Bệnh Alzheimer là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng sa sút trí tuệ, ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành vi của con người. Không có cách nào để đảo ngược quá trình tiến triển bệnh, nhưng việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Thống kê cho thấy trên thế giới có ít nhất 50 triệu người đang sống chung với bệnh Alzheimer hoặc các hội chứng sa sút trí tuệ khác. Theo Liên Hợp Quốc, con số đó nhiều hơn dân số của Columbia, nếu không có những đột phá trong việc chẩn đoán và hạn chế bệnh, tỷ lệ này có thể vượt quá 152 triệu người vào năm 2050.
Bệnh Alzheimer là gì?
Alzheimer là một căn bệnh gây ra tình trạng mất trí nhớ, mất các chức năng nhận thức, làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống và làm việc của người bệnh. Tuy nhiên đây không phải là sự lão hóa bình thường, vì vậy đừng nhầm lẫn Alzheimer với hiện tượng suy giảm trí nhớ thông thường ở người già. (1)
Có một ngày bạn bỗng thấy ông, bà, cha, mẹ, … càng có tuổi sẽ càng trở nên không dễ chiều, dễ nổi cáu, hay hờn dỗi … Điều đó hoàn toàn có thể xuất phát từ tính cách trước nay vẫn vậy, nhưng cũng rất hoàn toàn có thể họ đang bị hội chứng Alzheimer bí mật tiến công …
Lịch sử phát hiện bệnh
Một trong những huyền bí lớn của bệnh Alzheimer là tại sao bệnh lại hầu hết tiến công người lớn tuổi. Các nhà khoa học đang khám phá những đổi khác tương quan đến tuổi tác trong não hoàn toàn có thể gây hại cho những tế bào thần kinh và ảnh hưởng tác động đến những loại tế bào não khác như thế nào để góp thêm phần gây ra hiện tượng kỳ lạ này. Những đổi khác tương quan đến tuổi tác này gồm có teo 1 số ít bộ phận của não, viêm, tổn thương mạch máu, sản xuất những gốc tự do và rối loạn công dụng ty thể.
Alzheimer được biết đến là nguyên nhân phổ biến của hội chứng sa sút trí tuệ. Bệnh được đặt theo tên của bác sĩ tâm thần, tiến sĩ Alois Alzheimer người đầu tiên mô tả căn bệnh này. Năm 1906, vị tiến sĩ này nhận thấy những thay đổi trong mô não của một phụ nữ đã chết vì một căn bệnh tâm thần bất thường. Các triệu chứng của bệnh nhân đó bao gồm mất trí nhớ, các vấn đề về ngôn ngữ và hành vi không kiểm soát. Sau khi bệnh nhân qua đời, ông đã kiểm tra não bộ và tìm thấy nhiều khối bất thường được gọi là mảng vón amyloid và các đám rối sợi thần kinh, hoặc đám rối “tau”.
Nước Ta cũng là một trong những vương quốc có vận tốc già hóa dân số nhanh nhất quốc tế với 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm 11 % tổng dân số ( 2 ). Lão hóa là quy luật của tự nhiên, tuổi thọ càng cao thì tiến trình lão hóa càng gần. Tuy nhiên, Alzheimer không phải là lão hóa thường thì. Đó là một chứng bệnh khiến nhiều phần não từ từ bị teo đi, đặc biệt quan trọng là hồi hải mã là nơi lưu giữ và tạo ký ức. Theo thời hạn, những người mắc bệnh Alzheimer mất trí nhớ và năng lực tập trung chuyên sâu. Việc khuynh hướng theo khoảng trống và thời hạn ngày càng trở nên khó khăn vất vả, người bệnh cũng khó tự xoay sở trong đời sống hàng ngày.
