Công ty niêm yết là gì ? Công ty niêm yết tiếng Anh là gì ? Điều kiện trở thành công ty niêm yết ? Ưu và điểm yếu kém của công ty niêm yết với công ty không niêm yết ? Quy định so với công ty niêm yết theo pháp luật mới nhất năm 2021 ?
Hiện nay, sàn chứng khoán, CP là một hình thức góp vốn đầu tư có tỷ suất thành công xuất sắc khá cao mà nhiều doanh nghiệp hay cá thể lựa chọn. Tuy nhiên, để góp vốn đầu tư vào một công ty uy tín, thì nên chọn công ty niêm yết hay công ty không niêm yết. Đã có không ít người mua phải góp vốn đầu tư vào một công ty chưa niêm yết. Số CP đó sẽ bị bất lợi và nhiều lúc sẽ bị mất trắng, trái với pháp luật của pháp lý. Do đó, để yên tâm khi góp vốn đầu tư, những doanh nghiệp, cá thể cần khám phá kỹ và chỉ lựa chọn những công ty đã được niêm yết. Vậy công ty niêm yết là gì ? Ưu điểm yếu kém của công ty niêm yết với công ty không niêm yết ?
Căn cứ pháp lý
- Luật chứng khoán năm 2019 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021)
1. Công ty niêm yết là gì?
Công ty niêm yết là một công ty công cộng mà trong đó CP được phép mua và bán trên những đầu tư và chứng khoán. Đây được xem là một hình thức tăng trưởng cao nhất của một công ty. Bởi sau khi đã trở thành công ty niêm yết, tức sẽ phải chịu sự quản trị ngặt nghèo từ những cơ quan nhà nước. Đồng thời với việc công ty phải công bố minh bạch những thông tin và nguyên tắc phát hành những loại sàn chứng khoán để kêu gọi vốn. Do đó, động lực để trở thành công ty niêm yết chính là năng lực kêu gọi vốn trên kinh doanh thị trường chứng khoán. Căn cứ Khoản 24 Điều 4 Luật chứng khoán 2019 pháp luật : “ Niêm yết sàn chứng khoán là việc đưa sàn chứng khoán có đủ điều kiện kèm theo niêm yết vào thanh toán giao dịch trên mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch cho sàn chứng khoán niêm yết. ” Ngoài ra, Luật chứng khoán năm 2019 lao lý một số ít định nghĩa có tương quan như sau : Đăng ký thanh toán giao dịch là việc đưa sàn chứng khoán vào thanh toán giao dịch trên mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch cho sàn chứng khoán chưa niêm yết. Hệ thống thanh toán giao dịch sàn chứng khoán gồm có mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch cho sàn chứng khoán niêm yết và mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch cho sàn chứng khoán chưa niêm yết, do Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Nước Ta và công ty con của Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Nước Ta ( sau đây gọi là Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Nước Ta và công ty con ) tổ chức triển khai, quản lý và vận hành. Thị Trường thanh toán giao dịch sàn chứng khoán là khu vực hoặc hình thức trao đổi thông tin để tập hợp lệnh mua, bán và thanh toán giao dịch sàn chứng khoán. Kinh doanh sàn chứng khoán là việc triển khai nhiệm vụ môi giới sàn chứng khoán, tự doanh sàn chứng khoán, bảo lãnh phát hành sàn chứng khoán, tư vấn góp vốn đầu tư sàn chứng khoán, quản trị quỹ góp vốn đầu tư sàn chứng khoán, quản trị hạng mục góp vốn đầu tư sàn chứng khoán và phân phối dịch vụ về sàn chứng khoán theo lao lý tại Điều 86 của Luật này .
