Chảy nước mắt sống là thực trạng nước mắt tự chảy ra không kiềm chế được thường kèm theo thực trạng mắt mờ, nhiều ghèn, nhiều nước mắt, sưng đỏ .
Chảy nước mắt sống là gì?
Chảy nhiều nước mắt hay chảy nước mắt sống là thực trạng nước mắt tiết ra quá mức và liên tục. Bình thường, nước mắt được thoát xuống mũi, miệng không chảy ra ngoài. Khi nước mắt không thoát được sẽ trào ra ngoài từ góc trong của mắt, gây ra triệu chứng chảy nước mắt, mà dân gian thường gọi là chảy nước mắt sống .
Nếu thực trạng này lê dài, nước mắt bị ứ đọng tại túi lệ hoàn toàn có thể gây ra nhiễm khuẩn lệđạo. Túi lệ bị viêm, có nhầy mủ, nếu ấn vào vùng góc trong mắt thấy mủ đùn ra. Bệnh nhân hoàn toàn có thể thấy đau nhức. Trẻ nhỏ mắc bệnh hoàn toàn có thể có sốt, quấy khóc, hay dụi tay lên mắt .
Tùy thuộc vào nguyên nhân, mà triệu chứng chảy nước mắt sống có thể tự hết. Nếu nguyên nhân là do khô mắt, thì tình trạng này có thể được điều trị dễ dàng tại nhà.
Những nguyên nhân chính gây triệu chứng chảy nước mắt sống
Ở mỗi độ tuổi khác nhau, thực trạng chảy nước mắt sống cũng xảy ra do nhiều nguyên do khác nhau .
Tắc lệ đạo
Chảy nước mắt sống chủ yếu do tắc lệ đạo. Lệ đạo là ống thoát nước mắt dẫn từ góc trong của mi mắt dưới đến khe mũi dưới, gồm lỗ lệ, lệ quản, túi lệ, ống lệ mũi (ống lệ tỵ). Nước mắt sau khi làm “nhiệm vụ” bôi trơn và làm sạch bề mặt nhãn cầu sẽ được dồn về góc trong mắt rồi được dẫn vào lệ đạo, xuống mũi.
Do đó bạn sẽ thấy ở những người khóc nhiều, nước mắt qua lệ đạo tăng lên, làm chảy cả ra mũi. Tắc lệ đạo hoàn toàn có thể gặp ở bất kể vị trí nào, nhưng hay tắc nhất là ống lệ mũi. Bệnh hoàn toàn có thể gặp ở mọi lứa tuổi : từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi .
Tắc lệ đạo mắc phải thường do những chấn thương vùng mắt, xoang ; viêm nhiễm mãn tính ở mắt như bệnh mắt hột, viêm kết mạc … hoàn toàn có thể làm chít hẹp lệ đạo và gây tắc không trọn vẹn. Thực tế, hầu hết những trường hợp tắc lệ đạo mắc phải đều không rõ nguyên do, phụ nữ mắc bệnh nhiều hơn phái mạnh .
Chảy nước mắt sống làm cho bệnh nhân có cảm xúc rất không dễ chịu, thường do tắc lệ đạo gây ra. Tắc lệ đạo hoàn toàn có thể gây đau nhức, nhiễm khuẩn, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn tới những biến chứng tại mắt. Bệnh hoàn toàn có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải .
Nhiễm trùng mắt
Một trong số những phản ứng của khung hình khi mắt bị nhiễm trùng đó là chảy nước mắt. Đây là phản ứng của khung hình để cố giữ mắt ẩm và rửa sạch những vi trùng và dịch nhầy .
Viêm kết mạc và viêm bờ mi là hai loại nhiễm trùng thường gặp và thường gây chảy nước mắt. Nguyên nhân có thể là do nhiễm vi khuẩn, nhiễm nấm và phổ biến hơn là nhiễm virus. Viêm kết mạc có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mắt. Triệu chứng bệnh bao gồm đau mắt, nhìn mờ, đỏ mắt, cảm giác có sạn trong mắt, chảy nước mắt, hình thành rỉ mắt vào ban đêm cùng với việc tăng tiết nước mắt.
Dị ứng
Phản ứng với những tác nhân gây dị ứng hoàn toàn có thể khiến mắt bị đỏ và kích thích, dẫn đến chảy nước mắt, nóng rát và ngứa mắt. Nguyên nhân thông dụng nhất gây dị ứng khi ở ngoài trời là cỏ, cây, phấn hoa và cỏ dại .
Các tác nhân gây dị ứng phổ cập nhất khi ở trong nhà là lông súc vật, mạt bụi nhà và nấm mốc. Khi bị chảy nước mắt do dị ứng bạn hoàn toàn có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng histamin .
Khô mắt
Khi bị khô mắt sẽ bị kích thích và cảm thấy không thoải mái. Tình trạng này sẽ kích hoạt các tuyến lệ sản xuất ra quá nhiều nước mắt làm “quá tải” các ống dẫn nước mắt tự nhiên.
