Chủ nghĩa nhân đạo là gì ? Đặc điểm của chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa .
Khái niệm chủ nghĩa nhân đạo
– Chủ nghĩa nhân đạo là sự tổng hợp toàn bộ những quan điểm, hành vi đạo đức khẳng định chắc chắn giá trị và phẩm chất của con người, tôn trọng tự do của con người, nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu những nhu yếu và nguyện vọng chân chính của con người .
– Chủ nghĩa nhân đạo khác với lòng nhân đạo. Lòng nhân đạo ở mỗi con người là ý thức, tình cảm mang tính nhân đạo. Lòng nhân đạo là mẫu sản phẩm của sự cá thể hóa, nhân cách hóa, nội tâm hóa chủ nghĩa nhân đạo. Như vậy dưới ánh sáng chung của chủ nghĩa nhân đạo thì mỗi người có lòng nhân đạo của riêng mình. Lòng nhân đạo ấy có nội dung và hình thức như thế nào tuỳ điều kiện kèm theo hoạt động và sinh hoạt, sự tiếp thu chủ nghĩa nhân đạo, và hoạt động giải trí xã hội của mỗi người. Lòng nhân đạo bộc lộ ra là thái độ tốt và tình yêu so với con người .
Những hình thức bộc lộ chủ nghĩa nhân đạo
a / Về mặt xã hội : Chủ nghĩa nhân đạo không chỉ là quyền con người được công nhận trong hiến pháp. Điều hầu hết là những quyền này được triển khai trong đời sống như : chăm sóc đến giáo dục và học tập, bảo vệ cho mọi người có việc làm, nhà ở và những phương tiện đi lại sinh sống khác, chăm sóc đến sức khỏe thể chất của con người. Đặc biệt xã hội phải chăm sóc đến đời sống niềm tin của con người, bảo vệ phẩm giá của con người .b / Người với người là bạn, là chiến sỹ, đồng đội. Mỗi người không hề yêu mọi người như nhau nhưng nhất định phải yêu ở mỗi con người cái được gọi là tính người. Tính người chỉ biểu lộ ở nơi nào khởi đầu có sự chăm sóc đến người khác, có sự trợ giúp và thông cảm lẫn nhau .c / Kính già, yêu trẻ, tôn trọng phụ nữ .d / Yêu vạn vật thiên nhiên, thương con vật có ích .
Đặc điểm của chủ nghĩa nhân đạo XHCN
Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là một bước tăng trưởng cao nhất về chất so với những học thuyết nhân đạo khác .a / Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa có quy trình tăng trưởng lịch sử dân tộc lâu bền hơn và trở thành truyền thống lịch sử cao quý của đạo đức :
– Chủ nghĩa nhân đạo XHCN có nguồn gốc sâu xa từ trong toàn bộ kho tàng tư tưởng của loài người. Những giá trị nhân đạo, khát vọng tự do và hạnh phúc, tư tưởng xoá áp bức bóc lột, xây dựng một xã hội trong đó mọi người sống bình đẳng, ấm nó hạnh phúc đã có từ xa xưa. Trong xã hội chiếm hữu nô lệ và phong kiến, những giá trị nhân đạo bắt nguồn từ nhân dân lao động dù có những biểu hiện rực rỡ nhưng vẫn chưa xuất hiện dưới hình thức lý luận như một trào lưu tư tưởng xã hội .
– Khi quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa sinh ra thì chủ nghĩa nhân đạo thực sự trở thành trào lưu tư tưởng, đó là chủ nghĩa nhân đạo tư sản. Giai cấp tư sản nêu một thế giới quan mới, lấy con người làm TT để chống lại quốc tế quan của giáo hội lấy “ thần ” làm TT. Nó yên cầu phải tin yêu, tôn trọng con người, chăm sóc đến niềm hạnh phúc của con người trần gian. Đó là những tư tưởng đấu tranh đòi tự do, niềm hạnh phúc, chống chủ nghĩa khổ hạnh của tôn giáo, tư tưởng yêu vạn vật thiên nhiên, yêu những nét đẹp của thân thể con người. v.v … Với khẩu hiệu đấu tranh cho “ tự do – bình đẳng – bác ái ”, chủ nghĩa nhân đạo tư sản có công dụng tân tiến trong lịch sử dân tộc loài người. Nhưng với phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên trên cơ sở bóc lột lao động thì “ tự do – bình đẳng – bác ái ” về cơ bản là không hề triển khai được .– Đến giữa thế kỷ 19, khi phương pháp sản xuất tư bản chủ nghĩa đã thể hiện trong lòng nó những xích míc thì chủ nghĩa nhân đạo Open trong thời kỳ này mang nội dung mới. Họ lên án, tố cáo mặt xấu của xã hội tư bản chủ nghĩa và nêu hình ảnh về một xã hội tốt đẹp ở tương lai, đó là xã hôïi cộng sản chủ nghĩa trong đó không còn người bóc lột người. Tuy nhiên chủ nghĩa nhân đạo của họ không vượt quá khuôn khổ của chính sách tư hữu vì vậy giải pháp và con đường để triển khai chủ nghĩa nhân đạo trở nên ngoạn mục .– Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là sự kết tinh những giá trị nhân đạo đã có từ trước, khắc phục những hạn chế của chủ nghĩa nhân đạo tư sản, của chủ nghĩa nhân đạo ngoạn mục và tăng trưởng đến đỉnh điểm của chủ nghĩa nhân đạo hiện thựcb / Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là chủ nghĩa nhân đạo hiện thực vì chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa đã xử lý yếu tố con người trên cơ sở khoa học. Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa đề cập đến con người hiện thực, con người trong sản xuất và đời sống thực, con người với thực chất là tổng hòa những mối quan hệ xã hội. Vì vậy muốn giải phóng con người phải giải phóng những quan hệ xã hội đang ngưng trệ, trói buộc con người, phải tạo ra quan hệ xã hội bình đẳng, bác ái. Trong hàng loạt những quan hệ ấy, quan hệ kinh tế tài chính chi phối có tính quyết định hành động so với những quan hệ khác của con người về chính trị, xã hội … Cho nên, khác với những học thuyết nhân đạo khác, chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa không xuất phát từ thiện chí hoặc tư tưởng mà xuất phất từ điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội để xử lý yếu tố con người. Xã hội thực sự nhân đạo là xã hội mà cơ sở kinh tế tài chính của nó thủ tiêu năng lực được cho phép bộ phận này làm giàu còn bộ phận khác phải bần hàn, là xã hội con người được bình đẳng trước hết về kinh tế tài chính. Được bình đẳng về kinh tế tài chính là cơ sở trong thực tiễn của mọi sự bình đẳng khácc / Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là chủ nghĩa nhân đạo hành vi :Chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là chủ nghĩa nhân đạo hành vi vì chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa không phải là tình thương chung chung của tôn giáo mà nó bao hàm sự đấu tranh chống lại cái ác ; cũng không phải là những cảm nhận bi thương về thân phận con người mà yếu tố cơ bản là tái tạo xã hội cũ, kiến thiết xây dựng xã hội mới. Quá trình kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội là quy trình biến lý tưởng nhân đạo thành hiện thực .
Như vậy chủ nghĩa nhân đạo xã hội chủ nghĩa là chủ nghĩa nhân đạo cao cả nhất, là bản chất đạo đức của nền đạo đức xã hội chủ nghĩa
