Như đã nhắc tới ở những bài viết trước, ISO là một trong ba trụ cột của nhiếp ảnh ( bên cạnh vận tốc màn trập và khẩu độ ) và có ảnh hưởng tác động lớn đến hình ảnh của bạn. Trong bài viết này, Mê Chụp Ảnh sẽ trình làng về ISO cho những bạn mới khởi đầu làm quen với nhiếp ảnh và cách sử dụng nó hiệu suất cao để cho ra được tác dụng tốt nhất .
ISO Là Gì ?
Nói một cách dễ hiểu, ISO về cơ bản là một thiết lập trên máy ảnh sẽ làm cho bức ảnh trở nên sáng hơn hoặc tối đi. Khi bạn tăng chỉ số ISO, ảnh của bạn sẽ sáng dần lên. Vì lý do đó, ISO hoàn toàn có thể giúp bạn chụp ảnh trong thiên nhiên và môi trường tối hoặc thiếu ánh sáng, đồng thời linh động hơn trong việc cài đặt khẩu độ và vận tốc màn trập .
Tuy nhiên, việc lạm dụng ISO quá nhiều cũng sẽ để lại những hậu quả. Một bức ảnh được chụp với ISO quá cao sẽ hiển thị rất nhiều hạt, còn được gọi là các điểm nhiễu và chắc chắn sẽ không sử dụng được. Vì vậy, làm sáng ảnh qua ISO luôn là một sự đánh đổi. Thay vào đó, bạn chỉ nên tăng ISO khi không thể làm sáng ảnh bằng tốc độ màn trập hay khẩu độ (ví dụ: nếu sử dụng tốc độ màn trập lâu hơn sẽ khiến đối tượng của bạn bị mờ, đọc thêm).
Ý Nghĩa Của ISO
ISO là viết tắt của “International Organization for Standardization” hay “Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế”. Tuy nhiên, ISO trên máy ảnh không đề cập trực tiếp đến tổ chức tạo ra các tiêu chuẩn sản phẩm và công nghệ khác nhau này. Kể từ khi hai tiêu chuẩn phim ASA và DIN được kết hợp thành tiêu chuẩn ISO vào năm 1974 (sau đó được sửa đổi phù hợp cho cả phim và nhiếp ảnh kỹ thuật số), chúng được gọi chung là “ISO” từ thời điểm đó. Mặc dù ban đầu ISO được định nghĩa là độ nhạy của phim, nhưng đã được các nhà sản xuất máy ảnh kỹ thuật số áp dụng với mục đích biểu thị độ phơi sáng của ảnh.
Các Giá Trị ISO Thông Dụng
Mỗi chiếc máy ảnh khác nhau sẽ có một khoanh vùng phạm vi giá trị ISO khác nhau mà bạn hoàn toàn có thể sử dụng. Dưới đây là tập hợp những giá trị thông dụng :
- ISO 100 (ISO Thấp)
- ISO 200
- ISO 400
- ISO 800
- ISO 1600
- ISO 3200
- ISO 6400 (ISO Cao)
Hiểu đơn thuần, khi bạn tăng gấp đôi độ nhạy sáng ISO, bạn đang tăng gấp đôi độ sáng của bức ảnh. Vì vậy, một bức ảnh ở ISO 400 sẽ sáng hơn gấp đôi so với ISO 200, và hơn gấp bốn lần so với ISO 100 .
Base ISO Là Gì ?
Giá trị ISO thấp nhất có sẵn trên máy ảnh của bạn được gọi là “ Base ISO ”. Đây là một thiết lập rất quan trọng, vì nó được cho phép bạn tạo ra hình chụp có chất lượng cao nhất, giảm thiểu năng lực hiển thị những điểm nhiễu nhiều nhất hoàn toàn có thể .
