Không nên nhầm với Chất lượng sống
Nước sạch, một trong những tiêu chuẩn nhìn nhận chất lượng cuộc sống, nhất là so với những nước đang tăng trưởng
Chất lượng cuộc sống là một thuật ngữ được sử dụng để đánh giá chung nhất về các mức độ tốt đẹp của cuộc sống đối với các cá nhân và trên phạm vi toàn xã hội cũng như đánh giá về mức độ sự sảng khoái, hài lòng (well-being) hoàn toàn về thể chất, tâm thần và xã hội. Chất lượng cuộc sống là thước đo về phúc lợi vật chất và giá trị tinh thần. Trong thời đại ngày nay, việc không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống cho con người là một nỗ lực của các nhà nước (Chính phủ), xã hội và cả cộng đồng quốc tế.
Thuật ngữ chất lượng cuộc sống được sử dụng trong một loạt các ngữ cảnh bao gồm các lĩnh vực phát triển quốc tế, y tế, sức khỏe và thậm chí là cả về mặt chính trị. Chất lượng cuộc sống không nên nhầm lẫn với khái niệm về mức sống, mà tiêu chí là dựa chủ yếu vào thu nhập. Thay vào đó, chỉ số tiêu chuẩn về chất lượng của cuộc sống bao gồm không chỉ về thu nhập, sự giàu có và việc làm, mà còn là môi trường xã hội, môi trường sống, sức khỏe (về thể chất) và tinh thần, giáo dục, giải trí và cuộc sống riêng tư. Chất lượng cuộc sống cũng không nên nhầm với chất lượng sống, một khái niệm chỉ về các chỉ số sức khỏe của con người.
Ngoài ra chất lượng cuộc sống liên tục tương quan đến những khái niệm trừ tượng và đậm sắc tố chính trị như tự do, dân chủ, nhân quyền, dân quyền. Ngoài ra nó cũng tương quan đến chỉ số niềm hạnh phúc, tuy nhiên, vì niềm hạnh phúc là yếu tố mang tính chủ quan và khó để thống kê giám sát, thống kê, người ta không hề cân đong đo đếm được và không nhất thiết phải là sự phong phú, tăng thu nhập mới là sự niềm hạnh phúc, tự do và mức sống không nên được coi là một thước đo duy nhất của niềm hạnh phúc .
Các tiêu chuẩn được đề cập[sửa|sửa mã nguồn]
Chất lượng cuộc sống là một phạm trù khá rộng và là yếu tố mang nặng tính chủ quan. [ 1 ] Không giống như GDP trung bình đầu người hoặc mức sống, cả hai đều hoàn toàn có thể được đo trong những số liệu kinh tế tài chính, kinh tế tài chính, chất lượng cuộc sống khó khăn vất vả hơn nhiều để triển khai những phép đo một cách khách quan hoặc lâu dài hơn .Giáo sư Joseph Stiglitz cho rằng : [ 2 ]
| “ | GDP, tổng sản phẩm nội địa là chỉ số cho phép chúng ta đo lường những gì có thể tính được bằng tiền. Chỉ số đó không quan tâm đến chất lượng cuộc sống. Chất lượng cuộc sống là gì ? Đó là những chỉ số liên quan đến các điều kiện giải trí, giáo dục, y tế môi trường v.v. | ” |
Chất lượng cuộc sống và niềm hạnh phúc hiện tại của con người tùy thuộc vào mức thu nhập vào những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính và kinh tế tài chính. Nhưng yếu tố là điều kiện kèm theo sống có tự do hay không ? Điều đó tùy thuộc vào sức khỏe thể chất, vào môi trường tự nhiên xã hội, vào kiến thức và kỹ năng của từng người, vào những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống, vào thời hạn để vui chơi, nói chung là vào rất nhiều yếu tố không hề cân, đong, đo, đếm bằng tiền tài .
Bữa ăn một trong những yếu tố phản ánh chất lượng cuộc sống
Một số tiêu chí khác có thể phản ánh chất lượng cuộc sống như: HDI, GDP (GDP bình quân đầu người và hộ gia đình, chỉ số nghèo đói), chỉ số giáo dục (gồm tỷ lệ người biết chữ, trình độ văn hóa và tay nghề, số người mù chữ, số năm đến trường, cơ sở hạ tầng cho giáo dục), Chỉ số tuổi thọ (gồm tuổi thọ, sức khỏe, y tế và các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe, cơ sở hạ tầng cho y tế), và một số tiêu chí khác như chỉ số calo bình quân đầu người – phản ánh tình trạng no đủ và chất lượng bữa ăn đầu người, điều kiện sử dụng điện sinh hoạt, sử dụng nước sinh hoạt (nước sạch, nước lọc, nước máy, nước ngầm, nước giếng…) là vấn đề cơ bản và cấp thiết của con người, điều kiện về nhà ở, chỗ ở của con người (bao gồm diện tích nhà ở và chất lượng nhà ở), ngoài ra còn các công trình công cộng, xã hội khác như công viên, nhà vệ sinh công cộng, nhà ở xã hội…. và các công trình phúc lợi công cộng khác phục vụ cho cuộc sống vật chất và tinh thần của con người.
