Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
Đại dịch COVID đẩy quốc tế chao đảo nhưng cũng khiến hội đồng tìm đến nhiều hơn những giá trị niềm tin để tự xoa dịu nỗi đau giữa những thời gian khó khăn vất vả, đặc biệt quan trọng là những bạn trẻ. Chắc hẳn, trong khi lướt Internet, đâu đó những bạn đã từng nhìn thấy từ ” chánh niệm ” hiện lên. Ai đó nói rằng họ từ giờ sẽ sống ” chánh niệm “, một vài câu đùa ” chánh niệm tí đi ! “. Chánh niệm – từ một khái niệm lạ lẫm, đang dần len lỏi vào đời sống của nhiều bạn trẻ .
Chánh niệm không phải điều gì quá xa lạ, dù bạn còn trẻ hay bạn đã già. Giữa vô vàn những trào lưu sống đua chen trong cuộc sống đầy biến động, có nhiều người trẻ cũng lựa chọn chánh niệm làm điểm tựa tinh thần và một lối sống cho bản thân, bên cạnh những lối sống minimalist, lagom kiểu Thuỵ Điển, hay hygge của người Đan Mạch.
Chánh niệm là gì và làm gì để thực hành chánh niệm?
Một cô gái nào đó đăng một bức ảnh với vài trăm like trên mạng, bức ảnh cô ngồi trong tư thế thiền với dòng nội dung “ Hãy tập sống chánh niệm từ giờ đây ” và “ để sống chánh niệm, hãy ngồi im mỗi buổi sáng và nhắm mắt lại, cảm nhận mọi thứ xung quanh ”. Khoan đã, hình như có gì đó không đúng lắm ?Giữa vô vàn lời công bố rằng mình đang sống chánh niệm, có những cách hiểu phiến diện hoặc mỹ miều hóa, lãng mạn hóa chánh niệm. Chánh niệm không phải là thiền, cũng chẳng phải một cách thư giãn giải trí nghỉ ngơi – bạn hoàn toàn có thể thực hành thực tế chánh niệm theo cách đó, nhưng không phải là phương pháp duy nhất .
Hai điều người trẻ nên nhớ khi thực hành chánh niệm bao gồm: Việc nhận thức bản thân đang sống trong thực tại và chấp nhận mọi vấn đề xảy ra, không phán xét, đánh giá, tích cực hóa hay cố gắng xua đuổi. Ai đó có thể sử dụng diễn ngôn khác nhưng đây là điều cơ bản cần nhớ.
Sống hiện hữu giữa thế giới thực tại
Có nguyên do để người ta nói chánh niệm không phải là thiền, thư giãn giải trí hay một biện pháp trị liệu. Bạn không thiết yếu phải ở trong một tư thế nào đó, mặc một bộ phục trang tự do để thực hành thực tế chánh niệm. Sự nhận thức về hiện tại hoàn toàn có thể diễn ra ở bất kể đâu, tất cả chúng ta nhìn nhận về sự sống sót của bản thân mình trong từng hơi thở, từng nhịp bước và hành vi. Dù nhắm mắt hay mở mắt, bạn biết mình đang sống sót và cảm nhận qua mọi giác quan, tập trung chuyên sâu chú ý quan tâm tới từng chuyển biến trong khung hình, vậy là bạn đã bước một chân vào quốc tế chánh niệm .Chưa khi nào, sống chánh niệm lại cần với người trẻ đến như vậy. Không ai muốn bị cuốn trôi đi trong dòng sông cuộc sống mà không thực sự được một lần ngắm đôi bờ yên ả. Chúng ta nói về nhau về ngày mai, về tương lai, về những lời hứa hẹn nhiều hơn nói về sự hiện hữu trong khoảnh khắc. Sao không có điều gì xoay quanh hiện tại – điều vốn dĩ là nơi tất cả chúng ta thuộc về ?