Một số dòng máy ảnh DSLR cũ và 1 số ít máy ảnh văn minh, ví dụ điển hình như Fuji X-T2 có base ISO là 200, trong khi hầu hết những máy ảnh kỹ thuật số thời nay có base ISO là 100. Tốt nhất, bạn nên nỗ lực tuân theo giá trị base ISO để có được chất lượng hình ảnh cao nhất. Tuy nhiên, cũng cần chú ý quan tâm rằng không phải khi nào bạn cũng hoàn toàn có thể làm được như vậy, đặc biệt quan trọng là khi tác nghiệp trong điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên thiếu sáng .
Ghi Chú: Một số máy ảnh đã mở rộng giá trị “HI” và “LO” cho ISO để có thể vượt ra ngoài phạm vi gốc của chúng. Tuy nhiên, điều này nhiều khả năng sẽ làm giảm chất lượng hình ảnh của bạn. Mê Chụp Ảnh khuyên bạn nên tránh xa chúng.
Các Điểm Nhiễu Ở ISO Cao Và ISO Thấp
Để đưa ra ví dụ về hai bức ảnh được chụp ở những giá trị ISO khác nhau, hãy so sánh hai bức ảnh bên dưới. Chú ý đến mức độ nhiễu ( hạt và những sắc tố lốm đốm ) trong ảnh :
Sự độc lạ là rất rõ ràng – hình ảnh được chụp với ISO 3200 có nhiều điểm nhiễu hơn so với hình ảnh ở ISO 100 ( được làm sáng bằng cách kiểm soát và điều chỉnh vận tốc màn trập ). Đây là nguyên do tại sao bạn nên tránh những giá trị ISO cao bất kể khi nào hoàn toàn có thể, trừ khi điều kiện kèm theo ngoại cảnh nhu yếu bạn sử dụng chúng .
Cách Thay Đổi ISO
Việc biến hóa ISO sẽ khác nhau giữa những máy ảnh. Dưới đây là 1 số ít cách thông dụng để biến hóa ISO :
- Để bắt đầu, hãy lựa chọn chế độ chụp cho phép bạn thay đổi ISO. Thoát khỏi chể độ Tự Động (Auto Mode) và sử dụng các chế độ Manual, Aperture Priority hay Shutter Priority.
- Đối với dòng máy DSLR cho người mới hay Mirrorless (không gương lật), bạn cần mở menu và lựa chọn mục ISO. Thiết lập giá trị bạn mong muốn hoặc để nó ở chế độ tự động.
- Đối với dòng máy cao cấp hơn, nút điều chỉnh ISO sẽ được trang bị sẵn trên máy. Bạn sẽ có thể cài đặt trực tiếp mà không cần quá nhiều thao tác. Nếu bạn không thấy nút có kí hiệu “ISO”, vẫn có khả năng máy ảnh cho phép bạn gán một nút để thực hiện tác vụ này.
Hãy kiểm tra hướng dẫn sử dụng của máy nếu bạn vẫn không chắc như đinh. Tuy nhiên, bạn nên làm quen với cách biến hóa thiết lập ISO của mình một cách nhanh gọn, vì đó là thứ bạn sẽ phải kiểm soát và điều chỉnh khá tiếp tục, đặc biệt quan trọng nếu bạn chụp trong điều kiện kèm theo ánh sáng yếu mà không có chân máy hay đèn flash .
Những Giá Trị ISO Bạn Nên Sử Dụng
Nhiều thợ chụp ảnh hiểu và nắm được những kỹ năng và kiến thức cơ bản về ISO nhưng họ không chắc như đinh giá trị ISO nào sẽ là tương thích trong từng trường hợp đơn cử. Trên thực tiễn, có một nguyên do tại sao máy ảnh của bạn được cho phép nhiều thiết lập ISO như vậy : những trường hợp khác nhau sẽ nhu yếu những thông số kỹ thuật ISO khác nhau. Dưới đây, Mê Chụp Ảnh sẽ trình diễn 1 số ít trường hợp thông dụng mà bạn hoàn toàn có thể gặp phải .
