Trung Nam Hải (tiếng Hoa: 中南海; đánh vần: Zhōngnánhǎi; nghĩa đen là ‘Hồ phía trung và nam’) là ngự vườn cũ tại Hoàng thành Bắc Kinh, gần kề Tử Cấm Thành, hiện nay là trụ sở của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Quốc vụ viện là chính phủ trung ương của Trung Quốc. Nơi đây có văn phòng của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc là lãnh tụ tối cao và Tổng lý Quốc vụ viện Trung Quốc là thủ tướng. Từ Trung Nam Hải liên quan mật thiết tới chính phủ trung ương với cán bộ cấp cao của Đảng Cộng sản và thường trỏ các lãnh tụ Trung Quốc nói chung, giống như từ “Nhà Trắng” trỏ ngành hành chính của Hoa Kỳ.
Các lãnh tụ Trung Quốc, gồm có Tập Cận Bình ( Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, quản trị nước Trung Quốc ) tại chức và những nhân vật chỉ huy cấp cao khác của Đảng và Nhà nước Trung Quốc, làm nhiều việc hành chính ngày ngày trong Trung Nam Hải, như tiếp đãi chức sắc quốc tế. Đài Truyền hình TW Trung Quốc thường truyền hình hội họp trong khu nhà, nhưng không cho thấy vẻ bên ngoài. Tuy có rất nhiều map vẽ Trung Nam Hải trước khi cơ quan chính phủ hiện tại được xây dựng, tuy nhiên cách sắp xếp trong nhà đã đổi khác lớn từ năm 1949, gồm có một đợt trùng tu lớn vào thập niên 70 ; hiện tại, nhiều nhà dù giữ tên cũ, nhưng có sắp xếp và mục tiêu trọn vẹn khác. Khu phía bắc của Trung Nam Hải là trụ sở của Quốc vụ Viện và có sở công của những thành viên cấp cao nhất của cơ quan, khu phía nam thì là trụ sở của Ủy ban Trung ương và những cơ quan điều phối bậc cao nhất của nó, như Ủy ban Thường vụ, Bộ Chính trị và Ban Bí thư .Quy hoạch cơ bản của Trung Nam Hải hình thành vào đời nhà Minh khi hồ phía nam được đào vào năm 1421. Cuối đời Thanh, Trung Nam Hải là TT hành chính trên thật tế của Trung Quốc, có Từ Hi Thái hậu và Thân vương Thuần ở tại đó thay vì Tử Cấm Thành. Sau khi Trung Hoa Dân quốc được xây dựng, tân Tổng thống Viên Thế Khải sửa Trung Nam Hải thành nơi đặt nhà nước Bắc Dương. Năm 1949, quản trị Mao Trạch Đông dời vào Trung Nam Hải sau khi Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc được xây dựng. Mao tiếp nhiều lãnh tụ quốc tế quan trọng ở Trung Nam Hải, gồm có Nikita Khrushchev, Che Guevara, Richard Nixon, Georges Pompidou, Tanaka Kakuei, Zulfikar Ali Bhutto, v.v. [ 2 ] [ 3 ] Mao Trạch Đông mến Thư phòng Hương Cúc, là chỗ ở cá thể đầy giá sách, và Nhà Hồ bơi bên cạnh hồ bơi lớn trong nhà, là nơi ông hoặc lượn lờ bơi lội hoặc đọc sách báo phần nhiều ngày. Sau khi Mao qua đời, Thư phòng Hương Cúc cùng nhiều đồ vật của ông được bảo toàn trong viện kho lưu trữ bảo tàng tư nhân. [ 4 ]
Bản đồ Trung Nam Hải từ thời Dân quốc, có hai hồ tô xanh ở giữa. Cạnh phía tây của Tử Cấm Thành được biểu thị ở bên phải.
中海 và Nam Hải 南海) (thập niên 50)Bản đồ gồm có Trung Nam Hải ( ghi là Trung Hảivà Nam Hải ) ( thập niên 50 )” Trung Nam Hải ” nghĩa là ” hồ phía trung và nam “, trỏ hai hồ ” Trung Hải ” ( 中海 ) và ” Nam Hải ” ( 南海 ) nằm trong khu nhà cửa ; có lúc Trung Nam Hải gọi là ” Hải Cung “. Hai hồ này thuộc những khu công trình được thực thi lúc Tử Cấm Thành đang thiết kế xây dựng. Cùng thuộc mạng lưới hệ thống hồ có ” Bắc Hải ” ( 北海 ), hiện tại là khu vui chơi giải trí công viên. Bắc Hải, Trung Hải và Nam Hải gọi chung là Hồ Thái Dịch ( 太液池 ) ; Hồ Thập Sát ( ” Hồ mười chùa ” ) ( 什剎海 ) liền Bắc Hải ở phía bắc .
