Bệnh đục thủy tinh thể là gì?
Đục thủy tinh thể ( cườm đá, cườm khô ) là căn bệnh thường gặp ở người lớn tuổi. Thủy tinh thể là một dạng thấu kính trong suốt, hai mặt lồi. Thủy tinh thể là thành phần quan trọng giúp cho ánh sáng đi qua, giúp những tia sáng quy tụ đúng vào võng mạc .
Công suất quy tụ của thể thủy tinh có vai trò quan trọng so với mạng lưới hệ thống khúc xạ, giúp tiêu điểm ảnh quy tụ đúng trên võng mạc khi nhìn xa. Khả năng đổi khác độ dày của thể thuỷ tinh gọi là sự điều tiết có tính năng giúp mắt nhìn rõ những vật ở gần .
Khi thực trạng trong suốt này mất đi, thể thuỷ tinh sẽ chuyển màu mờ đục và ánh sáng rất khó đi qua. Bệnh nhân bị suy giảm thị lực, tầm nhìn mờ và thậm chí còn hoàn toàn có thể gây mù loà .
Các tên gọi khác của bệnh đục thể thuỷ tinh gồm : Cataract là tiếng Latin có nghĩa là thác nước để chỉ màu trắng của thể thuỷ tinh trong những trường hợp đục chín trắng, đây là danh từ chính thống dùng trong y văn quốc tế. Những danh từ không chính thống người dân hay dùng là cườm khô, cườm đá, cườm hạt hay đục nhân mắt .
Bệnh đục thuỷ tinh thể có nguy hiểm và phổ biến không?
Đục thể thuỷ tinh là nguyên do gây mù loà phổ cập nhất trên quốc tế. Có khoảng chừng 25 đến 50 triệu người trên toàn thế giới có thị lực Nguyên nhân đục thủy tinh thể và các yếu tố nguy cơ?
Hiện nay có rất nhiều nguyên do hoàn toàn có thể gây ra bệnh đục thủy tinh thể như : thiên nhiên và môi trường, lối sống, chính sách dinh dưỡng, di truyền, chấn thương … Tuy nhiên đục thủy tinh thể do tuổi tác chiếm tới 99 %. Hiện tượng đục thể thuỷ tinh hầu hết đều Open sau độ tuổi 60 .
- Tuổi tác: Khi con người già đi, những sự thay đổi có thể xảy ra trong cấu trúc protein thủy tinh thể dẫn đến đục thể thuỷ tinh.
- Bẩm sinh: Trẻ em mới sinh ra cũng có nguy cơ mắc đục thủy tinh thể do rối loạn si truyền. Ngoài ra bệnh cũng có thể phát triển do mẹ khi mang thai mắc các bệnh truyền nhiễm như như bệnh sởi, bệnh rộp da và giang mai.
- Các nguyên nhân thứ phát: Các căn bệnh như tăng nhãn áp, tiểu đường cũng có thể biến chứng thành đục thể thuỷ tinh. Dùng kéo dài một số thuốc như corticoid (nhỏ cũng như uống), thuốc hạ mỡ máu (simvastatin), thuốc chống loạn nhịp tim (amilodarone), thuốc trầm cảm (phenothiazin)… làm tăng nguy cơ đục thể thuỷ tinh.
- Chấn thương: Một số chấn thương có thể dẫn đến sự hình thành đục thể thuỷ tinh ngay hoặc sau nhiều năm.
- Các nguyên nhân khác: bao gồm mắt tiếp xúc quá nhiều với tia UV (tia cực tím), tia X và bức xạ khác trong lúc xạ trị.Ánh nắng mặt trời đã được chứng minh làm đục thể thuỷ tinh gấp 2 đến 3 lần nhóm chứng và không thể xem là yếu tố phối hợp. Rối loạn dinh dưỡng, ỉa chảy mất nước, thiếu hụt các yếu tố chống oxi hoá, hút thuốc, uống rượu cũng là những yếu tố phối hợp quan trọng.
Các dấu hiệu bệnh đục thuỷ tinh thể là gì?
Giảm thị lực là triệu chứng quan trọng nhất. Thường là nhìn mờ cả hai bên khá phù hợp. Đục thủy tinh thể tác động ảnh hưởng tới tầm nhìn TT, mở màn từ việc tầm nhìn mờ khi nhìn xa, sau đó tầm nhìn gần cũng bị tác động ảnh hưởng trừ một thể đục đặc biệt quan trọng là đục dưới bao sau thể thuỷ tinh .
Mức độ giảm thị lực tùy thuộc vào thực trạng tiến triển của bệnh, ở tiến trình đầu sẽ mất khoảng chừng 1/10 thị lực, khi bệnh nặng nhất thì người bệnh chỉ còn nhận ra được ánh sáng .
