Ý thức là gì ? Hãy nghiên cứu và phân tích vai trò của Ý thức đối trong đời sống ? Ý nghĩa của ý thức. Để giải đáp được những câu hỏi này, mời những bạn tìm hiểu thêm nội dung bài viết sau đây .
Bạn đang xem: Thiếu ý thức là gì
Tìm hiểu về ý thức
1. Ý thức là gì?2. Nguồn gốc của ý thức3. Bản chất của ý thức4. Vai trò của ý thức
1. Ý thức là gì?
Ý thức theo tâm lý học được định nghĩa là hình thức phản ánh tâm lý cao nhất chỉ có ở con người. Ý thức là sự phản ánh bằng ngôn ngữ những gì con người đã tiếp thu trong quá trình quan hệ qua lại với thế giới khách quan.Ý thức theo định nghĩa của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Theo đó, ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cái biến và sáng tạo. Ý thức có mối quan hệ hữu cơ với vật chất”.
2. Nguồn gốc của ý thức
2.1. Nguồn gốc tự nhiênDựa trên những thành tựu của khoa học tự nhiên, nhất là sinh lý học thần kinh, các nhà duy vật biện chứng cho rằng, nguồn gốc tự nhiên của ý thức có hai yếu tố không thể tách rời nhau là bộ óc con người và thế giới bên ngoài tác động lên óc người.
a. Bộ óc người– Đây là một dạng vật chất sống đặc biệt, có tổ chức cao, trải qua quá trình tiến hóa lâu dài về mặt sinh vật – xã hội. Ý thức là thuộc tính của riêng dạng vật chất này.Tức là, chỉ con người mới có ý thức. Không một kết cấu vật chất nào khác, kể cả những con vật thông minh nhất có năng lực này.Ý thức phụ thuộc vào hoạt động của bộ óc người, nên khi óc bị tổn thương thì hoạt động ý thức không diễn ra bình thường hoặc rối loạn.– Tuy nhiên, nếu chỉ có bộ óc không thôi mà không có thế giới bên ngoài tác động vào bộ óc, thì cũng không có ý thức. Do vậy, nguồn gốc tự nhiên cần có yếu tố thứ hai là thế giới bên ngoài.b. Sự tác động của thế giới bên ngoài lên bộ óc người– Trong tự nhiên, mọi đối tượng vật chất (con khỉ, con voi, cái bàn, mặt nước, cái gương…) đều có thuộc tính chung, phổ biến là phản ánh. Đó là sự tái tạo những đặc điểm của một hệ thống vật chất này ở hệ thống vật chất khác trong quá trình tác động qua lại giữa chúng.Nói một cách dễ hiểu, phản ánh chính là sự chép lại, chụp lại, kể lại một cái gì đó. Chép lại lời nói ra giấy là sự phản ánh. Chụp một bức ảnh cũng là sự phản ánh.
Để có quá trình phản ánh xảy ra, cần có vật tác động và vật nhận tác động.– Đương nhiên, bộ óc người cũng có thuộc tính phản ánh. Nhưng phản ánh của bộ óc con người có trình độ cao hơn, phức tạp hơn so với các dạng vật chất khác.Sau quá trình tiến hóa lâu dài của tự nhiên, con người trở thành sản phẩm cao nhất, thì thuộc tính phản ánh của óc người cũng hoàn mỹ nhất so với mọi đối tượng khác trong tự nhiên.Do hoàn mỹ nhất như vậy, nên thuộc tính phản ánh của óc người được gọi riêng bằng phạm trù “ý thức”. Đó là sự phản ánh, sự tác động của thế giới bên ngoài vào bộ óc con người.