Khi Nào Cần Sử Dụng ISO Thấp
Như đã tranh luận ở trên, bạn nên luôn nỗ lực duy trì base ISO – ISO thấp nhất của máy ảnh – thường là ISO 100 hoặc 200, bất kỳ khi nào bạn hoàn toàn có thể. Nếu có nhiều ánh sáng, bạn hoàn toàn có thể tự do sử dụng ISO thấp và giảm thiểu tối đa sự Open của những điểm nhiễu .
Ngay cả trong môi trường tối hoặc thiếu sáng, bạn vẫn có thể sử dụng ISO thấp. Ví dụ: nếu bạn sử dụng tripod hoặc để máy ổn định hoàn toàn trên bàn. Trong trường hợp đó, bạn có thể sử dụng ISO thấp và làm sáng ảnh của mình thông qua tốc độ màn trập chậm, vì bạn sẽ không bị ảnh hưởng bởi hiện tượng rung máy (chi tiết tại đây). Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nếu máy ảnh của bạn sử dụng tốc độ màn trập chậm, bất kỳ thứ gì đang chuyển động sẽ trông giống như một bóng ma.
Khi Nào Cần Sử Dụng ISO Cao
Mặc dù lý tưởng nhất là sử dụng ISO thấp, nhưng sẽ có nhiều trường hợp bạn cần sử dụng ISO cao để có được một bức ảnh vừa lòng. Lý do là vì bạn thường phải chống lại hiện tượng kỳ lạ nhòe ( motion blur ) do vận tốc màn trập gây ra và bạn sẽ cần phải chọn giữa một bức ảnh sắc nét ở ISO cao hoặc một bức ảnh mờ ở ISO thấp. Hãy cùng quan sát hình ảnh dưới đây .
Bức ảnh này được chụp ở vận tốc 1/2000 giây và ISO 800. Trong trường hợp này, ta cần vận tốc màn trập đạt 1/2000 s để hoàn toàn có thể ngừng hoạt động trọn vẹn chú chim đang bay. Nếu ta kiểm soát và điều chỉnh ISO ở mức thấp nhất là 100 thì sẽ cần vận tốc màn trập ở mức 1/250 s để hoàn toàn có thể bảo vệ đủ ánh sáng cho bức ảnh. Nhưng ở vận tốc này, máy sẽ không hề bắt kịp hoạt động rất nhanh của những chú chim, từ đó tạo ra rất nhiều vệt mờ ( motion blur ) không mong ước trên hình ảnh. Nói tóm lại, sử dụng ISO thấp trong trường hợp này sẽ làm hỏng bức ảnh của tất cả chúng ta .
Điểm mấu chốt là bạn nên tăng ISO khi tác nghiệp trong thiên nhiên và môi trường tối hoặc thiếu ánh sáng để hoàn toàn có thể chụp được những bức ảnh đẹp và sắc nét. Ví dụ như khi chụp ảnh trong nhà mà không có đèn flash, mình luôn đặt ISO ở những giá trị cao hơn để ghi lại khoảnh khắc mà không bị ảnh hưởng tác động bởi những vệt mờ. Hay khi chụp những hoạt động cực nhanh như bức ảnh ở trên, việc tăng ISO là rất thiết yếu .
Trên hầu hết những máy ảnh đều có một thiết lập ISO tự động hóa, đây là tính năng hoạt động giải trí rất hiệu suất cao trong thiên nhiên và môi trường ánh sáng yếu. Cái hay của thiết lập này là nó được cho phép bạn nhập ISO tối đa mà bạn sẵn sàng chuẩn bị sử dụng và máy ảnh sẽ không vượt qua số lượng giới hạn đó .
