Khi nhu yếu cao cao hơn nguồn cung giá sẽ tăng
Nguyên lý cung – cầu, hay quy luật cung cầu, phát biểu rằng thông qua sự điều chỉnh của thị trường, một mức giá cân bằng (còn gọi là mức giá thị trường) và một lượng giao dịch hàng cân bằng (lượng cung cấp bằng lượng nhu cầu) sẽ được xác định.
Nhu cầu, trong kinh tế học thường được hiểu là nhu cầu tiêu dùng hay còn được gọi là sở thích tiêu dùng. Trong kinh tế học, nhu cầu nếu không có khả năng tài chính để đáp ứng sở thích tiêu dùng đó, thì không thể gọi tắt nhu cầu là cầu.
Cầu là nhu cầu cộng với khả năng thanh toán cho nhu cầu đó; là sự cần thiết của một cá thể về một hàng hóa hay dịch vụ nào đó mà cá thể sẵn sàng có khả năng thanh toán cho hàng hóa hay dịch vụ đó. Khi cầu của toàn thể các cá thể đối với một mặt hàng trong một nền kinh tế gộp lại, ta có cầu thị trường. Khi cầu của toàn thể các cá thể đối với tất cả các mặt hàng gộp lại, ta có tổng cầu.
Thực chất, cầu là một thuật ngữ dùng để diễn đạt thái độ của người mua và khả năng mua về một loại hàng hóa.
Khi tất cả chúng ta gia nhập thị trường sản phẩm & hàng hóa, có hai yếu tố xác lập tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trở thành người mua ( có nhu yếu ) chứ không phải người đi ngắm hàng :
- Yếu tố đầu tiên: sự ưa thích. Yếu tố này quyết định chúng ta có sẵn sàng chi tiền để mua món hàng đó hay không. Nếu món hàng đó rẻ thì có thể mua chúng hoặc cũng có thể không thèm đếm xỉa nếu được cho không, vậy cầu trong trường hợp này bằng không.
- Yếu tố thứ hai: khả năng tài chính. Sự ưa thích chưa đủ để thúc đẩy ta trở thành người mua hàng. Món hàng mà ta rất thích nhưng lại quá nhiều tiền; vậy cầu trong trường hợp này cũng là số không.
Như vậy, cầu xoay quanh hai yếu tố: ý muốn sẵn sàng mua và khả năng tài chính mà ta có. Lưu ý rằng số lượng cầu hàng hóa tùy thuộc vào hai yếu tố kể trên mà còn tùy thuộc vào thời giá nữa, vì nếu giá cả thay đổi thì khối lượng hàng hóa cầu cũng sẽ thay đổi.
Số lượng cầu[sửa|sửa mã nguồn]
Số lượng cầu về hàng hóa là số lượng mà người mua sẵn sàng mua trong một thời kỳ nào đó.
Sẵn sàng mua có nghĩa là người mua sẽ thực sự sẵn sàng trả tiền cho số lượng cầu nếu nó là có sẵn. Điều này rất quan trọng để phân biệt giữa số lượng cầu và số lượng thực sự mua.
Lượng một mặt hàng nào đó mà một cá thể có nhu cầu, khi có đủ ngân sách để mua tại một thời điểm nhất định với mức giá cả xác định của nó và mức giá cả xác định của các hàng hóa khác gọi là lượng cầu. Như vậy, có thể thấy số lượng cầu một mặt hàng phụ thuộc vào giá cả thị trường của chính nó, mức thu nhập của mỗi cá thể, và vào giá cả của các mặt hàng khác (nhất là các mặt hàng thay thế hoặc bổ sung cho nó), thậm chí vào cả thời điểm, thị hiếu của khách hàng, kỳ vọng giá trong tương lai, quy mô dân số và thời tiết.
Đường cong cầu[sửa|sửa mã nguồn]
Đường cong cầu dốc xuống. Giá cả tăng, lượng cầu giảm. Đây là sự di dời dọc theo đường cầu
Trong kinh tế học nhập môn, để cho đơn giản, người ta thường cố định các yếu tố như giá cả các mặt hàng khác, mức thu nhập của người tiêu dùng, thời tiết, v.v… và chỉ tập trung vào xem xét quan hệ giữa giá cả một mặt hàng với lượng cầu về nó rồi biểu diễn quan hệ này bằng đường cong cầu. Đường này được đặt trong một trục tọa độ hai chiều với trục tung là mức giá và trục hoành là lượng cầu. Đường cong cầu của một mặt hàng bình thường sẽ là một đường dốc xuống phía phải, bởi vì quan hệ giữa giá cả và lượng cầu là quan hệ nghịch. Giá cả tăng thì lượng cầu giảm, còn khi giá cả giảm thì lượng cầu sẽ tăng lên. Kinh tế học gọi đó là sự dịch chuyển dọc theo đường cầu. Quan hệ bình thường này đôi khi được gọi là quy tắc cầu.
