Bọ cạp là động vật không xương sống, tám chân thuộc lớp Arachnida (động vật hình nhện). Bọ cạp được đặc trưng bởi một chiếc đuôi có móc độc. Chúng là biểu tượng văn hóa với hình tượng cung Bọ Cạp (hổ cáp) trong 12 cung hoàng đạo của phương Tây và các vị thần ở Ai Cập.
Thân bọ cạp chia làm hai phần : phần đầu ngực ( đốt thân trước ) và phần bụng ( vùng thân sau ). Phần bụng gồm có phần bụng dưới và đuôi .
Phần đầu ngực/Đốt thân trước: bao gồm lớp giáp, mắt, chân kìm (một phần của miệng), chân kìm sờ và 8 chân.
Phần bụng dưới: chia làm 8 đoạn. Đoạn đầu tiên chứa cơ quan sinh dục và dấu vết của một bộ phận phụ nay đã bị tiêu giảm gọi là nắp sinh dục. Đoạn thứ hai là 1 cặp cơ quan cảm giác giống như chất Pectine. Bốn đoạn còn lại bao gồm hai lá phổi. Phần bụng dưới được bọc giáp bằng chất sừng.
Phần đuôi: gồm 6 đốt (đốt đầu tiên như đốt bụng cuối cùng). Hậu môn của bọ cạp nằm ở đốt cuối cùng, đồng thời đốt này mang nọc độc. Đốt cuối lần lượt gồm một túi chứa, một cặp tuyến độc và một mũi tiêm nọc độc.
Giáp: bao quanh cơ thể, một số chỗ có lông làm cơ quan cân bằng. Một lớp phủ ngoài giáp vốn trong suốt sẽ biến thành màu xanh lục huỳnh quang dưới tia tử ngoại. Những con bọ cạp mới lột xác sẽ không phát sáng cho tới khi lớp giáp nó cứng cáp. Lớp phủ đó có thể không bị sứt mẻ trong hóa thạch suốt hàng trăm triệu năm.
Trong một số ít trường hợp khan hiếm, bọ cạp sinh ra hoàn toàn có thể có hai đuôi. Nó không phải là một loài mới mà chỉ là một sự không bình thường trong di truyền học .
Ngoài loài Hemiscorpius lepturus có nọc độc hại tế bào, tổng thể những loài bọ cạp khác đều có độc làm hủy thần kinh. Những độc tố tác động ảnh hưởng đến thần kinh này chứa một lượng nhỏ protein, natri và cation kali. Bọ cạp dùng nọc độc của nó để giết hoặc làm tê liệt con mồi ; hành vi này khá nhanh và hiệu suất cao .
Thật may mắn là nọc độc của đa số loài bọ cạp vô hại đối với con người, tuy nhiên nó có thể gây ra các phản ứng khác như đau, tê cứng hay sưng phồng. Một vài loài bọ cạp, chủ yếu trong họ Buthidae có thể gây nguy hiểm tới con người. Những loài bọ cạp nguy hiểm nhất là Leiurus quinquestriatus – có nọc độc mạnh nhất trong họ Buthidae, và các loài trong chi Parabuthus, Tityus, Centruroides, đặc biệt là Androctonus – cũng có nọc độc mạnh. Loài bọ cạp giết người nhiều nhất là Androctonus australis, hoặc loài bọ cạp đuôi béo Bắc Phi. Nọc độc của Androctonus australis chỉ bằng một nửa so với Leiurus quinquestriatus, nhưng người bị nó chích có thể chết. Bọ cạp thật ra không đủ nọc để giết chết một người trưởng thành khỏe mạnh. Một vài người bị dị ứng với bọ cạp có thể chết nhanh hơn. Triệu chứng đơn giản nhất sau khi bị bọ cạp chích là chỗ đau tê cứng trong vài ngày. Bọ cạp nói chung khá nhút nhát nên chúng chỉ chích khi bắt mồi hay tự vệ. Trong trường hợp nguy hiểm, bọ cạp thường bỏ chạy hoặc đứng yên.
