E-Government Là Gì – Khái Niệm Về Cpđt (E

You may be trying to access this site from a secured browser on the server. Please enable scripts and reload this page.You may be trying to access this site from a secured browser on the server. Please enable scripts and reload this page .Bạn đang xem : E-government là gì



Ở các quốc gia và khu vực có nền kinh tế phát triển, Chính phủ điện tử là một khái niệm hết sức quen thuộc. Sự ra đời của Chính phủ điện tử đã cung cấp cho các ban, ngành, chính phủ, doanh nghiệp và công dân của các quốc gia, các khu vực những thông tin và dịch vụ tự động hoá đầy tiện ích, từ đó xây dựng một chính phủ có phản hồi, hiệu quả cao, có tinh thần trách nhiệm và chất lượng phục vụ cao.

Ở các quốc gia và khu vực có nền kinh tế phát triển, Chính phủ điện tử là một khái niệm hết sức quen thuộc. Sự ra đời của Chính phủ điện tử đã cung cấp cho các ban, ngành, chính phủ, doanh nghiệp và công dân của các quốc gia, các khu vực những thông tin và dịch vụ tự động hoá đầy tiện ích, từ đó xây dựng một chính phủ có phản hồi, hiệu quả cao, có tinh thần trách nhiệm và chất lượng phục vụ cao.

Thời gian qua, Nước Ta cũng đã có nhiều nỗ lực và đạt được những tác dụng trong bước đầu quan trọng làm nền tảng trong tiến hành thiết kế xây dựng Chính phủ điện tử như kiến thiết xây dựng và đưa vào quản lý và vận hành một số ít cơ sở tài liệu quan trọng ; đã phân phối một số ít dịch vụ công trực tuyến thiết yếu cho doanh nghiệp và người ; một số ít Bộ, ngành đã giải quyết và xử lý hồ sơ việc làm trên thiên nhiên và môi trường mạng ; mạng lưới hệ thống thông tin một cửa điện tử được đưa vào quản lý và vận hành, nâng cao tính minh bạch và nghĩa vụ và trách nhiệm của đội ngũ công chức ; chất lượng nhân lực về công nghệ thông tin của Nước Ta cũng được nâng cao. Tuy nhiên, trong toàn cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư ( CMCN 4.0 ), khi những công nghệ tiên tiến số tân tiến từ từ làm biến hóa mọi hành vi, thói quen của con người, từ đời sống hàng ngày của người dân tới những quy mô kinh doanh thương mại mới của doanh nghiệp và hoạt động giải trí quản lý và điều hành của nhà nước, khái niệm nhà nước số cũng đã Open và ngày càng được nhắc đến nhiều hơn .

Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả sẽ đề cập đến các khái niệm “Chính phủ điện tử”, “Chính phủ số”, mối liên hệ giữa 2 khái niệm này cũng như kinh nghiệm triển khai thực tế tại một số quốc gia và đề xuất cho Việt Nam. Phần 1 – Khái niệm “Chính phủ số” trong mối tương quan với khái niệm “Chính phủ điện tử” Quan điểm của OECD Năm 2014, Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) lần đầu tiên đưa ra khuyến nghị về các chiến lược Chính phủ số. Trong đó, OECD phân biệt rõ giữa Chính phủ điện tử (nơi công nghệ được ứng dụng để cải tiến hiệu quả các quá trình hiện hữu) và Chính phủ số (nơi các dịch vụ được hình thành ý tưởng và cung cấp theo những cách đổi mới và sáng tạo nhờ có sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại). Cụ thể, OECD định nghĩa như sau: Chính phủ điện tử (E-Government) là việc Chính phủ sử dụng các công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), đặc biệt là Internet, như một công cụ để đạt được hiệu quả tốt hơn. Chính phủ số (Digital Government) là việc sử dụng các công nghệ số, như một phần thiết yếu trong các chiến lược hiện đại hóa Chính phủ để tạo ra các giá trị công. Quá trình này dựa trên một hệ sinh thái Chính phủ số bao gồm các tác nhân liên quan đến Chính phủ, các tổ chức phi Chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức xã hội và người dân, thúc đẩy sự tạo ra và truy cập dữ liệu, dịch vụ và nội dung thông qua sự tương tác với Chính phủ. Quan điểm của Liên hiệp quốc Báo cáo sơ bộ về khảo sát Chính phủ điện tử mới nhất năm 2018 của Liên hiệp quốc (chưa phải báo cáo chính thức) cũng đề cập cả 2 khái niệm Chính phủ số và Chính phủ điện tử, nhưng ranh giới giữa 2 khái niệm này vẫn còn tương đối mờ, một vài chỗ gần như không có sự phân biệt. Tuy nhiên, có một điểm mới là trong báo cáo này, Liên hiệp quốc đã đưa ra một khung phương pháp luận mới để đánh giá Chính phủ điện tử của các nước, yêu cầu các nước phải có các ưu tiên về Chương trình chuyển đổi số (Digital Agenda) và các nguyên tắc về Chính phủ số (Digital Gov. Principles). Khung phương pháp luận mới gắn liền với các mục tiêu trong Chương trình 2030 của Liên hiệp quốc về phát triển bền vững. Đồng thời, báo cáo này cũng đưa ra khái niệm khung Chính phủ số (digital government framework) được minh họa tại Hình 1, bao quát các vấn đề và lĩnh vực khác nhau liên quan đến việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp.  

