Như chúng ta đã biết các nền kinh tế trong thị trường thường xuyên biến động. Do vậy bất cứ một nỗ lực nào đến từ phía chính phủ sử dụng để bình ổn kinh tế đều được xếp vào chính sách ổn định. Trong đó có hai chính sách ổn định nhất trong nền kinh tế thị trường giúp chính phủ có thể kiểm soát các hiện tượng kinh tế đó là chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Trong bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu khái niệm chính sách tiền tệ là gì? Vậy còn chính sách tài khóa là gì? Cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Chính sách tài khóa là gì ?
Khái niệm tài khóa
Tài khóa là một chu kỳ luân hồi có thời hạn là 12 tháng. Chúng có hiệu lực hiện hành báo cáo giải trình dự trù cũng như quyết toán hàng năm của doanh nghiệp cũng như ngân sách Nhà nước. Do vậy tài khóa được sử dụng ngang bằng hoặc để thay thế sửa chữa cho “ năm kinh tế tài chính ” hoặc “ năm quyết toán thuế ” .
Khái niệm chủ trương tài khóa
Chính sách tài khóa (Fiscal Policy) là quyết định của chính phủ về điều chỉnh mức chi tiêu và thuế suất nhằm mục đích hướng nền kinh tế vào mức sản lượng, mức việc làm mong muốn, ổn định giá cả, lạm phát trong nền kinh tế của một quốc gia. Hiểu một cách đơn giản thì đây là công cụ của nền kinh tế vĩ mô, tác động đến quy mô hoạt động kinh tế thông qua thay đổi chi tiêu, thuế của chính phủ.
Xét trong điều kiện kinh tế bình thường thì chính sách này tác động vào giúp tăng trưởng kinh tế. Còn trong điều kiện khi nền kinh tế có dấu hiệu phát triển quá mức hay suy thoái thì nó lại được dùng như công cụ đưa nền kinh tế trở lại trạng thái cân bằng. Chỉ có cấp chính quyền trung ương như chính phủ mới có quyền ban hành cũng như thực thi chính sách tài khóa còn cấp chính quyền địa phương hoàn toàn không có chức năng này.
Chính sách tài khóa là gì?
Vai trò của chủ trương tài khóa là gì ?
Khi xét trong hàng loạt nền kinh tế tài chính vĩ mô thì hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định chủ trương tài khóa giữ một vai trò cực kỳ quan trọng. Đó là :
- Công cụ để điều tiết nền kinh tế tài chính của cơ quan chính phủ trải qua thuế và chủ trương tiêu tốn shopping. Nếu trong điều kiện kèm theo thông thường, chủ trương tài khóa dùng để ảnh hưởng tác động cho tăng trưởng kinh tế tài chính. Còn khi nền kinh tế tài chính tăng trưởng quá mức hoặc bị suy thoái và khủng hoảng thì nó lại là công cụ đưa nền kinh tế tài chính về trạng thái cân đối nhất .
-
Về mặt lý thuyết thì chính sách tài khóa là một công cụ để khắc phục thất bại của thị trường đồng thời phân bổ các nguồn lực có hiệu quả thông qua việc thực thi chính sách chi tiêu của chính phủ và thuế.
- Công cụ phân phối, tái phân phối tổng sản phẩm quốc dân. Mục tiêu của chủ trương tài khóa sẽ làm để kiểm soát và điều chỉnh phân phối thu nhập, gia tài, thời cơ hoặc rủi ro đáng tiếc có nguồn gốc từ thị trường. Tức chủ trương này sẽ tạo lập sự không thay đổi về mặt xã hội để tạo nên thiên nhiên và môi trường không thay đổi hơn cho việc tăng trưởng và góp vốn đầu tư .
-
Chính sách tài khóa sẽ hướng đến mục tiêu tăng trưởng, định hướng phát triển. Dù tăng trưởng trực tiếp hay gián tiếp thì tất cả cũng là mục tiêu cuối cùng của chính sách tài khóa.
Vai trò của chính sách tài khóa
→ Hướng dẫn viết luận văn thạc sĩ Tài chính Ngân hàng chi tiết
Các loại loại chủ trương tài khóa
Chính sách tài khóa có nhiều cách phân loại khác nhau. nhà nước hoàn toàn có thể lựa chọn việc đổi khác tiêu tốn hoặc biến hóa thuế hoặc biến hóa cả hai để cắt giảm, lan rộng ra tổng cầu giúp bình ổn nền kinh tế tài chính .