Vốn dĩ Hồ Thái Dịch là ngự vườn tên Tây Uyển (西苑) hoặc Tây Nội (西內), có đất xanh trên bờ hồ được bức tường đỏ bao quanh ở phía tây của Hoàng Thành Bắc Kinh. Hầu hết các đình đền miếu đều đến từ thời kỳ này. Nếu bờ Bắc Hải là trọng điểm tông giáo, thì bờ Trung Hải và Nam Hải có rải rác nhiều cung điện.[5]
Vào đời nhà Kim ( 1115 – 1235 ), Hoàng đế Kim Chương Tông ra lệnh đào hồ phía bắc vào năm 1189. Phần phía bắc của Trung Nam Hải là Hồ Thái Dịch, có hoàng cung liền dính tên ” Cung Đại Ninh ” ( 大寧宮 ). Đời Nguyên từ năm 1271 đến năm 1368, Hồ Thái Dịch được gộp vào Hoàng Thành và lan rộng ra mà bao trùm giao động diện tích quy hoạnh của Bắc Hải và Trung Hải giờ đây. Ba cung điện được xây xung quanh hồ .Sau khi nhà Minh dời đô đến Bắc Kinh vào năm 1403 theo lệnh của Hoàng đế Vĩnh Lạc, Tử Cấm Thành khởi đầu được thiết kế xây dựng vào năm 1406. Vì hoàng cung nhà Minh nằm ở phía nam của hoàng cung nhà Nguyên nên Nam Hải được đào ở phía nam của Bắc Hải. Đất đào hồ cùng đất đào hào được chất đống thành non Cảnh Sơn, là ngọn đồi ở phía bắc Tử Cấm Thành. Lúc đó, ba hồ thông nhau và gọi chung là Hồ Thái Dịch, có cầu phân loại. Ba hồ là một phần của ngự vườn to lớn tên Tây Uyển ở phía tây của Tử Cấm Thành. Giữa đời nhà Minh, Hoàng đế Trịnh Đức và Gia Kinh kiến thiết xây dựng nhiều hoàng cung, đền thờ Đạo giáo, đình xung quanh những hồ và sinh sống thao tác ở đây lâu hơn Tử Cấm Thành .Nhà Thanh cắt giảm ngự vườn xuống thành khu vực vây quanh ba hồ và có bức tường nhỏ bảo phủ. Vài nhà vua cho thiết kế xây dựng những đình nhà dọc theo bờ hồ, nơi họ thao tác nước vào mùa hè. Lúc Thái hậu Từ Hi cầm quyền, cả Thái hậu lẫn Hoàng đế đều tiếp tục sống ở Trung Nam Hải, đến Tử Cấm Thành chỉ để giữ lễ nghi .Trong cuộc Quyền loạn, Trung Nam Hải bị quân đội Nga chiếm, hầu hết di tích lịch sử cùng đồ trang điểm trong khu nhà đều bị cướp. Về sau, chỉ huy của Liên quân Tám nước cũng sống ở Trung Nam Hải. Khi Phổ Nghi lên ngôi Hoàng đế, cha ông, làm Nhiếp chính vương, sống ít lâu ở Trung Nam Hải. [ 6 ]
Trung Nam Hải tiếp tục giữ trọng tâm chính trị quan trọng vào thời Dân quốc, làm phủ tổng thống của Viên Thế Khải cho Chính phủ Bắc Dương từ năm 1911.[7] Nguyên là Thế Khải muốn đặt chính phủ ở trung tâm quyền lực trên lịch sử là Tử Cấm Thành, nhưng không được vì Phổ Nghi còn sống ở đó. Cổng chính hiện tại là Cổng Tân Hoa do Viên Thế Khải cho dựng nên và “nhà cổng” từng là đình nằm trên bờ phía nam của Nam Hải, sát bức tường phía nam. Trước đây, nếu muốn vào Trung Nam Hải thì phải đi qua Tử Cấm Thành, nên Thế Khải muốn tạo ra lối vào trực tiếp từ Đường Trường An. Vì thế nên đình được sửa thành nhà cổng, các bức tường gần đó bị cắt bớt, mà có các bức tường góc cạnh gần lối vào của ngày nay.[8] Lúc còn đang ở ngôi Hoàng đế, Thế Khải đổi tên Trung Nam Hải thành Cung Tân Hoa (新华宫). Khi chính phủ dời đô xuống Nam Kinh, Trung Nam Hải trở thành công viên.[9]
Sau khi Đảng Cộng sản chiếm được Bắc Kinh vào năm 1949, những lãnh tụ cấp cao tính dời trụ sở về Hà Nội Thủ Đô cũ, nhưng lúc đầu không đồng lòng về TT công tác làm việc. Mao Trạch Đông và những lãnh tụ đảng khác đặt trụ sở chính ở Công viên Hương Sơn tại ngoài thành phố, Chu Ân Lai thì muốn chọn Nhà Hoài Nhân ở Trung Nam Hải, một phần để tổ chức triển khai Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc khóa một, nhưng ông không gợi ý ở những cuộc họp đảng. Trong những tháng tiên phong, Ân Lai đi xe vào Bắc Kinh để thao tác, nhưng vì đường kém, nên phải thường ở lại Trung Nam Hải thay vì về nhà vào buổi tối. Chính Diệp Kiếm Anh bấy giờ là thị trưởng lâm thời của Bắc Kinh sau cùng đề xuất kiến nghị Trung Nam Hải làm trụ sở đảng cho được bảo mật an ninh. Ban đầu, Mao Trạch Đông quyết không chịu chuyển do không muốn bị đánh đồng như nhà vua. Mặc dù vậy, tuy nhiên Chu Ân Lai cùng đa phần Bộ Chính trị ưng ý quan điểm. Từ đó, Trung Nam Hải là TT hành chính đa phần của Trung Quốc. [ 10 ] [ 11 ]nhà nước Trung Quốc cho thiết kế xây dựng nhiều nhà cửa ở trong Trung Nam Hải mà thời nay hoàn toàn có thể thấy được. Nơi này có đặt Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ Viện. Các lãnh tụ thuở khởi đầu như Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai và Đặng Tiểu Bình đều sống ở trong Trung Nam Hải. [ 4 ]
Trung Nam Hải lúc bấy giờ[sửa|sửa mã nguồn]
