BÀI 1
MỘT SỐ KHÁI NIỆM ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG BỆNH HỌC
MỤC TIÊU
Hiểu và trình diễn được 1 số ít khái niệm sử dụng trong bệnh học .
NỘI DUNG
- Định nghĩa bệnh
1.1. Định nghĩa :
Từ trước tới nay đã có rất nhiều ý niệm về bệnh. Hiện nay thường sử dụng định nghĩa về bệnh như sau :
“ Bệnh là bất kể sự xô lệch hoặc tổn thương về cấu trúc và tính năng của bất kỳ bộ phận cơ quan, mạng lưới hệ thống nào của khung hình, biểu lộ bằng một tập hợp triệu chứng đặc trưng, giúp cho thầy thuốc hoàn toàn có thể chuẩn đoán xác lập và chuẩn đoán phân biệt bệnh, mặc dầu nhiều khi ta chưa rõ về nguyên do, bệnh lý học và tiên lượng. ”
Ngoài định nghĩa chung về bệnh, mỗi bệnh đơn cử còn có định nghĩa riêng của nó để không hề nhầm lẫn với bất kể bệnh nào khác .
1.2. Các thời kỳ của bệnh :
Trong những trường hợp nổi bật, bệnh gồm có 4 thời kỳ, tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp hoàn toàn có thể thiếu một thời kỳ nào đó .
– Thời kỳ tiềm tàng ( so với những bệnh nhiễm khuẩn gọi là thời kỳ ủ bệnh ) : Là thời kỳ từ khi bệnh nguyên tác dụng lên khung hình cho đến khi Open những triệu chứng tiên phong, ở thời kỳ này không có bộc lộ lâm sàng nào ; tuy nhiên bằng những chiêu thức thăm dò văn minh, lúc bấy giờ nhiều bệnh đã được phát hiện ngay trong thời kỳ này. Tùy theo từng bệnh mà thời kỳ này hoàn toàn có thể dài nhiều tháng, nhiều năm ( bệnh phong, bệnh lao, AIDS … ) hay ngắn ( sốc phản vệ, ngộ độc cấp ) hoặc không có ( ví dụ như chết do bỏng, điện giật … )
– Thời kỳ khởi phát : Từ khi có những triệu chứng tiên phong đến khi Open vừa đủ triệu chứng của bệnh. Thời kỳ này dài hay ngắn cùng tùy theo từng bệnh .
– Thời kỳ toàn phát : Triệu chứng không thiếu và nổi bật nhất, tuy nhiên vẫn có những thể không nổi bật .
– Thời kỳ kết thúc : Khác nhau tùy từng bệnh và từng thành viên với kết cục hoàn toàn có thể là khỏi hẳn khỏi có di chứng hoặc chết .
1.3. Phân loại bệnh : Có nhiều cách phân loại bệnh, mỗi cách mang một quyền lợi nhất định ( về nhận thức và thực hành thực tế ). Các cách phân loại sống sót song song và không phủ định nhau. Trong trong thực tiễn thường phân loại theo những cách như sau :
– Phân loại theo cơ quan bị bệnh : Bệnh tim mạch, bệnh hô hấp …
– Phân loại theo nguyên do gây bệnh : Bệnh nhiễm trùng, bệnh nghề nghiệp ..
– Phân loại theo tuổi, giới : Bệnh ở trẻ nhỏ ( nhi khoa ), bệnh ở người cao tuổi ( lãokhoa ) .
– Phân loại theo bệnh sinh : Bệnh dị ứng, bệnh tự miễn …
2.Bệnh nguyên (Aetiology)
Bệnh nguyên là toàn bộ những nguyên do có vai trò gây bệnh. Bệnh nguyên học là môn học nghiên cứu và điều tra về nguyên do gây bệnh, thực chất và chính sách tác động ảnh hưởng của chúng, cùng với những điều kiện kèm theo thuận tiện để những nguyên do gây bệnh phát huy tính năng. Ví dụ : nguyên do gây bệnh lao là vi trùng tác động ảnh hưởng vào khung hình với điều kiện kèm theo thuận tiện là thực trạng miễn dịch của khung hình và vệ sinh thiên nhiên và môi trường kém .
Khi đề cập đến bệnh nguyên của một bệnh thường có phần nguyên do và điều kiện kèm theo thuận tiện. Nguyên nhân quyết định hành động tính đặc hiệu của bệnh, điều kiện kèm theo thuận tiện tương hỗ cho nguyên do gây bệnh. Có nguyên do cần nhiều, cần ít hoặc không cần điều kiện kèm theo thận lợi. Nguyên nhân trong trường hợp này hoàn toàn có thể là điều kiện kèm theo trong trường hợp khác và ngược lại : ví dụ thiếu dinh dưỡng là nguyên do của suy dinh dưỡng nhưng chỉ là điều kiện kèm theo của bệnh lao .
3.Bệnh sinh (Pathogenesis)
Bệnh sinh là quy trình diễn biến của bệnh từ khi phát sinh cho đến khi kết thúc. Bệnh sinh học là môn học điều tra và nghiên cứu những quy luật về sự phát sinh, quy trình tăng trưởng và sự kết thúc của một bệnh đơn cử, nhằm mục đích ship hàng cho điều trị và phòng bệnh .
Bệnh sinh của một bệnh trả lời cho câu hỏi: Bệnh khởi đầu như thế nào? Diễn biến ra sao? Và kết thúc như thế nào? Khi đề cập đến bệnh sinh, người ta thường mô tả những thay đổi về chức năng của một cơ quan, một hệ thống cơ quan hoặc toàn bộ cơ thể khi bị bệnh cũng như những đáp ứng của cơ thể đối với các thay đổi chức năng đó.