Bọ cạp có năng lực kiểm soát và điều chỉnh lượng nọc chích, thường thì 0,1 – 0,6 mg. Đó cũng là một gợi ý về giả thiết bọ cạp để dành nọc độc của mình trong những trận giao tranh khác. Bọ cạp có hai loại nọc : loại nhẹ chỉ làm đối phương choáng váng và loại mạnh đủ để giết chết quân địch. Có lẽ bọ cạp mất khá nhiều nguồn năng lượng cho loại độc này đến nỗi nó phải mất vài ngày mới phục sinh sau khi dùng hết số độc có sẵn .
Bọ cạp có năng lực tự tái tạo, mỗi loài bọ cạp đều có con đực và cái riêng không liên quan gì đến nhau. Bọ cạp sinh sản bằng cách chuyển bào tinh trùng từ con đực qua con cháu .Đầu tiên bọ cạp đực giữ lấy những chân kìm sờ của con cháu rồi khởi đầu một điệu nhảy. Trên thực tiễn, con đực đang dẫn dắt con cháu tìm nơi để đặt túi bào tinh của nó. Nghi thức này còn hoàn toàn có thể gồm có thêm vài hành vi khác như rung mạnh hoặc hôn vào chân kìm của con cháu ( đôi lúc con đực bơm một chút ít nọc độc của nó vào người con cháu ), toàn bộ những hành vi trên là để làm yên lòng con cháu .Khi tìm được nơi thích hợp, bọ cạp đực đặt túi bào tinh và hướng dẫn con cháu giữ lấy nó. Con cái sẽ đưa túi bào tinh vào trong nắp sinh dục của mình, bào tinh sẽ vỡ ra đưa tinh trùng vào người con cháu. Việc giao cấu hoàn toàn có thể mất từ 1 đến hơn 25 giờ tùy thuộc vào năng lực của bọ cạp đực tìm thấy nơi đặt túi tinh của nó nhanh hay chậm. Nếu quá chậm, con cháu hoàn toàn có thể mất kiên trì và bỏ đi .Một khi giao cấu xong, chúng sẽ tách nhau ra. Con đực sẽ rút lui thật nhanh gọn để phòng trường hợp bị bạn tình của mình ăn sống, mặc dầu tục ăn sống này hiếm khi xảy ra ở bọ cạp .
Bọ cạp mang con trên lưng
Không giống những loài thuộc lớp Nhện, bọ cạp đẻ con. Bọ cạp được sinh ra từng con một và bám trên sống lưng mẹ cho tới khi chúng trải qua tối thiểu một kỳ lột xác. Trước kỳ lột xác tiên phong, bọ cạp con không hề sống sót nếu không phụ thuộc vào vào mẹ chúng .Bọ cạp con khá giống ba mẹ chúng. Chúng lớn lên bằng cách lột xác. Sau 5-7 lần lột xác, bọ cạp mới trưởng thành. Việc lột xác mở màn bởi lớp xương trong, khi lớp giáp ở mép đốt thân trước bị nứt. Những chân kìm sờ và chân của chúng sẽ được lột xác tiên phong, sau đó là phần bụng. Khi lột xác xong, lớp giáp của chúng rất mềm và sẽ bị tổn thương nếu có sự tiến công. Quá trình làm cứng lại lớp giáp này gọi là sự xơ cứng. Bộ giáp ngoài mới đầu không có màu, nhưng khi nó trở nên trưởng thành ta sẽ thấy nó có màu huỳnh quang .
Bọ cạp sống lưng đen Hadrurus spadixTuổi thọ tối đa của bọ cạp vẫn chưa được xác lập. Chúng hoàn toàn có thể sống tối thiểu 4 năm và tối đa là 25 năm ( loài H. arizonensis ). Bọ cạp thích sống ở nơi có nhiệt độ khoảng chừng 20 đến 37 độ C ( 68-99 độ F ) nhưng số lượng giới hạn chịu đựng khoảng chừng 14-45 độ C ( 57-113 độ F ). Bọ cạp là động vật hoang dã về đêm và hay hướng đến, chúng đào hang suốt ngày để tìm nơi trú ẩn thoáng mát, thường là mặt dưới những tảng đá, và đêm hôm ra ngoài săn mồi. Bọ cạp có chứng sợ ánh sáng và những loài chim, rết, thằn lằn, những thú có túi và chuột .
