Basel II là phiên bản thứ hai của Hiệp ước Basel, trong đó đưa ra các nguyên tắc chung và các luật ngân hàng của Ủy ban Basel về giám sát Ngân hàng.
Hiệp ước Basel II được phát hành vào tháng 6 năm 2004 nhằm mục đích xác lập những tiêu chuẩn về vốn để hạn chế rủi ro đáng tiếc kinh doanh thương mại của những ngân hàng nhà nước và tăng cường mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính. Basel II được đưa vào triển khai từ những năm trước 2008, và chỉ được đưa vào vận dụng tại những nền kinh tế tài chính lớn cho tới đầu năm 2008, sau cuộc khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính toàn thế giới 2007 – 2008 Trong khi Basel III đang được tăng trưởng, thì Basel II đang là chuẩn mực cao nhất và đã nhanh gọn được vận dụng tại nhiều vương quốc, trong đó có Hoa Kỳ, Anh Quốc và Nước Ta .
Quá trình sinh ra Basel 2
– Năm 1974, Uỷ ban Basel về giám sát ngân hàng (Basel Committee on Banking supervision – BCBS) được thành lập bởi một nhóm các ngân hàng Trung ương và cơ quan giám sát của 10 nước phát triển (G10) tại thành phố Basel – Thụy Sỹ. Mục đích nhằm tìm cách ngăn chặn sự sụp đổ đồng loạt của các ngân hàng vào thập niên 80.
– Hiện nay, thành viên của BCBS gồm đại diện thay mặt ngân hàng nhà nước TW và cơ quan giám sát hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước của những nước : Đức, Anh, Bỉ, Hoa Kỳ, Hà Lan, Canada, Nhật, Pháp, Thụy Điển, Tây Ban Nha, Ý, Thụy Sỹ, Luxembourg ; Ủy ban tổ chức triển khai họp 4 năm 1 lần .
– Hội đồng thư ký của BCBS gồm 15 thành viên là những nhà giám sát hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước chuyên nghiệp được biệt phái trong thời điểm tạm thời từ những tổ chức triển khai kinh tế tài chính thành viên. Ủy ban Basel và những tiểu ban thường trực chuẩn bị sẵn sàng đưa ra tư vấn cho những cơ quan giám sát hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước ở toàn bộ những nước .
– CBS không có bất kể cơ quan giám sát nào và những Kết luận của Ủy ban này không có tính ràng buộc pháp lý. Thay vào đó, BCBS kiến thiết xây dựng và công bố những tiêu chuẩn và hướng dẫn giám sát hoạt động giải trí ngân hàng nhà nước .
– Năm 1988, Ủy ban phát hành mạng lưới hệ thống đo lường và thống kê giám sát vốn và rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán. Hệ thống này phân phối khung thống kê giám sát rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán với tiêu chuẩn bảo đảm an toàn vốn tối thiểu là 8 %. Văn bản này được gọi là Hiệp ước vốn Basel ( Basel 1 ) vận dụng cho những nước G10 từ năm 1992, tuy nhiên sau đó được phổ cập ở hầu hết những vương quốc có ngân hàng nhà nước hoạt động giải trí quốc tế .
– Năm 1996, Basel I được bổ trợ khá nhiều điểm mới, trong đó có thêm rủi ro đáng tiếc thị trường ( sửa đổi này được thực thi chậm nhất vào ngày 1/1/1998 ) .
– Tháng 6/1999, BCBS đề xuất kiến nghị một khung Hiệp ước vốn mới với chương trình tư vấn lần thứ nhất ( CP1 ). Tháng 1/2001, chương trình tư vấn lần 2 ( CP2 ). Tháng 4, chương trình tư vấn lần 3 ( CP3 ) .
– Ngày 26/6/2004, phiên bản mới của Hiệp ước vốn ( Basel 2 ) được phát hành và có hiệu lực thực thi hiện hành từ tháng 1/2007. Basel 2 được triển khai theo một lộ trình đến hết năm 2009, sau đó thực thi không thiếu từ năm 2010 .
Mục tiêu của Basel 2
– Nâng cao chất lượng và sự không thay đổi của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước quốc tế .
– Tạo lập và duy trì một sân chơi bình đẳng cho những ngân hàng nhà nước hoạt động giải trí trên bình diện quốc tế .
– Đẩy mạnh việc đồng ý những thông lệ khắt khe hơn trong nghành quản lí rủi ro đáng tiếc .
Nhận xét
Hai tiềm năng đầu của Basel II là những tiềm năng chủ chốt của Hiệp ước vốn Basel I. Mục tiêu ở đầu cuối là mới, đó là tín hiệu của việc khởi đầu chuyển dần từ chính sách điều tiết dựa trên tỉ lệ, mà đó chỉ là một phần của khung mới, hướng đến một sự điều tiết mà sẽ dựa nhiều hơn vào những số liệu nội bộ, thông lệ và những quy mô .
Khái niệm “ ba trụ cột ” của basel 2 là gì ?