– Khái niệm bệnh sinh và nguyên do được phân biệt một cách rõ ràng nhưng lại tương quan mật thiết với nhau. Bệnh sinh ( quy trình diễn biến của một bệnh ) chịu tác động ảnh hưởng rất rõ của bệnh nguyên : cùng một số ít bệnh nguyên nhưng nếu đổi khác cường độ, liều lượng, thời hạn, vị trí công dụng lên khung hình thì hoàn toàn có thể gây ra những quy trình bệnh sinh khác nhau .
4.Sinh lý bệnh(Pathophysiology)
Sinh lý bệnh là môn học nghiên cứu và điều tra về những biến hóa công dụng của khung hình, cơ quan, mô và tế bào khi bị bệnh .
Khi đề cập đến sinh lý bệnh của một bệnh đơn cử là nói về hậu quả của những không bình thường sinh lý do bệnh nguyên gây ra. Ví dụ như sinh lý bệnh của bệnh đái tháo đường nói về những rối loạn chuyển hóa và chính sách Open những biến chứng do thực trạng tăng đường huyết mãn tính gây ra .
Trong một số ít trường hợp bệnh chưa không thiếu về nguyên do, thì việc phân định rõ ràng bệnh nguyên, bệnh sinh và sinh lý bệnh hoàn toàn có thể gặp khó khăn vất vả. Các nội dung này thường được trình diễn chung trong phần chính sách bệnh sinh .
- Giải phẫu bệnh (Pathologico – anatomy)
Giải phẫu bệnh học là khoa học nghiên cứu và phân tích bệnh tật về tổn thương hình thái và chính sách. Giải phẫu bệnh của một bệnh là diễn đạt những tổn thương về hình thái, những tổn thương này được miêu tả qua những giác quan ; những phản ứng hóa học, enzyra học, miễn dịch học và kính hiển vi. Ví dụ như giải phẫu bệnh của bệnh viêm cầu thận cấp sau nhiễm khuẩn là miêu tả những tổn thương của màng đáy mao mạch cầu thận và sự ngọt ngào những thành phần miễn dịch tại màng lọc cầu thận được phát hiện bằng kính hiển vi thường hoặc kính hiển vi thường và kính hiển vi điện tử và phản ứng miễn dịch .
6.Bệnh án
Bệnh án là một văn bản ghi chép toàn bộ những gì thiết yếu cho việc nắm tình hình bệnh tật của một bệnh nhân đơn cử từ lúc mở màn nằm viện cho đến lúc ra viện, gồm có những cụ thể có tương quan đến bệnh và cách theo dõi, điều trị bệnh .
7.Bệnh sử
Bệnh sử là phần trình diễn tóm tắt nguyên do bệnh nhân đi khám bệnh và những diễn biến của bệnh từ khi Open triệu chứng tiên phong được khai thác bằng cách hỏi bệnh nhân .
8.Tiền sử
Tiền sử bản thân : Là phần trình diễn tóm tắt những bệnh trước kia bệnh nhân đã mắc : mắc ở trong khoảng chừng thời hạn nào ? Điều trị ra làm sao ?
Và một số ít đặc thù riêng của bệnh nhân như dị ứng, thai nghén …
Tiền sử mái ấm gia đình : Đề cập đến thực trạng sức khỏe thể chất và bệnh tật của cha mẹ, anh chị em vợ chồng, con cháu ; đặc biệt quan trọng quan tâm đến những bệnh có đặc tính di truyền hoặc những thực trạng hoàn toàn có thể dẫn đến phát sinh bệnh ở bệnh nhân .
9.Triệu chứng
Triệu chứng gồm có triệu chứng lâm sàng ( cơ năng và thực thể ) và triệu chứng cận lâm sàng ( những xét nghiệm ), những triệu chứng giúp ích cho thầy thuốc trong chuẩn đoán và theo dõi và điều trị .
Triệu chứng cơ năng ( symptoms ) : Là những triệu chứng mang tính chủ quan mà bệnh nhân cảm nhận được và kể lại với thầy thuốc khai thác được bằng cách hỏi bệnh .
Triệu chứng thực thể ( signs ) : Là những triệu trứng mang tính khách quan mà thầy thuốc phát hiện được bằng những động tác thăm khám lâm sàng .
Triệu chứng cận lâm sàng ( investigations ) : Là những triệu chứng phát hiện được qua những phương tiện đi lại khác như chụp X quang, siêu âm, xét nghiệm sinh hóa .
Hội chứng (syndromes): Là một nhóm tập hợp các triệu chứng kết hợp với nhau trong những bệnh nhất định, ví dụ như khi khám phổi thấy ở một vùng có rung thanh tăng, rì rào phế nang giảm, gõ đục thì gọi là có hội chứng đông đặc.
10.Chẩn đoán (diagnosis)
Chẩn đoán là quy trình phát hiện những triệu chứng và tập hợp những triệu chứng để tìm ra bệnh. Chẩn đoán sơ bộ là dựa trên triệu chứng lâm sàng có được bằng hỏi bệnh, khám bệnh bắt đầu để thầy thuốc tập hợp thành những hội chứng, dựa vào đó đề ra những xét nghiệm, thăm dò thiết yếu để chẩn đoán xác lập bệnh và chẩn đoán nguyên do. Chẩn đoán phân biệt là quy trình loại trừ 1 số ít bệnh khác cùng có những triệu chứng tương tự như. / .