Nguyên nhân
Não là bộ phận tiêu thụ tới 20 % lượng oxy của body toàn thân. Theo ước tính mỗi khi tất cả chúng ta căng thẳng mệt mỏi, não phải dùng tới 50 % oxy khung hình. Bộ não có 100 tỷ tế bào thần kinh hay còn gọi là neuron. Mỗi tế bào thần kinh liên kết với nhiều tế bào khác để tạo thành mạng lưới liên lạc. Các nhóm tế bào thần kinh triển khai những vai trò khác nhau. Một số tham gia vào việc tâm lý, học hỏi và ghi nhớ, những số khác giúp tất cả chúng ta nhìn, nghe và ngửi. Vì vậy, bộ não được xem là kho lưu giữ ký ức và cảm hứng tuyệt vời, chỉ một mùi hương đã hoàn toàn có thể khiến bạn nhớ đến một người, một giai điệu quen đã nhớ tới những khoảng trống của buổi hẹn hò từ nhiều năm trước. Đó là những tế bào não đã mò vào tận kho ký ức, khơi lại những gì bạn từng nghe, thấy … rồi so sánh, so sánh với hiện tại. Như mọi tế bào khác, để duy trì sự sống những tế bào thần kinh cũng cần cung ứng nguồn dinh dưỡng. Chất dinh dưỡng đi khắp neuron nhờ một mạng lưới những ống nhỏ li ti như ống hút. Trong thành phần tạo nên những ống ấy có một chất tên là “ tau ”. ( 3 ) Đối với bệnh nhân bị Alzheimer, những sợi tau tăng trưởng không bình thường khiến những ống nhỏ luân chuyển dinh dưỡng cũng bị ảnh hưởng tác động không luân chuyển được chất dinh dưỡng nữa. Khi bị thiếu chất, khung của tế bào sụp đổ, sợi trục không dẫn được tín hiệu, kèm theo nhiều tế bào bị tiêu biến, quy trình như vậy khiến nhiều tế bào chết vón lại với nhau thành những đám rối. Trong những nghiên cứu và điều tra hay khám nghiệm ở bộ não của bệnh nhân, người ta phát hiện có rất nhiều những đám rối như vậy. Bên cạnh đám rối tau, những nhà khoa học còn thấy trong não người Alzheimer có những mảng vón. Chúng là chất amyloid β thông thường ở trong bao mỡ màng của tế bào não, nay bong ra và vón lại, nằm len lỏi và tạo ra một bức tường để ngáng giữa những tế bào, điều này dẫn đến việc ách tắc dẫn chuyển tín hiệu của những tế bào. Lâu dần, những tế bào không nhận được thông tin trở nên bất hoạt, thông tin mới không nhận được, thông tin cũ không hề truy vấn, từ từ gây nên hiện tượng kỳ lạ quên. Cuối cùng, những mảng vón và đám rối lan rộng khắp não và mô não co lại đáng kể. Những người mắc bệnh nặng không hề tiếp xúc và trọn vẹn nhờ vào vào sự chăm nom của người khác. Giai đoạn cuối, người bệnh hoàn toàn có thể nằm trên giường hầu hết hoặc hàng loạt thời hạn khi khung hình ngừng hoạt động giải trí.
Ai là đối tượng dễ mắc bệnh?
Nguy cơ tăng trưởng bệnh Alzheimer tăng lên theo tuổi tác, khởi đầu từ khoảng chừng 65 tuổi. Nhiều điều tra và nghiên cứu đã xem xét liệu những thực trạng sống, bệnh tật hoặc hành vi đơn cử hoàn toàn có thể làm tăng hoặc giảm rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh hay không. Mặc dù vẫn chưa đưa ra bất kể câu vấn đáp rõ ràng nào, nhưng nhiều nghiên cứu và điều tra cho thấy rằng những yếu tố sau có năng lực thôi thúc bệnh tăng trưởng :
- Bệnh tiểu đường ;
- Stress, stress và phiền muộn lê dài ;
- Cholesterol cao ;
- Hút thuốc ;
- Ít tiếp xúc xã hội .
Triệu chứng thường gặp của hội chứng Alzheimer
Bộ não của tất cả chúng ta được tạo thành từ hơn 100 tỷ tế bào thần kinh – nhiều hơn cả những ngôi sao 5 cánh trong dải ngân hà. Chứng mất trí nhớ làm tổn thương những tế bào thần kinh khiến chúng không còn năng lực tiếp xúc hiệu suất cao và điều này ảnh hưởng tác động đến cách khung hình tất cả chúng ta hoạt động giải trí. Các triệu chứng đơn cử mà một người sống chung với Alzheimer trải qua sẽ nhờ vào vào những phần nào của não bị ảnh hưởng tác động hoặc căn bệnh đơn cử đang gây ra chứng mất trí của họ. Các triệu chứng hoàn toàn có thể gồm có :
1. Sa sút trí nhớ và khả năng nhận thức
Hầu hết trí nhớ và những năng lực nhận thức khác của mọi người dần trở nên kém đi khi về già. Lúc này khung hình không còn hoàn toàn có thể phản ứng nhanh và linh động với những trường hợp, đây được xem là một phần tự nhiên của quy trình lão hóa. Việc nhận ra và xử lý những yếu tố phát sinh thường khó khăn vất vả hơn nhưng họ vẫn hoàn toàn có thể tiếp cận với những kiến thức đã tiếp thu được trong nhiều năm và luôn có khuynh hướng, độc lập và hoàn toàn có thể đưa ra những phán đoán đúng đắn. Điều này khác với những người bị bệnh Alzheimer. Một trong những tín hiệu phổ cập nhất của bệnh, đặc biệt quan trọng ở quá trình đầu, là người bệnh không nhớ những thông tin đã biết gần đây, trí nhớ thời gian ngắn bị tác động ảnh hưởng nhiều hơn. Điều này có nghĩa là người bệnh quên đi những sự kiện vừa xảy ra, nhưng vẫn hoàn toàn có thể nhớ lại những thưởng thức từ lâu. Nhưng trí nhớ dài hạn cũng mất dần theo thời hạn. Khả năng tập trung chuyên sâu cũng bị tác động ảnh hưởng, khiến việc duy trì khuynh hướng theo thời hạn và khoảng trống ngày càng khó khăn vất vả hơn. Việc link những điều đã học trong quá khứ với những trường hợp hoặc ấn tượng mới trở nên khó khăn vất vả hơn. Sẽ đến lúc không còn hoàn toàn có thể hiểu toàn cảnh hoặc nhìn nhận thông tin, hình thành quan điểm và sau đó quyết định hành động phải làm gì. Ví dụ, một bệnh nhân ở quy trình tiến độ cuối hoàn toàn có thể thấy bên ngoài trời đang mưa và hoàn toàn có thể diễn đạt điều này bằng lời. Nhưng họ sẽ không hề đưa ra Kết luận cho hành vi của chính mình. Sau đó, họ hoàn toàn có thể ra ngoài shopping bằng một chiếc áo phông thun thay vì mua áo mưa hoặc ô.