Từ khi cơ quan chính phủ TW dời vào Trung Nam Hải, công chúng hầu hết không được phép vào, trừ quá trình tương đối được tự do sau Cách mạng Văn hóa ra, lúc mọi người hoàn toàn có thể nhận vé du lịch thăm quan từ cơ quan nhà nước thích hợp. Sau khi tình hình chính trị lộn xộn đạt tới đỉnh điểm là Sự kiện ngày 4 tháng 6, bảo mật an ninh được tăng cường lớn và lúc bấy giờ quân nhân mặc thường phục đi tuần khu vực, công chúng không còn được vào Trung Nam Hải. Xe hơi không bị nghiêm cấm dừng trên phần đường liền kề, trừ có những hội nghị hoặc sự kiện quan trọng ra. [ 12 ] Trung Nam Hải, map Bắc Kinh ở Trung Quốc cho thấy là vùng xanh không quan trọng, có hồ nước, nhưng trái ngược thì chính quyền sở tại Bắc Kinh được bộc lộ bằng ngôi sao 5 cánh đỏ .Lối vào quan trọng nhất là cổng phía nam tên Cổng Tân Hoa ( ” Cổng Trung Quốc mới ” ), có hai khẩu hiệu : ” Đảng Cộng sản Trung Quốc vĩ đại muôn năm ” và ” Tư tưởng Mao Trạch Đông bất khả chiến bại. ” Khung cảnh phía sau lối vào bị một bức tường bình phong truyền thống lịch sử chắn, cũng có khẩu hiệu ” Phục vụ Nhân dân “, là chữ viết tay của Mao Trạch Đông. Cổng Tân Hoa nằm ở phía bắc của Đường Tây Trường An. [ 8 ]Trung Nam Hải được nhận là nhà ở của những ủy viên Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị và những lãnh tụ cấp cao khác cho mục tiêu bầu cử địa phương. [ 13 ] Tuy đây là nơi ở chính thức của họ, nhưng nhiều lãnh tụ cấp cao của đảng thích sống ở nơi khác trong thành phố. [ 12 ] Ví dụ : có tin rằng vài lãnh tụ gần đây như Hồ Cẩm Đào là Tổng Thư ký kiêm lãnh tụ tối cao bấy giờ chọn sống ở khu Ngọc Tuyền Sơn tại phía tây Bắc Kinh do Trung Nam Hải quá đông người. [ 14 ] Tập Cận Bình cũng chiếm hữu ngôi nhà ở Ngọc Tuyền Sơn. [ 15 ] Bây giờ vẫn không có chiêu thức cấp nhà cửa ở Trung Nam Hải cho những lãnh tụ thuộc cấp bậc nhất định. Một yếu tố là sau khi lãnh tụ cấp cao qua đời, vợ chồng của y thường được ở trong nhà mãi mãi ; [ 16 ] vài ngôi nhà bị mái ấm gia đình của những chủ sở hữu bắt đầu sau cách mạng giữ đến thập niên 90 .
Bố cục bên trong[sửa|sửa mã nguồn]
Bắc Trung Nam Hải[sửa|sửa mã nguồn]
Bắc Trung Nam Hải là trụ sở của Quốc vụ Viện Trung Quốc và những cơ quan tương quan, gồm có văn phòng của Tổng lý và Phó Tổng lý với sở công của Phòng Hành chính Quốc vụ Viện. Các vị khách quan trọng, cả quốc tế và trong nước, thường được tiếp đón ở Bắc Trung Nam Hải .
Phủ Nhiếp chính[sửa|sửa mã nguồn]
Phủ Nhiếp chính (攝政王府; 摄政王府) nằm ở góc tây bắc của Trung Nam Hải, từng được Nhiếp chính Vương dùng, nay là nơi đặt văn phòng của Tổng lý và Phó Tổng lý. Khác với văn phòng của các quan chức Đảng Cộng sản ở Xóm Lầu Tây, được cấp cho cá nhân cụ thể và không cần thay đổi nếu cá nhân đó thay đổi chức danh vai trò, Phủ Nhiếp chính thuộc về chức vị Tổng lý và Phó Tổng lý và người giữ phải chuyển đi khi hết nhiệm kỳ.[17]
Vào đời nhà Minh, Hoàng đế Gia Tĩnh cho xây Phủ Nhiếp chính ở Trung Nam Hải làm hoàng cung hoạt động và sinh hoạt chính. Tên hiện tại của ngôi nhà do Tải Phong là nhiếp chính của Phổ Nghi đặt vào năm 1909. Năm 1911, lúc nhà Thanh đổ, ngôi nhà vẫn chưa xây xong. Vào thời Dân quốc, khởi đầu phủ là văn phòng của Tổng lý Nội các và nơi họp Nội các. Năm 1918, Tổng thống Từ Thế Xương dời phủ tổng thống đến Phủ Nhiếp chính, Tổng lý và Nội các chuyển đi Nhà Di Niên ở Vườn Phong Trạch. [ 18 ] Khi Nhà Hoài Nhân trở thành phủ của Tổng thống vào năm 1923, Phủ Nhiếp chính trở thành trụ sở của bộ lục quân và thủy quân .Sau năm 1949, cơ quan chính phủ Trung Quốc lại dùng ngôi nhà làm trụ sở của Tổng lý và Quốc vụ Viện. Trong đợt trùng tu Trung Nam Hải lớn vào cuối thập niên 70, có kế hoạch hiện đại hóa Phủ Nhiếp chính, nhưng vì chất lượng khu công trình rất kém, phần móng thì lỏng lẻo và những khe hở giữa những cột gỗ thì lấp bằng gạch vỡ, nên chính điện và những sảnh vào phải bị phá bỏ và xây mới. [ 19 ] Nơi họp chính của Quốc vụ Viện hiện nằm ngay bên cạnh Phủ Nhiếp chính ở Nhà Quốc vụ Viện .
Sảnh Tây Hoa[sửa|sửa mã nguồn]
Bản sao của Sảnh Tây Hoa ở Thiên Tân
Sảnh Tây Hoa (西花廳; 西花厅) nằm ở góc tây bắc của Trung Nam Hải, được xây dựng làm khu ở của Phủ Nhiếp chính. Sảnh Tây Hoa từng là nơi ở riêng của Chu Ân Lai. Sảnh có hai sân. Sân trước là nơi Ân Lai gặp gỡ và dùng bữa với khách nước ngoài, sân sau bao gồm văn phòng cá nhân, phòng ngủ và phòng họp của Ân Lai. Sau khi Chu Ân Lai qua đời vào năm 1976, vợ ông là Đặng Dĩnh Siêu cư lưu ở đây cho đến năm 1990. Khác với nhiều nhà cửa ở khu vực Quốc vụ Viện, Sảnh Tây Hoa không bị phá bỏ và tái thiết vào thập niên 70.
