Muốn nuôi lươn ta phải đào ao, xây hồ nuôi lươn. Như quý vị đã biết, con lươn tuy không biết leo trèo như ba ba, ếch; nó cũng không có tài phóng cao như cá lóc, cá chép, nhưng lươn cũng có nhiều cách để đào thoát ra khỏi khu vực nuôi chúng bằng cách đào hang, hay trườn qua bờ, khi mưa to nước tràn bờ hoặc đất bờ ao ướt át trơn trượt. Vì vậy, ao hồ nuôi lươn cách làm có khác đôi chút với ao hồ nuôi cá, ếch hay ba ba.
Nội dung trong bài viết
- Ao nuôi lươn
- Chọn vị trí thích hợp
- Kích thước ao
- Tạo môi trường sống tốt
- Hồ nuôi lươn
Ao nuôi lươn
Trong đời sống hoang dã lươn có khắp ruộng đồng, ao hồ kênh rạch, miễn là vùng đó có nước ( dù mực nước không cao ), dưới đáy có bùn sình, có thực vật thủy sinh che mát, và nhất là nơi đó phải yên tĩnh .
Nuôi lươn ta phải đào ao, nhưng nếu muốn đạt được thành công xuất sắc ta phải cố tạo môi trường tự nhiên sống mới cho lươn có những điểm tương thích với thiên nhiên và môi trường sống của chúng bên ngoài. Muốn được vậy ta nên thực thi những điều sau đây khi đào ao nuôi lươn :
Chọn vị trí thích hợp
Đào ao nuôi lươn nên chọn vùng đất cứng như sét pha, thịt nặng để tránh sụt lún. Vùng đất đó nếu nằm sát sống rạch lại càng tiện cho việc dẫn và thoát nước thuận tiện. Do tập tính sống của lươn là thích yên tĩnh, nên vị trí đào ao nuôi lươn nên cách xa khu dân cư, chợ búa, trường học, xưởng máy …, là nơi có đông người qua lại và tiếng ồn lớn liên tục xảy ra .
Kích thước ao
Ao nuôi lươn có diện tích quy hoạnh quá lớn không tốt, vì như vậy sẽ gặp trở ngại cho việc chăm nom. Thà là đào nhiều ao liền kề với nhau, mỗi ao nhỏ chỉ cần diện tích quy hoạnh 50 mét vuông trở lại mà thôi .Nên đào âm xuống đất khoảng chừng 40 cm, và dùng số đất này để đắp bờ bao quanh ao. Bờ bao cao hơn mặt ao khoảng chừng 40 cm, nghĩa là cách đáy ao 80 cm. Khi đắp bờ được lớp nào nên nện cho giẽ chặt xuống lớp ấy, có như vậy vừa tránh được sụt lún, vừa khỏi nứt nẻ để lươn khỏi theo đó mà đào thoát ra ngoài .Vách ao hoàn toàn có thể đào thẳng hay nghiêng. Nếu kỹ, nên tấn đan hoặc dùng tôn fiprociment tấn khít chung quanh mặt trong vách ao, như vậy mới ngăn ngừa được lươn đào hang để ở. Vì ao nuôi lươn không quá sâu ( chỉ độ 40 cm ), nếu bờ ao quá mỏng dính thì đó cũng là thời cơ tốt để lươn theo đó mà thoát hết ra ngoái. Ai cũng biết tấn đan hoặc tôn fiprociment tuy bền chắc, sử dụng được vĩnh viễn, nhưng lại quá tôn kém. Vì vậy lúc bấy giờ, thay vì dùng những vật tư đắt tiền đó nhiều người dùng tấm bạt nylon để bao trùm .Đáy ao nên san cho bằng phẳng, nhưng cũng nên cho đổ dốc về một phía góc ao nào đó, để sau này mỗi lần thu hoạch lươn sẽ dồn hết về phía trũng này, giúp ta bất thuận tiện hơn. Đáy ao cũng nên nện kỹ. Nhiều người kỹ tính dùng lớp đất sét phủ kín trên toàn dưới mặt đáy này, như vậy lươn không có thời cơ đào hang xuống đáy. Tốt nhất nên phủ kín hàng loạt diện tích quy hoạnh đáy ao bằng vải bạt, rồi phủ bạt kín lên bốn vách ao và cả bờ ao .Cũng nhằm mục đích ngăn ngừa lươn nuôi trong ao đào thoát, ao nuôi lươn phải làm cống xả tràn lẫn công xả cạn .Cống xả tràn đặt cao hơn mặt nước ao độ 10 cm, và đặt thấp hơn bờ ao khoảng chừng 30 cm. Công dụng của cống xả tràn là tự động hóa tháo nước thừa trong ao ra ngoài kịp thời mỗi lần có mưa to. Nếu không có công này nước mưa sẽ dâng tràn bờ, tạo dịp tốt cho lươn ra ngoài hết .Còn lại công xả cạn đặt cao hơn đáy ao khoảng chừng 30 cm, nghĩa là chỉ cao hơn lớp bùn độ 5 cm đến 10 cm mà thôi. Công dụng của loại cống này là làm thoát hết nước trong ao ra ngoài để giúp ta thuận tiện bắt hết số lươn trong ao .