2. Khó khăn diễn đạt bằng ngôn ngữ
Người bệnh Alzheimer hoàn toàn có thể gặp khó khăn vất vả khi theo dõi hay tham gia một cuộc trò chuyện. Họ hoàn toàn có thể dừng lại khi đang trò chuyện và không có sáng tạo độc đáo để làm thế nào liên tục cuộc trò chuyện hoặc hoàn toàn có thể lặp lại những câu truyện trước đó đã nói. Khi triệu chứng của bệnh tiến triển, việc nhớ đúng những từ trở nên khó khăn vất vả hơn và thay vào đó người bệnh sử dụng những từ hoặc cụm từ không tương thích với ngữ cảnh. Điều này khiến người khác khó hiểu họ. Và những người bị sa sút trí tuệ cũng quên nghĩa của từ và sau đó thường không còn hoàn toàn có thể theo dõi những cuộc trò chuyện. Điều này khiến việc tiếp xúc bằng lời nói của họ ngày càng khó hơn.
3. Thay đổi hành vi, tâm trạng, tính cách
Nhiều bệnh nhân phải trải qua những biến hóa đáng chú ý quan tâm trong hành vi. Tâm trạng và tính cách của người bệnh hoàn toàn có thể đổi khác. Họ hoàn toàn có thể trở nên hoảng sợ, hoài nghi, chán nản, sợ hãi hay lo ngại. Họ hoàn toàn có thể thuận tiện nổi nóng ở nhà, tại nơi thao tác, khi ở với bạn hữu hoặc ở những nơi mà họ cảm thấy không tự do. Bên cạnh đó, người bệnh hoàn toàn có thể khởi đầu từ bỏ những sở trường thích nghi, những hoạt động giải trí xã hội, những dự án Bất Động Sản việc làm hay những môn thể thao. Người bệnh cũng hoàn toàn có thể ngại tiếp xúc xã hội do những biến hóa mà họ gặp phải. Đôi khi họ cảm thấy căng thẳng mệt mỏi vì việc làm, mái ấm gia đình và nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội. Một số người hoàn toàn có thể cảm nhận những biến hóa về năng lực tăng trưởng và triển khai kế hoạch hay thao tác với những số lượng. Vì vậy những việc được xem là quen thuộc khi trước sẽ dần trở nên khó khăn vất vả và lạ lẫm hơn với người bệnh. Ví dụ như không hề lái xe đến một khu vực dù trước đó đã đi rất nhiều lần, không hề tính được hóa đơn hay là gặp khó khăn vất vả trong việc đọc hiểu, không biết sử dụng những vật phẩm trong mái ấm gia đình …
4. Nhầm lẫn thời gian hoặc địa điểm
Người bệnh Alzheimer hoàn toàn có thể quên mất ngày tháng, mùa và sự chuyển biến thời hạn. Ví dụ đang đứng ở một khu vực nhưng họ không nhớ làm thế nào mình đến đây, mình đến đây để làm gì, cạnh bên đó, người bệnh cũng gặp nhiều khó khăn vất vả trong việc cố hiểu một sự kiện xảy ra tức thời, ngay lúc đó.