Xem thêm: Công ty tái niêm yết là gì? Đặc điểm va ví dụ về công ty tái niêm yết
Môi giới sàn chứng khoán là việc làm trung gian thực thi mua, bán sàn chứng khoán cho người mua. Tự doanh sàn chứng khoán là việc công ty sàn chứng khoán mua, bán sàn chứng khoán cho chính mình. Bảo lãnh phát hành sàn chứng khoán là việc cam kết với tổ chức triển khai phát hành nhận mua một phần hoặc hàng loạt sàn chứng khoán của tổ chức triển khai phát hành để bán lại hoặc mua số sàn chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết hoặc nỗ lực tối đa để phân phối số sàn chứng khoán cần phát hành của tổ chức triển khai phát hành. Tư vấn góp vốn đầu tư sàn chứng khoán là việc phân phối cho người mua tác dụng nghiên cứu và phân tích, báo cáo giải trình nghiên cứu và phân tích và đưa ra khuyến nghị tương quan đến việc mua, bán, nắm giữ sàn chứng khoán. Đăng ký sàn chứng khoán là việc ghi nhận thông tin về tổ chức triển khai phát hành, sàn chứng khoán của tổ chức triển khai phát hành và người sở hữu chứng khoán. Lưu ký sàn chứng khoán là việc nhận ký gửi, dữ gìn và bảo vệ, chuyển giao sàn chứng khoán cho người mua, giúp người mua thực thi những quyền tương quan đến sàn chứng khoán lưu ký. Quản lý hạng mục góp vốn đầu tư sàn chứng khoán là hoạt động giải trí quản trị theo ủy thác của từng nhà đầu tư trong việc mua, bán, nắm giữ sàn chứng khoán và những gia tài khác của nhà đầu tư. Quản lý quỹ góp vốn đầu tư sàn chứng khoán là hoạt động giải trí quản trị trong việc mua, bán, nắm giữ sàn chứng khoán và những gia tài khác của quỹ góp vốn đầu tư sàn chứng khoán.
2. Công ty niêm yết tiếng Anh là gì?
Công ty niêm yết dịch sang tiếng Anh là Listed company.
3. Điều kiện trở thành công ty niêm yết
Căn cứ Khoản 1 Điều 15 Luật chứng khoán năm 2019 lao lý về điều kiện kèm theo chào bán CP lần đầu ra công chúng của công ty CP gồm có : – Mức vốn điều lệ đã góp tại thời gian ĐK chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán ; – Hoạt động kinh doanh thương mại của 02 năm liên tục liền trước năm ĐK chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm ĐK chào bán ; – Có giải pháp phát hành và giải pháp sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán CP được Đại hội đồng cổ đông trải qua ;
– Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành;
– Cổ đông lớn trước thời gian chào bán CP lần đầu ra công chúng của tổ chức triển khai phát hành phải cam kết cùng nhau nắm giữ tối thiểu 20 % vốn điều lệ của tổ chức triển khai phát hành tối thiểu là 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán ; – Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự hoặc đã bị phán quyết về một trong những tội xâm phạm trật tự quản trị kinh tế tài chính mà chưa được xóa án tích ; – Có công ty sàn chứng khoán tư vấn hồ sơ ĐK chào bán CP ra công chúng, trừ trường hợp tổ chức triển khai phát hành là công ty sàn chứng khoán ; – Có cam kết và phải triển khai niêm yết hoặc ĐK thanh toán giao dịch CP trên mạng lưới hệ thống thanh toán giao dịch sàn chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán ; – Tổ chức phát hành phải mở thông tin tài khoản phong tỏa nhận tiền mua CP của đợt chào bán.
4. Ưu và nhược điểm của công ty niêm yết với công ty không niêm yết
4.1. Ưu điểm của công ty niêm yết
- Thứ nhất, nâng cao tính thanh khoản: Cổ phiếu đã niêm yết thường dễ dàng mua đi, bán lại hay nói cách khác là dễ dàng giao dịch trực tiếp trên thị trường. Cho nên nhà đầu tư không phải lo lắng về việc khó bán cổ phiếu để thu hồi vốn như các loại tài sản đầu tư khác (vàng, bất động sản,…). Chính bởi vậy mà tính thanh khoản của những cổ phiếu này cũng được xem là cao hơn so với những cổ phiếu chưa được niêm yết.
- Thứ hai, tiềm năng tăng trưởng tốt hơn: Mặc dù không phải cổ phiếu của doanh nghiệp nào cũng làm được này sau một khoảng thời gian niêm yết trên thị trường chứng khoán. Những hầu như những công ty có nền tảng giá trị tốt (cả về mặt giá trị hữu hình và giá trị vô hình), xét về dài hạn, giá cổ phiếu đều sẽ tăng so với mức giá tại thời điểm trước khi niêm yết.