1. Ý thức là gì?2. Nguồn gốc của ý thức3. Bản chất của ý thức4. Vai trò của ý thứcÝ thức theo tâm lý học được định nghĩa là hình thức phản ánh tâm lý cao nhất chỉ có ở con người. Ý thức là sự phản ánh bằng ngôn ngữ những gì con người đã tiếp thu trong quá trình quan hệ qua lại với thế giới khách quan.Ý thức theo định nghĩa của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Theo đó, ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cái biến và sáng tạo. Ý thức có mối quan hệ hữu cơ với vật chất”.Dựa trên những thành tựu của khoa học tự nhiên, nhất là sinh lý học thần kinh, các nhà duy vật biện chứng cho rằng, nguồn gốc tự nhiên củacó hai yếu tố không thể tách rời nhau là bộ óc con người và thế giới bên ngoài tác động lên óc người.– Đây là một dạng vật chất sống đặc biệt, có tổ chức cao, trải qua quá trình tiến hóa lâu dài về mặt sinh vật – xã hội.là thuộc tính của riêng dạng vật chất này.Tức là, chỉ con người mới cóKhông một kết cấu vật chất nào khác, kể cả những con vật thông minh nhất có năng lực này.phụ thuộc vào hoạt động của bộ óc người, nên khi óc bị tổn thương thì hoạt độngkhông diễn ra bình thường hoặc rối loạn.– Tuy nhiên, nếu chỉ có bộ óc không thôi mà không có thế giới bên ngoài tác động vào bộ óc, thì cũng không có. Do vậy, nguồn gốc tự nhiên cần có yếu tố thứ hai là thế giới bên ngoài.– Trong tự nhiên, mọi đối tượng vật chất (con khỉ, con voi, cái bàn, mặt nước, cái gương…) đều có thuộc tính chung, phổ biến là phản ánh. Đó là sự tái tạo những đặc điểm của một hệ thống vật chất này ở hệ thống vật chất khác trong quá trình tác động qua lại giữa chúng.Nói một cách dễ hiểu, phản ánh chính là sự chép lại, chụp lại, kể lại một cái gì đó. Chép lại lời nói ra giấy là sự phản ánh. Chụp một bức ảnh cũng là sự phản ánh.Để có quá trình phản ánh xảy ra, cần có vật tác động và vật nhận tác động.– Đương nhiên, bộ óc người cũng có thuộc tính phản ánh. Nhưng phản ánh của bộ óc con người có trình độ cao hơn, phức tạp hơn so với các dạng vật chất khác.Sau quá trình tiến hóa lâu dài của tự nhiên, con người trở thành sản phẩm cao nhất, thì thuộc tính phản ánh của óc người cũng hoàn mỹ nhất so với mọi đối tượng khác trong tự nhiên.Do hoàn mỹ nhất như vậy, nên thuộc tính phản ánh của óc người được gọi riêng bằng phạm trù “”. Đó là sự phản ánh, sự tác động của thế giới bên ngoài vào bộ óc con người.
Xem thêm: Độ To Là Đặc Tính Sinh Lí Của Âm Phụ Thuộc Vào, Lý Thuyết Đặc Trưng Sinh Lí Của Âm
2.2. Nguồn gốc xã hộiĐể cho ý thức ra đời, nguồn gốc tự nhiên là rất quan trọng, không thể thiếu được, song chưa đủ. Điều kiện quyết định, trực tiếp và quan trọng nhất cho sự ra đời của ý thức là những tiền đề, nguồn gốc xã hội. Đó là lao động, tức là Ý thức xã hội và ngôn ngữ.Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc người thông qua lao động, ngôn ngữ và các cơ quan xã hội. Theo Ph. Ăng-ghen, lao động và ngôn ngữ là hai sức kích thích biến đổi bộ não động vật thành bộ não người, biến tâm lý động vật thành ý thức con người.
a. Lao động– Trong tự nhiên, con vật tồn tại nhờ những vật phẩm có sẵn như trái cây, côn trùng hoặc loài vật yếu hơn nó… Nhưng đối với con người thì khác.Con người có khả năng và bắt buộc phải sản xuất ra những sản phẩm mới (bàn, ghế, quần áo, ti vi, tủ lạnh…), khác với những sản phẩm có sẵn. Tức là, con người phải lao động mới đáp ứng được nhu cầu cuộc sống của mình.Chính thông qua lao động, hay còn gọi là hoạt động Ý thức, nhằm cải tạo thế giới khách quan mà con người mới có thể phản ánh được, biết được nhiều bí mật về thế giới đó, mới có ý thức về thế giới này.– Nhưng ở đây, không phải bỗng nhiên mà thế giới khách quan tác động vào bộ óc con người để con người có ý thức. Ý thức có được chủ yếu là do con người chủ động tác động vào thế giới khách quan để cải tạo, biến đổi nó nhằm tạo ra những sản phẩm mới.Nhờ chủ động tác động vào thế giới khách quan, con người bắt những đối tượng trong hiện thực (núi, rừng, sông, mỏ than, sắt, đồng…) phải bộc lộ những thuộc tính, kết cấu, quy luật của mình. Những bộc lộ này tác động vào bộ óc người để hình thành ý thức của con người.