Chính sách tài khóa lan rộng ra
Chính sách tài khóa mở rộng hay còn gọi là chính sách tài khóa thâm hụt. Là chính sách để tăng cường chi tiêu cho chính phủ so với nguồn thu thông qua: Gia tăng mức độ chi tiêu của chính phủ nhưng không tăng nguồn thu; giảm nguồn thu từ thuế nhưng không giảm chi tiêu; hoặc vừa tăng mức độ chi tiêu của chính phủ và vừa giảm nguồn thu từ thuế. Được áp dụng để kích thích thị trường tăng trưởng, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động.
Chính sách tài khóa thắt chặt
Chính sách tài khóa thắt chặt hay còn gọi là chính sách tài khóa thặng dư. Là chính sách hạn chế chi tiêu của chính phủ bằng một số nguồn thu khác như: chi tiêu của chính phủ sẽ ít đi nhưng không tăng thu; hoặc không giảm chi tiêu nhưng lại tăng thu từ thuế hoặc là vừa giảm chi tiêu vừa tăng thu từ thuế. Được áp dụng trong trường hợp nền kinh tế có dấu hiệu tăng trưởng nhanh, thiếu bền vững hoặc bị lạm phát cao.
Chính sách tài khóa trong điều kiện kèm theo có sự ràng buộc về ngân sách
Trong một vài năm gần đây khi mà cơ quan chính phủ nhiều nước có những khoản thâm hụt ngân sách Nhà nước quá nhiều thì việc tăng tiêu tốn của chính phủ nước nhà hoặc giảm thuế để kích thích nền kinh tế tài chính trong toàn cảnh suy thoái và khủng hoảng được nhìn nhận là ít có sự khả thi về mặt chính trị. Đặt tiềm năng này sẽ yên cầu cơ quan chính phủ những nước cắt giảm tiêu tốn, tăng thuế. Do đó ít khoanh vùng phạm vi hơn cho tăng tiêu tốn, giảm thuế để kích thích hàng loạt nền kinh tế tài chính .
Công cụ của chủ trương tài khóa là gì ?
Trong chủ trương tài khóa, có 2 công cụ được sử dụng chính đó là thuế và tiêu tốn của cơ quan chính phủ. Mỗi công cụ sẽ mang những đặc thù riêng độc lạ, đơn cử :
Thuế
Có nhiều loại thuế khác nhau như thuế thu nhập cá thể, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị ngày càng tăng, thứ tiêu thụ đặc biệt quan trọng hay thuế bất động sản, … Tuy nhiên về cơ bản thì thuế được chi ra thành 2 loại chính :
- Thuế trực thu ( Direct taxes ) : Là loại thuế được đánh trực tiếp lên gia tài hoặc là thu nhập của dân cư .
- Thuế gián thu ( Indirect taxes ) : Là thuế được đánh lên giá trị của sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ trong lưu thông qua những hành vi về sản xuất cũng như tiêu dùng trong nền kinh tế tài chính .
Còn trong nền kinh tế tài chính nói chung thì thuế sẽ ảnh hưởng tác động theo hai cách điển hình nổi bật. Đó là :
- Thứ nhất : Ngược với chi chuyển nhượng ủy quyền thì thuế sẽ làm giảm thu nhập khả dụng cá thể. Từ đó khiến cho chi tiêu dùng sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ cá thể giảm. Kết quả tổng cầu giảm, GDP giảm .
- Thứ hai : Thuế tác động ảnh hưởng làm cho Ngân sách chi tiêu của sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bị méo mó nên ảnh hưởng tác động nhiều đến hành vi, động cơ khuyến khích của cá thể .
