không trung thực, vi phạm nguyên tắc tập trung chuyên sâu dân chủ, nhiều trách nhiệm công tác làm việc lớn đã được đề ra nhưng thực thi không đến nơi đến chốn hoặc chỉ nói mà không làm. Một số cán bộ, đảng viên, công chức vi phạm pháp lý và Điều lệ Đảng chưa được giải quyết và xử lý thật nhất quyết ( 4 ). Cơ quan và cán bộ, công chức nhà nước không chấp hành nghiêm kỷ luật, sự điều hành quản lý và những pháp luật của cấp trên, thậm chí còn vi phạm pháp lý thì khó lòng yên cầu người dân chấp hành nghiêm pháp lý. Chúng ta chứng minh và khẳng định thiết kế xây dựng nhà nước pháp quyền yên cầu trước hết những cơ quan và cán bộ, công chức nhà nước phải gương mẫu chấp hành nghiêm hiến pháp và pháp lý, cấp dưới phải phục tùng cấp trên .4 – Đấu tranh phòng, chống độc quyền kinh tế tài chínhỞ nước ta lúc bấy giờ đã và đang Open độc quyền kinh tế tài chính. Trước hết là độc quyền giá cả một số ít loại sản phẩm nhập từ những tập đoàn lớn kinh tế tài chính lớn quốc tế, do 1 số ít doanh nghiệp trong nước được cơ quan chính phủ giao quyền nhập và bán. Họ câu kết với nhau để tăng giá bán thu doanh thu cao một cách bất hài hòa và hợp lý, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Bên cạnh độc quyền giá cả như trên cũng Open độc quyền giá mua, nhất là với hàng nông sản của nông dân. Cứ mỗi khi thời vụ thu hoạch đến họ lại phải chịu cảnh thương lái ép giá mua có khi thấp hơn cả giá tiền mà người nông dân vẫn phải gật đầu bán vì không bán thì không có tiền trả nợ ngân hàng nhà nước và mua vật tư để liên tục sản xuất .Để ngăn ngừa thực trạng độc quyền giá cả và giá mua, yên cầu Nhà nước phải phát hành rất đầy đủ qui chế quản lý giá cả và giá mua tương thích với qui luật cung và cầu sản phẩm & hàng hóa. Đó là điều thiết yếu so với quản lý kinh tế tài chính nói chung và quản lý Chi tiêu nói riêng trong nền kinh tế thị trường xu thế XHCN ở nước ta .5 – Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sáng, có năng lượng tổ chức triển khai và quản lý nền kinh tế thị trường tăng trưởng theo xu thế XHCNCán bộ là cái gốc để triển khai xong tốt mọi việc làm. Muốn có Nhà nước mạnh phải có đội ngũ cán bộ công chức mạnh cả về hai mặt nhận thức lý luận, am hiểu quy luật kinh tế tài chính, quy luật xã hội và năng lượng tổ chức triển khai thực thi. Vì vậy, để thiết kế xây dựng đội ngũ công chức mạnh, trước hết phải tập trung chuyên sâu vào một số ít việc làm chính sau đây :- Hoàn thiện chính sách công vụ, quy định cán bộ, công chức, coi trọng cả năng lượng và đạo đức ; bảo vệ tính trang nghiêm, trung thực trong thi tuyển cán bộ, công chức. Sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức theo đúng chức vụ, tiêu chuẩn, gắn với việc tinh giản biên chế, nâng cao chất lượng đội ngũ. Định kỳ kiểm tra, nhìn nhận chất lượng cán bộ, công chức bằng việc làm, kịp thời sửa chữa thay thế những cán bộ, công chức yếu kém về năng lượng, thải loại những người thoái hóa về phẩm chất .- Tăng cường cán bộ cho cơ sở, nhất là miền núi, vùng sâu, vùng xa, nơi có nhiều khó khăn vất vả. Đẩy mạnh huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng cán bộ, công chức với chương trình, nội dung sát hợp, trước hết là cán bộ chỉ huy, cán bộ quản lý, về đường lối, chủ trương, pháp lý, về kiến thức và kỹ năng và kiến thức và kỹ năng quản lý hành chính nhà nước .- Đổi mới chủ trương huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng, đãi ngộ so với cán bộ xã, phường, thị xã để họ yên tâm phấn khởi thao tác .6 – Tăng cường vai trò chỉ huy của Đảng so với Nhà nướcTrong điều kiện kèm theo Đảng ta là Đảng cầm quyền và có nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, phương pháp chỉ huy của Đảng phải hầu hết bằng Nhà Nước và trải qua nhà nước. Tăng cường vai trò chỉ huy của Đảng so với Nhà nước không có nghĩa là Đảng bao biện, làm thay Nhà nước, mà yếu tố mấu chốt là xử lý đúng đắn mối quan hệ : Đảng chỉ huy, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ. Với tư cách là người chỉ huy, Đảng phải đưa ra đường lối kế hoạch cách mạng nói chung và đường lối kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính nói riêng đúng đắn, có năng lực thực thi trong thực tiễn ; Nhà nước phải bằng công dụng, trách nhiệm của mình, quản lý và tổ chức triển khai động viên toàn dân tham gia thực thi thắng lợi đường lối kế hoạch do Đảng đề ra ; nhân dân phải nâng cao ý thức làm chủ tập thể trải qua Nhà nước và bằng Nhà nước để triển khai có hiệu suất cao cao những tiềm năng kinh tế tài chính – xã hội trong từng thời kỳ cách mạng. Chỉ có như vậy sự tăng cường vai trò chỉ huy của Đảng với Nhà nước mới thực sự có ý nghĩa khoa học và thực tiễn trong đời sống xã hội .
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước nói chung và kinh tế nói riêng là một trong những vấn đề thường xuyên phải được coi trọng để thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh; thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp tiên tiến, hiện đại như Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đề ra; từng bước thực hiện thắng lợi mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
PGS. TS Cao Duy Hạ (Học viện CT – HC QG Hồ Chí Minh)
________________
(1) Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Nxb, CTQG, HN, 2001, tr 30.
( 2 ) Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, Nxb, CTQG, HN, 2006, tr 26, 27 .( 3 ) Văn kiện đại hội Đảng lần thứ XI, NXB CTQG, Tr 140, 141, 143, 144 .( 4 ) Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Nxb, CTQG, HN, 2001, tr 76, 77 .