Khi nói về việc thực hành thực tế chánh niệm, tác giả của cuốn sách đã hướng dẫn một cách đơn thuần rằng : Trong bất kể việc gì bạn làm, hãy cố gắng nỗ lực cảm nhận mọi thứ xung quanh đang tác động ảnh hưởng lên khung hình bạn. Tôi mở màn chú ý hơn tới mọi thứ theo cách chánh niệm. Khi uống một tách trà, tôi cảm nhận hơi nóng đang bốc lên, cảm nhận sự tiếp xúc nơi ngón tay và thành cốc, những âm thanh leng keng từ chiếc thìa vang lên trong đầu. Sự hiện hữu của tôi trong thực tại gắn liền với những cảm nhận về tách trà mình đang cầm .Bạn không cần chọn một góc thật đẹp với chim hót và gió thoảng để chánh niệm. Hãy cảm nhận sự sống sót của mình trên con phố đông đúc, trong dòng người kẹt cứng mỗi sáng, khi uống một cốc cafe hay nghe một bản nhạc. Đừng nghe ai đó nói rằng cảnh giới của chánh niệm là việc giải thoát hay sự cảm nhận siêu niềm tin gì hết, nó chỉ “ đơn thuần ” là việc khi nào bạn cũng thấy mình đang hiện hữu trong thực tại .Tôi luôn cho rằng chánh niệm là cách tốt nhất để bạn cảm nhận được vẻ đẹp của đời sống xung quanh, những điều nhiều lúc ta thường bỏ lỡ. Sự yên bình chỉ đến với mỗi người khi trong lòng không xáo động, như khi tất cả chúng ta thực sự tập trung chuyên sâu vào một tiếng chim hót giữa cơ man thanh âm đô thị. Trong quốc tế của chánh niệm, sự duy mỹ có nền tảng từ sự đồng cảm. Giống như con người kiến thiết xây dựng thành công xuất sắc từ những điều nhỏ bé, niềm tin yêu đời sống của bạn cũng gợi lên từ sự bình yên giản đơn khi ngắm một bông hoa ven đường .
Chánh niệm giúp con người cảm nhận được sự hòa hợp của bản thân trong mối quan hệ với xã hội – môi trường khi đó là sự tương tác qua lại. Với tôi, đó là một điều tích cực cho những người trẻ luôn hoang mang về sự tồn tại hay danh tính cá nhân. Chúng ta không tồn tại đơn lẻ hay tách biệt; để hiểu được chính mình cần phải hiểu mọi tác động qua lại và mối liên kết của ta và thế giới.
Chấp nhận thực tại, không tránh né hay tích cực hóa
Nguyên tắc thứ hai của Chánh niệm là sự đồng ý : Hãy gật đầu mọi cảm hứng đến trong tâm lý bạn, không nỗ lực xua đuổi hay tích cực hóa yếu tố. Thực hành chánh niệm không có nghĩa rằng bạn hoàn toàn có thể rũ bỏ trọn vẹn hay xử lý toàn bộ những yếu tố trong đời sống. Nó chỉ giúp bạn nhận ra rằng những yếu tố như đám mây bay ngang qua đầu bạn và sẽ bay đi. Hãy nhìn nhận mọi điều với sự hiểu rằng nó sống sót. Tổn thương hay đau khổ là điều ai cũng sẽ phải đương đầu nhưng việc gật đầu để bản thân đau khổ là một lựa chọn của riêng mỗi người. Tất nhiên, nói luôn dễ hơn làm, tất cả chúng ta cũng cần thời hạn để hoàn toàn có thể thực hành thực tế .
Khi chia tay tình nhân cũ, tôi đã từng nỗ lực tránh mặt yếu tố chúng tôi từng yêu nhau bằng cách xóa ảnh, block Facebook hay tránh mặt. Tôi nghĩ đấy là cách tốt để đương đầu với yếu tố của mình cho tới lần chạm mặt cô ấy trên đường với tình nhân mới. Mọi ký ức lại ùa về và sự đau khổ lại đeo bám một thời hạn. Tôi không đồng ý thực tại là mình đã chia tay, nỗ lực tránh mặt nó để rồi vỡ òa khi phải đương đầu lại. Trong mọi khoảnh khắc từ khi chia tay, nếu tôi đồng ý thực sự ấy, chắc như đinh cảm xúc vỡ òa cảm hứng kia sẽ không ập tới .Bạn có thấy câu truyện chánh niệm ở khắp mọi nơi, từ học tập tới việc làm ? Giá như tất cả chúng ta hoàn toàn có thể coi những lời của sếp mắng ( những lời thực sự không có giá trị kiến thiết xây dựng ) như những đám mây ngang qua đầu mà không bận tâm ? Giá như tất cả chúng ta không khi nào cũng phải cố tỏ ra sáng sủa, tích cực dù đời sống đang thực sự chao đảo ?Chánh niệm bao trùm lên nhiều điều ý nghĩa cho đời sống, là sống thật với bản thân, là đồng ý không có gì là mãi mãi, là hiểu được giá trị của sự sẻ chia thực sự. Đừng nói với ai đó rằng “ mày hãy nín khóc đi ” khi họ sụt sùi sau lần đầu thất tình, cứ để họ khóc và đồng ý thực tiễn rằng mình đang đau khổ. Khoan dung với bản thân là gật đầu cho những xúc cảm, dù là xấu đi trôi qua tâm lý, không phải gồng mình lên chống chọi dù đã quá stress .
