Diễn đàn khu vực ASEAN (tiếng Anh: ASEAN Regional Forum; viết tắt: ARF) được thành lập năm 1994 nhằm thúc đẩy cơ chế đối thoại và tham vấn về các vấn đề an ninh và chính trị trong khu vực, xây dựng lòng tin và phát triển ngoại giao phòng ngừa. Khẩu hiệu của ARF là “Xúc tiến hòa bình và an ninh qua đối thoại và hợp tác ở châu Á Thái Binh Dương”.
ARF gồm có 27 vương quốc có cùng mối chăm sóc đến bảo mật an ninh khu vực châu Á Thái Bình Dương. Đó là 10 vương quốc thành viên của ASEAN ; 10 nước đối tác chiến lược đối thoại của ASEAN ( gồm có Úc, Canada, Trung Quốc, EU, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Nước Hàn, Nga và Hoa Kỳ ), một quan sát viên của ASEAN ( Papua New Guinea ), cùng với Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Mông Cổ và Pakistan. Đông Timo được kết nạp vào ARF vào năm 2005 .
Tại hội nghị những vị bộ trưởng liên nghành ASEAN lần thứ 26 tại Nước Singapore ngày 23 đến 25 tháng 7 năm 1993, những nước đã thống nhất thiết lập ARF. Buổi khai mạc ARF được tổ chức triển khai ở Bangkok vào 25 tháng 7 năm 1994 .
Sự thiết yếu của ARF[sửa|sửa mã nguồn]
Trong một khu vực vốn ít có lịch sử hợp tác an ninh, Diễn đàn khu vực ASEAN là một diễn đàn quan trọng nhất về hợp tác an ninh ở châu Á. Diễn đàn này đã bổ sung vào các cơ chế liên minh song phương và đối thoại khác nhau hiện có ở châu Á, củng cố thêm viễn cảnh hợp tác an ninh ở khu vực này. Diễn đàn ARF được xây dựng từ ý tưởng – rút ra từ chính kinh nghiệm của ASEAN – rằng một tiến trình đối thoại có thể tạo ra những biến chuyển tích cực trong quan hệ chính trị giữa các nước. Nó tạo ra một cơ chế hoạt động giúp các thành viên có thể thảo luận về các vấn đề an ninh hiện có trong khu vực và tăng cường các biện pháp hợp tác nhằm thúc đẩy hoà bình và an ninh trong khu vực.
Mục tiêu của ARF[sửa|sửa mã nguồn]
Các tiềm năng của Diễn đàn khu vực ASEAN được lao lý rõ trong công bố của những nhà chỉ huy ARF tiên phong ( 1994 ), đó là :
- Tăng cường đối thoại hợp tác và hội đàm các vấn đề chính trị và an ninh của các nước có chung lợi ích và mối quan tâm; và
- Đóng góp đáng kể vào những nỗ lực nhằm xây dựng một khu vực đáng tin cậy và dân chủ ở châu Á – Thái Bình Dương.
Cuộc họp Bộ trưởng lần thứ 27 cũng đã khẳng định chắc chắn ” ARF sẽ trở thành một forum tư vấn có hiệu suất cao ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhằm mục đích thôi thúc đối thoại cởi mở về hợp tác bảo mật an ninh và chính trị ở khu vực. Trong toàn cảnh đó, ASEAN nên thao tác với những đối tác chiến lược của ARF để xác lập những mối quan hệ có tính thiết kế xây dựng và Dự kiến được ở châu Á Thái Bình Dương ” .
Các thành viên trong ARF có vị trí ngang hàng. Người điều hành quản lý ARF là một quản trị do Ủy ban ASEAN chỉ định. quản trị ARF trong thời hạn tháng 6 năm 2005 đến tháng 7 năm 2006 là ông Hamid Albar bộ trưởng liên nghành bộ ngoại giao của Malaysia. quản trị văn phòng cấp cao hội nghị ARF là ông Datuk Rastam Mohd Isa hiện là tổng thư ký của bộ ngoại giao Malaysia .
