Hát lô tô là gì? Ắt hẳn chỉ những thế hệ 9x trở lên thì đều có một tuổi thơ gắn liền với hình thức giải trí dân gian và cũng đầy nghệ thuật này. Hôm nay chúng ta thử đi tìm hiểu về những giá trị và sự đóng góp to lớn của nghệ thuật “lấy lời bóc số” này nhé.
Hát lô tô là gì?
Hát lô tô hay nghệ thuật và thẩm mỹ rao số là một hình thức trình diễn mà những nghệ sĩ rao số sẽ chọn rất nhiều thể loại âm nhạc khác nhau, biến tấu ca từ sao cho tương thích để hoàn toàn có thể miêu tả số lượng muốn hô có vần với câu hát, có nhịp điệu một cách rất duyên dáng .
Loại hình nghệ thuật và thẩm mỹ này có nguồn gốc từ trò Bingo của Ý, Open vào cuối thế kỷ XVI. Khoảng những năm đầu của thập niên 1960, hát lô tô lần đầu Open ở những hội chợ ở Hồ Chí Minh. Với phương pháp Giao hàng văn nghệ tích hợp bán vé dò số trúng thưởng, game show này nhanh gọn tăng trưởng và hàng loạt gánh lô tô sinh ra để Giao hàng bà con .
Tới những năm 1980 thì hát lô tô phát triển cực thịnh ở nước ta, nhất là các tỉnh Nam Bộ. Dịp đầu năm mới, lễ hội…các gánh lô tô là điểm nhấn du xuân làm không khí trở nên sôi động và hấp dẫn hơn hẳn. Từ đó gắn liền với ký ức và tuổi thơ của biết bao thế hệ.
Xem thêm: Lô tô là gì? Cách chơi và cơ cấu giải thưởng của các loại hình xổ số lô tô Miền Bắc
Khi ấy, những gánh lô tô sẽ chuyển dời liên tục và ở một địa phương trong thời hạn ngắn để ship hàng bà con ở đó. Sau đó sẽ dời đi và tới những địa phương khác. Chúng tôi nhớ rất rõ sự phấn khởi khởi của bà con mỗi khi nghe tin có đoàn lô tô nào ghé hát. Cứ tới giờ màn biểu diễn thì phần đông già trẻ lớn bé đều tự xách 1 chiếc ghế theo ra để xem những nghệ sĩ rao số rất duyên và mê hoặc .
Không chỉ Giao hàng lời ca tiếng hát cho bà con, những đoàn lô tô còn tổ chức triển khai rất nhiều game show dân gian có thưởng như : phóng phi tiêu, đập heo, câu cá, đi cà kheo … tổng thể điều đó tạo nên một ký ức rất đẹp cho tất cả chúng ta trong thuở sơ khai chưa có phong phú hình thức vui chơi như giờ đây .
Hát lô tô đóng góp rất nhiều giá trị văn hóa
Các nhà nghiên cứu văn hóa truyền thống dân gian đều đã công nhận hát lô tô không đơn thuần là hình thức vui chơi mà còn tiềm ẩn rất nhiều giá trị nhất định. Bởi trải qua lời ca tiếng hát, những buổi trình diễn hài kịch, tái diễn là những hoạt cảnh vui tươi nhưng thâm sâu trong đó đều có sự châm biếm những thói hư tật sống hằng ngày, cỗ vũ nhưng điều tốt đẹp bằng tư duy phát minh sáng tạo linh động .
Chưa kể, hát lô tô còn góp thêm phần lưu truyền và gìn giữ những câu ca dao, tục ngữ, bài vè hoặc những bài hát dân gian, mần nin thiếu nhi theo một cách cực kỳ tinh xảo. Đó đều được xem là những di sản văn học dân gian đẹp tươi của dân tộc bản địa khỏi bị mai một .
Khách mua vé số hát lô tô không phải chỉ đơn thuần mong mình trúng thưởng mà còn bộc lộ sự ủng hộ những nghệ sĩ trình diễn khi được nghe những câu rao ( câu thai ) được đặt tinh xảo, lời đậm chất văn học những bài thơ bốn chữ, sáu chữ, lục bát .
“Thương chàng chi lắm chàng ơi, nhớ miệng chàng nói nhớ lời chàng rao, nhớ chàng như nhớ lạng vàng khát khao vì nết, mơ màng vì duyên, nhớ chàng như bút nhớ nghiên, như mực nhớ giấy, như thuyền nhớ sông, nhớ chàng như vợ nhớ chồng, như chim nhớ tổ, như rồng nhớ mây”.