Đục thể thuỷ tinh làm tăng năng lực quy tụ của nó. Đây là nguyên do tại sao người một số ít người già bị đục thủy tinh thể đọc báo lại không cần đeo kính. Bên cạnh đó có một số ít người bệnh bị tầm nhìn đôi, thấy nhiều vật một lúc, hay tầm nhìn bị mờ như trong sương mù. Hiện tượng này do thuỷ tinh thể bị đục gây tán xạ tia sáng đi qua nó .
Ở một số ít bệnh nhân khác lại có những triệu chứng nghe lạ tai như ra ngoài sáng thì nhìn kém nhưng vào trong nhà, trong bóng râm thì nhìn lại tốt hơn. Đó là những bệnh nhân đục thể thuỷ tinh TT khi ra nắng, sáng thì đồng tử co nhỏ lại, ánh sáng tới được võng mạc do đi quan đúng vùng TT đục .
Khi trong điều kiện kèm theo ít ánh sáng như trong nhà hay bóng râm, đồng tử sẽ giãn rộng hơn, do đó ánh sáng thuận tiện đi qua vùng rìa thể thuỷ tinh chưa đục đậm, khiến bệnh nhân thấy hình ảnh rõ hơn. Với những bệnh nhân chỉ mới đục ở vùng ngoại vi và vùng TT còn trong thì triệu chứng sẽ ngược lại .
Ngoài ra còn có một số ít triệu chứng khác như mắt nhìn có chấm đen, ruồi bay trước mắt cũng hoàn toàn có thể là tín hiệu bệnh đục thủy tinh thể
Điều trị bệnh đục thủy tinh thể
Bệnh đục thủy tinh thể là một bệnh nguy khốn, do đó cần chữa trị kịp thời. Cho đến nay những thuốc tổng hợp hóa dược rất khó hoàn toàn có thể làm trong thủy tinh thể trở lại .
Với những trường hợp đục thủy tinh thể quá trình đầu chưa thiết yếu phải phẫu thuật, những bác sĩ sẽ cho bổ trợ 1 số ít vitamin như C, A, E … và một số ít hoạt chất khác để làm chậm lại tiến trình đục thủy tinh thể. Tăng cường ánh sáng trong nhà, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, khói bụi .
Nếu bắt buộc liên tục ra ngoài nên có những giải pháp bảo vệ mắt như đeo kính râm hoặc đội mũ rộng. Bên cạnh đó cần có một lối sống hài hòa và hợp lý, không hút thuốc lá. Bổ sung vitamin C, E, A, lutein, kẽm zeaxanthin có trong rau xanh, ngũ cốc, trái cây, cá … Hạn chế ăn thức ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, hạn chế ăn đồ ngọt
Hiện nay chiêu thức điều trị đục thủy tinh thể hiệu suất cao nhất vẫn là phẫu thuật. Phương pháp phẫu thuật đã sống sót gần hai thế kỷ, nhưng đặt kính nội nhãn ( thể thuỷ tinh tự tạo ) là chiêu thức mới, được đề xướng từ năm 1949 .
Lĩnh vực phẫu thuật này đang được áp dụng những thành tựu mới của ngành nhãn khoa cũng như các nghành khoa học hỗ trợ khác nên đã có những tiến bộ vượt bậc trong vòng 20 năm trở lại đây. Ngày nay phương pháp phẫu thuật phacoemusification (kỹ thuật mổ Phaco) ngày càng phổ biến và là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể tốt nhất.
Ưu điểm của nó là vết mổ nhỏ, thị lực nhanh gọn được phục sinh, ít xảy ra biến chứng, bệnh nhân hoàn toàn có thể nhanh gọn quay lại đời sống thông thường. Mặc dù những ca mổ phaco lúc bấy giờ chỉ lê dài khoảng chừng 5 đến 10 phút nhưng trên thực tiễn phẫu thuật đục thể thuỷ tinh được xếp vào nhóm đại phẫu do nó là một phẫu thuật nội nhãn và tác động ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực .
Một số câu hỏi thường gặp về bệnh đục thủy tinh thể
Xin chào bác sỹ, tôi đã đi khám và biết mình bị bệnh đục thủy tinh thể, nhưng khi nào thì tôi có thể phẫu thuật và cần khám thêm những gì?
( Bệnh nhân Trần Thành Nam, Q7, TP Hồ Chí Minh )
Xin chào bạn, trước khi mổ đục thủy tinh thể cần khám mức độ giảm thị lực. Ngoài ra cần xác lập rõ ràng nguyên do chính gây suy giảm thị lực là đục thủy tinh thể .
Khi khám bệnh những bác sĩ sẽ phải luôn xem xét có sự tương hợp hay không giữa đặc thù và mức độ đục thể thuỷ tinh với mức độ giảm thị lực. Khi bị mắc chứng đục thủy tinh thể và thị lực kém hơn 4/10 bệnh nhân sẽ được bác sĩ xem xét phẫu thuật .
