Than bùn vốn đã rất quen thuộc tại các vùng nông thôn của nước ta. Từ lâu, than bùn được sử dụng rộng rãi trong hầu hết tất cả các lĩnh vực của cuộc sống. Nhưng thật chất than bùn là gì? Có bao nhiêu loại? Thành phần dinh dưỡng thế nào? Và được ứng dụng trong nông nghiệp ra sao? Hãy cùng Đặng Gia Trang tìm hiểu trong bài viết này nhé!
1/ Than bùn là gì?
Than bùn là lớp hữu cơ trên mặt phẳng của đất, được hình thành do sự phân hủy không trọn vẹn tàn dư thực vật bị vùi lấp lâu ngày trong điều kiện kèm theo yếm khí xảy ra liên tục như đầm lầy, núi lửa, đồng hoang, rừng, …. Chủ yếu từ những thực vật họ dương xỉ, họ thông, họ liễu và họ lúa hay những loài sen, súng, lau, sậy, choai, … thông dụng ở vùng nhiệt đới gió mùa
Than bùn có hai đặc thù vật lý điển hình nổi bật là sức chứa ẩm cao và mức độ phân giải tương đối cao. Theo hiệu quả nghiên cứu và điều tra của Viện thổ nhưỡng nông hóa, cho thấy
– Mức độ ẩm trung bình là 42,1%
– Than bùn đều khá nhuyễn và mịn. Mức độ phân giải trung bình là 35,3 %. Càng ở những mỏ sâu thì năng lực phân giải của than bùn càng cao
Hiện nay, người ta có rất nhiều cách sản xuất phân bón bằng than bùn khác nhau. Tuy nhiên, quy trình sản xuất phổ biến nhất là: Phơi khô than bùn – Nghiền nhỏ – Trộn với vôi (tùy theo độ PH của than) – Thêm phụ gia, vi sinh vật – Ủ và đóng gói thành phẩm.
2/ Thành phần, tính chất của than bùn
2.1 Tính chất vật lý
– Có độ tơi xốp cao, cấu trúc lỏng lẻo và đặc tính sợi
– Có năng lực giữ nhiệt độ cao khi trời nắng hoặc mưa. Tuy nhiên, trời mưa lớn hoàn toàn có thể gây ra ngập úng
– Than bùn sau khi được khai thác để sử dụng nhờ sự kết dính chặt sẽ bền hơn và năng lực chịu lực cao hơn
– Tầng mặt đất than bùn thường có khối lượng nặng hơn những lớp sâu bên dưới vì có pha lẫn với những khoáng chất hỗn tạp trong quy trình tích góp tự nhiên
2.2 Tính chất hóa học
– Chứa khoảng chừng 65 % là những chất hữu cơ được phân hủy từ xác thực vật
– Chứa acid humic và acid fulvic có vai trò quan trọng cho sự tăng trưởng tốt của cây
– Acid humic và mùn tạo nên sắc tố đặc trưng từ nâu đậm đến đen cho than bùn
– Thành phần hóa học của than mùn khá đa dạng và phong phú, gồm những nguyên tố khoáng khác nhau. Thông thường là C, H, N, O, S
– Ngoài ra, chứa những chất trung – vi lượng khác như : Fe, Si, Ca, Mg, K, …
3/ Phân loại than bùn
Tùy vào mục tiêu sử dụng, than bùn được phân thành nhiều loại khác nhau tùy thuộc theo sắc tố, hàm lượng hữu cơ, nhiệt độ … Có 3 loại than bùn thông dụng, chính là
– Than bùn loại 1 : màu đen sậm, độ mịn qua sàng 3,5 mm và hàm lượng hữu cơ từ 30 – 35 %. Đây là loại than bùn có hàm lượng hữu cơ cao nhất
– Than bùn loại 2 : màu đen nhạt lẫn nâu, độ mịn tương tự như than loại 1 nhưng chỉ có hàm lượng hữu cơ từ 17-25 %
– Than bùn loại 3 : có màu nâu đen, độ mịn thấp ( thường thì qua sàng 5,5 mm ) và có hàm lượng hữu cơ nhỏ hơn 16 %
Than bùn
4/ Công dụng của than bùn là gì?
