Xét nghiệm C – peptide là một xét nghiệm nhìn nhận thực trạng sản xuất insulin của khung hình. Chỉ số này là một cơ sở hoàn toàn có thể giúp cho việc chẩn đoán bệnh nhân đái tháo đường typ1 hay typ2 và cũng chỉ số này cho tất cả chúng ta biết bệnh nhân có thực trạng đề kháng insulin hay không ? Vì vậy rất có giá trị quyết định hành động lựa chọn thuốc cũng như phác đồ điều trị cho bệnh nhân .
Chỉ số C- Peptide là peptide bao gồm 31 gốc acid amin được sinh tổng hợp bởi tế bào beta của tiểu đảo tụy cùng lúc với insulin từ proinsulin. Peptide – C có chu kỳ bán rã dài nên tồn tại thời gian dài hơn insulin ở tuần hoàn máu ngoại biên. Do đó khi muốn đánh giá khả năng hoạt động của các tế bào beta ở đảo tụy có thể là đo trực tiếp lượng insulin hoặc đo thông qua C-peptide đều được vì do hàm lượng của 2 chỉ số này gần tương đương nhau.
Giá trị của xét nghiệm peptide C
Peptide C không ảnh hưởng gì đến đường huyết nhưng vì là sản phẩm phụ được tạo ra khi insulin được sản xuất nên xét nghiệm peptide C có thể được dùng để chẩn đoán các typ của đái tháo đường. Ví dụ đái tháo đường typ1 cơ chế là do tuyến tụy không tiết ra đủ insulin cho cơ thể nên sẽ có lượng insulin và peptide C trong máu thấp. Ngược lại ở bệnh nhân đái tháo đường typ2 lại có lượng insulin và peptide C được sản xuất bởi tuyến tụy như người bình thường hoặc thậm chí cao hơn người bình thường là do đái tháo đường này các tế bào đã trở nên đề kháng với insulin và là cơ chế gây ra đái tháo đường typ2.
Giá trị xét nghiệm peptide C còn được dùng để xác định nguyên nhân gây hạ đường huyết như quá liều thuốc điều trị hay do bệnh u đảo tụy gây nên ( gọi là u tiết insulin). Về bản chất insulin được tổng hợp sẽ không chứa peptide C những bệnh nhân có biến chứng hạ đường huyết do sử dụng quá nhiều insulin tổng hợp thì khi xét nghiệm có lượng insulin rất cao trong khi đó xét nghiệm chỉ số peptide C lại thấp. Trường hợp bệnh nhân bị bệnh u đảo tụy thì khi đảo tụy sản xuất quá nhiều insulin đã gây hạ đường huyết thì xét nghiệm cả nồng độ insulin và cả peptide C trong máu sẽ đều cao. Đây có thể là xét nghiệm dùng để phân biệt 2 nguyên nhân gây hạ đường huyết này cũng như chẩn đoán u tụy tiết insulin gây biến chứng hạ đường máu.
