– Khái niệm : Danh từ là những từ chỉ sự vật ( người, vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm hoặc đơn vị chức năng )
– Phân loại :
Có 2 loại danh từ đó là danh từ chung và danh từ riêng.
1. Danh từ chung: Dùng để gọi chung tên của các sự vật. Danh từ chung gồm danh từ cụ thể và danh từ trừu tượng.
– Danh từ đơn cử : Chỉ những sự vật hoàn toàn có thể cảm nhận được bằng những giác quan như người, vật, những hiện tượng kỳ lạ, đơn vị chức năng .
– Ví dụ :
– Danh từ chỉ người : bố, mẹ, học viên, bộ đội, …
– Danh từ chỉ vật : bàn và ghế, sách vở, sông, suối, cây cối, …
– Danh từ chỉ hiện tượng kỳ lạ : nắng, mưa, gió, bão, động đất, …
– Danh từ chỉ đơn vị chức năng : ( ghép được với số đếm ) .
+ Danh từ chỉ loại : cái, con, chiếc, tấm, cục, mẩu, …
+ Danh từ chỉ thời hạn : ngày, tháng, năm, giờ, phút, …
+ Danh từ chỉ đơn vị chức năng thống kê giám sát : mét, cân, khối, sải tay, …
+ Danh từ chỉ đơn vị chức năng hành chính : thôn, xã, trường, lớp, …
+ Danh từ chỉ tập thể : cặp, đoàn, đội, bó, dãy, đàn, …
– Danh từ trừu tượng : Là những khái niệm trừu tượng sống sót trong nhận thức của người, không nhìn được bằng mắt .
– Ví dụ : đạo đức, kinh nghiệm tay nghề, cách mạng, tư tưởng, ý thức, niềm hạnh phúc, đời sống, lịch sử dân tộc, tình yêu, niềm vui, …
2. Danh từ riêng: Dùng chỉ các tên riêng của người hoặc địa danh.
Ví dụ :
Chỉ tên người : Phạm Đức Hải Huy, Thu Hiền, …
Từ dùng với ý nghĩa đặc biệt quan trọng : Người, Bác Hồ, …
Từ chỉ sự vật được nhân hoá : Cún, Dế Mèn, Lúa, …
Từ chỉ tên địa phương : TP. Hà Nội, SaPa, Vũng Tàu, …
Từ chỉ địa điểm : Hồ Tây, Nhà Thờ Lớn, Suối Tiên, …
Từ chỉ tên sông, núi, cầu, cống : sông Hồng, núi Ba Vì, cầu Rào, cống Trắng, đường Hồ Chí Minh, ngã tư Môi, …
3. Cụm danh từ:
– Do danh từ chính phối hợp với từ hoặc một số ít từ khác. Như vậy cụm danh từ là một tổng hợp gồm 2 hay nhiều từ phối hợp lại .
– Cụm danh từ có danh từ chính đứng sau : Các từ đứng trước danh từ thường là những danh từ chỉ số lượng .
+ Ví dụ : mấy bạn học viên, những thầy cô, những bông hoa, một chiếc xe hơi, …
– Cụm danh từ có danh từ chính đứng trước: Các từ đứng sau danh từ thường bổ sung về tính chất, đặc điểm của danh từ chính.
+ Ví dụ : áo đỏ, mưa rào, ghế nhựa, con nuôi, bố đẻ, cửa sắt, gà trống, xe hơi con, …
– Bài tập minh họa
Bài 1: Xếp các danh từ trong đoạn văn sau vào các nhóm
Tiếng đàn bay ra vườn. Vài cánh ngọc lan êm ái rụng xuống nền đất lạnh lẽo. Dưới đường, lũ trẻ đang rủ nhau thả những chiếc thuyền gấp bằng giấy trên những vũng nước mưa. Ngoài Hồ Tây, dân chài đang tung lưới bắt cá. Hoa mười giờ nở đỏ quanh những lối đi ven hồ. Bóng mấy con chim bồ câu lướt nhanh trên những mái nhà cao thấp .
Trả lời:
– Danh từ chỉ người : lũ trẻ, dân chài .
– Danh từ chỉ vật : đàn, vườn, ngọc lan, nền đất, đường, thuyền, giấy, nước mưa, lưới, cá, hoa mười giờ, lối đi, hồ, bóng, chim bồ câu, nhà .
– Danh từ chỉ đơn vị chức năng : tiếng, cánh, chiếc, vũng, những, con, mái
– Danh từ riêng : Hồ Tây .
– Cụm danh từ : Tiếng đàn, vài cánh ngọc lan, những chiếc thuyền, những vũng nước mưa, những lối đi, bóng mấy con chim bồ câu, những mái nhà .
Bài 2:
Nêu ý nghĩa của cách dùng các danh từ riêng sau:
Mình về với Bác đường xuôi,
Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người.
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời,
Áo nâu, túi vải đẹp tươi lạ thường.
Nhớ Người những sơm tinh sương,
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo.
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.
TỐ HỮU
Sư Tử bàn chuyện xuất quân
Muốn sao cho khắp thần dân trổ tài
Nhỏ to, khoẻ yếu muôn loài
Ai ai cũng được tuỳ tài lập công:
Voi vận tải trên lưng quân bị
Vào trận sao cho khoẻ như voi.
( Phỏng theo LA PHÔNG-TEN, NGUYỄN MINH dịch )
Trả lời:
a. Các danh từ riêng chỉ người : Bác, Người, Ông Cụ .
Các từ này được dùng gọi Bác Hồ bộc lộ sự tôn kính so với Bác .
b. Các danh từ riêng : Sư Tử, Gấu, Cáo, Khỉ, Lừa, Thỏ Đế, Vua, Trẫm .
Các từ này được dùng gọi tên những con vật đã được nhân hoá như người .
Xem thêm tài liệu ôn tập môn Tiếng Việt lớp 4 tinh lọc hay khác :
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 3-4-5 tại khoahoc.vietjack.com
Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không tính tiền. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Theo dõi chúng tôi không tính tiền trên mạng xã hội facebook và youtube :Tài liệu ôn tập và tu dưỡng môn Tiếng Việt khối Tiểu học vừa đủ kỹ năng và kiến thức trọng tâm môn Tiếng Việt lớp 3, 4, 5 và bài tập có hướng dẫn cụ thể .
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