Việc sản xuất nước mắt sẽ giảm dần theo tuổi, do vậy, hội chứng khô mắt thường gặp ở người cao tuổi. Một biện pháp có thể làm giảm các trường hợp bị khô mắt nhẹ là sử dụng nước mắt nhân tạo.
Kính áp tròng đã cũ, bẩn
Ký sinh trùng Acanthamoeba là quân địch tiềm ẩn so với mọi người sử dụng kính áp tròng. Theo những chuyên viên, loại ký sinh trùng đơn bào nhỏ bé này thường được tìm thấy trong nước máy, bụi, nước biển và những hồ bơi. Chúng hoàn toàn có thể sống sót bằng cách ăn những vi trùng sống sót trong những mắt kính áp tròng bẩn .
Khi những kính áp tròng nhiễm ký sinh trùng được gắn vào mắt người, Acanthamoeba khởi đầu ăn mòn giác mạc, lớp ngoài cùng của nhãn cầu và sinh sôi, nảy nở. Hậu quả từ cuộc tiến công của loại vi trùng này sẽ là những triệu chứng mắt ngứa rát, chảy nước mắt sống, nhìn mờ, nhạy cảm với ánh sáng, sưng phồng mí và đau mắt .
Một số nguyên nhân khác
– Do thần kinh : Lệ đạo được chi phối bởi nhánh thần kinh VII, khi bệnh nhân bị liệt dây VII sẽ gây ra chảy nước mắt và hở mi. Trong trường hợp này điều trị hở mi là quan trọng nhất để tránh loét giác mạc : Dùng lê dài thuốc tra mắt dạng gel ( Liposic, Corneregel … ) hoặc khâu cò mi trong trường hợp hở mi nặng có rủi ro tiềm ẩn loét giác mạc .
– Nguyên nhân khác là do mi mắt. Da mi thừa nhiều, sẹo mi, mỡ quanh hốc mắt làm cho điểm lệ không nằm trong hồ lệ ( chỗ đọng nước đọng trong mắt ) nên không hút được nước mắt : Mổ Ruột mi, lấy mỡ thừa hoàn toàn có thể sẽ là giải pháp thiết yếu so với những bệnh nhân có thực trạng này .
– Giảm trương lực của túi lệ : Đây là nguyên do do tuổi già gây ra. Bình thường túi lệ có năng lực co bóp tạo lực hút nước mắt. Về già trương lực này giảm đi thế cho nên nước mắt không được dẫn lưu tốt : Ở trường hợp này, bệnh nhân day vùng túi lệ sẽ cải tổ phần nào đó, day nắn làm tăng áp lực đè nén trong lòng túi lệ và đẩy về phía ống lệ mũi làm thông thoáng chỗ tắc .
Quy trình của thao tác này gồm : Đặt ngón tay trỏ lên phía trên lệ quản chung để ngăn ngừa dịch thoát ra từ túi lệ ( Lưu ý không chạm tay vào nhãn cầu ). Sau đó miết ngón tay dọc sống mũi qua vùng túi lệ về phía cánh mũi. Day nắn như vậy 10 đến 15 lần. Nên vận dụng 3 – 4 đợt day nắn mỗi ngày. Việc điều trị thường do cha mẹ và người nhà bệnh nhân thực thi tại nhà nên thầy thuốc cần hướng dẫn chu đáo, tỉ mỉ để bảo vệ đúng kỹ thuật .
Cách phòng ngừa, khắc phục tình trạng chảy nước mắt sống
Dù chảy nước mắt sống là bệnh thường thì nhưng yếu tố không phải là nhỏ, tác động ảnh hưởng đến chất lượng đời sống. Chảy nước mắt sống ngoài nguyên do chính là do viêm tắc lệ đạo thì còn xuất phát từ nhiều nguyên do bệnh về mắt khác .
Vì vậy mọi người cần chú ý quan tâm tránh chấn thương cho mắt bằng những giải pháp như đeo kính khi lao động trong thiên nhiên và môi trường dễ bị dị vật bắn vào mắt như đi ngoài đường, nhất là khi có gió to cát bụi nhiều, khi thao tác như tuốt lúa, cưa gỗ, mài sắt kẽm kim loại …
Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông vận tải để phòng chấn thương vùng đầu và phòng chấn thương mắt .
Khám mắt định kỳ để phát hiện và điều trị tích cực các bệnh viêm nhiễm mạn tính ở mắt.
Do chảy nước mắt sống bắt nguồn từ nhiều nguyên do nên khi phát hiện triệu chứng viêm tắc lệ đạo, khô mắt chảy nước mắt, … bệnh nhân cần đi khám ngay ở những bệnh viện chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời .
Bệnh viện Mắt TP HCM
Ths. Bs Đỗ Minh Lâm