Thuế – Công cụ của chính sách tài khóa
Chi tiêu của cơ quan chính phủ
nhà nước sẽ triển khai tiêu tốn trong nhiều mảng khác nhau, trong đó gồm có 2 loại chính là chi cho shopping sản phẩm & hàng hóa dịch vụ và chi chuyển nhượng ủy quyền. Cụ thể :
- Chi mua sản phẩm & hàng hóa – dịch vụ
Được hiểu là chính phủ nước nhà sẽ dùng khoản ngân sách nhất định để mua khí tài, vũ khí, kiến thiết xây dựng cầu đường giao thông hay những khu công trình kiến trúc xã hội, chi trả lương cho đội ngũ cán bán công nhân viên Nhà nước, …Chi cho mua sẵn sản phẩm & hàng hóa dịch vụ của chính phủ nước nhà sẽ quyết định hành động đến quy mô tương đối những khu vực công trong GDP – tổng sản phẩm quốc nội so với khu vực tư nhân. Khi mà cơ quan chính phủ tăng hoặc giảm chi shopping sản phẩm & hàng hóa dịch vụ thì nó sẽ ảnh hưởng tác động đến tổng cầu theo cấp số nhân. Có nghĩa là nếu chi shopping cơ quan chính phủ tăng một đồng thì tổng cầu tăng nhiều hơn một đồng và ngược lại khi chi shopping của chính phủ nước nhà giảm một đồng đương nhiên sẽ làm cho tông cầu thu hẹp với mức độ cực nhanh. Do vậy đây được coi là công cụ trong điều tiết tổng cầu .
- Chi chuyển nhượng ủy quyền
Chi chuyển nhượng ủy quyền là khoản trợ cấp từ cơ quan chính phủ cho những đối tượng người tiêu dùng chủ trương như nhóm dễ bị tổn thương hay người nghèo trong xã hội. Chúng ảnh hưởng tác động gián tiếp đến tổng cầu trải qua tác động ảnh hưởng đến thu nhập, tiêu dùng cá thể. Theo đó nếu cơ quan chính phủ tăng chi chuyển nhượng ủy quyền thì tiêu dùng cá thể sẽ tăng lên. Thông qua hiệu số tiêu dùng cá thể sẽ làm ngày càng tăng thêm tổng cầu .
So sánh chủ trương tiền tệ và chủ trương tài khóa
Như đã đề cập ở đầu bài, chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa là hai loại chính sách được sử dụng rộng rãi nhất để tác động, định hướng các mục tiêu kinh tế của một quốc gia. Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau cơ bản giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa.
Chính sách tiền tệ
Chính sách tài khóa
Khái niệm
Chính sách tiền tệ hầu hết tương quan đến việc quản trị lãi suất vay và tổng cung tiền trong lưu thông và thường được thực thi bởi những ngân hàng nhà nước TW .Chính sách tài khóa lại đề cập đến những hành vi đánh thuế và tiêu tốn của chính phủ nước nhà. nhà nước tạo chủ trương tài khóa .
Nguyên tắc
- Ngân hàng Trung ương hoàn toàn có thể có tiềm năng lạm phát kinh tế. Nếu họ cảm thấy lạm phát kinh tế vượt quá tiềm năng lạm phát kinh tế do vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính quá nhanh thì họ sẽ tăng lãi suất vay .
- Lãi suất cao hơn làm tăng ngân sách đi vay và giảm tiêu tốn và góp vốn đầu tư của người tiêu dùng, dẫn đến tổng cầu thấp hơn và lạm phát kinh tế thấp hơn .
- Nếu nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng, Ngân hàng Trung ương sẽ cắt giảm lãi suất vay .
- Để tăng nhu yếu và tăng trưởng kinh tế tài chính, cơ quan chính phủ sẽ cắt giảm thuế và tăng tiêu tốn ( dẫn đến thâm hụt ngân sách cao hơn ) .
- Để giảm nhu yếu và giảm lạm phát kinh tế, chính phủ nước nhà hoàn toàn có thể tăng thuế suất và cắt giảm tiêu tốn ( dẫn đến thâm hụt ngân sách nhỏ hơn ) .
Công cụ thực hiện chính sách
Thuế, tiêu tốn cơ quan chính phủLãi suất, chủ trương tỷ giá hối đoái, dự trữ bắt buộc, nhiệm vụ thị trường mở, tái cấp vốn …
Trên đây là một số thông tin chia sẻ về chính sách tài khóa là gì mà chúng tôi muốn chia sẻ đến với bạn đọc. Đây là công cụ hiệu quả trong việc điều chỉnh, định hướng phát triển kinh tế của một đất nước. Mong rằng bài viết đã cung cấp đến bạn những kiến thức hữu ích nhất để từ đó giúp bạn hiểu rõ hơn về chỉ tiêu này, áp dụng trong công việc và trong học tập được tốt nhất. Xin chân thành cảm ơn!