5. Đặt đồ vật sai vị trí và không thể nhớ lại mình đã từng làm gì
Bệnh nhân hoàn toàn có thể đặt vật phẩm ở những nơi khác lạ. Họ hoàn toàn có thể làm mất vật phẩm và không hề nhớ để tìm lại những vật phẩm đó. Vì vậy mà không ít trường hợp người bệnh cho rằng ai đó đã đánh cắp đồ của mình, và việc này sẽ xảy ra với tần suất nhiều hơn trong tương lai.
Các biến chứng
Mất trí nhớ và ngôn từ, suy giảm năng lực phán đoán và những biến hóa nhận thức khác do hội chứng này gây ra hoàn toàn có thể gây khó khăn vất vả trong việc điều trị những bệnh lý khác. Một bệnh nhân Alzheimer hoàn toàn có thể :
- Không thông tin với người khác rằng họ đang bị đau, ví dụ như đau răng, đau tay …
- Không thể tuân thủ liệu trình điều trị ,
- Không thông tin hoặc miêu tả tính năng phụ của thuốc
Khi bệnh tiến triển đến tiến trình cuối, những đổi khác của não mở màn tác động ảnh hưởng đến những công dụng sức khỏe thể chất, ví dụ điển hình như nuốt, trấn áp hành vi … Hầu hết bệnh nhân Alzheimer không tử trận do bệnh chính mà thường do những bệnh kèm theo như :
-
Viêm phổi: Đây là tình trạng phổi bị phù nề, nhiễm trùng do việc hít phải các chất nhầy từ dịch dạ dày, hay từ thức ăn… vào phổi hoặc đường hô hấp.
-
Nhiễm trùng: Bệnh nhân thường đi tiểu không tự chủ nên phải đặt thông tiểu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường niệu, nếu không được điều trị sẽ càng nặng hơn, có thể đe dọa tính mạng.
-
Bị ngã và gặp chấn thương: Bệnh nhân thường sẽ khó để định hướng khoảng cách vì vậy nguy cơ bị ngã khi di chuyển và vận động tăng lên. Điều này dẫn đến các trường hợp có thể gãy xương, gặp chấn thương vùng đầu, cổ nặng có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết, tụ máu… trường hợp nặng cần lưu viện để phẫu thuật và chăm sóc nội trú.
Phương pháp chẩn đoán
Chưa thể chẩn đoán trọn vẹn bệnh Alzheimer bằng những xét nghiệm hiện có trong khi người đó vẫn còn sống. Căn bệnh này được chẩn đoán nếu ai đó có những triệu chứng nổi bật và không tìm thấy nguyên do nào khác. Đánh giá hình ảnh não bằng những kỹ thuật như chụp cắt lớp vi tính ( CT ) hoặc chụp cộng hưởng từ ( MRI ) không đủ để biết ai đó có mắc bệnh hay không. ( 4 ) Vì những triệu chứng như hay quên, đổi khác hành vi và những yếu tố với khuynh hướng hoàn toàn có thể do nhiều nguyên do khác nhau, nên điều quan trọng là không nên hấp tấp vội vàng đi đến Tóm lại việc có mắc bệnh hay không. Các triệu chứng cũng hoàn toàn có thể do trầm cảm hoặc những thực trạng sức khỏe thể chất khác như viêm màng não, đột quỵ hoặc chảy máu não. Sự thiếu vắng vitamin và khoáng chất, hoặc công dụng phụ của thuốc nhiều lúc cũng hoàn toàn có thể gây ra những triệu chứng như thế này. Một số giải pháp điều trị hoàn toàn có thể giúp giảm nhẹ những triệu chứng, cải tổ dần và mất hẳn. Hiện tượng Alzheimer chỉ được chẩn đoán nếu những triệu chứng đã lê dài hơn 6 tháng và bất kể nguyên do nào khác được coi là khó xảy ra. Vì vậy việc khám tổng quát và làm những kiểm tra cận lâm sàng là thiết yếu, nếu bạn lo ngại mình có triệu chứng của bệnh, hãy đến gặp và tìm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa về thần kinh. Điều này sẽ có ích trong việc chẩn đoán, điều trị và phát hiện bệnh, đặc biệt quan trọng là khi bệnh vẫn còn ở quá trình đầu. Bên cạnh đó, những giải pháp tầm soát để phát hiện sự suy giảm tính năng nhận thức như : MMSE, Mini-Cog và MoCA cũng thường được sử dụng.
- Thang điểm MMSE có điểm cắt chẩn đoán sa sút trí tuệ là 26. Ngoài bộc lộ lâm sàng, hoàn toàn có thể chẩn đoán quy trình tiến độ bệnh theo thang điểm MMSE ( theo NICE 2011 ) :
- Bệnh Alzheimer nhẹ : MMSE 21 – 26
-
Bệnh Alzheimer trung bình: MMSE 10 – 20
- Bệnh Alzheimer trung bình nặng : MMSE 10 – 14
- Bệnh Alzheimer nặng : MMSE dưới 10
Các bài test nhìn nhận chuyên biệt thường được sử dụng để xác lập chi tiết cụ thể từng tính năng nhận thức như trí nhớ, ngôn từ, tính năng điều hành quản lý, thị giác cấu trúc, quan tâm tập trung chuyên sâu.