Uỷ ban Basel đã đề xuất khung đo lường với 3 trụ cột chính cho phiên bản 2 bao gồm:
( 1 ) Yêu cầu vốn tối thiểu trên cơ sở thừa kế Basel I, theo đó, tỷ suất vốn bắt buộc tối thiểu ( CAR ) vẫn là 8 % của tổng tài sản có rủi ro đáng tiếc như Basel I, nhưng rủi ro đáng tiếc được thống kê giám sát theo ba yếu tố chính mà ngân hàng nhà nước phải đương đầu : rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán, rủi ro đáng tiếc quản lý và vận hành ( hay rủi ro đáng tiếc hoạt động giải trí ) và rủi ro đáng tiếc thị trường ;
( 2 ) Cung cấp một khung giải pháp cho những rủi ro đáng tiếc mà ngân hàng nhà nước đương đầu, như rủi ro đáng tiếc mạng lưới hệ thống, rủi ro đáng tiếc kế hoạch, rủi ro đáng tiếc khét tiếng, rủi ro đáng tiếc thanh khoản và rủi ro đáng tiếc pháp lý, mà Hiệp ước tổng hợp lại dưới cái tên rủi ro đáng tiếc còn lại ( residual risk )
Và ( 3 ) sử dụng hiệu suất cao của việc công bố thông tin, theo đó những ngân hàng nhà nước cần phải công khai thông tin một cách thích đáng theo nguyên tắc thị trường và Basel II đưa ra một list những nhu yếu buộc những ngân hàng nhà nước phải công khai thông tin, từ những thông tin về cơ cấu tổ chức vốn, mức độ không thiếu vốn đến những thông tin tương quan đến mức độ nhạy cảm của ngân hàng nhà nước với rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán, rủi ro đáng tiếc thị trường, rủi ro đáng tiếc quản lý và vận hành và quy trình tiến độ nhìn nhận của ngân hàng nhà nước so với từng loại rủi ro đáng tiếc này .
Kể từ tháng 2/2016, 10 ngân hàng nhà nước đã được NHNN chỉ định thực thi thử nghiệm chiêu thức quản trị vốn và rủi ro đáng tiếc theo tiêu chuẩn Basel II, đó là những ngân hàng nhà nước Ngân Hàng BIDV, VietinBank, VCB, Techcombank, Ngân Hàng Á Châu, VPBank, MB, Maritime Bank, Sacombank và VIB. Việc vận dụng tiêu chuẩn Basel II còn là một xu thế tất yếu và bắt buộc khi Nước Ta đang hội nhập sâu rộng với khu vực và trên quốc tế. Việc vận dụng Basel II so với 10 ngân hàng nhà nước lớn nhất sẽ khiến những ngân hàng nhà nước này phải cân đối giữa tiềm năng tăng trưởng cho vay và bảo vệ tỷ suất bảo đảm an toàn vốn .
Nguyên tắc của hoạt động giải trí thanh tra rà soát và giám sát của basel 2 là gì ?
+ Thứ nhất, những ngân hàng nhà nước cần phải có một qui trình nhìn nhận được mức độ rất đầy đủ vốn nội bộ theo hạng mục rủi ro đáng tiếc và phải có được một kế hoạch đúng đắn nhằm mục đích duy trì mức vốn đó .
+ Thứ hai, những giám sát viên nên thanh tra rà soát và nhìn nhận việc xác lập mức độ vốn nội bộ và kế hoạch của ngân hàng nhà nước, cũng như năng lực giám sát và bảo vệ tuân thủ tỉ lệ vốn tối thiểu ; giám sát viên nên triển khai một số ít hành vi giám sát tương thích nếu họ không hài lòng với tác dụng của qui trình này .
+ Thứ ba, Giám sát viên khuyến nghị những ngân hàng nhà nước duy trì mức vốn cao hơn mức tối thiểu theo qui định .
+ Thứ tư, giám sát viên nên can thiệp ở tiến trình đầu để bảo vệ mức vốn của ngân hàng không giảm dưới mức tối thiểu theo qui định và hoàn toàn có thể nhu yếu sửa đổi ngay lập tức nếu mức vốn không được duy trì trên mức tối thiểu .
Ưu điểm của basel 2 là gì ?
So với basel 1, basel 2 có những ưu điểm tiêu biểu vượt trội sau đây :
– Về cấu trúc và nội dung: Basel 1 chỉ tập trung vào một giải pháp quản lý rủi ro là “yêu cầu vốn tối thiểu”. Trong khi đó, Basel 2 lại tập trung nhiều hơn vào các phương pháp nội bộ của ngân hàng, thực hiện đánh giá hoạt động thanh tra, giám sát và kỷ luật dựa trên nguyên tắc thị trường. Vì vậy, làm gia tăng quyền lực của các nhà quản lý quốc gia, bởi họ cần phải đánh giá sự đủ vốn của ngân hàng dựa trên đặc điểm rủi ro của nó
– Về tính linh động của ứng dụng: Basel 1 quy định chung với một chọn lựa cho tất cả các ngân hàng. Basel 2 có tính linh hoạt hơn với một danh sách bao gồm phương pháp, các biện pháp khuyến khích để các nhà quản lý quốc gia và các ngân hàng có thể lựa chọn phụ thuộc vào tình hình thực tế.
– Về tính nhạy cảm với rủi ro: Basel I đo lường rủi ro quá sơ bộ. Basel 2 nhạy cảm hơn đối với các rủi ro thông qua độ nhạy cảm của yêu cầu về vốn đối với sự gia tăng mức độ rủi ro và sự bắt buộc công khai chi tiết về độ nhạy cảm rủi ro và các chính sách rủi ro
– Về trọng số rủi ro: Basel 2 quy định trọng số rủi ro từ 0 – 100% và ưu đãi hơn với các nước thuộc Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Basel 2 quy định từ 0 – 150% hoặc hơn và không có đặc quyền cho bất cứ quốc gia nào
– Về kỹ thuật giảm rủi ro tín dụng: Basel 2 thừa nhận về kỹ thuật giảm thiểu rủi ro tốt hơn so với basel 1. Basel 2 đưa ra nhiều kỹ thuật hơn như hỗ trợ, đảm bảo, lập mạng lưới vị thế,, phái sinh tín dụng,…