- Thứ ba, mức độ uy tín – an toàn được nâng cao: Để được niêm yết chứng khoán, các công ty phải đảm bảo đạt những yêu cầu về mặt tài chính, hiệu quả sản xuất kinh doanh, cơ cấu tổ chức,… Cho nên đầu tư vào cổ phiếu của những doanh nghiệp đã niêm yết sẽ hạn chế rủi ro, gia tăng cơ hội lợi nhuận vì hoạt động kinh doanh của các công ty này khá ổn định, trên đà tăng trưởng.
4.2. Nhược điểm
Để được trở thành công ty niêm yết thì những doanh nghiệp phải bảo vệ được những điều kiện kèm theo của luật sàn chứng khoán. Do đó, điều này chứng tỏ khi đã được niêm yết thì những công ty sẽ có rất nhiều lợi thế so với những công ty chưa được niêm yết như sau :
- Không chịu hạn chế bởi các thủ tục xin giấy phép đầu tư khi trường hợp có cổ đông nước ngoài nắm giữ cổ phiếu
Theo lao lý của Luật Đầu tư năm năm trước, so với một công ty khi có nhà góp vốn đầu tư quốc tế nắm giữ tối thiểu 51 % vốn điều lệ thì bắt buộc công ty đó sẽ phải thực thi thủ tục xin giấy ghi nhận ĐK góp vốn đầu tư, tức là giấy phép góp vốn đầu tư. Nếu công ty đó góp vốn đầu tư xây dựng những tổ chức triển khai kinh tế tài chính ; góp vốn đầu tư góp vốn, lôi kéo mua CP, phần vốn góp của tổ chức triển khai kinh tế tài chính và góp vốn đầu tư theo hợp đồng BCC. Tuy nhiên so với trường hợp công ty niêm yết thì sẽ rất khó xác lập tỷ suất chiếm hữu của cá thể quốc tế đơn cử tại một thời gian để hoàn toàn có thể biết được công ty khi thực thi góp vốn đầu tư có phải xin giấy phép góp vốn đầu tư hay không. Điều này hoàn toàn có thể nói là vượt quá tầm trấn áp của công ty đó. Do đó, trên thực tiễn, chưa có công ty niêm yết nào làm thủ tục xin cấp giấy phép góp vốn đầu tư theo lao lý của luật góp vốn đầu tư. Đây là một lợi thế mà những công ty niêm yết có được.
· Tạo thanh khoản cho tài sản thông qua nghiệp vụ chứng khoán hóa tài sản
Chứng khoán hóa gia tài là một kỹ thuật mà rất nhiều doanh nghiệp, công ty bất động sản sử dụng để tạo thanh khoản cho gia tài. Các doanh nghiệp góp vốn đầu tư vào bất động sản cần một nguồn vốn rất lớn, hoàn toàn có thể là nguồn vốn tín dụng thanh toán hay nguồn vốn từ kinh doanh thị trường chứng khoán. Đối với những doanh nghiệp không muốn tăng nợ vay trên sổ sách hoặc không hề vay thêm, thậm chí còn khó kêu gọi vốn từ phát hành CP. Do đo, giải pháp sàn chứng khoán hóa gia tài hiện có để được kêu gọi vốn. Theo đó, doanh nghiệp sẽ bán gia tài này cho những công ty trong mạng lưới hệ thống và những công ty SPVs này sẽ dùng chính gia tài này để bảo vệ những khoản vay tại ngân hàng nhà nước hoặc phát hành sàn chứng khoán để kêu gọi vốn trả nợ cho doanh nghiệp. Khi đó, doanh nghiệp sẽ ghi nhận lệch giá từ việc bán gia tài và đồng thời những ngân hàng nhà nước hay chủ nợ khác sex có thêm nguồn thu từ lãi vay. Tuy nhiên, để hoàn toàn có thể kêu gọi vốn thì những công ty SPVs phải có đủ uy tín hoặc đủ lớn thì mới phát hành được sàn chứng khoán. Các công ty SPVs này chính là những công ty niêm yết trên sàn sàn chứng khoán. Và đây là lợi thế kêu gọi vốn bằng những chương trình phát hành CP, trái phiếu ra thị trường.