Thành tựu của ARF[sửa|sửa mã nguồn]
Trong lễ kỷ niệm 10 năm xây dựng Diễn đàn khu vực ASEAN, bộ trưởng liên nghành những nước ARF đã họp nhau tại Phnom Penh vào ngày 18 tháng 6 năm 2003 và công bố rằng ” mặc kệ những độc lạ lớn giữa những thành viên, forum này đã gặt hái được nhiều thành tựu đáng kể, góp thêm phần duy trì hoà bình, bảo mật an ninh và hợp tác trong khu vực “. Cụ thể là :
- Tính hiệu quả của ARF với tư cách là một cầu nối cho các cuộc đối thoại và tư vấn song phương cũng như đa phương cùng với việc thiết lập những quy tắc đối thoại và hợp tác, ra quyết định dựa trên sự đồng thuận, không can thiệp lẫn nhau, sự tiến bộ không ngừng và phát triển với tốc độ cân đối, hợp lý cho mọi thành viên;
- Sự sẵn sàng giữa các bên tham dự ARF nhằm thảo luận hàng loạt các vấn đề an ninh trong một cơ chế đa phương;
- Sự tin tưởng lẫn nhau được xây dựng dần qua các hoạt động hợp tác;
- Tạo lập và duy trì đối thoại và tư vấn về các vấn đề an ninh và chính trị;
- Minh bạch được thực hiện thông qua những biện pháp của ARF như trao đổi thông tin liên quan đến chính sách quốc phòng và việc xuất bản các báo cáo của chính phủ về quốc phòng; và
- Một mạng lưới được triển khai giữa các quan chức quân đội, quốc phòng và an ninh quốc gia của các bên tham gia ARF.
Quá trình tăng trưởng và tương lai của ARF[sửa|sửa mã nguồn]
ARF được định hình thông qua việc ra quyết định dựa trên nguyên tắc đồng thuận và giảm thiểu quá trình thể chế hoá. Năm 1995, ARF đã vạch ra 3 giai đoạn phát triển trong tiến trình xây dựng ARF. Theo đó, ARF sẽ chuyển dần từ việc xây dựng lòng tin đến thiết lập một cơ chế ngoại giao ngăn ngừa, và trong dài hạn hướng đến khả năng giải quyết các xung đột.
Trong mười năm đầu hoạt động giải trí của mình, ARF có vẻ như không đạt được hiệu quả gì đáng kể trong việc thiết kế xây dựng một hội đồng kế hoạch. Gần đây hơn, forum này đã có những góp phần nhất định vào chương trình chống khủng bố ở khu vực. Tuy nhiên, những nỗ lực nhằm mục đích tiến hành những giải pháp thiết kế xây dựng chính sách ngoại giao ngăn ngừa cũng như điều hoà những xung đột vẫn còn ở tiến trình trứng nước. Trong khi ARF liên tục tập trung chuyên sâu vào những giải pháp thiết kế xây dựng lòng tin của forum này thì những thành viên của nó cũng đã nhất trí với nhau rằng chính sách ngoại giao ngăn ngừa cũng nên được triển khai theo. Đặc biệt là trong những nghành còn chồng chéo, xen kẽ giữa hai quy trình tiến độ này .Các thành viên cũng đã thỏa thuận hợp tác với nhau về những giải pháp để thực thi chính sách ngoại giao ngăn ngừa. Trong đó đáng chú ý quan tâm là tăng cường vai trò của quản trị ARF trong việc phối hợp những vị trí của ARF nhằm mục đích phát huy hơn nữa năng lực của forum này trong việc ứng phó với những trường hợp tác động ảnh hưởng đến nền bảo mật an ninh của những thành viên ARF giữa những cuộc họp bộ trưởng liên nghành .
Các cuộc họp và những tiến trình của ARF[sửa|sửa mã nguồn]
Bộ ngoại giao và thương mại chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những chủ trương của ARF, cộng với sự tham vấn của Bộ quốc phòng. Các cuộc họp của ARF được tổ chức triển khai hàng năm ở cấp Bộ trưởng ngoại giao. quản trị của ASEAN, được luân phiên hàng năm, cũng là quản trị của ARF. Văn bản chính thức hầu hết của ARF là công bố của quản trị ARF được phát hành ngay sau khi mỗi cuộc họp bộ trưởng liên nghành diễn ra .
Diễn đàn ARF còn được hỗ trợ bằng các cuộc họp quan chức cấp cao ARF (ARF SOM), được tổ chức hàng năm vào tháng 5 hoặc tháng 6. Hai cuộc họp khác của Nhóm hỗ trợ liên ngành khác của ARF về các Biện pháp xây dựng lòng tin (ISG on CBMs) cũng được tổ chức hàng năm ở cấp quan chức, được điều hành bởi một nước thành viên ASEAN và một nước không phải là thành viên của ASEAN.
Các khuyến nghị và hiệu quả của những cuộc họp ISG này sẽ được đưa ra xem xét tại ARF SOM. Các cuộc họp ISG còn tạo ra thời cơ để lên kế hoạch và thanh tra rà soát những hoạt động giải trí kiến thiết xây dựng lòng tin cũng như những cuộc hội thảo chiến lược do từng thành viên ARF tổ chức triển khai hàng năm. Các thể chế cấp tiếp theo ( không chính thức ) như Hội đồng hợp tác anh ninh khu vực châu Á – Thái Bình Dương ( CSCAP ) và Viện nghiên cứu và điều tra quốc tế và kế hoạch ASEAN ( ASEAN ISIS ) có tính năng tạo ra những sáng tạo độc đáo và những ” nguồn vào ” để ARF xem xét .