Tại sao chúng ta cần sống chánh niệm
Giá trị của niềm hạnh phúc nằm trong sự cảm nhận về thực tại. Bạn không hề niềm hạnh phúc khi cứ đắm đuối trong những ý niệm về tương lai, luôn sống với tư tưởng rằng “ Ừ cố lên rồi một ngày nào đó mình sẽ niềm hạnh phúc ”. “ Một ngày nào đó ”, điểm dừng của tâm lý bạn sẽ lại hướng về một tương lai được cho rằng khá đầy đủ hơn, triển khai xong và duy mỹ hơn .Người trẻ học cách sống chánh niệm để trân trọng giá trị của đời sống. Đã khi nào có ai đó nói rằng : Còn được thở là còn như mong muốn khi bạn vẫn còn đang sống ? Chúng ta chỉ hoàn toàn có thể ý thức về việc thở khi ý thức được sự hiện hữu của bản thân trong khoảnh khắc, không phải ở quá khứ hay tương lai. Bạn luôn được dạy phải sống toàn vẹn trong từng khoảnh khắc, nhưng không ai chú ý tới những thứ tưởng như hiển nhiên của khoảnh khắc : hơi thở. Chỉ khi sống toàn vẹn từng khoảnh khắc, người trẻ mới thực sự hiểu được ý nghĩa của đời sống này .Tôi cũng tin rằng, chánh niệm là cách để người trẻ hiểu hơn về khoan dung và kiến thiết xây dựng lòng trắc ẩn. Lòng trắc ẩn là một phẩm chất bắt nguồn tự nhiên từ sự đồng cảm và gật đầu. Thay vì tránh né nỗi đau của bản thân hay nhìn nhận nỗi đau của người khác hời hợt, với chánh niệm, tất cả chúng ta gật đầu thực tiễn để trao đi tình yêu thương một cách đồng cảm hơn .Cuộc sống luôn chứa đầy bất mãn khi tất cả chúng ta không biết hài lòng. Bạn luôn than phiền không thỏa mãn nhu cầu, không niềm hạnh phúc, không đủ đầy vì chưa khi nào thực sự cảm nhận sự hiện hữu những thứ mình có. Lần ở đầu cuối bạn ăn một món ăn bằng mọi giác quan là khi nào ? Bạn có thực sự ngửi thật kỹ, nhai thật chậm, nếm món ăn từ từ để mùi vị hòa quyện trong miệng ?Chúng ta hoàn toàn có thể sống chánh niệm trong mọi thực trạng đời sống : Ăn chánh niệm, học chánh niệm, uống cafe chánh niệm và kể cả yêu chánh niệm. Mọi thứ vẻ đẹp của đời sống chỉ hoàn toàn có thể cảm nhận khi bạn tương tác bằng mọi giác quan. Làm sao hoàn toàn có thể yêu một người và duy trì một mối quan hệ tích cực khi bạn chỉ chạm tới vẻ hình thức bề ngoài của tình yêu hoặc luôn tưởng tượng về những thứ xấu đi sẽ tới ? Nhiều người trẻ không yêu với sự gật đầu, họ yêu với mong ước đổi khác đối phương hoặc kỳ vọng đối phương hoàn toàn có thể đổi khác mình .
Suy nghĩ về chánh niệm thực sự biến hóa thế giới quan của tôi, dù là một người trẻ. Đáng buồn thay, tất cả chúng ta thường hiểu về ý nghĩa và tầm quan trọng của chánh niệm khi đã băng qua những năm tháng chông chênh nhất của cuộc sống với đầy vết sẹo. Nếu có một tâm thế sẵn sàng chuẩn bị, dữ thế chủ động hơn với chánh niệm, có lẽ rằng quốc tế vội vã sẽ không quăng quật người trẻ rồi mới ném cho một bài học kinh nghiệm. Dù chánh niệm không hề xử lý mọi yếu tố của bạn nhưng sẽ giúp bạn biến hóa thái độ nhìn nhận yếu tố .Và tôi nghĩ rằng, chỉ một chút ít thôi, cũng khiến đời sống của bạn thuận tiện hơn nhiều rồi .
