Bài viết được viết bởi Bác sĩ Khoa Hồi sức cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc
Nước tiểu là kết quả hoạt động sinh lý của thận, các bệnh lý của thận sẽ được biểu hiện ra bằng biến đổi tính chất nước tiểu. Do vậy, các phân tích nước tiểu có vị trí rất quan trọng trong chẩn đoán các bệnh thận, tiết niệu.
1. Nước tiểu bình thường
1.1. Tính chất vật lý
1.1.1. Thể tích nước tiểu
Để nhìn nhận số lượng nước tiểu, người ta phải tích lũy nước tiểu 24 giờ. Cách tích lũy nước tiểu 24 giờ như sau : đúng 6 giờ sáng ( cũng hoàn toàn có thể vào bất kể giờ nào trong ngày cho bệnh nhân đi tiểu hết bãi và vô hiệu mẫu nước tiêu này, từ đó gom hàng loạt nước tiểu khi đi tiểu vào một bộ sạch có nắp đậy, để chỗ thoáng mát. Đến đúng 6 giờ sáng hôm sau ( hoặc vào giờ mở màn thu gom nước tiểu ), cho bệnh nhân đi tiểu lần cuối hết bãi vào bô, kết thúc lấy nước tiểu. Vì nước tiểu để 24 giờ hoàn toàn có thể bị biến hóa những thành phần sinh hóa do vi trùng, do đó cần được dữ gìn và bảo vệ, hoàn toàn có thể dùng giải pháp vật lý như để trong tủ thất, tạo màng ngăn với không khí bằng dầu parafin, toluen … hoặc bằng phương pháp hóa học như cho formol, HCl, H2SO4. Nước tiểu 24 giờ được dùng để đo số lượng hoặc làm những xét nghiệm khác .Người lớn thông thường, uống nước theo nhu yếu, số lượng nước tiểu hoàn toàn có thể giao động từ 500 – 2000 ml / 24 giờ, trung bình 800 – 1800 ml / 24 giờ, Lượng nước tiểu ban ngày thường nhiều hơn lượng nước tiểu ban đêm .
1.1.2 Tỉ trọng nước tiểu
Tỷ trọng nước tiểu được định nghĩa là tỉ số giữa khối lượng của một thể tích nước tiểu và khối lượng của cùng một thể tích nước cất, Tỷ trọng nước tiểu phản ánh tổng khối lượng những chất hòa tan có trong nước tiểu. Đo tỉ trọng nước tiểu bằng tỉ niệu kế. Kết quả đo tỷ trọng nước tiểu còn chịu tác động ảnh hưởng của nhiệt độ nước tiểu tại thời gian đo, thế cho nên hiệu quả đo được cần kiểm soát và điều chỉnh theo nhiệt độ nước tiểu. Nếu nhiệt độ nước tiểu lớn hơn nhiệt độ chuẩn của tỉ niệu kế thì cứ mỗi 3 °C phải cộng thêm vào tác dụng đo 0,001, nếu nhiệt độ nước tiểu thấp hơn nhiệt độ chuẩn của tỉ niệu kế cứ mỗi 3C phải trừ hiệu quả đi 0,001 .
Nếu trong nước tiểu có chứa các chất hòa tan có trọng lượng phân tử lớn sẽ làm tăng tỷ trọng nước tiểu lên cao, ví dụ như nước tiểu có glucose, manitol, chất cản quang đường tĩnh mạch. Vì vậy, sau chụp X-quang có tiêm thuốc cản quang đường tĩnh mạch, hoặc sau khi truyền manitol, không nên đo tỉ trọng nước tiểu, vì tỷ trọng nước tiểu trong các trường hợp này không phản ánh đúng khả năng cô đặc nước tiểu của thận.
Tỷ trọng nước tiểu ở người bình thường, không có bệnh thận, tiết niệu, giao động từ 1,003 – 1,030, trung bình 1,015-1,025, Khi uống nhiều nước hoặc truyền nhiều dịch thì tỷ trọng nước tiểu thấp, còn khi uống không đủ nước, ra mồ hôi nhiều thì tỷ trọng nước tiểu cao. Tỷ trọng nước tiểu ban đêm thường cao hơn tỷ trọng nước tiểu ban ngày.
