Qua bài viết này, bạn sẽ hiểu được :
- Chỉ số ROE là gì
- Cách tính chỉ số ROE
- Ý nghĩa của chỉ số ROE
- Chỉ số ROE bao nhiêu là tốt
- Cách áp dụng và minh họa về chỉ số ROE
- Mối liên hệ giữa chỉ số ROE và các chỉ số tài chính khác
- Những lưu ý khác về hệ số ROE
- Tặng: Tuyển tập 60+ ebook phân tích cơ bản và đầu tư
- Tặng: Tuyển tập 30+ ebook phân tích kỹ thuật và đầu cơ
Bây giờ, bạn khởi đầu khám phá những kỹ năng và kiến thức chứng khoán với Ngọ nhé !
1. Chỉ số ROE là gì?
ROE là viết tắt của từ Return On Equity, thường gọi là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, hay lợi nhuận trên vốn cũng được.
Có thể hiểu: Bạn bỏ tiền của chính mình ra (không vay mượn) để mở quán cà phê, trong 12 tháng có một số tiền lời. Thì chỉ số ROE chính là tỷ số của số tiền lời / tiền vốn bạn bỏ ra. Cụm từ “một vốn, bốn lời” thì ROE = 4 / 1 = 4 hay 400%, đơn vị tính ROE là %
2. Công thức tính chỉ số ROE
Công thức :
ROE = Lợi nhuận sau thuế (Earnings) / Vốn chủ sở hữu (Equity) * 100%
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế: là lợi nhuận ròng dành cho cổ phiếu thường.
- Vốn chủ sở hữu: là nguồn vốn của chủ sở hữu doanh nghiệp.
Bạn sẽ thấy 2 mục trên ở báo cáo giải trình kinh tế tài chính, Lợi nhuận sau thuế nằm ở bảng hiệu quả hoạt động giải trí kinh doanh thương mại, còn Vốn chủ sở hữu nằm ở bảng cân đối kế toán .
Bạn tham khảo cách đọc hiểu và cấu trúc bảng Báo cáo tài chính TẠI ĐÂY.
Theo ảnh 1, bạn sẽ thấy :
- Vốn chủ sở hữu = Tài sản – Nợ = 10 – 4 = 6
- Còn Lợi nhuận = Doanh thu – Chi Phí = 10 – 9 =1
Do đó ta tính được :
- ROE = Lợi nhuận / Vốn chủ sở hữu = 1/6 * 100% = 16.6%
3. Ý nghĩa chỉ số ROE là gì? ROE nói lên điều gì?
Chỉ số ROE bộc lộ mức độ hiệu suất cao khi sử dụng vốn của doanh nghiệp, hay nói cách khác 1 đồng vốn bỏ ra thì thu được bao nhiêu đồng lời .
Về mặt triết lý, ROE càng cao thì năng lực sử dụng vốn càng có hiệu suất cao. Những CP có ROE cao thường được nhà đầu tư yêu thích hơn. Và tất yếu những CP có chỉ số ROE cao cũng có giá CP cao hơn .
Khi nhìn nhận ROE, bạn cũng nên nhìn nhận điều sau :
ROE Lãi vay ngân hàng nhà nước : thì tất cả chúng ta phải nhìn nhận xem công ty đã vay ngân hàng nhà nước và khai thác hết lợi thế cạnh tranh đối đầu trên thương trường chưa, nhằm mục đích xem xét công ty này có năng lực tăng ROE trong tương lai hay không .
Ngoài ra, ROE cao duy trì trong nhiều năm cũng biểu lộ lợi thế cạnh tranh đối đầu của doanh nghiệp, những doanh nghiệp có năng lượng cạnh tranh đối đầu, lợi thế cạnh tranh đối đầu cao, hay độc quyền thường có chỉ số ROE rất cao .
Tóm lại: ROE = hiệu quả sử dụng vốn
4. Chỉ số ROE như thế nào là tốt?
Một trong những tiêu chí đánh giá công ty có đủ năng lực tài chính theo chuẩn quốc tế, thì chỉ số ROE phải đạt mức tối thiểu 15%.
Đây là tiêu chuẩn rất quan trọng để Buffett lựa chọn công ty, ông muốn công ty có ROE > = 15 % .