b. Ngôn ngữ– Trong quá trình lao động, ở con người xuất hiện nhu cầu trao đổi kinh nghiệm, tư tưởng với nhau, tức là nhu cầu nói chuyện được với nhau. Chính nhu cầu này đòi hỏi sự ra đời của ngôn ngữ, trước hết là tiếng nói, sau đó là chữ viết.Ngôn ngữ do nhu cầu lao động và nhờ lao động mà hình thành. Nó là hệ thống tín hiệu vật chất mang nội dung ý thức. Không có hệ thống tín hiệu này, thì ý thức không thể tồn tại và thể hiện được.Theo C. Mác, ngôn ngữ là cái vỏ vật chất của tư duy, là hiện thực trực tiếp của tư tưởng, không có ngôn ngữ, con người không thể có ý thức.– Ngôn ngữ vừa là phương tiện giao tiếp, đồng thời là công cụ của tư duy. Nhờ có ngôn ngữ, con người mới có thể khái quát hóa, trừu tượng hóa, tức là diễn đạt những khái niệm, phạm trù, để suy nghĩ, tách mình khỏi sự vật cảm tính.Cũng nhờ ngôn ngữ, kinh nghiệm, hiểu biết của con người được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác
3. Bản chất của ý thức
Trong lịch sử triết học, triết học duy tâm quan niệm ý thức là một thực thể độc lập, là thực tại duy nhất, từ đó cường điệu tính năng động của ý thức đến mức coi ý thức sinh ra vật chất chứ không phải là sự phản ánh của vật chất.
Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho ý thức là sự phản ánh thế giới khách quan vào bộ não con người thông qua Ý thức, nên bản chất của ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan, là sự phản ánh sáng tạo thế giới vật chất.– Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. Điều đó có nghĩa là nội dung của ý thức là do thế giới khách quan quy định, nhưng ý thức là hình ảnh chủ quan, là hình ảnh tinh thần chứ không phải là hình ảnh vật lý, vật chất như chủ nghĩa duy vật tầm thường quan niệm.– Khi nói ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan, cùng có nghĩa là ý thức là sự phản ánh tự giác, sáng tạo thế giới.+ Phản ánh ý thức là sáng tạo, vì nó bao giờ cũng do nhu cầu Ý thức quy định. Nhu cầu đó đòi hỏi chủ thể phản ánh phải hiệu được cái được phản ánh. Trên cơ sở đó hình thành nên hình ảnh tinh thần và những hình ảnh đó ngày càng phản ánh đúng đắn hơn hiện thực khách quan, Song, sự sáng tạo của ý thức là sự sáng tạo của phản ánh, dựa trên cơ sở phản ánh.
+ Phản ánh ý thức là sáng tạo, vì phản ánh đó bao giờ cũng dự trên hoạt động Ý thức và là sản phẩn của các quan hệ xã hội. Là sản phẩm của các quan hệ xã hội, bản chất của ý thức là có tính xã hội.Quan điểm trên của triết học Mác về nguồn gốc và bản chất của ý thức hoàn toàn đối lập với chủ nghĩa duy tâm coi ý thức, tư duy là cái có trước, sinh ra vật chất và chủ nghĩa duy vật tầm thường coi ý tức là một dạng vật chất hoặc coi ý thức là sự phản ánh giản đơn, thụ động về thế giới vật chất.