- Đánh giá hoạt động sống hàng ngày: Các chuyên viên thường sử dụng những thang nhìn nhận hoạt động giải trí sống cơ bản ( ADL – Activity of Daily Living ) và nâng cao ( IADL – Instrumental Activity of Daily Living ) để kiểm tra sự ảnh hưởng tác động công dụng nhận thức lên hoạt động giải trí hàng ngày .
- Đánh giá hành vi tâm thần: Hơn 80 % bệnh nhân có biểu lộ rối loạn hành vi tinh thần như trầm cảm, ảo giác, hoang tưởng, lãnh đạm, kích động .
Biện pháp điều trị
Bệnh Alzheimer không có thuốc điều trị nhưng nếu bệnh nhân sống giữa sự cảm thông thì diễn tiến bệnh sẽ chậm hơn hoặc ít ra người bệnh sẽ không tủi thân vì sự vô cảm của những người yêu quý. Sự đơn độc, cảm xúc tủi thân là điều mà người bệnh sợ nhất, họ hoàn toàn có thể hờn dỗi, ngồi một chỗ không chú ý đến con cháu dù không có chuyện gì xảy ra. Điều họ cần là sự chăm nom và những mối quan hệ yêu thương chân thành từ người thân trong gia đình và người xung quanh. Đây là một căn bệnh rất phức tạp và không hề điều trị khỏi trọn vẹn bằng việc dùng thuốc hoặc giải pháp can thiệp nào khác. Những cách tiếp cận hiện tại tập trung chuyên sâu vào việc giúp mọi người duy trì công dụng tinh thần, quản trị những triệu chứng hành vi và làm chậm 1 số ít yếu tố, ví dụ điển hình như mất trí nhớ. Các nhà nghiên cứu nỗ lực tăng trưởng những liệu pháp nhắm vào những chính sách di truyền, phân tử và tế bào đơn cử để hoàn toàn có thể ngăn ngừa nguyên do cơ bản gây bệnh.
1. Thuốc duy trì chức năng tâm thần
Những loại thuốc sử dụng điều trị bệnh Alzheimer mức độ trung bình đến nặng hoạt động giải trí bằng cách kiểm soát và điều chỉnh chất dẫn truyền thần kinh, những chất hóa học truyền thông điệp giữa những tế bào thần kinh giúp giảm những triệu chứng và xử lý một số ít yếu tố về hành vi. Tuy nhiên, những loại thuốc này hoàn toàn có thể cho hiệu suất cao so với 1 số ít người nhưng không phải tổng thể mọi người và hoàn toàn có thể chỉ có ích trong một thời hạn số lượng giới hạn.
2. Thuốc kiểm soát hành vi
Các triệu chứng hành vi phổ cập của bệnh Alzheimer gồm có mất ngủ, đi long dong, kích động, lo ngại và trở nên nóng tính, hung tàn. Các nhà khoa học đang tìm hiểu và khám phá nguyên do tại sao những triệu chứng này xảy ra và đang điều tra và nghiên cứu những chiêu thức điều trị mới gồm có cả dùng thuốc và không dùng thuốc để trấn áp bệnh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, điều trị những triệu chứng hành vi hoàn toàn có thể làm cho những người mắc bệnh tự do hơn và giúp người chăm nom cảm thấy nhẹ nhàng hơn.
3. Nghiên cứu thử nghiệm phương pháp điều trị mới
Nghiên cứu về bệnh Alzheimer đã tăng trưởng đến mức những nhà khoa học đang tìm cách để trì hoãn hoặc ngăn ngừa căn bệnh này cũng như điều trị những triệu chứng của nó. Trong những thử nghiệm lâm sàng đang diễn ra do NIA tương hỗ, những nhà khoa học đang tăng trưởng và thử nghiệm một số ít giải pháp can thiệp khả thi. Một số nghiên cứu và điều tra về những liệu pháp điều trị bằng thuốc nhằm mục đích vào nhiều tiềm năng khác nhau, gồm có protein beta-amyloid, công dụng mạch máu não, mất khớp thần kinh và những chất dẫn truyền thần kinh cụ thể, cũng như những can thiệp ví dụ điển hình như hoạt động giải trí sức khỏe thể chất, chính sách siêu thị nhà hàng, rèn luyện nhận thức và sự tích hợp của những những chiêu thức tiếp cận.