Bọ cạp ăn những động vật hoang dã chân khớp nhỏ và sâu bọ. Đầu tiên chúng dùng càng để bắt mồi. Tùy vào lượng nọc độc và kích cỡ càng mà bọ cạp sẽ chích độc hay dùng càng ép con mồi. Cách này hoàn toàn có thể làm tê liệt, thâm chí là giết chết mồi để sau đó bọ cạp hoàn toàn có thể ăn. Bọ cạp có một kiểu ăn duy nhất là sử dụng chân kìm. Đó là những vuốt nhỏ từ miệng, chỉ có một số ít loài có ( trong đó có nhện ). Chân kìm rất sắc và hoàn toàn có thể được dùng để chia nhỏ con mồi ra cho dễ tiêu hóa. Bọ cạp chỉ hoàn toàn có thể tiêu hóa thức ăn ở một dạng chất lỏng nhất định, bất kể chất rắn nào ( lông, bộ xương ngoài … của con mồi ) đều bị chúng bỏ lại. Bọ cạp được tìm thấy trong nhiều hóa thạch có độ tuổi khoảng chừng 425 đến 450 triệu năm .
Đồ ăn về bọ cạp[sửa|sửa mã nguồn]
Bò cạp còn hoàn toàn có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau … Tuy nhiên có 1 số ít loài có độc mạnh không hề ăn được nên cẩn trọng đề phòng trước khi ăn thịt bò cạp phải chắc như đinh là nó không có độc. Nên làm ăn sau khi mấy ngày bắt về, rửa sạch những chất độc và sau khi chín bỏ thêm mùi vị tuy theo sở trường thích nghi mỗi người, nhiều người nghĩ bụng của bò cạp là ngon nhất. Món bò cạp đa phần được bán ở những vùng. Bò cạp hiện có bán tại 1 số ít nơi với giá 30.000 đồng cho 10 con. Vì thiên nhiên và môi trường biến hóa nên một số ít loài bọ cạp đang có rủi ro tiềm ẩn bị tuyệt chủng và hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động tới nền nông nghiệp vì bọ cạp là loài ăn những loài côn trùng nhỏ có hại cho nông sản. [ 1 ]
Những hiểu nhầm[sửa|sửa mã nguồn]
Người ta nghĩ rằng bọ cạp tự sát bằng cách tự chích mình cho tới chết. Tuy nhiên thật ra nọc độc của bọ cạp miễn nhiễm với bản thân nó cũng như bất kể con bọ cạp nào cùng loại, trừ khi nọc độc bị tiêm thẳng vào hạch thần kinh. Có lẽ sự hiểu nhầm xuất phát từ thực tiễn đó là bọ cạp là động vật hoang dã biến nhiệt nhưng 1 số ít chuyển hóa trong khung hình nó làm nó nóng hẳn lên. Điều này làm bọ cạp co thắt bừa bãi và dẫn đến việc là nó tự chích mình. Thêm một quan điểm sai lầm đáng tiếc nữa đó là cồn sẽ khiến bọ cạp tự tiêm nọc vào người nó .
Wikipedia tiếng Việt không bảo đảm và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và độ chính xác của các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Đề nghị liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia. Khuyến cáo cẩn thận khi sử dụng các thông tin này. Xem chi tiết lại Wikipedia:Phủ nhận y khoa và Wikipedia:Phủ nhận về nội dung.về tính pháp lý và độ đúng chuẩn của những thông tin có tương quan đến y học và sức khỏe thể chất. Khuyến cáo cẩn trọng khi sử dụng những thông tin nàyXác bọ cạp còn hoàn toàn có thể dùng để làm thuốc đông y, nếu dùng nguyên con thì gọi là ” toàn yết “, nếu chỉ dùng phần đuôi thì được gọi là ” yết vỹ “. Dược phẩm này chuyên đặc trị những bệnh về thần kinh và động kinh ở trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, nọc độc của bọ cạp cũng là một loại dược phẩm giá trị, thậm chí còn Ngân sách chi tiêu nhiều lúc còn cao hơn cả độc rắn .
- Bộ Bọ cạp Scorpiones
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
(tiếng Việt)
(tiếng Anh)