Ngoài ra tuổi của bệnh nhân, điều kiện kèm theo sống, đặc thù việc làm cũng tác động ảnh hưởng tới quyết định hành động phẫu thuật thủy tinh thể. Như vậy cùng một mức thị lực nhưng có bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật bệnh nhân kia lại chưa .
Bệnh đục thể thuỷ tinh ngoại trừ một số ít ít trường hợp đặc biệt quan trọng ( gây tăng nhãn áp, sa lệch, chấn thương ) thì không có nhu yếu phẫu thuật khẩn cấp, người bệnh trọn vẹn dữ thế chủ động sắp xếp thời hạn .
Tài chính cũng là một yếu tố cần được chăm sóc và suôn sẻ là tất cả chúng ta có nhiều loại thể thuỷ tinh tự tạo với nhiều mức giá khác nhau để thuận tiện lựa chọn .
Bệnh nhân trước khi phẫu thuật thủy tinh thể cần khám sức khỏe thể chất tổng quát. Điều này thiết yếu cho quyết định hành động mổ, tiên lượng thị lực sau mổ, giảm thiểu hình thành biến chứng .
Tại mắt tất cả chúng ta sẽ tìm những bệnh có tương quan như thoái hoá hoàng điểm người già, bệnh võng mạc tiểu đường, cận thị và glaucoma ( cườm nước ). Toàn thân tất cả chúng ta cần phát hiện những bệnh nội khoa như : cao huyết áp, tiểu đường, nhiễm trùng …
Xin chào bác sĩ, ba tôi vừa phẫu thuật đục thủy tinh thể, bác sĩ cho hỏi kết quả của phẫu thuật và sau khi phẫu thuật có thể gặp biến chứng gì?
( Chị Xuân Thư, Q.TB, TP. Hồ Chí Minh )
Chào bạn Thư, nếu đục thủy tinh thể là nguyên do duy nhất khiến suy giảm thị lực thì khoảng chừng 95 % bệnh nhân sẽ có thị lực > 5/10 sau phẫu thuật. Các tân tiến gần đây của thể thuỷ tinh tự tạo đã giúp những bệnh nhân bị những tật khúc xạ ( cận, viễn, loạn ) và đặc biệt quan trọng những người đang đeo kính lão cũng không cần mang kính sau phẫu thuật đục thể thuỷ tinh nếu được đặt những thể thuỷ tinh tự tạo thích hợp .
Điều này đặc biệt quan trọng có ý nghĩa với những đối tượng người dùng cận thị nặng không hề can thiệp bằng phẫu thuật cận thị thường thì ( LASIK ). Các biến chứng viêm nhiễm thường nhẹ và trấn áp được. Biến chứng muộn đục bao sau được xử lý bằng thủ pháp laser YAG mở bao sau .
Xin chào bác sĩ, tôi chuẩn bị phẫu thuật đục thủy tinh thể, bác sỹ cho hỏi mổ đục thủy tinh thể mắt sáng trong bau lâu, và sau mổ đục thể thuỷ tinh tôi có bị mù trở lại không?
( Bệnh nhân Hoàng Kim Tân, Quận Thủ Đức, Thành Phố Hồ Chí Minh )
Sau phẫu thuật, 95 % bệnh nhân sẽ đạt thị lực > 5/10. Có nhiều bệnh lý gây mờ hoặc mù mắt do vậy mắt sáng sau phẫu thuật đục thể thuỷ tinh cũng hoàn toàn có thể bị mờ lại vì những bệnh khác. Sơ đồ dưới đây cho thấy từ trước ra sau những bộ phận có tương quan đến môi trường tự nhiên trong suốt và thần kinh thị giác gồm : giác mạc ( 5 ), thuỷ dịch ( 1 ), thể thuỷ tinh ( 2 ), dịch kính ( 3 ) và võng mạc ( 4 ). Một trong những bộ phận này bị tổn hại đều ảnh hưởng tác động thị lực .
Riêng thể thuỷ tinh đã phẫu thuật rồi thì không hề tăng trưởng lại. Thuật ngữ “ đục thể thuỷ tinh tái phát ” đã từng sống sót là để chỉ thực trạng đục bao thể thuỷ tinh .
Bao này được dùng để cố định thể thuỷ tinh nhân tạo và sau một thời gian bị mất tính trong suốt gây giảm thị lực. May thay hiện nay sự cố này đã được giải quyết đơn giản bằng thủ thuật chiếu laser YAG mở bao sau.
Bệnh viện Mắt TP HCM
BS chuyên khoa II. Tăng Hồng Châu
TP Hồ Chí Minh 27/09/2017