Chăm sóc bệnh nhân
Để chăm nom tốt cho người bệnh Alzheimer, người nhà cần hiểu rõ từng quy trình tiến độ của bệnh ( 5 ), đơn cử :
-
Giai đoạn nhẹ
Ở tiến trình đầu, mọi người gặp khó khăn vất vả hơn một chút ít trong việc tự quản lý đời sống của mình, nhưng họ thường vẫn hoàn toàn có thể sống độc lập. Thông thường rất khó để phân biệt giữa những triệu chứng ở quy trình tiến độ đầu và chứng hay quên thông thường do lão hóa. Không có khoảng cách số lượng giới hạn rõ ràng giữa những yếu tố thông thường tương quan đến lão hóa và bệnh Alzheimer nhẹ. Những bệnh nhân ở tiến trình đầu phần đông luôn cần được giúp sức trong những yếu tố kinh doanh thương mại và kinh tế tài chính hoặc những cuộc hẹn chính thức. Lái xe và uống thuốc tiếp tục là hai nghành quan trọng khác. Hành vi và tâm trạng hoàn toàn có thể đổi khác khi mắc bệnh Alzheimer quy trình tiến độ đầu. Bệnh hoàn toàn có thể gây ra những xúc cảm xấu đi như : sợ hãi, căng thẳng mệt mỏi, tức giận, hoặc thậm chí còn cảm xúc xấu hổ. Một số người cảm thấy chán nản hoặc cáu kỉnh, hoặc họ hoàn toàn có thể có tâm trạng thất thường. Ở quá trình này người nhà và cả bệnh nhân hãy dành thời hạn để khám phá bệnh. Sẽ rất khó khăn vất vả khi bị chẩn đoán đang mắc bệnh và vai trò của người chăm nom là hãy tương hỗ trải qua những cuộc chuyện trò, tư vấn một cách tình cảm và nhẹ nhàng. Lúc này người bệnh cũng khó để hoàn thành xong những việc làm hoạt động và sinh hoạt thông thường như lái xe, nấu nướng … thế cho nên hãy ở bên và thay họ đảm nhiệm vị trí này.
-
Giai đoạn trung bình
Những người mắc bệnh Alzheimer quá trình này thường không hề tự lập. Họ vẫn hoàn toàn có thể tự ăn, uống và tắm rửa, và hoàn toàn có thể làm những việc làm đơn thuần xung quanh nhà hoặc vườn, nhưng hoàn toàn có thể phải được nhắc nhở và nhu yếu làm như vậy. Chỉ hoàn toàn có thể nấu ăn, shopping, giữ nhà thật sạch và đi dạo khi có sự giúp sức của người khác. Họ dễ bị lạc, không tìm được đường trở lại nhà, để nhà bếp và gây nguy khốn cho bản thân hoặc người khác. Các kiểu hành vi như đi tới đi lui, lục lọi trong ngăn kéo và loay hoay mua quần áo một cách vô thức trở nên tiếp tục hơn. Những cơn tức giận, hoài nghi thậm chí còn là hành vi hung hăng với người khác cũng là hậu quả của những yếu tố tương quan đến bệnh Alzheimer ảnh hưởng tác động đến nhận thức của người bệnh và hạn chế năng lực của họ. Bên cạnh đó, quy trình tiến độ này, người bệnh trở nên khó khăn vất vả hơn khi diễn đạt mọi thứ bằng lời và hiểu những gì người khác nói. Họ cũng nhầm lẫn quá khứ với hiện tại. Ở tiến trình này, hoàn toàn có thể bạn sẽ cần dành hàng loạt thời hạn để chăm nom người bệnh. Vì vậy cảm xúc của người chăm nom cũng sẽ khá nhạy cảm, vì thế đừng để sự stress làm tác động ảnh hưởng xấu đi đến bản thân, hãy chắc như đinh mình có một nền tảng sức khỏe thể chất và tâm ý tốt trước khi chăm nom một bệnh nhân.
-
Giai đoạn nặng
Ở tiến trình này, bệnh đã trở nặng và người bệnh cần sự giúp sức liên tục từ người khác. Các yếu tố về lời nói và ngôn từ hoàn toàn có thể mở màn khiến cuộc trò chuyện gần như không hề triển khai được. Bây giờ họ thậm chí còn cần được giúp sức để triển khai xong những hoạt động giải trí đơn thuần hàng ngày như ẩm thực ăn uống. Lúc này, người bệnh liên tục có cảm thấy bồn chồn, ảo giác hoặc nhầm lẫn quá khứ với hiện tại. Họ không còn nhận ra những người mà họ từng biết rất rõ. Việc trấn áp những tính năng khung hình và năng lực phối hợp hoạt động cũng hoàn toàn có thể bị hạn chế. Ở quy trình tiến độ này, việc chăm nom tại nhà hoàn toàn có thể không đủ phân phối nhu yếu chăm nom sức khỏe thể chất với bệnh nhân, Vì vậy những người chăm nom hoàn toàn có thể xem xét việc chăm nom người bệnh kế hợp những dịch vụ chăm nom chuyên nghiệp ở cơ sở điều dưỡng trình độ hoặc cơ sở chăm nom bệnh sa sút trí tuệ, nơi hoàn toàn có thể giám sát và quản trị không thiếu.
