Đờn ca tài tử Nam Bộ – Wikipedia tiếng Việt

Đừng nhầm lẫn với Cải lương Một ban nhạc đờn ca tài tử Hồ Chí Minh năm 1911 .

Đờn ca tài tử Nam bộ là dòng nhạc dân tộc của Việt Nam đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể và là một danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng ảnh hưởng lớn, với phạm vi 21 tỉnh thành phía Nam. Đờn ca tài tử hình thành và phát triển từ cuối thế kỷ 19, bắt nguồn từ nhạc lễ, Nhã nhạc cung đình Huế và văn học dân gian [1]. Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của vùng Nam Bộ. Đây là loại hình nghệ thuật của đàn và ca, do những người bình dân, thanh niên nam nữ nông thôn Nam Bộ hát ca sau những giờ lao động. Đờn ca tài tử xuất hiện hơn 100 năm trước, là loại hình diễn tấu có ban nhạc gồm bốn loại là đàn kìm, đàn cò, đàn tranh và đàn bầu (gọi là tứ tuyệt). Về sau này, có cách tân bằng cách thay thế độc huyền cầm bằng cây guitar phím lõm. Những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bạn bè, chòm xóm với nhau. Họ tập trung lại để cùng chia sẻ thú vui tao nhã nên thường không câu nệ về trang phục…

Loại âm nhạc này đúng ra là loại nhạc thính phòng thường trình diễn trong phạm vi không gian tương đối nhỏ như trong gia đình, tại đám cưới, đám giỗ, sinh nhật, trong các lễ hội, sau khi thu hoạch mùa vụ, thường được biểu diễn vào những đêm trăng sáng ở xóm làng.

Nguồn gốc của đờn ca tài tử là ca Huế, pha lẫn âm nhạc từ những tỉnh Quảng Nam, Tỉnh Quảng Ngãi. Loại nhạc này mang đậm tính cách vui chơi đi dạo chứ không thuộc loại nhạc lễ .

Phạm vi hoạt động giải trí[sửa|sửa mã nguồn]

Nghệ thuật Đờn ca tài tử hiện đang được tăng trưởng ở 21 tỉnh, [ 2 ] thành phố phía Nam Nước Ta là : An Giang, Bạc Liêu, Bến Tre, Tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hậu Giang, Kiên Giang, Long An, Ninh Thuận, Sóc Trăng, Tây Ninh, Tiền Giang, Trà Vinh, Thành phố Hồ Chí Minh và Vĩnh Long. Trong đó, Bạc Liêu, Tỉnh Bình Dương, Tiền Giang và Thành phố Hồ Chí Minh là những tỉnh, thành phố có nhiều người hát đờn ca tài tử nhất .

Nhạc cụ

Nhạc cụ trong ” Đờn ca tài tử ” gồm đàn tranh, đàn tỳ bà, đàn kìm, đàn cò, đàn tam, sáo thường là sáo bảy lỗ ( phụ họa ). Hiện nay có một loại đàn mới do những nghệ nhân Nước Ta cải biến là Guitar phím lõm. Loại nhạc cụ này được khoét lõm những ngăn sao cho khi đánh lên nghe giống nhạc cụ Nước Ta nhất ( âm cao ) …

Ban đờn ca tài tử Nguyễn Tống Triều dự hội chợ những nước thuộc địa ở Marseille Pháp năm 1906 .

Ban nhạc thường dùng 5 nhạc cụ, thường gọi là ban ngũ tuyệt gồm đàn tranh, đàn tỳ bà, đàn kìm, đàn cò, và đàn tam. Phụ họa thêm là tiếng sáo thường là sáo bảy lỗ.[3]

Về phục trang, những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bè bạn, chòm xóm với nhau nên thường chỉ mặc những loại thường phục khi tham gia trình diễn. Khi nào diễn ở đình, miếu hoặc trên sân khấu họ mới mặc những phục trang màn biểu diễn .

Những năm gần đây nhằm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch nên các nhóm nhạc tài tử hợp lại với nhau thành các câu lạc bộ đờn ca tài tử mang tính bán chuyên nghiệp. Bên cạnh nghề nghiệp chính, họ phục vụ văn nghệ khi có yêu cầu.

Một số người nói rằng từ ” tài tử ” có nghĩa là nghiệp dư. Trong thực tiễn, từ này có nghĩa là kĩ năng và ý niệm rằng những người này không dùng thẩm mỹ và nghệ thuật để kiếm kế sinh nhai, mà chỉ để cho vui hoặc những lúc ngẫu hứng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ không phải là chuyên viên. trái lại, để trở thành một nghệ sĩ trong ý nghĩa xác nhận nhất của từ này, họ phải thực hành thực tế trong một thời hạn dài .Đối với hình thức âm nhạc, vai trò của những ca sĩ và nhạc sĩ đều bình đẳng. Ca trù hát và người ca ( bài hát truyền thống lịch sử từ miền Bắc và miền Trung ) là phụ nữ, trong khi đờn ca tài tử gồm có những ca sĩ nam nữ và họ có vai trò bình đẳng .Đờn ca tài tử sử dụng dụng cụ như đàn cò, đàn nguyệt, đàn tranh, tuy nhiên lan ( nhạc cụ bằng gỗ để gõ nhịp ) hoặc cả Ghita lõm .Loại hình âm nhạc không riêng gì ở những liên hoan và những bên mà còn trong thời hạn sau thu hoạch. Ngoài ra, nó hoàn toàn có thể được chơi trong bóng mát của cây, con thuyền hoặc trong đêm trăng sáng …

Hình ảnh minh họa[sửa|sửa mã nguồn]

Dưới đây là một vài hình ảnh ở tại Khu lưu niệm Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ và Nhạc sĩ Cao Văn Lầu, tọa lạc tại phường 2, thành phố Bạc Liêu. Đây là khu công trình quy mô nhằm mục đích tôn vinh Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ và người nhạc sĩ tài hoa Cao Văn Lầu ( 1892 – 1976 ). Ngoài ra, đây cũng chính là khu công trình cốt yếu nhằm mục đích ship hàng Festival Đờn ca tài tử vương quốc lần thứ nhất tại Bạc Liêu năm năm trước .