1.1.3. Độ thẩm thấu nước tiểu
Độ thẩm thấu nước tiểu là đại lượng đặc trưng cho số lượng cấu tử chất tan ( những ion, những nguyên tử, những phân tử, gọi chung là những “ hạt ” ) có trong một đơn vị chức năng thể tích nước tiểu. Độ thẩm thấu nước tiểu không phụ thuộc vào vào khối lượng của những chất hòa tan có trong nước tiểu, do đó độ thẩm thấu nước tiểu phản ánh đúng chuẩn năng lực cô đặc nước tiểu của thận hơn là tỉ trọng nước tiểu. Ví dụ, một phân tử NaCl trong nước tiểu phân ly thành 2 ion là Na và C1, như vậy chúng tạo ra hai hạt, còn một phân tử glucose chỉ là một phân tử, chỉ là một “ hạt ”. Vì vậy, nếu dung dịch NaCl và dung dịch glucose có chứa cùng số lượng phân tử như nhau, thì dung dịch NaCl có độ thẩm thấu gấp đôi dung dịch glucose, nhưng nếu đo tỉ trọng thì dung dịch glucose sẽ có tỉ trọng cao hơn dung dịch NaCl gấp 3 lần, vì khối lượng của phân tử glucose ( 180,1 Da ) cao hơn khối lượng phân tử NaCl ( 58,4 Da ). Độ thẩm thấu của một chất dịch được đo độ hạ bằng chiêu thức xác lập độ hạ bằng điểm của chất dịch đó, đơn vị chức năng của độ thẩm thấu sử dụng trong sinh học thường là milliOsmol / kg H2O ( mOsm / kg )Độ thẩm thấu nước tiểu ở người thông thường không có bệnh thận tiết niệu, giao động từ 50-1200 mOsm / kg H2O trung bình 400 = 800 mOsm / kg .
1.1.4. pH nước tiểu
pH nước tiểu giao động từ 4,7 – 8, trung bình 5,5 – 6,5Tổng số chất tan / lít nước tiểu : Là để ước tính tổng số chất tan trong 1 lít nước tiểu theo thông số Long bằng cách nhân hai số ở đầu cuối của tỉ trọng với 2,66 .
1.2. Các thành phần vô cơ trong nước tiểu (số lượng 24 giờ)
+ Natri : 152,282 mmol ( 5 ±, 5 g ) với chính sách ăn thông thường+ Clo : 240 – 296 mmol ( 9,5 ± 0,98 g )+ Kali : 27-35 mmol ( 1,2 ± 0,15 g )+ Calci : 75 mmol ( 0,8 g )+ Chì : 43 ± 20 ug+ lod : 30-40 ug+ Magne : 0,05 – 0,2 g+ Lưu huỳnh : 32-64 mmol ( 1,38 ± 0,34 g ) .+ Phosphat : 24-62 mmol ( 1,36 ± 0,6 )
1.3. Các thành phần hữu cơ trong nước tiểu (số lượng 24 giờ):
+ Amoniac : 30-60 mmol ( 0,3 – 1 g )+ Acid urie : 3-4, 8 mmol ( 0,05 – 0,8 g )+ Acid pyruvie : 0,14 – 0,19 g+ Acid ascorbie : 15-50 mg+ Acid hypuric : 0.1 – 1 g+ Acid oxalie : 1,5 – 20 mg+ Các thể xeton : 8-15 mg .+ Creatinin : 8,8 – 12,6 mmol ( 60-150 mg )+ Indoxyl : 4-20 mg
+ Nitơ toàn phần: 12-15g
+ Protein :
1.4. Enzym và nội tiết tố:
+ Amilase :
1.5. Các thành phần sinh hóa bất thường có thể gặp trong nước tiểu:
+ Bilirubin, urobilinogen+ Các thể xeton ( axeton, acid diacetic, acid 3 – oxybutiric )+ Glucose, fructose, galactose, lactose, pentose+ Protein, protein Bence-Jones+ Hemosiderin+ Hồng cầu, hemoglobin, myoglobin
+ Melanin
+ PorphyrinNếu có nhu yếu tư vấn và thăm khám tại những Bệnh viện Vinmec thuộc mạng lưới hệ thống Y tế trên toàn nước, Quý khách sung sướng đặt lịch trên website để được Giao hàng .
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
