| Cờ úp | |
|---|---|
 Bàn cờ úp khởi đầu |
|
| Số người chơi | 2 |
| Độ tuổi | 7+ |
| Thời gian chuẩn bị | |
| Thời gian chơi | Tùy điều lệ của giải đấu |
| May rủi ngẫu nhiên | Có |
| Kỹ năng | Chiến thuật, Chiến lược |
Cờ úp hay còn gọi là cờ Triều Châu (chữ Hán gọi là 揭棋) vì nó được phổ biến ra thế giới từ Hồng Kông, Trung Quốc, là một biến thể của cờ tướng.
Lịch sử cờ úp[sửa|sửa mã nguồn]
Cờ úp được coi khởi đầu ở Hồng Kông. Năm 2000 giải cờ úp tiên phong trên Thế giới cũng tổ chức triển khai ở Hồng Kông. Ở Nước Ta, cờ úp được khởi đầu chơi ở Hồ Chí Minh vào khoảng chừng những năm 1990 và lan ra nhiều thành phố khác. [ 1 ]
Cờ úp là một game show biến thể của cờ tướng. Khởi đầu ván cờ, những quân cờ của mỗi bên ( trừ quân Tướng ) đều bị úp và trộn lẫn ngẫu nhiên sau đó sắp theo thế trận cờ tướng thường thì. Thời đầu người ta chỉ úp ngược quân cờ để giấu đi ký hiệu của nó. Nước đi tiên phong của cờ úp phải tuân theo luật đi của cờ tướng tại vị trí mà nó đang chiếm giữ. Sau nước đi tiên phong, những quân cờ được lật ra và từ nước thứ hai ( của quân đó ) trở đi quân cờ sẽ đi theo luật của cờ tướng. Sĩ Tượng hoàn toàn có thể Open ngoài cung và hoàn toàn có thể vượt sông sang tiến công bên đất địch. Tốt hoàn toàn có thể Open ở những hàng sâu bên dưới nhưng vẫn phải đi thẳng khi còn ở đất nhà và được đi ngang khi sang đất địch .
Tuy cùng gốc nhưng do không có hệ thống phòng ngự giống cờ Tướng và các quân Sĩ, Tượng không còn giới hạn, các quân xuất hiện ngẫu nhiên nên cờ Úp có khai cuộc và các chiến thuật, kỹ thuật rất khác với cờ Tướng. Việc nắm vững xác suất để tính khả năng xuất hiện quân cờ cũng là cần thiết.
Mặc dù vị trí của quân cờ là ngẫu nhiên và yếu tố ngẫu nhiên có ảnh hưởng tác động đến ván cờ nhưng không quá nhiều như nhiều người lầm tưởng. Người ta cho rằng ngẫu nhiên chỉ ảnh hưởng tác động đến 3 phần ( 30 % ) còn lại là sức cờ sức tâm lý của kỳ thủ tác động ảnh hưởng đến 7 phần ( 70 % ) còn lại. Các kỳ thủ giỏi cờ úp cũng đều là những kỳ thủ giỏi cờ tướng .Ở Nước Ta cờ úp được chơi rất thông dụng. Người ta ước đạt số người chơi chỉ sau cờ tướng và vượt trên những loại cờ khác như cờ vua. Hiện chưa có giải vương quốc cờ úp nhưng đã có nhiều giải cấp địa phương. Có cả một chương trình truyền hình chuyên chơi cờ úp là chương trình ” Đấu trường cờ Việt ” của Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC .
Các quân cờ[sửa|sửa mã nguồn]
TướngMỗi nước đi một ô, đi ngang hoặc dọc. Tướng luôn ở trong khoanh vùng phạm vi cung. ” Cung ” gồm 4 hình vuông vắn nhỏ được gạch đường chéo .
Quân úpĐi hệt như quân cờ tướng ở vị trí đó .
SĩĐi chéo, mỗi nước một ô. Sĩ hoàn toàn có thể Open ngoài cung và vượt sông tiến công Tướng đối phương .
Tượng
Đi chéo 2 ô mỗi nước, đi ngang hoặc dọc. Nước đi của Tượng không hợp lệ khi có quân cờ chặn giữa đường. Tượng được phép qua sông và tiến công Tướng đối phương .
XeĐi ngang hoặc dọc khắp bàn cờ miễn không có quân khác cản trên đường đi .
PháoĐi ngang hoặc dọc giống như Xe. Điểm khác là khi Pháo muốn ăn quân của đối phương thì giữa Pháo và quân muốn ăn phải có quân cản ở giữa .
MãĐi ngang 2 ô và đi dọc một ô ( hoặc đi dọc 2 ô và đi ngang một ô ) cho mỗi nước đi. Nếu có quân khác nằm cạnh mã và cản đường ngang 2 hoặc cản đường dọc 2, thì mã không được đi đường đó .
Tốt
Đi mỗi nước một ô. Nếu Tốt chưa qua sông thì chỉ được đi thẳng tiến. Khi đã vượt qua sông hoàn toàn có thể đi ngang hoặc đi thẳng tiến, mỗi nước một ô .
Những thuật ngữ được dùng trong cờ úp[sửa|sửa mã nguồn]
- Úp (quân úp): quân còn đang bị che (úp).
- Lật úp: Còn gọi là “mở úp”, “quay”. Đi một quân úp, bỏ nắp che cho thấy quân cờ thực chất.
- Cấm úp: Không cho quân úp đi và mở quân an toàn (có thể chặn không cho đi hoặc doạ bắt / đổi nếu đi).
- Cứu úp: Còn gọi là “cứu hàng”. Tìm cách lật quân úp đang bị cấm sao cho an toàn (không bị bắt mất sau khi lật).
Kết thúc trận đấu[sửa|sửa mã nguồn]
Các luật chiếu, bắt quân, trường chiếu, trường tróc giống với cờ Tướng .