Theo tiêu chuẩn CANSLIM của Wiliam O’Neil thì ROE của doanh nghiệp cũng phải tối thiểu 15 % .
Tuy nhiên, tất cả chúng ta không nên chỉ xét một năm riêng không liên quan gì đến nhau mà nên là nhiều năm, tối thiểu là 3 năm. Theo cá thể người viết, nếu doanh nghiệp duy trì được ROE > = 20 % và lê dài tối thiểu 3 năm, thì mới thuyết phục rằng nó có vị trí trên thương trường .
Vậy : ROE > = 15 % duy trì tối thiểu 3 năm thì được nhìn nhận doanh nghiệp làm ăn hiệu suất cao
Ngoài ra, bạn cũng nên chăm sóc đến yếu tố động của ROE, tức là ROE có khuynh hướng tăng hay giảm, tuy nhiên bạn không nên nhìn vào xu thế tăng giảm một cách vô hồn, mà còn nhìn vào yếu tố ảnh hưởng tác động đến ROE để nghiên cứu và phân tích, Chỉ số ROE được tạo nên từ tích của 3 yếu tố :
ROE = lợi nhuận biên X vòng quay tài sản X đòn bẩy tài chính
Chính sự nghiên cứu và phân tích 3 yếu tố tạo nên chỉ số ROE, nhà đầu tư sẽ hiểu được nguyên do và tìm ra được những CP tăng trưởng không thay đổi. ( Cụ thể ở phần 6 )
Khi ROE tăng chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu suất cao hơn so với trước đây, khi đó nhà đầu tư cũng sẽ thường Dự kiến ROE những năm tiếp theo sẽ cao hơn ROE hiện tại, và nhìn nhận CP khả quan hơn. trái lại khi chỉ số ROE giảm thì nhà đầu tư sẽ nhìn nhận thấp CP hơn .
Kết luận :
ROE >=15% + ROE ngày càng tăng + Duy trì ít nhất 3 năm => Doanh nghiệp tốt.
5. Ví dụ minh họa về hệ số ROE
Giờ bạn đã có nền tảng kiến thức và kỹ năng ROE rồi đó, tất cả chúng ta sẽ xem xét ROE của vài doanh nghiệp trên sàn nhé .
5.1 Chỉ số ROE của Vinamilk (mã: VNM)
Nhận xét: Ta thấy ROE của Vinamlik (VNM) luôn duy trì ở mức >30%, từ năm 2013 đến 2016 lần lượt là 37.24%, 30.84%, 37.15%, 41.73%.
Điều đó có nghĩa là Vinamilk sử dụng vốn của cổ đông rất hiệu suất cao và không thay đổi. Đó cũng là một trong những nguyên do giá CP VNM luôn tăng trưởng tốt .
VNM là CP xứng danh để nắm giữ dài hạn .
Ngoài ra : Chỉ số ROE của những CP như DSN, TCT, TTT, WCS, SKG, MWG, HPG, FPT … rất tốt. Vấn đề còn lại là bạn mua ở mức giá hài hòa và hợp lý hay không thôi .
5.2 Chỉ ROE cổ phiếu của FLC
Nhận xét : ROE của FLC luôn bé hơn 15 %, nên FLC kinh doanh thương mại không mấy tốt đẹp, chỉ nhìn vào ROE thì nó cũng có những nét tích cực như sự tăng trưởng. Tuy nhiên nó chưa thực sự sử dụng vốn hiệu suất cao .
Cộng thêm nhiều yếu tố khác nữa, bạn nên quên ngay chuyện đầu tư dài hạn vào FLC đi, nói rộng ra là nhóm cổ phiếu này (cổ phiếu họ nhà Quyết) như KLF, HAI, ROS, ART… FLC chỉ là cổ phiếu lướt sóng hoặc chỉ là đánh bạc thôi.
6. Mối liên hệ giữa chỉ số ROE và cách chỉ số tài chính khác
Nhà góp vốn đầu tư thường sẽ thấy ROE và ROA ( Return on Assets ) đi theo cặp với nhau .
ROA = Lợi nhuận / Tài sản
Bạn sẽ thấy chúng chỉ khác nhau ở mẫu số : ROA là gia tài, còn ROE là vốn chủ chiếm hữu .