Nhà Quốc vụ Viện[sửa|sửa mã nguồn]
Nhà Quốc vụ Viện (國務院小禮堂; 国务院小礼堂) ban đầu là một mái của Phủ Nhiếp chính, hiện là hội trường chính cho các cuộc họp Quốc vụ Viện. Chu Ân Lai từng không chịu trùng tu ngôi nhà do đã cam kết thắt lưng buộc bụng về ngân sách. Ngôi nhà hiện là chỗ họp chính không chỉ của toàn thể Quốc vụ Viện mà còn của các cơ quan trực thuộc. Cả toàn bộ Quốc vụ Viện lẫn Ủy ban Thường vụ Quốc vụ đều họp ở Phòng họp số Một. Nếu tính phòng họp chính thì Quốc vụ Viện có sáu phòng họp cho các mục đích khác nhau.[20][21] Ở phía trước Nhà Quốc vụ Viện là sân lớn truyền thống dẫn vào Phòng họp số Bốn, được dùng để gặp gỡ các lãnh tụ xã hội dân sự trong nước.[20][22][23]
Khu phía bắc của Nhà Quốc vụ Viện là trụ sở của Phòng Hành chính Quốc vụ Viện. [ 24 ] Trong những năm đầu sau năm 1949, hội trường Quốc vụ Viện được dùng làm rạp chiếu phim, nơi tổ chức triển khai những buổi chiếu nhiều lần trong tuần. Tòa nhà cũng gồm có nhà ăn nhỏ cho nhân viên cấp dưới Quốc vụ Viện. Các phòng họp của Quốc vụ Viện được tái thiết và trùng tu vào cuối thập niên 70 và Open trở lại vào năm 1979. [ 25 ]
Gác Tử Quang[sửa|sửa mã nguồn]
Gác Tử Quang, năm 1879
Gác Tử Quang (紫光阁; 紫光閣) là nhà hai tầng nằm ở bờ tây bắc của Trung Hải. Ngay phía sau là Điện Võ Thành (武成殿). Vào đời nhà Minh, ban đầu điện là sân diễn tập quân sự do Hoàng đế Chính Đức cho xây dựng. Hoàng đế Gia Tĩnh kế vị xây dựng Gác Tử Quang ở đây thay cho sân. Vào đời Thanh, tòa nhà được Hoàng đế Khang Hy xây dựng lại thành nơi duyệt vệ sĩ của ông. Thời Hoàng đế Càn Long, Gác Tử Quang được dùng để trưng bày các biểu đồ trận chiến và binh khí bị tịch thu. Tòa nhà còn gọi là Gác Man Cống và là nơi nhận cống phẩm cho Hoàng đế. Sau năm 1949, tòa nhà thỉnh thoảng được dùng cho các buổi khiêu vũ.[26] Về sau, một chỗ họp lớn hiện đại được xây dựng ở phía tây của tòa nhà. Hiện nay, Gác Tử Quang là khu vực tiếp tân chính ở Trung Nam Hải cho việc gặp gỡ nhà ngoại giao nước ngoài và hội đàm cùng lãnh tụ nước ngoài.[27] Điện Võ Thành thường dùng làm bối cảnh chụp ảnh, là một lãnh tụ Trung Quốc sẽ được chụp ảnh ngồi cùng người đồng cấp đến gặp y.[28]
Sân quần vợt[sửa|sửa mã nguồn]
Cuối thập niên 80 có kế hoạch sơ bộ cho làm sân quần vợt trong nhà ở khu vực Quốc vụ Viện của Trung Nam Hải. Nguyên là Trung Quốc được tiếp đón rất nhiều phái đoàn ngoại giao mới trong những chuyến giao lưu quốc tế, nhưng vài quan chức cảm thấy rằng Gác Tử Quang không đủ cơ sở vật chất để tiếp đón những nhà ngoại giao này, nên đề xuất kiến nghị làm sảnh khách và sân quần vợt gần đó. Tuy sân quần vợt trong nhà bị Phó Tổng lý Điền Kỷ Vân phủ quyết, [ 29 ] nhưng sân quần vợ ngoài trời được làm ở Trung Nam Hải vào đầu những năm 2000. [ 30 ] Năm 2006, nhà cửa quanh sân quần vợt được kiến thiết xây dựng lại và hiện đại hóa. [ 31 ]
Hồ bơi trong nhà[sửa|sửa mã nguồn]
Hồ bơi trong nhà được đào vào năm 1955. Có tin là vợ của Mao Trạch Đông là Giang Thanh đề xuất kiến nghị đào hồ trong lúc Mao Trạch Đông đi vắng để cho khu công trình được chuẩn y. Mao Trạch Đông vẫn dùng hồ bơi vì nó đỡ công đi bơi ở Trường ĐH Thanh Hoa. Mao Trạch Đông thường ở lại thao tác tại hồ bơi trong thời hạn dài. Năm 1958, Mao Trạch Đông gặp Tổng Bí thư Liên Xô Nikita Khrushchev ở hồ bơi. Trong lúc Mao Trạch Đông ở Nhà Hồ bơi, hồ bơi trong nhà được tu sửa và lan rộng ra dưới sự giám sát của tổng kỹ sư của Trung Nam Hải. Ngày nay hồ bơi được những lãnh tụ cấp cao của đảng dùng và có thêm khu thể dục. [ 32 ]
Nhà Hồ bơi[sửa|sửa mã nguồn]
Nhà Hồ bơi (游泳池) được cất ngay bên cạnh hồ bơi lớn trong nhà lúc đầu cho được thật dụng: Mao Trạch Đông thường dùng rất nhiều thời gian hoặc bơi lội hoặc đọc sách lịch sử và chính trị với báo cáo chính phủ bên hồ bơi, cho nên một phòng khách, một phòng ngủ và một buồng học có các quyển sách yêu thích của ông được xây dựng để cho Mao Trạch Đông được ở gần hồ bơi mãi mãi.[33] Sau này, các nhân viên của Trung Nam Hải hiểu rằng câu “anh chị được triệu đến hồ bơi” nghĩa là họ được lệnh phải đến Mao Trạch Đông ngay.[33]