Tất nhiên, bên ngoài và bên trong hai đầu công xả cạn phải được nút thật chặt, chỉ khi cần thoát hết nước mới tháo ra. Và hai đầu của công xả tràn phải dùng loại lưới kẽm mắt nhỏ để bịt lại hầu ngăn ngừa lươn con chui qua những lỗ nhỏ đó mà ra ngoài .Dưới đáy ao nuôi lươn phải phủ một lớp đất bùn dày 20 cm, vì lươn thích sống nơi có nhiều bùn. Số bùn riày dù lấy từ ao mương, sống rạch cũng phải qua khâu giải quyết và xử lý kỹ bằng cách lọc, phơi, ngâm trong nước nhiều ngày để loại trừ những chất ô nhiễm cùng những tạp chất lẫn lộn trong đó .Đã có nhiều người nuôi lươn xem thường cách giải quyết và xử lý bùn này mà nuôi lươn thất bại .Như quý vị đã biết, loài lươn chỉ kiếm mồi dưới tầng đáy, mỗi khi đi ăn chúng cố trườn nhẹ mình trên lớp bùn mặt và rất sợ bị trầy trụa lớp nhớt bao trùm bên ngoài tấm da mỏng dính của thân chúng. Lớp nhớt tanh tưởi phủ ngoài thân lươn có hiệu quả ngăn ngừa các loại vi trùng, vi trùng xâm nhập vào mình chúng. Vì vậy, những con lươn bị trầy xước ngoài da, dù vết xước nhẹ, nếu không trị lành mà thả đại vào ao nuôi, trước sau gì con lươn dó cũng bị nấm làm cho lở loét rồi kiệt sức mà chết .
Nói cách khác, da lươn rất dị ứng với những tạp chất như gạch đá vụn, những vật bén nhọn từ xương súc vật, từ kim loại… giăng mắc trên đường đi ăn của chúng. Nếu trong môi trường sống của chúng có những trở ngại như vậy, lươn trở nên nhát sợ đành nằm một chỗ nhịn đói chứ không dám đi ăn.
Nhiều người ở gần khu vực lò chén, họ thường liên hệ để mua thứ đất mịn mà các lò chén thải bỏ để đem về phủ lên đáy ao nuôi lươn, đã đem lại hiệu quả tốt. Cũng xin được nói thêm, dừng nói chi những tạp chất vừa kể ở trên, mà nếu trong thiên nhiên và môi trường sống của lươn có nhiều cát to hột, chúng cũng “ chê ” không dám đi ăn .Như vậy, từ đáy ao, ta phủ lên trên một lớp đất bùn khoảng chừng 20 cm, và trên đó thêm 30 cm, tốt nhất là 40 cm là đủ bảo đảm an toàn, lươn không hề trườn bò ra ngoài được ( nhất là khi từ đáy ao lên tận bờ ao đều có bạt bao trùm ) .