Tuy nhiên, hàng hóa Giffen hoặc hàng hóa Veblen như xe hơi hạng sang sẽ không tuân theo quy tắc này. Khi Ngân sách chi tiêu của chúng tăng, người ta sẽ mua chúng nhiều hơn .Mức độ nhạy cảm trong đổi khác lượng cầu của một loại sản phẩm khi Chi tiêu của chính nó biến hóa gọi là độ co dãn của cầu theo Chi tiêu .Nếu như sự di dời dọc theo đường cầu là do mức giá đổi khác trong khi những yếu tố khác không đổi, thì với mức giá cố định và thắt chặt còn những yếu tố khác ( thu nhập và sở trường thích nghi của người tiêu dùng, Chi tiêu những sản phẩm & hàng hóa khác ) đổi khác, cả đường cầu sẽ di dời .
Quan hệ giữa lượng cầu và thu nhập của người tiêu dùng[sửa|sửa mã nguồn]
Khi mức giá không đổi, những yếu tố khác biến hóa, cả đường cầu sẽ di dời khiến lượng cầu biến hóa .Nếu loại sản phẩm mà người mua có nhu yếu là sản phẩm & hàng hóa thường thì hoặc sản phẩm & hàng hóa xa xỉ hay sản phẩm & hàng hóa hạng sang, thì khi thu nhập của anh ta tăng, lượng cầu loại sản phẩm này cũng tăng .Nếu là sản phẩm & hàng hóa thứ cấp, thì khi thu nhập của người mua tăng, lượng cầu mẫu sản phẩm lại giảm vì anh ta khá giả hơn nên sở trường thích nghi đổi khác .Mức độ nhạy cảm của biến hóa về lượng cầu của một loại sản phẩm khi thu nhập của người mua đổi khác gọi là độ co dãn của nhu yếu theo thu nhập .
Quan hệ giữa lượng cầu hàng hóa này với giá thành sản phẩm & hàng hóa khác[sửa|sửa mã nguồn]
Lượng cầu một sản phẩm không chỉ chịu ảnh hưởng tác động từ giá thành của chính nó, mà còn từ Chi tiêu của những loại sản phẩm khác. Giả định những yếu tố khác không biến hóa .Lượng cầu một mẫu sản phẩm sẽ giảm, khi Chi tiêu của những mặt hàng sửa chữa thay thế cho nó hạ xuống. Ví dụ, lượng cầu về rượu hoàn toàn có thể giảm, nếu giá bia hạ xuống .Lượng cầu một loại sản phẩm sẽ giảm, khi Chi tiêu của những mặt hàng bổ trợ cho nó tăng lên. Ví dụ, lượng cầu về máy in hoàn toàn có thể giảm, nếu giá mực in, giấy in, v.v… tăng lên .Mức độ nhạy cảm trong biến hóa lượng cầu của một mẫu sản phẩm khi Chi tiêu những loại sản phẩm khác biến hóa, gọi là độ co dãn chéo của nhu yếu theo giá thành .
Quan hệ giữa lượng cầu với sở trường thích nghi của người tiêu dùng[sửa|sửa mã nguồn]
Giả định những yếu tố khác không biến hóa, khi người tiêu dùng biến hóa sở trường thích nghi của mình so với loại sản phẩm nào đó, thì lượng cầu của sản phẩm & hàng hóa đó sẽ đổi khác theo. Ví dụ, nếu người tiêu dùng trở nên không thích đồ uống có ga, và giả định những yếu tố khác trong đó có Chi tiêu loại sản phẩm này không đổi, thì lượng cầu về đồ uống có ga sẽ giảm đi .
Hàm số cầu[sửa|sửa mã nguồn]
Đường cong cầu chỉ thể hiện được quan hệ giữa lượng cầu với mức giá trong khi lượng cầu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa. Hàm số cầu (hàm cầu) là cách tốt hơn đường cong cầu để thể hiện quan hệ giữa lượng cầu của một mặt hàng với các yếu tố quy định nó. Hai hàm cầu dạng đơn giản là hàm cầu Hicks và hàm cầu Marshall.