Mao Trạch Đông vĩnh viễn rời Thư phòng Hương Cúc và chuyển đến Nhà Hồ bơi vào năm 1966, khi Cách mạng Văn hóa khởi đầu. Đặc biệt trong những năm cuối đời Mao Trạch Đông, Nhà Hồ bơi là nơi những lãnh tụ quốc tế đến gặp ông, như Richard Nixon và Tanaka Kakuei. [ 33 ] Sau khi Mao Trạch Đông qua đời vào năm 1976, vợ của Chu Ân Lai là Đặng Dĩnh Siêu sống ít lâu ở đây trong lúc Phủ Nhiếp chính và Sảnh Tây hoa được tái thiết thoáng đãng trước khi quay trở lại Sảnh Tây Hoa sau khi việc trùng tu xong. [ 34 ] [ 35 ]Hồ bơi ngoài trời bắt đầu liền kề Nhà Hồ bơi được đào vào năm 1933 theo hình thức hợp tác công tư khi Trung Nam Hải còn là khu vui chơi giải trí công viên. Vé được bán cho dân Bắc Kinh mỗi năm từ tháng 5 đến tháng 8. Từ năm 1946 đến cuối thời Dân quốc, rất khó để được doanh thu từ hồ bơi do lạm phát kinh tế. [ 36 ]
Lầu Diên Khánh[sửa|sửa mã nguồn]
Lầu Diên Khánh (延慶樓; 延庆楼) cùng vài tòa nhà liền kề khác được xây dựng trong thời Chính phủ Bắc Dương vào năm 1922. Trong lúc cầm đầu Chính phủ Bắc Dương, Tào Côn làm việc ở Lầu Diên Khánh và sống ở Nhà Hoài Nhân gần đó. Vợ và vợ lẽ của ông sống trong vài tòa nhà liền kề. Sau khi Tào Côn bị lật đổ vào năm 1924, ông bị giam hai năm ở Lầu Diên Khánh.[37][38]
Đền Vạn Thiện[sửa|sửa mã nguồn]
Đền Vạn Thiện (萬善殿; 万善殿) là ngôi chùa Phật giáo nằm ở bờ phía đông của Trung Hải. Ngôi chùa do Hoàng đế Gia Tĩnh nhà Minh cho xây dựng, có tượng Phật xếp hàng ở đại sảnh. Phía sau ngôi đền là Nhà Vạn Thánh, bao gồm một mái vòm và một ngôi chùa bảy tầng.[8]
Nhà Thủy Vân[sửa|sửa mã nguồn]
Nhà Thủy Vân (水雲榭; 水云榭) nằm trên hòn đảo ở Trung Hải, có tấm bia khắc chữ “Gió thu trên Hồ Thái Dịch” của Hoàng đế Càn Long. Hồ Thái Dịch là tên cũ của cả ba hồ.[8]
Nam Trung Nam Hải[sửa|sửa mã nguồn]
Nam Trung Nam Hải là trụ sở của Đảng Cộng sản Trung Quốc, gồm có văn phòng Tổng Thư ký và những phòng thao tác của cán bộ Phòng Hành chính Trung ương. Nam Trung Nam Hải cũng gồm có những khu vực họp của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ và Ban Thư ký .
Nhà Hoài Nhân[sửa|sửa mã nguồn]
Nhà Hoài Nhân vào năm 1954
Nhà Hoài Nhân (懷仁堂; 怀仁堂) là hội trường hai tầng được Đảng Cộng sản dùng làm nơi họp chính của Bộ Chính trị và là nơi họp thay thế của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị.[39][40] Tòa nhà cũng là địa điểm hội nghị của vài nhóm lãnh đạo của Đảng Cộng sản như Ủy ban Tài chính Kinh tế trung ương và Ủy ban Cải cách toàn diện trung ương.[41][42]
Thái hậu Từ Hi, là người nắm thực quyền, dời vào Nhà Hoài Nhân thao tác từ Điện Dưỡng Tâm trong Tử Cấm Thành gần đó. Sau cuộc Quyền loạn, Nhà Hoài Nhân là trụ sở của chỉ huy Alfred von Waldersee của Liên quân tám nước đến khi tòa nhà bị hỏa hoạn. Năm 1902, Thái hậu Từ Hi ra lệnh dùng kinh phí đầu tư 5 triệu lạng bạc xây lại Nhà Hoài Nhân trước khi qua đời ở đây vào năm 1908. [ 43 ] Sau khi Trung Hoa Dân quốc được xây dựng vào năm 1911, Tổng thống Viên Thế Khải dùng tòa nhà này để gặp những vị khách quốc tế và nhận lời chúc mừng năm mới. Lúc Thế Khải qua đời, đây là nơi cử hành đám tang của ông. Khi Tào Côn trở thành tổng thống, ông sống ở Nhà Hoài Nhân. Sau khi nhà nước Bắc Dương đổ, Nhà Hoài Nhân không được sử dụng lâu dài hơn và được trao cho Chính quyền thành phố Bắc Kinh. [ 9 ]Sau khi Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc được xây dựng, phiên họp toàn thể tiên phong của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc mở tại Nhà Hoài Nhân vào năm 1949. Năm 1953, tòa nhà được tu sửa thành hội trường hai tầng cho Hòa hội Châu Á Thái Bình Dương – Thái Bình Dương của Chu Ân Lai. [ 44 ] Về sau, hội trường mới được dùng cho kỳ họp tiên phong của Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc năm 1954. [ 45 ] Nhà Hoài Nhân trở thành hội trường của chính quyền sở tại TW, thường tổ chức triển khai nhiều chương trình nghệ thuật và thẩm mỹ và những cuộc họp chính trị, gồm có những cuộc họp của Ủy ban Trung ương trước khi khách sạn Kinh Tây xây xong. [ 46 ]