Dự kiến, báo cáo chính thức về Chính phủ điện tử năm 2018 của Liên hiệp quốc sẽ gồm 3 phần: (1) Chính phủ số giúp tạo nên sự bền vững và sự mềm dẻo; (2) Tình hình Chính phủ điện tử toàn cầu; (3) Các công nghệ phát triển nhanh đang tác động đến Chính phủ điện tử. Đối với quan điểm của Liên hiệp quốc về khái niệm Chính phủ số, có một thông tin khác là từ tháng 3 năm 2018, Bộ phận chịu trách nhiệm đánh giá và xuất bản báo cáo về Chính phủ điện tử của Liên hiệp quốc cũng được đổi tên từ Ban Quản trị công và Quản lý phát triển (DPADM) thành Ban Các tổ chức công và Chính phủ số (DPIDG), trong đó thành lập riêng một Nhóm phụ trách về Chính phủ số. Tên gọi mới phản ánh sự sắp xếp, tái cơ cấu bộ phận này để phù hợp với Chương trình 2030 về phát triển bền vững. Sự thay đổi này nằm trong một kế hoạch cải tổ lớn hơn của Ủy ban các vấn đề kinh tế – xã hội của Liên hiệp quốc (UNDESA) nhằm hỗ trợ tốt hơn các nước thành viên thực hiện Chương trình 2030 và các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs). Như vậy, trong quan điểm về xây dựng Chính phủ điện tử, Liên hiệp quốc đã có đề cập khái niệm Chính phủ số và trong định hướng tương lai, trước mắt là đến năm 2030 (chương trình 2030 hướng đến mục tiêu phát triển bền vững), Liên hiệp quốc đã coi như đây là giai đoạn phát triển tiếp theo của Chính phủ điện tử, thể hiện qua việc đổi tên bộ phận chịu trách nhiệm đánh giá và xuất bản báo cáo về Chính phủ điện tử thành Ban Các tổ chức công và Chính phủ số. Tuy vậy, Liên hiệp quốc chưa đưa ra sự phân biệt chính thức, rõ ràng về nội hàm của 2 khái niệm này như OECD, có những chỗ còn đồng nhất 2 khái niệm. Quan điểm của Ngân hàng Thế giới Ngân hàng Thế giới, tổ chức lớn nhất toàn cầu về đấu tranh chống đói nghèo và nâng cao mức sống của người dân các nước đang phát triển cũng có quan điểm tương tự OECD. Trong một báo cáo phối hợp thực hiện cùng Chính phủ Nga năm 2016 mang tên “Chính phủ số năm 2020: viễn cảnh cho nước Nga” , Ngân hàng Thế giới đã nhắc lại và nhất trí với quan điểm về Chính phủ số của hãng Gartner (Mỹ) được nêu dưới đây, đồng thời đi sâu phân tích và đưa ra những khuyến nghị cấp cao dành cho Chính phủ Nga (các đặc trưng chính của Chính phủ số theo quan điểm của Ngân hàng Thế giới được nêu tại Bảng 1). Ngân hàng Thế giới kết luận rằng nước Nga cũng như các nước khác, đều sẽ phải đối diện những thách thức về việc tạo ra một hệ thống mới nhằm giám sát việc ứng dụng CNTT – truyền thông (ICT) vào hành chính công, trong bối cảnh tìm ra mô hình trưởng thành phù hợp của Chính phủ số.

Xem thêm : Quả Dưa Hấu Tiếng Anh Là Gì ? Tên Các Loại Trái Cây Bằng Tiếng Anh ( Phần 2 )

Bảng 1 : Các đặc trưng chính của nhà nước số theo Ngân hàng Thế giới

  Tháng 01 năm 2018, tại Hội thảo khởi động Chương trình đánh giá mức độ sẵn sàng Dữ liệu mở và Chính phủ số tại Việt Nam, đại diện Ngân hàng Thế giới cho biết Chính phủ các nước đang nỗ lực đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến nhằm tạo thuận lợi cho người dân, đồng thời bảo đảm sự cạnh tranh trên thị trường, quyền riêng tư của công dân và quyền lợi của người tiêu dùng, tạo tiền đề cho Chính phủ số. Quan điểm của một số hãng tư vấn CNTT 02 hãng tư vấn công nghệ thông tin hàng đầu thế giới là Gartner (Mỹ) và Ovum (Anh) đều đã đề cập khái niệm Chính phủ số với cách tiếp cận gần giống như OECD, cụ thể: Hãng Gartner năm 2014 đưa ra định nghĩa Chính phủ số là: “Chính phủ được thiết kế và vận hành nhằm tận dụng dữ liệu số để tối ưu hóa, chuyển đổi và tạo ra các dịch vụ của Chính phủ”. Năm 2015, hãng Gartner đưa ra khái niệm về mô hình trưởng thành của Chính phủ số (Gartner’s Digital Government Maturity Model), trong đó đề cập 5 giai đoạn chính để tiến tới Chính phủ thông minh, được nêu tại Bảng 2.  