Cách phòng tránh
Bệnh Alzheimer xảy ra do tiến trình lão hóa não bộ theo thời hạn và tuổi tác. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể đến sớm hay muộn, mức độ trầm trọng hay giảm nhẹ là do lối sống và hoạt động và sinh hoạt của tất cả chúng ta. Do đó, có nhiều cách để phòng ngừa bệnh đến sớm và trấn áp biến chứng nguy hại như :
1. Phòng ngừa các bệnh tim mạch
Theo điều tra và nghiên cứu, 80 % người bị Alzheimer có những yếu tố tương quan đến bệnh tim mạch. Không chỉ vậy, ở 1 số ít người, não bộ Open những mảng vón và đám rối đặc trưng nhưng lại không có biểu lộ của Alzheimer. Để lý giải cho yếu tố này, theo chuyên viên, những mảng vón và đám rối ấy chỉ phát tác khi hệ mạch máu não cũng có yếu tố. Tức bệnh về tim mạch là yếu tố quan trọng làm tăng rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh. Do đó, những người bị tăng huyết áp, đái tháo đường ( tiểu đường ), rối loạn lipid máu ( mỡ máu cao ) cần khống chế ngay những rối loạn này, vì lâu dài hơn sẽ dẫn đến bệnh tim mạch.
2. Thường xuyên tập thể dục
Với người bệnh Alzheimer, việc tập thể dục hoàn toàn có thể giúp trì hoãn những triệu chứng. Việc hoạt động cần theo phác đồ của chuyên viên để hoàn toàn có thể khiến máu và oxy dồi dào lên nuôi dưỡng não.
3. Tránh gặp các chấn thương vùng đầu
Khảo sát cho thấy có một mối liên hệ rõ ràng giữa chấn thương đầu nặng với năng lực mắc Alzheimer về sau, đặc biệt quan trọng là những chấn thương dẫn tới bất tỉnh nhân sự. Vì vậy nên bảo vệ vùng đầu và tránh những chấn thương không đáng có.
4. Ăn uống khoa học
Một thực đơn cân đối nhóm chất dinh dưỡng gồm nhiều rau và trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, dầu oliu, đậu phộng, cá, gà, trứng, những chế phẩm từ sữa … giúp tăng cường sức khỏe thể chất não bộ. Lưu ý hạn chế ăn những loại thịt đỏ và đường.
5. Ngủ đúng giờ, đủ giấc và ngủ có chất lượng
Giấc ngủ tốt hoàn toàn có thể giúp ngăn Alzheimer đến sớm và tiến triển trầm trọng. Bởi vì trong lúc ngủ, não bộ sẽ triển khai “ vệ sinh ” những synapse để việc truyền tin được thông thoáng, lọc bỏ những ký ức không thiết yếu, và dọn bớt amyloid β để không tạo mảng vón. Ngủ 8 tiếng mỗi đêm mà không dùng thuốc là việc lý tưởng …
Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh Alzheimer sống được bao lâu?
Việc chăm nom bệnh nhân mắc Alzheimer quy trình tiến độ nặng thường gặp rất nhiều khó khăn vất vả. Bệnh Alzheimer là nguyên do gây tử trận đứng thứ 6 trên mọi lứa tuổi ở Hoa Kỳ và đứng thứ 5 so với những người 65 tuổi trở lên. Mắc Alzheimer sống được bao lâu là điều mà nhiều người vướng mắc, theo thống kê tuổi thọ của mỗi bệnh nhân là khác nhau. Tuổi thọ trung bình sau khi chẩn đoán là 8 đến 10 năm. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, nó hoàn toàn có thể ngắn hoặc lê dài hơn. Mỗi người có một tiền sử sức khỏe thể chất riêng. Lịch sử sức khỏe thể chất này tương quan trực tiếp đến việc bệnh sẽ tác động ảnh hưởng đến họ như thế nào.
