Những kẻ thù khả ái
Trong hồi ký, bà Nguyễn Thị Bình, nữ Bộ trưởng Ngoại giao tiên phong của việt nam, gọi ngoại giao là một mặt trận đặc biệt quan trọng của cuộc chống Mỹ cứu nước, một trách nhiệm nặng nề, một trang rất quan trọng trong cuộc sống hoạt động giải trí của tôi .Hoạt động ngoại giao của bà Nguyễn Thị Bình khởi đầu từ những chuyến đi ra nước ngoài đầu thập niên 1960. Lúc ấy bà từ vai trò thư ký của bà Nguyễn Thị Thập, quản trị Hội Liên hiệp Phụ nữ việt nam, được đưa về bộ phận đối ngoại của Ban Thống nhất, khi Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam việt nam sinh ra. Tháng 6.1962, tà áo dài việt nam Open tại Đại hội người trẻ tuổi sinh viên quốc tế ở Ba Lan, khi bà Nguyễn Thị Bình làm trưởng phi hành đoàn đại biểu sinh viên miền Nam việt nam .
Tháng 3.1963, đoàn đại biểu phụ nữ giải phóng miền Nam VN gồm 3 đại biểu do bà Nguyễn Thị Bình với danh nghĩa Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ giải phóng miền Nam dẫn đầu dự Đại hội phụ nữ thế giới tại Moscow (Liên Xô). Hàng ngàn đại biểu các nước trong hội trường sững sờ khi nghe những người phụ nữ VN mảnh mai trong tà áo dài nói về sự tàn khốc của cuộc chiến tranh ở miền Nam VN. Cả hội trường lặng đi, sau đó là những giọt nước mắt xúc động. Tại hội nghị này, lần đầu tiên hai đoàn phụ nữ miền Nam và miền Bắc VN gặp đoàn phụ nữ Mỹ, mở đầu cho những cuộc gặp gỡ sau này, giữa những người phụ nữ ở hai trận tuyến có chồng, con phải tham gia cuộc chiến tranh VN.
Tháng 7.1965, tại Jakarta ( Indonesia ), đoàn miền Nam do bà Bình đứng vị trí số 1 gồm 5 chị và đoàn miền Bắc cũng 5 chị, gặp đoàn phụ nữ từ nhiều bang nước Mỹ sang để tìm hiểu và khám phá khuôn mặt của quân địch. Phía đoàn Mỹ kinh ngạc khi quân địch lại là những người phụ nữ khả ái trong tà áo dài quyến rũ, tha thướt. Nhiều phụ nữ Mỹ đã bật khóc khi nghe những tà áo dài việt nam kể về nỗi đau khổ phụ nữ và trẻ nhỏ việt nam phải gánh chịu trong cuộc chiến tranh. Kết quả cuộc gặp gỡ lịch sử dân tộc ấy là một bản công bố thật xúc động đòi cơ quan chính phủ Tổng thống Mỹ Johnson chấm hết cuộc cuộc chiến tranh ở việt nam .
Cuối năm 1965, bà Nguyễn Thị Bình lại đứng vị trí số 1 đoàn phụ nữ giải phóng miền Nam việt nam sang châu Âu. Sau khi dự khóa họp Hội đồng Liên đoàn Phụ nữ dân chủ quốc tế tại Áo, đoàn được phụ nữ Pháp mời dự đại hội. Cùng tham gia đoàn có Mã Thị Chu, Nguyễn Ngọc Dung và Phạm Thanh Vân ( Bình Thanh ). Bốn tà áo dài sử dụng ngôn từ Pháp thành thạo để lại ấn tượng tốt đẹp trên đất Pháp .
Tà áo dài tại Hội nghị Paris
Những tà áo dài tham gia ngoại giao cấp nhà nước chính thức từ sau cuộc tổng tiến công Mậu Thân 1968, khiến Tổng thống Nixon chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với chính phủ VN Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam VN.
Sự kiện bà Nguyễn Thị Bình nhận nghĩa vụ và trách nhiệm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng đoàn đàm phán của nhà nước Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam việt nam tại Hội nghị Paris gây ra cơn bão với giới truyền thông online quốc tế. Trước đó vài hôm, báo chí được tin đã săn lùng hình ảnh và tiểu sử của người phụ nữ trưởng phi hành đoàn Việt Cộng. Các dì từng tham gia đoàn đàm phán xúc động nhớ lại : Phi trường Orly nước Pháp ngày 4.11.1968 sôi động hẳn lên khi phái đoàn Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam việt nam mà đại diện thay mặt là một phụ nữ với khuôn mặt khả ái, dáng vóc thanh mảnh trong tà áo dài Open với phong thái trầm tĩnh, đĩnh đạc. Trước báo chí quốc tế, chị đã đọc lời công bố nói lên thiện chí của mặt trận khi đến bàn hội nghị .Suốt những năm Hội nghị Paris về việt nam ( 1968 – 1972 ), bên cạnh bà Nguyễn Thị Bình còn có 4 tà áo dài thanh mảnh đầy trí tuệ, bản lĩnh : Đỗ Duy Liên, Nguyễn Thị Chơn, Nguyễn Ngọc Dung, Phạm Thanh Vân ( Bình Thanh ). Tần suất thao tác của năm nữ tướng xum xê. Ngoài những phiên họp thứ năm hằng tuần, những thành viên trong đoàn tiếp xúc với nhiều nhân vật nổi tiếng trên quốc tế đến tìm hiểu và khám phá lập trường của nhà nước ta ; vấn đáp những câu hỏi nhạy cảm của báo chí. Họ không chỉ đi khắp nước Pháp mà còn thay phiên nhau đi những nước châu Âu, châu Mỹ trình làng giải pháp 10 điểm của nhà nước cách mạng tại bàn Hội nghị Paris …Những stress, thử thách với những người phụ nữ ấy thật quá sức tưởng tượng. Chỉ một cái tên gọi, một khái niệm đưa ra bàn hội nghị, trong những cuộc họp báo, cũng khiến những chị thức trắng đêm trăn trở, luận bàn. Khi đó điều kiện kèm theo vật chất của ta còn rất khó khăn vất vả. Bà Nguyễn Thị Bình đã san sẻ trong hồi ký : Chúng tôi sống rất đạm bạc. Có những nhà báo muốn quay phim cảnh hoạt động và sinh hoạt, ăn ở của trưởng phi hành đoàn Việt Cộng, chúng tôi nhất quyết khước từ, lấy nguyên do phong tục việt nam không được cho phép đưa công khai minh bạch hoạt động và sinh hoạt riêng tư của phụ nữ. Thực tế là chúng tôi khó lòng cho họ xem chỗ ở của tôi và Bình Thanh, trên gác thượng sát mái, chỉ có hai cái giường sắt như ở bệnh viện. Có nhà báo tò mò hỏi tôi đi may áo dài ở đâu, làm tóc ở đâu, chăm nom vẻ đẹp ở đâu, tôi tìm cách đối đáp cho qua chuyện ….