· Tăng tài sản và tỷ lệ sở hữu cho cổ đông thông qua nghiệp vụ niêm yết cửa sau
Để kêu gọi vốn, những cổ đông sáng lập quyết định hành động IPO và niêm yết CP công ty trên sàn sàn chứng khoán. Lúc này, đồng nghĩa tương quan với việc họ phải san sẻ quyền trấn áp công ty cho những cổ đông mới tham gia, đặc biệt quan trọng là với những cổ đông kế hoạch và những cổ đông lớn nắm quỹ góp vốn đầu tư. Tuy nhiên, những cổ đông lớn lúc này sẽ có ràng buộc về chống pha loãng CP. Do đó, công ty sẽ bị hạn chế phát hành thêm CP riêng không liên quan gì đến nhau hoặc trái phiếu quy đổi, trái phiếu kèm chứng quyền, yếu tố này sẽ làm những cổ đông sáng lập tương đối không dễ chịu. Để khắc phục được những điểm yếu kém trên, lúc này những cổ đông sáng lập sẽ xây dựng một công ty mới và tách riêng một mảng kinh doanh thương mại từ một công ty niêm yết sang công ty mới xây dựng. Công ty mới này sẽ tăng trưởng và có thị trường nhất định, thậm chí còn là có năng lực cạnh tranh đối đầu lại với công ty niêm yết. Khi đó, những cổ đông sáng lập sẽ thuyết phục những đại hội đồng cổ đông công ty niêm yết sáp nhập với công ty mới kia trải qua phát hành CP để hoán đổi. Theo đó CP của những cổ đông sáng lập tại công ty mới kia sẽ được quy đổi thành CP công ty niêm yết. Trường hợp này sẽ giúp những cổ đông sáng lập ngày càng tăng thêm gia tài và tỷ suất chiếm hữu tại công ty niêm yết. Đồng thời với việc khi đổi sang CP niêm yết sẽ tăng thanh khoản cho gia tài.
· Thúc đẩy quá trình quản trị doanh nghiệp bền vững
Khi công ty có cổ phiếu được niêm yết tại sàn chứng khoán thì tức là công ty đó sẽ phải tuân thủ theo các chuẩn mực quản trị công ty theo quy định của luật doanh nghiệp và luật chứng khoán. Các chuẩn mực này được xây dựng với chuẩn mực quốc tế về vấn đề quản trị công ty.
Trên trong thực tiễn, những công ty chưa niêm yết mỗi khi phát sinh thủ tục hành chính hay những thủ tục thao tác với ngân hàng nhà nước thì công ty mới sẽ được nhu yếu phân phối những tài liệu pháp lý về quản trị nội bộ. Dường như những doanh nghiệp mới này sẽ sẵn sàng chuẩn bị những thủ tục theo hình thức đối phó. Điều này sẽ gây bất lợi và không bảo vệ về mặt pháp lý khi có yếu tố kiện tụng xảy ra. Tuy nhiên, nếu công ty đã được niêm yết thì công ty buộc phải tổ chức triển khai và quản lý và vận hành mạng lưới hệ thống quản trị doanh nghiệp một cách chuyên nghiệp và bài bản và chịu sự giám sát của thị trường hay từ những cổ đông và những cơ quan quản trị nhà nước. Các công ty niêm yết phải công bố những thông tin theo lao lý của luật sàn chứng khoán về tình hình quản trị công ty, tương tự như với việc tuân thủ khá đầy đủ về trình tự thủ tục tổ chức triển khai đại hội cổ đông, … Ngoài ra, những CP của công ty sẽ được ĐK lưu ký tại Trung tâm lưu ký sàn chứng khoán, điều này chứng tỏ được ghi nhận quyền sở hữu chắc như đinh hơn nhiều cho cổ đông so với những công ty chưa được niêm yết CP. Như vậy, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy rằng, việc tuân thủ khắt khe những lao lý về quản trị công ty theo pháp luật của pháp lý thì mạng lưới hệ thống quản trị của công ty niêm yết sẽ vững chắc và ít rủi ro đáng tiếc hơn rất nhiều.