Điện Cần Chính[sửa|sửa mã nguồn]
Điện Cần Chính (勤政殿) là trụ sở của Ban Thư ký Đảng Cộng sản Trung Quốc và là nơi đặt văn phòng của Tổng Thư ký, hiện là lãnh tụ tối cao của nước.[47] Tòa nhà cũng bao gồm một phòng họp là nơi hội nghị chính của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị.[48][49][50] Ngoài đặt văn phòng của Tổng Thư ký ra, Điện Cần Chính cũng là nơi đặt văn phòng của Thư ký thứ nhất Ban Thư ký, người trên thực tế phụ trách việc quản lý đảng ngày ngày của ban thư ký do Tổng Thư ký phải gánh vác làm việc nước.[51] Có một đường dây nóng được bảo mật chạy thẳng từ Điện Cần Chính đến Nhà Trắng để tiện đàm phán cấp cao với các lãnh tụ Hoa Kỳ.[52]
Lúc đầu, Điện Cần Chính được Hoàng đế Khang Hy cho kiến thiết xây dựng làm sảnh chính của Trung Nam Hải, là nơi sinh sống thao tác chính của Hoàng đế. [ 53 ] [ 54 ] Sau Cách mạng Tân Hợi, tòa nhà là nơi tổ chức triển khai hội nghị của cơ quan chính phủ trong cả thời Dân quốc lẫn thời Cộng hòa Nhân dân. Từ năm 1949 đến khi Hiến pháp năm 1954 phát hành, Điện Cần Chính là nơi họp của Ủy ban nhà nước Nhân dân Trung ương, là cơ quan tạm trị Trung Quốc. [ 55 ] Trong lúc là trụ sở của nhà nước Nhân dân Trung ương, Điện Cần Chính cũng là chỗ ký Hiệp định 17 điều năm 1951, ấn định rằng Tây Tạng thuộc chủ quyền lãnh thổ của Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa. [ 56 ] Cuối thập niên 70, Uông Đông Hưng, Giám đốc Phòng Hành chính Trung ương, cho phá bỏ Điện Cần Chính và chi 6,9 triệu nhân dân tệ vốn dĩ chuyên được dùng vào tái thiết tòa nhà để thiết kế xây dựng dinh thự riêng của ông ở đó, nhưng mưu kế ông bị hỏng do Đông Hưng bị mất chức vị chỉ huy Phòng Hành chính Trung ương vào năm 1978. Điện Cần Chính được khánh thành làm trụ sở của Ban Thư ký vào năm 1980. [ 47 ]
Nhà Cư Nhân[sửa|sửa mã nguồn]
Nhà Cư Nhân (居仁堂) bấy giờ là cung điện hai tầng có kiến trúc kiểu Tây vào đời nhà Thanh. Thái hậu Từ Hi cho cất tòa nhà để tiếp đãi các nữ khách của mình và cũng là nơi tiếp đón các nhà ngoại giao nước ngoài. Sau khi đàn áp cuộc Quyền loạn, chỉ huy Liên quân tám nước Alfred von Waldersee chuyển đến đây. Thời Dân quốc, tòa nhà lấy tên hiện tại theo Viên Thế Khải, ông tiếp tục dùng nó để đón khách.[6][57]
Sau năm 1949, tòa nhà trở thành trụ sở tiên phong của Ủy ban Quân sự Trung ương trước khi cơ quan chuyển ra ngoài Trung Nam Hải. Năm 1956, Ban Thư ký ĐCSTQ tách ra với nhân viên cấp dưới của quản trị Đảng và cần trụ sở riêng, do đó tân Tổng Thư ký Đặng Tiểu Bình chọn Nhà Cư Nhân làm nơi đặt Ban Thư ký. Tòa nhà bị phá bỏ vào năm 1964. Các văn phòng của Ban Thư ký tạm chuyển đến ” Nhà C ” trong Xóm Lầu Tây trước khi dời vào Điện Cần Chính vào năm 1980. [ 58 ]
Xóm Lầu Tây[sửa|sửa mã nguồn]
Xóm Lầu Tây (西樓大院; 西楼大院) lấy tên theo vị trí ở góc tây nam của Trung Nam Hải. Các tòa nhà do tiểu đoàn công binh thuộc Trung đoàn Cảnh vệ Trung ương xây dựng từ năm 1949 đến năm 1951 để làm nơi làm việc và nhà ở cho cán bộ Phòng Hành chính Trung ương. Tòa nhà phía Tây là nơi làm việc chính của Giám đốc Phòng Hành chính Trung ương Cục.[59] Ngoài Sảnh Lầu Tây (西楼大厅), các tòa nhà khác trong Xóm Lầu Tây đều mang ký hiệu là A, B, C, D và F. Tòa nhà C và D ban đầu dự định là nơi ở cho thư ký đảng ủy tỉnh. Bí thư Thành ủy khi họ đến Bắc Kinh họp.[60] Nhiều thư ký và nhân viên ban thư ký được giao nhiệm vụ trợ giúp Phòng Hành chính làm việc tại đây. Cuối thập niên 90, Xóm Lầu Tây bao gồm một túc xá cho các nhân viên trẻ của Phòng Hành chính Trung ương.[12] Sảnh Lầu Tây có một nhà bếp lớn và nhà ăn cho nhân viên Phòng Hành chính với một phòng nhỏ hơn vừa là phòng ăn vừa là phòng họp cho lãnh tụ cấp cao.[61]