2. Bệnh có di truyền không?
Hầu hết những bệnh nhân đều có dạng khởi phát muộn của bệnh, trong đó những triệu chứng trở nên rõ ràng vào giữa những năm 60 tuổi. trái lại bệnh Alzheimer khởi phát sớm rất hiếm, chiếm dưới 10 % tổng số người mắc. Bệnh thường xảy ra ở độ tuổi 30 và giữa 60. Một số trường hợp là do sự biến hóa di truyền ở một trong ba gen. Ba đột biến gen đơn tương quan đến bệnh Alzheimer khởi phát sớm là :
- Protein tiền thân amyloid ( APP ) trên nhiễm sắc thể 21
- Presenilin 1 ( PSEN1 ) trên nhiễm sắc thể 14
- Presenilin 2 ( PSEN2 ) trên nhiễm sắc thể 1
Các đột biến trong những gen này dẫn đến việc sản xuất những protein không bình thường có tương quan đến bệnh. Mỗi đột biến này đều đóng một vai trò khác nhau trong việc phá vỡ APP, một loại protein mà công dụng đúng mực của nó vẫn chưa được hiểu không thiếu. Sự phân hủy này là một phần của quy trình tạo ra những dạng mảng amyloid có hại đây được xem là một tín hiệu của hiện tượng kỳ lạ Alzheimer. Một đứa trẻ có cha hoặc mẹ ruột mang đột biến gen một trong ba gen này có 50/50 thời cơ thừa kế đột biến đó. Nếu đột biến trên trong thực tiễn là do di truyền, đứa trẻ có năng lực rất cao mắc bệnh Alzheimer khởi phát sớm. Đối với những trường hợp bệnh khởi phát sớm khác, nghiên cứu và điều tra đã chỉ ra rằng những thành phần di truyền khác có tương quan. Các nghiên cứu và điều tra đang được triển khai để xác lập những biến thể rủi ro tiềm ẩn di truyền bổ trợ. Mắc hội chứng Down làm tăng rủi ro tiềm ẩn tăng trưởng bệnh Alzheimer quá trình đầu. Nhiều người mắc hội chứng Down tăng trưởng bệnh khi lớn tuổi, với những triệu chứng Open ở độ tuổi 50 hoặc 60. Các nhà nghiên cứu tin rằng điều này là do những người mắc hội chứng Down được sinh ra với một bản sao bổ trợ của nhiễm sắc thể số 21, mang gen APP.
3. Bệnh có xuất hiện ở giới trẻ không?
Như đã nói ở trên, bệnh Alzheimer khởi phát sớm rất hiếm, chiếm dưới 10 % tổng số người mắc bệnh Alzheimer. Nó thường xảy ra ở độ tuổi 30 và giữa 60 của một người. Một số trường hợp là do sự đổi khác di truyền gen. Các bệnh lý tương quan tới hệ thần kinh đang ngày một ngày càng tăng tại Nước Ta, tuy nhiên điều đáng lo lắng là đa số người bệnh chưa có rất đầy đủ kiến thức và kỹ năng về bệnh, đồng thời thường chủ quan khi Open những tín hiệu bắt đầu khiến thực trạng bệnh ngày càng nghiêm trọng hơn. Khoa Nội thần kinh Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên viên số 1 là những giáo sư đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm tay nghề trong nghành thần kinh. Bên cạnh đó, với mạng lưới hệ thống trang thiết bị tân tiến và vận dụng những kỹ thuật tiên tiến và phát triển trong chẩn đoán và điều trị, khoa Nội thần kinh đã điều trị thành công xuất sắc cho hàng triệu bệnh nhân mắc những bệnh lý thần kinh như : đau nửa đầu, đau đầu mạn tính, tai biến mạch máu não, rối loạn giấc ngủ, sa sút trí tuệ, Alzheimer, động kinh, Parkinson, … Nhằm phân phối nhu yếu khám chữa bệnh của người dân, khoa Nội thần kinh không ngừng nâng cao chất lượng trình độ, Giao hàng và điều tra và nghiên cứu y học, tổng thể nhằm mục đích tiềm năng hướng tới sự hài lòng người bệnh.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội sở hữu đầy đủ trang thiết bị hiện đại nhất trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý thần kinh như: Máy đo điện não đồ thế hệ mới, máy chụp CT 128 dãy, máy MRI 1.5 Tesla, phòng xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189:2012 cho kết quả chính xác và tin cậy…
Đặt lịch khám với PGS.TS.BSCKII Nguyễn Văn Liệu, vui lòng liên hệ hotline 1800 6858.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – 108 phố Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
Bệnh Alzheimer âm thầm tấn công khiến bệnh nhân không thể nhận thức được những thay đổi trong suy nghĩ và hành vi của mình. Sự thông cảm, thấu hiểu, tận tình chăm sóc của người thân trong gia đình sẽ giúp họ không cảm thấy cô đơn và quá trình phát triển của bệnh cũng sẽ chậm hơn rất nhiều.