Cá nhân mình khi muốn hạn chế lượng điểm nhiễu trong ảnh, mình sẽ đặt ISO tối đa thành 800, 1600 hoặc 3200. Nhược điểm là máy ảnh sẽ mở màn sử dụng vận tốc màn trập chậm hơn từ từ nếu nó đạt đến những ISO số lượng giới hạn này, dẫn đến nhiều hoạt động nhòe hơn. Đây cũng là điều bạn nên nhớ, mọi biến hóa thiết lập trên máy ảnh đều là một sự đánh đổi !
Giảm Thiểu Điểm Nhiễu Và Tối Đa Hóa Chất Lượng Hình Ảnh
Một số thợ chụp ảnh cho rằng cách tốt nhất để chụp ảnh chất lượng cao là luôn luôn sử dụng Base ISO. Tuy nhiên, như đã chứng tỏ ở trên, điều đó đơn thuần là không đúng. Đôi khi, bạn sẽ phải tác nghiệp trong thiên nhiên và môi trường tối và không có lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng ISO cao hơn .
Bạn chỉ nên sử dụng base ISO khi có đủ lượng ánh sáng cần thiết. Đừng cố gắng sử dụng ISO 100 trong môi trường thiếu ánh sáng, nếu không ảnh của bạn sẽ trở nên quá tối. Điều này cũng tương tư như việc bạn chỉ sử dụng tốc độ màn trập nhanh khi cần thiết. Vì vậy, đối với một số thể loại nhiếp ảnh như thể thao hay hành động, ISO cao có thể là lựa chọn duy nhất mà bạn có.
Để tối đa hóa chất lượng hình ảnh của bạn, đây là những bước mà bạn cần chú ý quan tâm :
- Lựa chọn giá trị khẩu độ phù hợp và cho ra độ sâu trường ảnh mà bạn mong muốn.
- Thiết lập base ISO và chọn tốc độ màn trập tương thích để có độ phơi sáng phù hợp.
- Nếu đối tượng của bạn bị mờ, hãy tăng dần ISO và sử dụng tốc độ màn trập nhanh hơn cho đến khi các vệt mờ chuyển động biến mất.
- Trong trường hợp ISO đang cao dần và bạn vẫn có khả năng điều chỉnh khẩu độ rộng hơn, hãy giữ nguyên ISO ở mức hợp lý và chỉ điều chỉnh khẩu độ. Dù điều này sẽ ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh nhưng bức ảnh sẽ ít bị ảnh hưởng hơn.
Trên đây là những bước thiết yếu để bảo vệ chất lượng hình ảnh tối đa cho mỗi lần tác nghiệp. Bạn sẽ tìm thấy sự cân đối lý tưởng giữa những điểm nhiễu, vệt mờ hoạt động và độ sâu trường ảnh .
Những Lầm Tưởng Và Quan Niệm Sai Lầm Về ISO
Các kiến thức và kỹ năng về ISO nói riêng và Nhiếp Ảnh nói chung là vô cùng rất lớn nên sẽ không hề tránh khỏi những nhầm lẫn, thậm chí còn nhiều sự nhầm lẫn còn trở nên khá thông dụng. Trong phần này, Mê Chụp Ảnh sẽ đề cập đến những ý niệm này để bạn đọc tránh bị hiểu nhầm trong tương lai .
ISO Có Phải “Độ Nhạy Của Cảm Biến” Không?
Đây là lầm tưởng thông dụng nhất tương quan đến ISO. Bạn sẽ thấy điều này ở nhiều website trên internet. Nhiều bạn đọc sẽ nghĩ ISO hoạt động giải trí như độ nhạy của cảm ứng nhưng trong thực tiễn không phải như vậy. Cảm biến kỹ thuật số trên máy ảnh chỉ có một độ nhạy duy nhất, bất kể giá trị ISO bạn thiết lập là bao nhiêu. Nếu nói một cách đúng mực, ISO như thể một điểm cung ứng thông tin, nó cho máy ảnh biết bức ảnh đầu ra cần độ sáng như thế nào, từ đó cho phép độ phơi sáng nguồn vào tương thích .