4. Vai trò của ý thức
+ Khẳng định vật chất là nguồn gốc khách quan, là cơ sở sản sinh ra ý thức, còn ý thức chỉ là sản phẩm, là sự phản ánh thế giới khách quan trong nhận thức và hành động của con người thì phải xuất phát từ hiện thực khách quan, tôn trọng và hành động theo hiện thực khách quan.+ Khẳng định ý thức có vai trò tích cực trong sự tác động trở lại đối với vật chất, phép biện chứng duy vật yêu cầu trong nhận thức và trong hoạt động Ý thức con người cần phải nhận thức và vận dụng quy luật khánh quan một cách chủ động, sáng tạo, chống lại thái độ tiêu cực, thụ động.
+ Phải phát huy tính năng động sáng tạo của ý thức, phát huy vai trò nhân tố con người để tác động, cải tổ thế giới khánh quan, đồng thời phải khắc phục bệnh bảo thủ, trì trệ, thái độ tiêu cực, thụ động, ỷ lại.Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của giamcanherbalthin.com.
Để cho ý thức sinh ra, nguồn gốc tự nhiên là rất quan trọng, không hề thiếu được, tuy nhiên chưa đủ. Điều kiện quyết định hành động, trực tiếp và quan trọng nhất cho sự sinh ra của ý thức là những tiền đề, nguồn gốc xã hội. Đó là lao động, tức là Ý thức xã hội và ngôn từ. Ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan vào trong bộ óc người trải qua lao động, ngôn từ và những cơ quan xã hội. Theo Ph. Ăng-ghen, lao động và ngôn từ là hai sức kích thích biến hóa bộ não động vật hoang dã thành bộ não người, biến tâm ý động vật hoang dã thành ý thức con người. – Trong tự nhiên, con vật sống sót nhờ những vật phẩm có sẵn như trái cây, côn trùng nhỏ hoặc loài vật yếu hơn nó … Nhưng so với con người thì khác. Con người có năng lực và bắt buộc phải sản xuất ra những mẫu sản phẩm mới ( bàn, ghế, quần áo, ti vi, tủ lạnh … ), khác với những mẫu sản phẩm có sẵn. Tức là, con người phải lao động mới cung ứng được nhu yếu đời sống của mình. Chính trải qua lao động, hay còn gọi là hoạt động giải trí Ý thức, nhằm mục đích tái tạo quốc tế khách quan mà con người mới hoàn toàn có thể phản ánh được, biết được nhiều bí hiểm về quốc tế đó, mới có ý thức về quốc tế này. – Nhưng ở đây, không phải tự nhiên mà quốc tế khách quan tác động ảnh hưởng vào bộ óc con người để con người có ý thức. Ý thức có được đa phần là do con người dữ thế chủ động tác động ảnh hưởng vào quốc tế khách quan để tái tạo, đổi khác nó nhằm mục đích tạo ra những loại sản phẩm mới. Nhờ dữ thế chủ động ảnh hưởng tác động vào quốc tế khách quan, con người bắt những đối tượng người dùng trong hiện thực ( núi, rừng, sông, mỏ than, sắt, đồng … ) phải thể hiện những thuộc tính, cấu trúc, quy luật của mình. Những thể hiện này ảnh hưởng tác động vào bộ óc người để hình thành ý thức của con người. – Trong quy trình lao động, ở con người Open nhu yếu trao đổi kinh nghiệm tay nghề, tư tưởng với nhau, tức là nhu yếu trò chuyện được với nhau. Chính nhu yếu này yên cầu sự sinh ra của ngôn từ, trước hết là lời nói, sau đó là chữ viết. Ngôn ngữ do nhu yếu lao động và nhờ lao động mà hình thành. Nó là mạng lưới hệ thống tín hiệu vật chất mang nội dung ý thức. Không có mạng lưới hệ thống tín hiệu này, thì ý thức không hề sống sót và bộc lộ được. Theo C. Mác, ngôn từ là cái vỏ vật chất của tư duy, là hiện thực trực tiếp của tư tưởng, không có ngôn từ, con người không hề có ý thức. – Ngôn ngữ vừa là phương tiện đi lại tiếp xúc, đồng thời là công cụ của