Từ năm 2007 đến năm 2008, một phần Xóm Lầu Tây bị phá để nhường chỗ cho tòa nhà ba tầng được xây xong vào năm 2010. [ 62 ] Hiện nay, diện tích quy hoạnh của sở công Phòng hành chính Trung ương tràn ra ngoài Trung Nam Hải mà gồm có vài tòa nhà ở phía bên kia của Đường Phủ Hữu từ Lầu Tây với những tòa nhà khác trong Quận Tây Thành. [ 63 ] Cổng trên Đường Phủ Hữu mà những nhân viên cấp dưới của Ủy ban Trung ương dùng để đi lại giữa những tòa nhà bên trong và bên ngoài Trung Nam Hải tên là ” Cổng Đại Tây ” vì nó được dùng nhiều nhất trong những cổng của Trung Nam Hải. [ 64 ]Dinh và nhân viên cấp dưới của quản trị nước cũng nằm ở Xóm Lầu Tây trong lúc chức vị này không được giữ cùng lãnh tụ tối cao, như trong nhiệm kỳ của Lưu Thiếu Kỳ từ năm 1959 đến năm 1967. Văn phòng của Lưu Thiếu Kỳ đặt ở Nhà A. [ 65 ] [ 66 ] Văn phòng của Nguyên soái Chu Đức đặt tại Nhà B ở Xóm Lầu Tây khi ông giữ chức Phó quản trị Trung Quốc. [ 67 ]Năm 1962, Lưu Thiếu Kỳ chủ trì cuộc họp lan rộng ra không bình thường của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị tại nơi này, gọi là ” Phiên họp Lầu Tây “. Ở cuộc họp, những lãnh tụ đảng bàn luận một cách chân tơ kẽ tóc về tình hình kinh tế tài chính kinh tế tài chính tồi tệ của nước sau thất bại của Đại nhảy vọt và hứa sẽ tương hỗ ngành nông nghiệp. [ 68 ]
Vườn Phong Trạch[sửa|sửa mã nguồn]
Vườn Phong Trạch (豐澤園; 丰泽园), vài nhà do Hoàng đế Khang Hy cho xây dựng, ban đầu được dùng để nuôi tằm. Nhiều tòa nhà sau đó được Hoàng đế Càn Long xây thêm làm thư phòng và nơi nghỉ dưỡng cá nhân. Trong suốt khu vườn có các tấm biển bằng gỗ ở lối vào của các tòa nhà, được Hoàng đế Càn Long khắc.[69] Ở khu vực phía tây bắc của khu vườn là Nhà Xuân Ngẫu (春耦齋), từng lưu giữ ấn tín của Hoàng đế Càn Long và vài tác phẩm nghệ thuật. Sau cuộc Quyền loạn, Nhà Xuân Ngẫu bị cướp phá và sau đó trở thành nơi cư trú mùa hè cho chỉ huy của binh Đức trong Liên quân tám nước. Trong những ngày đầu của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Nhà Xuân Ngẫu được dùng làm vũ trường, nơi những lãnh tụ cấp cao của đảng tổ chức khiêu vũ hai buổi một tuần.[70][71][72]
Tòa nhà lớn nhất trong Vườn Phong Trạch tên là Nhà Di Niên ( 頤年堂 ; 颐年堂 ) vào lúc Hoàng đế Quang Tự cầm quyền. Thời nhà nước Bắc Dương ( 1912 – 1928 ), văn phòng của Tổng thống khởi đầu đặt tại tòa nhà này. Năm 1918, Tổng thống Từ Thế Xương chuyển dinh Tổng thống đến Phủ Nhiếp chính, đẩy Tổng lý dời vào Vườn Phong Trạch. Sau năm 1949, Nhà Di Niên trở thành nơi họp cho những quan chức Đảng Cộng sản. [ 7 ] Trong lúc Mao Trạch Đông làm lãnh tụ tối cao, những cuộc họp của Bộ Chính trị thường được tổ chức triển khai tại Nhà Di Niên do nó gần nhà ông. [ 73 ]
Vườn Phong Trạch cũng có nơi ở và văn phòng cá nhân đầu tiên của Chủ tịch Mao Trạch Đông từ năm 1949 đến năm 1966, tên là Thư phòng Hương Cúc (菊香書屋; 菊香书屋). Một hầm phòng không được đào trong sân ngay sau khi Mao Trạch Đông chuyển đến Trung Nam Hải.[74] Năm 1966, ông dời vào Nhà Hồ bơi khi Cách mạng Văn hóa phát động. Sau khi Mao Trạch Đông qua đời, Thư phòng Hương cúc được giữ gìn làm viện bảo tàng riêng.[4] Ngay phía đông của Thư viện Hương hoa cúc là khu nhà tên Sở Tây Bát (西八所), là túc xá cho các trợ lý và thư ký riêng của Mao Trạch Đông.[75]
Viện Thục Thanh[sửa|sửa mã nguồn]
Viện Thục Thanh (淑清院) nằm ở góc đông bắc của Nam Hải, được xây dựng cho Hoàng đế Càn Long làm một phần của khu vườn nhỏ, có phong cách kiến trúc giống như công viên Bắc Hải. Sau năm 1959, tòa nhà bị phá để nhường chỗ cho doanh trại và khu sĩ quan của Đơn vị 8341, là đội bảo vệ Trung Nam Hải.[76]
Biệt thự 202[sửa|sửa mã nguồn]
Biệt thự 202 (202别墅) bên cạnh Nhà Hoài Nhân được cất vào năm 1974 làm nơi trú ẩn động đất được gia cố an toàn.[77] Mao Trạch Đông chuyển đến Biệt thự 202 từ Nhà Hồ bơi sau động đất Đường Sơn tháng 7 năm 1976 và qua đời ở đây vào ngày 9 tháng 9 năm 1976.[78][79]