Theo Liên Hiệp Quốc[sửa|sửa mã nguồn]
Có lẽ giải pháp quốc tế được sử dụng thông dụng nhất để đo lường và thống kê chất lượng cuộc sống là những chỉ số tăng trưởng con người ( HDI ), với những nội dung cơ bản về tuổi thọ, giáo dục và mức sống như thể một nỗ lực để nâng cao cuộc sống có cho những cá thể trong một xã hội nhất định. HDI được sử dụng bởi Chương trình Phát triển của Liên Hiệp Quốc trong Báo cáo tăng trưởng con người của Liên Hiệp Quốc. Đây là một tiêu chuẩn tổng hợp phản ánh chất lượng cuộc sống .Hiện nay, tiêu chuẩn để nhìn nhận chất lượng cuộc sống của một nước dựa trên bảng chỉ số tăng trưởng con người của Liên Hiệp Quốc, chuyên theo dõi tỉ lệ mù chữ ở người lớn, tuổi thọ trung bình và mức tích lũy. Bên cạnh những tác nhân xếp hạng truyền thống lịch sử như kinh tế tài chính, bảo mật an ninh, tỉ lệ thất nghiệp, còn có những tác nhân khác như việc vận dụng những giải pháp tránh thai, sức khoẻ của trẻ nhỏ, tỉ lệ tội phạm, tử hình …
Tiêu chí của WHO[sửa|sửa mã nguồn]
WHO đã đưa ra tiêu chuẩn chất lượng cuộc sống ( Quality of life-100 ) gồm 100 câu hỏi trắc nghiệm để đo một số ít tiêu chuẩn là :
Trên cơ sở đó chất lượng cuộc sống được định nghĩa như một cảm nhận có tính cách chủ quan của cá thể đặt trong toàn cảnh thiên nhiên và môi trường xã hội và vạn vật thiên nhiên [ 1 ]
Năm 2010, Liên Hợp Quốc xếp hạng chỉ số chất lượng cuộc sống, theo đó một số nước có chất lượng cuộc sống cao là:[3][4]
- Hàng cao nhất
- ….
- Hàng trung bình
- Hàng cuối
Zimbabwe đứng cuối bảng xếp hạng của 169 nước được xếp hạng, sau Mozambique, Burundi, Niger và Cộng hòa dân chủ Congo .
Tuy nhiên vào năm 2011, nước Australia đã trở thành nước đứng đầu nhóm những nước có chỉ số cao về bảo vệ chất lượng cuộc sống cho người dân. Hai vị trí tiếp theo thuộc về Canada và Thụy Điển. Mỹ đứng thứ 7 và Thổ Nhĩ Kỳ đứng sau cuối. [ 5 ]Năm 2011, Tổ chức hợp tác và tăng trưởng kinh tế tài chính ( OECD ) đã công bố list 11 nước đứng đầu quốc tế về chất lượng sống. Thứ tự 11 nước như sau : [ 6 ]
- Úc: Tuổi thọ trung bình: 81 tuổi. Tỷ lệ lao động phải làm việc hơn 50 giờ mỗi tuần: 0,14%
- Canada: Số phòng bình quân của một người: 2,5 phòng. Tỷ lệ người lao động phải làm 50 giờ một tuần: 0,04%
- Thụy Điển: Tỷ lệ người dân không có nhà vệ sinh riêng: 0%. Tỷ lệ cử tri đi bầu cử: 82%
- New Zealand: Tuổi thọ trung bình: 80,4 năm. Tỷ lệ những người có thể dựa vào bạn bè hoặc người thân: 97,1%
- Na Uy: Chi tiêu bình quân một hộ gia đình: 29.366 đôla một năm. Tỷ lệ lao động: 75,31%
- Đan Mạch: Mức độ hài lòng về cuộc sống của người dân là: 7,8/10. Tỷ lệ bà mẹ đang làm việc và có con trong độ tuổi đi học là: 77,5%
- Mỹ: Tỷ lệ người không có nhà vệ sinh riêng: 0%. Số vụ giết người trên 100.000 người dân: 5,2
- Thụy Sĩ: Tỷ lệ người lao động: 78,59%. Tỷ lệ đi bỏ phiếu: 49% dân số đăng ký.
- Phần Lan: Thời gian một người tiêu tốn cho giải trí và chăm sóc cá nhân: 15,95 giờ mỗi tuần. Tỷ lệ người không có nhà vệ sinh riêng: 0,80%
- Hà Lan: Tỷ lệ người lao động: 74,67%. Tỷ lệ lao động phải làm hơn 50 giờ mỗi tuần: 0,01%
- Luxembourg: Số vụ giết người trên 100.000 người dân: 1,5 vụ. Tỷ lệ lao động trong độ tuổi 15 – 64 đang tìm việc làm: 1,29%