Bảng 2 : Mô hình trưởng thành của nhà nước số theo GartnerTrong đó, Chính phủ điện tử chỉ là quy trình tiến độ tiên phong. Giai đoạn 2 là Dữ liệu mở, quá trình 3 là Dữ liệu làm TT ( data-centric ), quy trình tiến độ 4 là số hóa trọn vẹn, và quy trình tiến độ 5 là quy đổi thành nhà nước mưu trí. Điểm mấu chốt ở đây là : nhà nước số không phải là đích đến ở đầu cuối, mà là một phương tiện đi lại để hiện thực hóa những dịch vụ bền vững và kiên cố và giá thấp của nhà nước. Trong bản báo cáo giải trình năm năm nay về những khuynh hướng công nghệ tiên tiến của nhà nước cần quan tâm , hãng Ovum đã Tóm lại những giải pháp của Chính phủ điện tử truyền thống cuội nguồn đang dần trở nên lỗi thời, và những tổ chức triển khai đang ngày càng có nhu yếu tiến hành nhà nước số. Báo cáo cũng cho rằng những quy mô trưởng thành của nhà nước số sẽ biến hóa theo quan điểm về khoanh vùng phạm vi quyền hạn pháp lý nhà nước. Một số tổ chức triển khai của nhà nước đang nỗ lực tăng cường tiếp xúc với người dân, còn một số ít khác vẫn đang vật lộn tìm cách nâng cấp cải tiến, tăng cấp những quy trình tiến độ và mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý nội bộ. Tóm lại, nhà nước số dựa vào việc sử dụng và tái sử dụng những tài liệu hoạt động giải trí, tài liệu thống kê địa lý và nghiên cứu và phân tích nâng cao nhằm mục đích đơn giản hóa việc sử dụng những dịch vụ cho người dùng. nhà nước số tạo ra thông tin từ tài liệu để tương hỗ và cải tổ quy trình ra quyết định hành động và để tạo ra những dịch vụ công mới theo những quy mô mới đồng thời tăng cường tính hiệu suất cao và tiết kiệm chi phí ngân sách quản lý và vận hành trong dài hạn. Sự quy đổi và tiến hóa từ Chính phủ điện tử sang nhà nước số được minh họa tại Hình 2, còn Định nghĩa nhà nước điện tử và nhà nước số của Nước Ta cũng như những tổ chức triển khai quốc tế được nêu trong Bảng 3 bên dưới .

Bảng 3 : Định nghĩa nhà nước điện tử và nhà nước số của Nước Ta và những tổ chức triển khai quốc tế ( Bài viết sẽ được liên tục với Phần II – Nhận định về mối liên hệ giữa 2 khái niệm, kinh nghiệm tay nghề thực tiễn tiến hành nhà nước số tại một số ít nước tăng trưởng và đề xuất kiến nghị cho Nước Ta ) Võ Mạnh Linh Cục Kiểm soát TTHC

 http://www.oecd.org/gov/digital-government/Recommendation-digital-government-strategies.pdf http://www.oecd.org/gov/digital-government/Digital-Government-Strategies-Welfare-Service.pdf

 Giá trị công là những lợi ích cho xã hội, có thể thay đổi tùy theo quan điểm hoặc tác nhân, bao gồm: (1) hàng hóa, dịch vụ để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng và công dân; (2) các lựa chọn về sản xuất để đáp ứng kỳ vọng của người dân về công lý, công bằng, hiệu lực, hiệu quả; (3) các tổ chức công có hiệu suất cao, tổ chức tốt để thể hiện các ưu tiên và nguyện vọng của công dân; (4) phân phối công bằng và hiệu quả; (5) sử dụng các nguồn lực hợp lệ để thực hiện các mục đích công; và (6) đổi mới và thích nghi với những ưu tiên và nhu cầu luôn luôn thay đổi.

 http://workspace.unpan.org/sites/Internet/Documents/UNPAN97854.pdf

 https://publicadministration.un.org/en/About-Us/Who-We-Are/Organisational-Chart

 https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/24402

 http://vpcp.chinhphu.vn/Home/Danh-gia-muc-do-san-sang-cho-Chinh-phu-so-tai-Viet-Nam/20181/23201.vgp

 https://www.gartner.com/doc/2715517/digital-government-journey-digital-business

 https://www.gartner.com/smarterwithgartner/when-less-becomes-more-the-journey-to-digital-government

 https://ovum.informa.com/resources/product-content/it0022-000527 https://www.cio.com.au/article/590551/e-government-pass-digital-government-future-report