Sau khi phân loại những loại than bùn thì ta sẽ lựa chọn chiêu thức sử dụng tương thích. Cụ thể những hiệu quả tuyệt vời của than bùn hoàn toàn có thể kể đến là :
4.1 Than bùn dùng để chữa bệnh
Tại Châu Âu, than bùn được sử dụng để điều trị bệnh bằng liệu pháp tắm ngâm. Ngày nay, những nước trên quốc tế cũng sử dụng chiêu thức này để điều trị 1 số ít bệnh lý đơn thuần. Bởi những chất khoáng có trong than bùn sẽ giúp kháng khuẩn, điều trị những bệnh lý về da rất tốt. Ngoài ra nó còn giúp thư giãn giải trí và giảm đau mỏi cơ khớp …
4.2 Than bùn dùng để lọc nước
Than bùn thường được dùng để lọc nước. Ví dụ như giải quyết và xử lý nước thải hoạt động và sinh hoạt, nước thải bể phốt, nước thải hoạt động và sinh hoạt tại những hộ dân cư … Tùy thuộc theo cách sử dụng mà người ta sẽ chế biến than bùn theo nhiều dạng khác nhau ( dạng sợi ống, bột, ép, mảnh … ). Đặc biệt, khi than bùn được sản xuất thành than hoạt tính thì nó hoàn toàn có thể hấp thụ những chất hữu cơ phân tử cực tốt. Thông qua đó lọc đi những thành phần “ rác ” trong nước. Đây là giải pháp lọc nước tốt nhất lúc bấy giờ .
5/ Công dụng của than bùn trong nông nghiệp
Than bùn chứa nhiều chất hữu cơ, đặc biệt quan trọng là acid humic, acid fulvic, vitamin và chất khoáng. Nên có ứng dụng quan trọng trong nông nghiệp
– Sản xuất chất tăng sức đề kháng, kích thích sự tăng trưởng của cây trồng và vật nuôi. Trong đó, chủ yếu là acid humic và các muối kim loại của than bùn
– Cải thiện cấu trúc của đất, tăng năng lực giữ nước trong đất cát và giúp giảm sự rửa trôi chất dinh dưỡng. Than bùn hoàn toàn có thể giữ lại khối lượng gấp 20 lần khối lượng của nó trong nước .
– Làm thoáng khí và cải tổ năng lực thoát nước của đất sét, giúp rễ cây trao đổi khí, tăng trưởng và hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn .
– Cải thiện năng lực đệm của đất vì than bùn có năng lực không thay đổi cao với những biến hóa pH .
– Cải thiện năng lực trao đổi cation ( CEC ) giúp giữ lại những khoáng chất, giải phóng chúng theo thời hạn và ngăn ngừa sự rửa trôi của phân bón .
– Khi thủy phân than bùn thu được thành phẩm dùng làm môi trường tự nhiên nuôi cấy vi sinh vật để sản xuất men thức ăn gia súc giàu đạm, vitamin và hormon
– Than bùn được sử dụng để độn chuồng trại, làm chất đốt và chất tái tạo đất hiệu suất cao
– Tầng mặt than bùn có độ phân giải thấp được dùng để ủ phân rác hoặc độn chuồng gia súc, gia cầm
Đặc biệt, than bùn là nguồn phân bón hữu cơ lý tưởng cho cây cối, dưới hai hình thức : bón trực tiếp hoặc là nguyên vật liệu sản xuất phân hữu cơ vi sinh
– Bón trực tiếp : giúp chống mưa, giữ ẩm cho cây và cung ứng lượng lớn dinh dưỡng hữu cơ cho cây
– Nguyên liệu sản xuất phân hữu cơ vi sinh : giúp tăng hiệu suất, chuyển hóa chất dinh dưỡng khó hấp thu thành dạng dễ hấp thu và tăng sức đề kháng cho cây xanh
Than bùn là tài nguyên hữu hạn quan trọng cho nông nghiệp. Cần có kế hoạch khai thác và sử dụng hợp lý. Vậy câu hỏi Than bùn là gì đã được SFARM phân tích cụ thể. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ Hotline 0902.652.099 bạn nhé!
Sfarm.vn
*Xem thêm
5/5 – ( 4 bầu chọn )