Hay đôi lúc chỉ vài câu hát mà đã khái quát được một vị anh hùng dân tộc bản địa, một sự kiện vang danh trong sử sách, giúp giáo dục vô hình dung truyền thống lịch sử cho lớp trẻ tương lai : “ Ông Đinh Bộ Lĩnh, thưở thiếu thời, bày trận ham chơi, đến khi khôn lớn, gan góc vô vùng, chiêu mộ anh hùng, đánh Nam dẹp Bắc, nước nhà yên giặc, ông lại xưng vương, lấy hiệu Tiên Hoàng, ở động Hoa Lư ” .
Bên cạnh những nghệ sĩ biểu diễn hát lô tô, thì ở lĩnh vực xổ số cũng có những người bán vé số hát vọng cổ ngọt như mía lùi mà bạn cũng nên tìm hiểu.
Hát lô tô đã dần bị mai một và sự nỗ lực gầy dựng lại nghệ thuật này của lớp trẻ
Khi kinh tế tài chính và đời sống niềm tin của đồng bào cả nước ngày càng tăng trưởng, hàng loạt hình thức đi dạo, vui chơi khác ngày càng ép chế những gánh lô tô truyền thống lịch sử. Những buổi hội chợ trở nên thưa dần, những cô đào đã phải chảy nước mắt hoặc chuyển nghề khi khách đến nghe họ rao số ngày một thưa thớt, và rồi lô tô khởi đầu trở thành ký ức .
Thế nhưng, trong hai năm gần đây, lô tô bỗng trở lại trong đời sống của nhân dân. Nhiều người ắt hẳn đã đủ trưởng thành và nhận ra việc giữ gìn những văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ dân gian rất quan trọng và hồi sinh hát lô tô và yếu tố cấp bách. Họ thấy và công nhận được những góp phần giá trị của những gánh lô tô so với giá trị ý thức của tất cả chúng ta .
Nhiều bạn trẻ yêu ca hát và muốn phục hưng ngành này đã lập ra gánh Lô tô Hồ Chí Minh tân thời, hoặc đoàn Lô tô Hương Nam để thực thi công cuộc đổi khác cách nhìn của mọi người. Với sự phát minh sáng tạo trong từng đem diễn, biến tấu đa dạng và phong phú theo chủ đề đầy tính dân gian thẩm mỹ và nghệ thuật, phối hợp với những “ hot trend ” .. tất cả chúng ta đang có kỳ vọng lô tô lại được phục hưng trở lại .
Đồng thời, với sự thật là người Việt mê xổ số nhất thế giới thì việc cách tân lô tô, phối hợp nghe ca nhạc cùng những trò vui chơi có thưởng cũng trở nên vô cùng hấp dẫn và hiện đại. Như Valentine các gánh lô tô cho phát thưởng sô cô la, hay đêm chủ đề “Lòng mẹ” thì cho phát thưởng máy mát xa bấm huyệt…đủ thấy sự sáng tạo và tâm huyết khôi phục các gánh lô tô của các bạn trẻ hiện nay to lớn thế nào.
Các đoàn lô tô này rất tôn trọng tính truyền thống cuội nguồn, ưu tiên mang áo dài, áo bà ba nguyên bản, không cải cách hoặc quá lố. Đồng thời, làm đa dạng và phong phú những đêm diễn bằng những vở hài kịch, cải lương, cổ trang cực kỳ mê hoặc. Chính do đó, từ từ cả giới trẻ lẫn trung niên đều tìm đến những gánh lô tô giữa lòng TP HCM này để được sống lại một ký ức vô cùng tươi đẹp vừa mới lạ nhưng vừa thân thương .
Dần dần, những đêm diễn cuối tuần của những gánh lô tô tân thời này đều được phần đông người theo dõi ủng hộ. Đêm diễn nào cũng chật kín người. Nhiều bạn phải đến trước cả tiếng đồng hồ đeo tay để tìm được chỗ ngồi vừa lòng. Thế mới thấy, nếu có phát minh sáng tạo và biết cách làm cho tươi tắn, hợp thời thì không việc gì phải sợ bị mai một, lỗi thời và quên béng cả .
Kết luận
Chúng tôi đã giải đáp hát lô tô là gì? Cũng như nêu bật được những đóng góp to lớn mà hát lô tô đã đem lại được cho văn hóa dân gian chúng ta. Nếu được, bạn hãy ghé thăm một đêm diễn của những đoàn lô tô này, biết đâu bạn sẽ lại được sống lại những ký ức tuổi thơ tuyệt đẹp và trở thành fan của những nghệ sĩ rao số này không chừng.