tư duy. Nhờ có ngôn từ, con người mới hoàn toàn có thể khái quát hóa, trừu tượng hóa, tức là diễn đạt những khái niệm, phạm trù, để tâm lý, tách mình khỏi sự vật cảm tính. Cũng nhờ ngôn từ, kinh nghiệm tay nghề, hiểu biết của con người được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khácTrong lịch sử dân tộc triết học, triết học duy tâm ý niệm ý thức là một thực thể độc lập, là thực tại duy nhất, từ đó cường điệu tính năng động của ý thức đến mức coi ý thức sinh ra vật chất chứ không phải là sự phản ánh của vật chất. Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho ý thức là sự phản ánh quốc tế khách quan vào bộ não con người trải qua Ý thức, nên thực chất của ý thức là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan, là sự phản ánh sáng tạo quốc tế vật chất. – Ý thức là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan. Điều đó có nghĩa là nội dung của ý thức là do quốc tế khách quan lao lý, nhưng ý thức là hình ảnh chủ quan, là hình ảnh niềm tin chứ không phải là hình ảnh vật lý, vật chất như chủ nghĩa duy vật tầm thường ý niệm. – Khi nói ý thức là hình ảnh chủ quan của quốc tế khách quan, cùng có nghĩa là ý thức là sự phản ánh tự giác, phát minh sáng tạo quốc tế. + Phản ánh ý thức là phát minh sáng tạo, vì nó khi nào cũng do nhu yếu Ý thức lao lý. Nhu cầu đó yên cầu chủ thể phản ánh phải hiệu được cái được phản ánh. Trên cơ sở đó hình thành nên hình ảnh niềm tin và những hình ảnh đó ngày càng phản ánh đúng đắn hơn hiện thực khách quan, Song, sự phát minh sáng tạo của ý thức là sự phát minh sáng tạo của phản ánh, dựa trên cơ sở phản ánh. + Phản ánh ý thức là phát minh sáng tạo, vì phản ánh đó khi nào cũng dự trên hoạt động giải trí Ý thức và là sản phẩn của những quan hệ xã hội. Là mẫu sản phẩm của những quan hệ xã hội, thực chất của ý thức là có tính xã hội. Quan điểm trên của triết học Mác về nguồn gốc và thực chất của ý thức trọn vẹn trái chiều với chủ nghĩa duy tâm coi ý thức, tư duy là cái có trước, sinh ra vật chất và chủ nghĩa duy vật tầm thường coi ý tức là một dạng vật chất hoặc coi ý thức là sự phản ánh giản đơn, thụ động về quốc tế vật chất. + Khẳng định vật chất là nguồn gốc khách quan, là cơ sở sản sinh ra ý thức, còn ý thức chỉ là mẫu sản phẩm, là sự phản ánh quốc tế khách quan trong nhận thức và hành vi của con người thì phải xuất phát từ hiện thực khách quan, tôn trọng và hành vi theo hiện thực khách quan. + Khẳng định ý thức có vai trò tích cực trong sự ảnh hưởng tác động trở lại so với vật chất, phép biện chứng duy vật nhu yếu trong nhận thức và trong hoạt động giải trí Ý thức con người cần phải nhận thức và vận dụng quy luật khánh quan một cách dữ thế chủ động, phát minh sáng tạo, chống lại thái độ xấu đi, thụ động. + Phải phát huy tính năng động phát minh sáng tạo của ý thức, phát huy vai trò tác nhân con người để tác động ảnh hưởng, cải tổ quốc tế khánh quan, đồng thời phải khắc phục bệnh bảo thủ, ngưng trệ, thái độ xấu đi, thụ động, ỷ lại. Mời những bạn tìm hiểu thêm thêm những thông tin hữu dụng khác trên phân mục Tài liệu của giamcanherbalthin.com. ACCA là gì ? Chứng chỉ ACCA là gì ? Thực tiễn là gì ? Phân tích vai trò của thực tiễn so với nhận thức ? Vai trò của thực tiễn so với nhận thức Chân lý là gì ? Các đặc tính cơ bản và tiêu chuẩn của chân lý ? Chân lý có vai trò gì so với thực tiễn ?