Hàm cầu Hicks[sửa|sửa mã nguồn]
Hàm cầu Hicks biểu lộ lượng cầu về một loại sản phẩm là hàm số đồng thời của Chi tiêu loại sản phẩm đó và mức thỏa dụng tối thiểu mà người mua muốn nhận được từ việc tiêu dùng mẫu sản phẩm .
Hàm cầu Marshall[sửa|sửa mã nguồn]
Hàm cầu Marshall, còn gọi là Hàm cầu Walras, bộc lộ lượng cầu về một mẫu sản phẩm là hàm số đồng thời của Ngân sách chi tiêu những loại sản phẩm và thu nhập của người mua .
Cung là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán muốn bán tại các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định, các nhân tố khác không thay đổi.
Số lượng cung[sửa|sửa mã nguồn]
Lượng cung số lượng sản phẩm & hàng hóa hoặc dịch vụ đơn cử mà người bán muốn bán và sẵn sàng chuẩn bị bán tại mức giá đã cho trong một khoảng chừng thời hạn nhất định .
Sẵn sàng bán ở đây nghĩa là người bán sẽ sẵn sàng cung cấp số lượng cung nếu có đủ người mua hết số hàng đó. Điều này rất quan trọng để phân biệt giữa số lượng cung và số lượng thực sự bán.
Cung ứng, trong kinh tế học, chỉ việc chào bán hàng hóa hay dịch vụ nào đó. Lượng của một mặt hàng được chào bán với một mức giá cả thị trường hiện hành, ở mức giá nhất định của các yếu tố sản xuất và trình độ kỹ thuật nhất định, với những quy chế nhất định của chính phủ, kì vọng về giá, thời tiết gọi là lượng cung ứng, hay lượng cung. Tổng tất cả các lượng cung về một mặt hàng bởi tất cả những người bán trong một nền kinh tế gọi là cung thị trường. Tổng tất cả những lượng cung của các hàng hóa và dịch vụ bởi tất cả các nhà sản xuất trong một nền kinh tế gọi là tổng cung.
Đường cong cung ứng dốc lên. Khi mức giá biến hóa, lượng cung sẽ đổi khác. Đây là một sự di dời dọc theo đường cung
Quan hệ giữa lượng cung và giá cả có thể thể hiện thông qua đường cong cung ứng (hay đường cung). Đây là một đường dốc lên phía phải trong một hệ trục tọa độ với trục tung là các mức giá cả và trục hoành là các lượng cung cấp. Khi giá cả tăng lên, nhà sản xuất sẽ tăng lượng cung hàng hóa (sản lượng). Như hình vẽ cho thấy, sự thay đổi này diễn ra dọc theo đường cung. Kinh tế học gọi đó là sự dịch chuyển dọc theo đường cung.
Mức độ nhạy cảm trong thay đổi của lượng cung khi giá cả thay đổi gọi là độ co dãn của cung theo giá cả. Đây chính là độ dốc của đường cung. Độ co giãn càng lớn thì độ dốc của đường cung càng nhỏ.
Khi ngân sách trung bình giảm, cả đường cung sẽ di dời sang phải. Dù mức giá không đổi thì lượng cung vẫn tăng .Đường cung được thiết kế xây dựng trên cơ sở giả định là ngân sách trung bình sản xuất mẫu sản phẩm của nhà máy sản xuất không đổi khác. Song, nếu ngân sách trung bình đổi khác, cả đường cung sẽ di dời ( lúc này lại giả định mức giá không đổi khác ). Nếu ngân sách trung bình giảm, đường cung sẽ dịch song song sang phải. Ta thấy lượng cung ở một mức giá cho trước sẽ tăng lên .Tuy nhiên, không phải khi nào đường cong phân phối cũng là một đường dốc lên. Đôi khi nó thẳng đứng ( vuông góc với trục hoành ). Đây là lúc lượng cung không có phản ứng với biến hóa trong mức giá ( độ co và giãn bằng 0 ). Nguyên nhân hoàn toàn có thể là xí nghiệp sản xuất không kịp kiểm soát và điều chỉnh cơ sở sản xuất của mình để tăng sản lượng. Trong kinh tế tài chính học vĩ mô, đường tổng cung trong dài hạn là một đường thẳng đứng. Đường cung cũng hoàn toàn có thể là một đường dốc xuống .