Tạo môi trường sống tốt
Dù bờ ao đã đủ cao, không tạo cho lươn có thời cơ đào thoát ra ngoài, nhưng tất cả chúng ta cũng nên làm thêm tường rào bao quanh để ngăn ngừa quân địch của lươn từ bên ngoài xâm nhập, như rắn, kỳ đà, rái cá ( nếu ở khu vực gần sông suối ) và cả chó mèo … Tường rào này hoàn toàn có thể làm bằng lưới kẽm mắt nhỏ hoặc bằng tre nứa đan khít lại, và chiều cao chỉ 1 mét là đủ .Do giống lươn thích ở nơi râm mát, thậm chí còn tối tăm cũng được, nên trên ao nếu không có tàn cây che bóng mát thì nên làm giàn che ( như giàn trồng mướp, bầu bí ) hoặc mái lợp lá sơ sài bằng lá dừa hay rơm rạ. Cũng hoàn toàn có thể làm mái tôn phủ che lên phân nửa diện tích quy hoạnh ao. Mái che cách mặt nước ao độ vài mét là vừa .Mặc dù ao nuôi lươn bên trên đã có giàn hay mái lợp bao trùm, ta cũng nên thả lục bình và cỏ nước vào phủ kín lên phân nửa hay 2/3 diện tích quy hoạnh mặt ao để lươn dùng làm nơi kín kẽ để trú ngụ, ẩn núp ban ngày .
Hồ nuôi lươn
Ta hoàn toàn có thể nuôi lươn bằng hồ xi-măng. Loại hồ này thường được dùng cho những ai có đất đai không đủ rộng, hoặc chỉ nuôi lươn với số lượng ít .Làm hồ nuôi lươn cũng nên chọn nơi gần sông suối hay mương rãnh có lượng nước nhiều và sạch lưu thông liên tục mới tốt .
Hồ được xây bằng gạch với xi măng tô trét kỹ cả hai mặt trong và ngoài, như vậy có điều lợi là ngăn ngừa nước hồ thẩm thấu ra ngoài, và tạo được độ trơn láng khiến lươn không hề bám vào vách hồ để thoát ra ngoài được .Diện tích hồ xi-măng nuôi lươn không nên quá lớn, chỉ trong khoanh vùng phạm vi 15 mét vuông trở lại mới tốt, như vậy dễ chăm nom hơn. Ta hoàn toàn có thể xây nhiều hồ liên kế nhau để đỡ tốn đất .Hồ hoàn toàn có thể xây nổi hẳn hoặc xây âm xuống đất từ 20 cm đến 40 cm. Vách hồ thẳng đứng và nền đáy cũng tráng kỹ xi-măng, như vậy mới giữ được lượng nước nuôi lươn trong hồ khi nào cũng ở độ sâu thiết yếu .Cách đáy hồ 30 cm, ta trổ công xả cạn, và phần trên cũng có công xả tràn, nếu hồ này xây lộ thiên trong khu đất trống trải .Nếu là hồ nuôi lươn thịt, dưới mặt đáy ta chỉ cần phủ một lớp bùn hoặc đất thịt nhẹ cao 20 cm, như cách làm ở ao đất đã trình diễn ở phần trên .Còn hồ nuôi lươn đẻ, thì chỉ phủ bùn lên 2/3 diện tích quy hoạnh đáy hồ thôi, phần còn lại thì đắp một lớp đất sét pha hay đất thịt nhẹ cao khoảng chừng 40 cm ( cao hơn mặt bùn khoảng chừng 10 cm ) để trồng các loại môn nước hay cỏ nước. Nơi đây dành cho lươn bò lên đào hang để ở và làm ổ đẻ sau này .
Sau khi cho nước vào hồ, phần diện tích ao không trồng môn nước ta thả thêm một ít lục bình hay các giống rau mát để làm nơi ẩn núp kín đáo cho lươn, đồng thời cũng là nơi cho lươn con bám víu sau này theo thói quen của chúng.
Mực nước trong hồ để nuôi lươn cũng chỉ cao khoảng chừng 30 cm mà thôi. Nếu mực nước sâu hơn, lươn sẽ lượn lờ bơi lội nhiều, hao bớt nguồn năng lượng .Có điều cần đề cập đến nữa là dù ao đất hay hồ xây, trước khi thả lươn vào nuôi ta nên bón lót một lượng phân chuồng. Việc bón lót này đem lại hiệu quả trong quy trình tiến độ đầu là tạo ra các loài phiêu sinh vật và nhiều động vật hoang dã phù du là nguồn thức ăn nhiều dinh dưỡng để nuôi lươn. Nên bón phân lót vào ao trước rồi mới bơm nước vào sau. Phải ngâm ao như vậy trong một tuần, và khi nào thấy các động vật hoang dã phù du Open nhiều mới biết chắc là nước trong ao hồ không còn “ độc ” nữa, mà đã có mầm sống .Ngay những ao hồ cũ được tái tạo để nuôi lươn ta cũng phải giải quyết và xử lý ao theo cách vừa trình diễn .