Sở Tây Tứ[sửa|sửa mã nguồn]
Sở Tây Tứ (西四所) còn gọi là Nhà Khánh Vân (庆云堂) bao gồm bốn ngôi nhà được xây dựng làm một phần của mái tây Nhà Hoài Nhân. Các tòa nhà này, Viện Sử học Bắc Kinh mua lại sau khi chính quyền Bắc Dương đổ.[80] Sau năm 1949, Bộ Tuyên truyền đặt trụ sở ở đây trước khi chuyển đến nơi hiện nay ở 5 Đường Tây Trường An.[77] Vài lãnh tụ đảng sống ở Sở Tây Tứ, như Đặng Tiểu Bình, Lý Phú Xuân, Trần Nghị và Đàm Chấn Lâm.[4] Trong lúc nắm quyền, Đặng Tiểu Bình dùng nhà ông làm chỗ họp cho các cuộc họp không chính thức có các thành viên của Ủy ban Cố vấn Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Thư ký và các nguyên lão đảng dự vào. Chính ở nhà Đặng Tiểu Bình mà quyết định đàn áp biểu tình ở Quảng trường Thiên An Môn vào năm 1989 được hạ.[81]
Ngõ Vạn Tự[sửa|sửa mã nguồn]
Ngõ Vạn Tự (万字廊) ban đầu do Hoàng đế Càn Long cho xây dựng để mừng sinh nhật 50 tuổi của mẹ ông. Tuy các nhà cửa đời nhà Thanh trong khu vực này không còn đứng, nhưng con ngõ hẹp ở phía tây nam Trung Nam Hải nơi chúng nó từng tồn tại hiện có những ngôi nhà là nơi ở của các lãnh tụ đảng. Dương Thượng Côn, từng là Tổng Thư ký Quân ủy Trung ương, Chủ tịch Trung Quốc, và một trong Bát Đại Nguyên lão của thời Đặng Tiểu Bình sống ở một trong các ngôi nhà này.[4][12]
Sớm sau khi Cộng hòa Nhân dân được xây dựng, Lưu Thiếu Kỳ sống ở Ngõ Vạn Tự trước khi chuyển đến Xóm Lầu Tây mới xây xong. Sau này ông chuyển đi Nhà Phúc Lộc ( 福禄居 ) trong cùng khu vực. Sau khi Thiếu kỳ bị tố cáo và thanh trừ, cả Ngõ Vạn Tự lẫn Nhà Phúc lộc đều bị phá bỏ trong Cách mạng Văn hóa. [ 82 ] Ngõ Vạn Tự được kiến thiết xây dựng lại và trong thời kỳ đỉnh điểm quyền lực tối cao của Tứ nhân bang, vợ của Mao Trạch Đông tên Giang Thanh sống ở nơi bấy giờ gọi là Nhà 201, còn có tên khác là Phòng Xuân Liên. [ 83 ] [ 84 ]
Đài Doanh trước năm 1949
Đài Doanh (瀛臺; 瀛台) nằm ở Nam Hải, được đắp xong vào năm 1421 theo lệnh Hoàng đế Vĩnh Lạc đời nhà Minh sau khi ông dời thủ đô về Bắc Kinh. Tên hiện tại của hòn đảo do Hoàng đế Thuận Trị đời Thanh đặt vào năm 1655. Từ Đài Doanh vào bờ hồ có cây cầu đá. Vì hòn đảo dốc nên mặt phía bắc của ngôi đền chính trên đảo là ngôi nhà một tầng trong khi mặt phía nam là tòa nhà hai tầng. Tháng 7 năm 1681, Hoàng đế Khang Hy của nhà Thanh tổ chức “phiên điều trần tại Đài Doanh”[85] để hoạch định sách lược dập tắt nội loạn. Tháng 8 năm 1898, Hoàng đế Quang Tự bị Thái hậu Từ Hi giam giữ ở trên Đài Doanh sau khi Cải cách Mậu Tuất thất bại; ông bị đầu độc chết tại đây cùng năm.
Sau năm 1949, Đài Doanh được dùng làm nơi tổ chức triển khai tiệc và những hoạt động giải trí chiêu đãi khác. [ 86 ] Theo vài nguồn tin, Giang Trạch Dân sống ở hòn đảo Đài Doanh trong lúc làm lãnh tụ tối cao. [ 87 ]
Cổng Tân Hoa[sửa|sửa mã nguồn]
Cổng Tân Hoa (新華門; 新华门) là lối vào chính của Trung Nam Hải, nằm trên Đường Tây Trường An. Ban đầu cổng do Hoàng đế Càn Long cho dựng làm nhà cho một trong các phi tần của ông. Sau Cách mạng Tân Hợi, Viên Thế Khải biến nhà thành cổng và đặt tên nó là “Cổng Tân Hoa”, nghĩa là “Cổng Trung Quốc mới”. Hai khẩu hiệu “Đảng Cộng sản Trung Quốc vĩ đại muôn năm” và “Tư tưởng Mao Trạch Đông muôn năm bất khả chiến bại” hiện được treo trên các bức tường ở hai bên Cổng Tân Hoa. Trên cửa có dòng chữ viết tay “phục vụ nhân dân” của Mao Trạch Đông.[8] Năm 1959, một lối đi ngầm được đào giữa Cổng Tân Hoa và Đại hội trường Nhân dân ngay trước khi hội trường xây xong. Lúc đó, lối đi này chỉ các ủy viên của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị được dùng.[88]
Nhà cửa ở bên trong Trung Nam Hải
Bức tường phía tây của Trung Nam Hải và Hoàng Thành Bắc Kinh
Đường ở bên trong Trung Nam Hải
Từ TT của Trung Nam Hải qua Trung Hải, đến cây cầu ngăn cách Trung Nam Hải và Công viên Bắc Hải, có Tháp Phật Trắng của Công viên Bắc Hải ở đằng xa