Nguyên lý cung và cầu[sửa|sửa mã nguồn]
P của một sản phẩm được xác định bởi điểm cân bằng giữa sản xuất (cung cấp S – Supply) và nhu cầu, sức mua của người dùng (Nhu cầu D – Demand): biểu đồ cho thấy sự dịch chuyển tích cực từ D1 đến D2. tăng giá (P) và số lượng bán (Q) của sản phẩmGiácủa một mẫu sản phẩm được xác lập bởi điểm cân đối giữa sản xuất ( cung cấpSupply ) và nhu yếu, nhu cầu mua sắm của người dùng ( Nhu cầu – Demand ) : biểu đồ cho thấy sự di dời tích cực từđến. tăng giá ( ) và số lượng bán ( ) của mẫu sản phẩm
Nguyên lý cung – cầu, hay quy luật cung cầu, phát biểu rằng thông qua sự điều chỉnh của thị trường, một mức giá cân bằng (còn gọi là mức giá thị trường) và một lượng giao dịch hàng cân bằng sẽ được xác định. Mức giá và lượng hàng đó tương ứng với giao điểm của đường cung và đường cầu. Trạng thái cân bằng của một mặt hàng như thế gọi là cân bằng bộ phận. Khi đạt trạng thái cân bằng của cùng lúc tất cả các mặt hàng, kinh tế học gọi đó là cân bằng tổng thể hay cân bằng chung. Ở trạng thái cân bằng, sẽ không có dư cung (lượng cung lớn hơn lượng cầu) hay dư cầu (lượng cầu lớn hơn lượng cung).
Bốn nguyên tắc cơ bản về cung và cầu là ( Theo hình tiên phong ) : [ 1 ] : 37
- Nếu nhu cầu tăng (đường cầu thay đổi về bên phải) và nguồn cung vẫn không đổi, thì tình trạng thiếu hụt xảy ra, dẫn đến giá cân bằng cao hơn.
- Nếu nhu cầu giảm (đường cầu dịch chuyển về bên trái) và nguồn cung vẫn không đổi, thì thặng dư xảy ra, dẫn đến giá cân bằng thấp hơn.
- Nếu cầu vẫn không thay đổi và cung tăng (đường cung dịch chuyển về bên phải), thì thặng dư xảy ra, dẫn đến giá cân bằng thấp hơn.
- Nếu cầu vẫn không thay đổi và cung giảm (đường cung dịch chuyển về bên trái), thì tình trạng thiếu hụt xảy ra, dẫn đến giá cân bằng cao hơn.
Giá cân đối[sửa|sửa mã nguồn]
Giá cân bằng là mức giá mà ở đó số lượng cung bằng số lượng cầu, ứng với số lượng này gọi là số lượng cân bằng.
Điều chỉnh lượng thanh toán giao dịch[sửa|sửa mã nguồn]
Alfred Marshall cho rằng khi một mẫu sản phẩm ở trạng thái dư cầu thì giá của người mua sẽ cao hơn giá của người bán ; người sản xuất sẽ tăng lượng cung. trái lại, khi mẫu sản phẩm ở trạng thái dư cung, thì giá của người mua sẽ thấp hơn giá của người bán ; người sản xuất sẽ giảm lượng cung .
Điều chỉnh giá thành[sửa|sửa mã nguồn]
Trái với Marshall, Leon Walras cho rằng thị trường đạt trạng thái cân bằng không phải bởi sự điều chỉnh lượng cung cấp, mà bởi sự điều chỉnh giá cả. Khi một mức giá được nêu ra cao hơn mức giá cân bằng cần có khiến cho lượng cung sẵn sàng nhiều hơn lượng cầu sẵn sàng, thì giá cả sẽ giảm xuống mức cân bằng để thị trường không còn dư cung. Còn khi mức giá nêu ra thấp hơn mức giá cân bằng, thì lượng cầu sẵn sàng cao hơn lượng cung sẵn sàng (thị trường dư cầu), thì giá cả sẽ tăng lên.
Điều chỉnh kiểu mạng nhện rác rưởi[sửa|sửa mã nguồn]
Điều chỉnh mạng nhện rác rưởi là sự kiểm soát và điều chỉnh đồng thời cả Chi tiêu lẫn lượng hàng để đạt tới trạng thái cân đối. Sự kiểm soát và điều chỉnh diễn ra qua nhiều kỳ. Giá cả biến hóa trong kỳ này sẽ dẫn tới phản ứng của lượng cung trong kỳ tiếp theo .
- ^
Besanko, David; Braeutigam, Ronald (2010). Microeconomics (ấn bản 4). Wiley.
