Xương của tất cả chúng ta có cấu trúc tựa như như những cột trụ bê tông cốt sắt, gồm có 2 phần chính là khung hữu cơ và chất vô cơ. Nhờ cấu trúc này mà xương tất cả chúng ta khỏe mạnh và vững chắc. Trong bệnh loãng xương có sự suy giảm mật dộ xương và tổn thương vi cấu trúc của xương, tức là có sự hủy hoại của những cấu trúc hữu cơ và vô cơ của xương. Kết quả là sức mạnh của xương bị giảm, làm cho xương dễ bị gãy. Có tới 1/5 phụ nữ và 1/8 phái mạnh sau tuổi 50 bị xốp xương .
Xốp xương là gì?
Trong xương Open nhiều những hốc xương do những bè xương bị đứt gãy làm cho xương trở nên xốp hơn. Chính thế cho nên mà bệnh còn có tên gọi là bệnh xốp xương. Các khoáng chất như canxi, phospho cũng bị rửa trôi đi, hàm lượng chất khoáng trong xương giảm đi, xương trở nên nhẹ hơn. Do vậy, bệnh có tên là loãng xương .
Ai có nguy cơ xốp xương?
Có 5 đối tượng người tiêu dùng có rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh xốp xương cao. Thứ nhất là những người có tiền sử mái ấm gia đình có cha mẹ bị xốp xương. Thứ hai là người cao tuổi ( cả nam và nữ trên 70 tuổi ), nữ giới từ 55 tuổi trở lên, phụ nữ mãn kinh sớm, sinh trên 3 con. Thứ ba là những người thấp bé, nhẹ cân, có tư thế, dáng vóc không bình thường, đặc biệt quan trọng khi họ lại không được cung ứng đủ canxi và vitamin D, nghiện thuốc lá, rượu. Thứ tư là những người có nghề nghiệp tĩnh tại, không tập luyện thể dục thể thao. Thứ năm là những bệnh nhân mắc một số ít bệnh lý hoàn toàn có thể gây loãng xương như cường giáp, đái tháo đường, cắt buồng trứng, cắt dạ dày – ruột, suy thận. Đặc biệt, 1 số ít bệnh nhân phải sử dụng thuốc lê dài mà một số ít thuốc hoàn toàn có thể gây loãng xương như corticosteroid, thuốc lợi tiểu, thuốc chống động kinh .
Khi các bè xương bị đứt gãy làm xương trở nên xốp hơn.Khi những bè xương bị đứt gãy làm xương trở nên xốp hơn .
Cách nào nhận biết?
Có 3 tín hiệu lâm sàng gợi ý xốp xương là đổi khác hình dáng khung hình, đau lưng và gãy xương. Thay đổi hình dáng khung hình ( gù, vẹo, giảm độ cao ). Biểu hiện đau lưng ( đau thắt lưng cấp tính và đau thắt lưng mạn tính ). Đau Open tự nhiên ; sau chấn thương nhỏ, thường khỏi sau vài tuần. Đau thắt lưng mạn tính kèm theo biến dạng cột sống, bộc lộ bằng đau thắt lưng lê dài, có những đợt đau cấp tính rồi lại khỏi, kèm theo những đổi khác tư thế cột sống như gù, vẹo cột sống. Có người cong gập sống lưng khiến cho những xương sườn cọ sát vào cánh chậu. Biểu hiện nặng nhất của xốp xương là gãy xương : lún xẹp thân đốt sống, gãy chỏm xương đùi, gãy đầu dưới xương cẳng tay, xương sườn, xương chậu, phần nhiều là ở phụ nữ .
Lời khuyên của thầy thuốc
Để phòng ngừa bệnh xốp xương, quan trọng là triển khai chính sách nhà hàng siêu thị hài hòa và hợp lý, hoạt động giải trí thể lực đều đặn và phơi nắng .
Chế độ nhà hàng siêu thị : ăn đủ đạm, calori. Bạn cần khoảng chừng 50 gr protein mỗi ngày, tương tự với 1 lạng cá biển, 2 cốc sữa chua ít béo và 1 quả trứng. Cần hạn chế chất béo trong khẩu phần ăn vì cholesterol tăng hủy hoại xương. Cần bảo vệ đủ canxi, vitamin D. Một ngày, khung hình cần 1.000 mg canxi ( người ở độ tuổi từ 19 – 50 ), 400 – 800 đơn vị chức năng vitamin D và lượng nhỏ magiê, vitamin K hàng ngày để giúp xương chắc khỏe. Canxi hoàn toàn có thể phân phối từ thức ăn hay bổ trợ từ sữa hay thuốc chứa canxi. Các thực phẩm hàng ngày như tôm, tép, cua, cá chứa nhiều canxi. Tốt nhất là ăn cá kho nhừ cả xương. Các loại rau muống, rau dền, rau bí, măng khô, đậu nành, súp-lơ đều giàu canxi. Sữa và những mẫu sản phẩm chế biến từ sữa ( bơ, phomat, sữa chua … ), trứng là nguồn phân phối canxi quan trọng .
Nguồn vitamin D hoàn toàn có thể từ phơi nắng, thức ăn và bổ trợ. Thực phẩm giàu vitamin D như nấm tươi, sữa, trứng, cá hồi, trai, sò … Cần ăn rau quả là nguồn phân phối magiê như rau lá xanh, những loại hạt và đậu. Thực phẩm giàu vitamin K là những loại rau có màu xanh đậm : súp-lơ xanh, bắp cải, cải xoắn. Nếu thiết yếu, hoàn toàn có thể bổ trợ mỗi ngày 1 viên đa sinh tố chứa magiê, vitamin K, acid folic, vitamin B6 và B12. Ngoài ra, nên ăn nhiều rau, trái cây và thức ăn chứa nhiều estrogen tự nhiên như giá đỗ, đậu nành, lạc, vừng, bắp cải, tỏi … vì chúng làm tăng khoáng chất trong xương .
Về chế độ hoạt động thể lực, cần tập thể dục đều đặn. Tập thái cực quyền cũng làm tăng tính mềm dẻo cơ bắp, giảm nguy cơ ngã gãy xương. Ngoài ra, nên bỏ rượu, thuốc.
PGS.TS.BS. NGUYỄN VĨNH NGỌC
( Khoa Khớp – Bệnh viện Bạch Mai )