ISO Có Phải Là Một Phần Của Độ Phơi Sáng Không?
Câu trả lời là Không, ISO không phải là một phần của độ phơi sáng. Tốc độ màn trập và khẩu độ làm sáng ảnh của bạn bằng cách thu giữ nhiều ánh sáng hơn. ISO thì ngược lại, nó làm sáng bức ảnh bạn đã chụp. Vì vậy các nhiếp ảnh gia không coi nó là một phần của độ phơi sáng.
Vậy Tăng ISO Có Giống Như Tăng Độ Sáng Của Ảnh Trên Máy Tính Không?
Đây là một câu hỏi mưu trí nhưng rất tiếc đó vẫn là một ý niệm sai lầm đáng tiếc. Làm sáng bức ảnh trên máy tính hoàn toàn có thể hoạt động giải trí theo nhiều cách như tăng ISO nhưng sự độc lạ nằm ở chỗ việc tăng ISO trực tiếp trên máy ảnh luôn mang lại chất lượng tốt hơn rất nhiều. Nói cách khác, bạn nên sử dụng ISO 800 khi thiết yếu thay vì cố gắng nỗ lực làm sáng một bức ảnh được chụp với ISO 100 bằng những ứng dụng giải quyết và xử lý hậu kì như Lightroom .
ISO Ảnh Hưởng Đến Bức Ảnh Như Thế Nào?
ISO sẽ giúp tăng hoặc giảm độ sáng của bức ảnh nhưng cũng ảnh hưởng tác động đến những điểm nhiễu cũng như dymanic range ( dải tần nhạy sáng : độ chênh lệch giữa tông màu tối nhất và sáng nhất trong bức ảnh ). Ở setup ISO thấp nhất ( base ISO ), hình ảnh của bạn sẽ ít bị nhiễu và có dynamic range rộng nhất. trái lại, khi ISO tăng lên, mức độ nhiễu cũng tăng theo đồng thời thu hẹp dynamic range .
Đâu Là Cài Đặt ISO Tốt Nhất Trong Môi Trường Ánh Sáng Yếu?
Khi chụp ảnh trong điều kiện kèm theo ánh sáng yếu, vận tốc màn trập thường sẽ phải giảm, dẫn đến rung máy hoặc bị nhòe hoạt động. Để tránh những yếu tố đó, bạn sẽ cần tăng giá trị ISO lên, ví dụ điển hình như ISO 1600. Tùy thuộc vào khẩu độ cũng như điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên, đôi lúc bạn sẽ phải tăng ISO thêm nữa .
Thiết Lập ISO Phù Hợp Cho Nhiếp Ảnh Phong Cảnh?
Khi chụp ảnh cảnh sắc, bạn nên sử dụng tripod và thiết lập base ISO, thường sẽ là 100 .
Để nâng cao kiến thức về ISO, hãy thảm khảo video giải thích về ISO tới từ channel Apalapse: Camera Basics – ISO
Bài viết trước: Chương 4: F-Stop Là Gì Và Nó Hoạt Động Như Thế Nào?
Đọc tiếp: Chương 6: Bố Cục Trong Nhiếp Ảnh – Những Điều Bạn Cần Biết
Đọc thêm: Nhiếp Ảnh Cơ Bản
Hy vọng Mê Chụp Ảnh sẽ trở thành điểm đến quen thuộc của những đọc giả yêu thính Nhiếp Ảnh trên mảnh đất hình chữ S. Nếu cảm thấy Website hữu dụng, đừng ngần ngại nhìn nhận bài viết, để lại phản hồi cũng như san sẻ tới bạn hữu của mình. Mê Chụp Ảnh xin cảm ơn và liên tục sát cánh với mọi người trong tương lai .
Chia sẻ ngay nếu bạn thấy có ích nhé