Đòn bẩy tài chính = ROE/ROA = Tài sản / Vốn chủ sở hữu
Một doanh nghiệp tăng trưởng tốt, thường chỉ dùng đòn kích bẩy kinh tế tài chính ở mức hài hòa và hợp lý, hoặc rất ít .
Do đó khi góp vốn đầu tư bạn không chỉ quan tâm thông số ROE, mà còn nên chú ý quan tâm cả ROA nữa .
Một doanh nghiệp có ROE = 30 % và ROA = 5 %, Ngọ không nhìn nhận cao bằng doanh nghiệp ROE = 20 % và ROA = 15 % .
Chúng ta cũng nên quan tâm đến ngành. Ví dụ, chỉ số ROE ngành ngân hàng nhà nước thường cao, nhưng ROA thấp, vì thực chất ngành này là lấy tiền người gửi và cho vay lại hoặc góp vốn đầu tư, kinh doanh thương mại từ sự chênh lệch lợi suất này. ROE cao gấp ROA 10 lần là chuyện thông thường .
Trong kinh doanh thương mại :
ROE = Lợi nhuận biên X Vòng quay tài sản X Đòn bẩy tài chính
Do đó để tăng ROE thì bắt buộc nhà quản trị phải tăng tối thiểu 1 trong 3 chỉ số kia. Đó cũng là cách những nhà đầu tư cần nhìn nhận khi quyết định hành động góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp .
Lợi nhuận biên = Lợi nhuận sau thuế/doanh thu:
Doanh nghiệp hoàn toàn có thể ngày càng tăng năng lực cạnh tranh đối đầu nhằm mục đích nâng cao lệch giá và đồng thời tiết giảm ngân sách nhằm mục đích ngày càng tăng doanh thu ròng biên ?
Vòng quay tài sản = doanh thu/ tài sản
Doanh nghiệp có năng lực tạo ra nhiều lệch giá hơn từ những gia tài sẵn có ?
Ví dụ ban sáng bạn bán đồ ăn sáng, buổi trưa bạn bán cơm tầm trung cho dân văn phòng và buổi tối bạn bán cafe. Như vậy với cùng một gia tài là shop bạn đã ngày càng tăng được lệch giá nhờ biết bán những thứ thiết yếu vào thời hạn thích hợp .
Đòn bẩy tài chính = Tài sản / Vốn chủ sở hữu
Doanh nghiệp hoàn toàn có thể nâng cao hiệu suất cao kinh doanh thương mại bằng cách vay nợ thêm vốn để góp vốn đầu tư. Nếu mức doanh thu trên tổng tài sản của doanh nghiệp cao hơn mức lãi suất vay cho vay thì việc vay tiền để góp vốn đầu tư của doanh nghiệp là hiệu suất cao .
Ngoài ra còn có những chỉ số tương quan đến ROE như ROI, ROIC …
7. Những lưu ý khác về chỉ số ROE
- Không được coi trọng quá mức chỉ số ROE, cần kết hợp chỉ số ROE với các chỉ số tài chính khác để được hiệu quả tốt hơn.
- Chỉ số ROE hoàn toàn có thể bị bóp méo nếu như doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ để làm giảm vốn chủ sở hữu, khi đó lợi nhuận vẫn không đổi nên sẽ tăng ROE lên hoặc sẽ tăng lợi nhuận bằng các thủ thuật kế toán nhằm tăng ROE, khi đó nhà đầu tư sẽ “mắc lừa” khi chỉ tập trung chỉ số này khi tìm kiếm cổ phiếu.
- Vẫn có nhiều phân khúc khác để đầu tư, không nhất thiết phải có chỉ số ROE cao.
Tổng kết:
- ROE = Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu.
- Chỉ số ROE càng cao thì hiệu quả sử dụng vốn càng cao
- Doanh nghiệp tốt: ROE >=15%, xu hướng tăng, duy trì ít nhất 3 năm
- Chỉ số ROE có mối quan hệ chặt chẽ với ROA thông qua nợ.
- ROE = lợi nhuận biên * vòng quay tài sản * đòn bẩy tài chính
- Phải biết linh hoạt sử dụng ROE.
Chúc bạn góp vốn đầu tư chứng khoán thành công xuất sắc !
Bạn có băn khoăn gì về chứng khoán nữa?
Người viết: Nguyễn Hữu Ngọ
Nguyễn Hữu Ngọ
Xem thêm:
