Hạt tophi (Nốt tophi): Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Related Articles



11/07/2021

Người mắc bệnh gout (gút) lâu năm có thể có một hoặc nhiều hạt tophi xung quanh khớp bị ảnh hưởng. Sự hiện diện của những nốt sần này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn có nguy cơ gây biến dạng khớp và kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời.

Bài viết được tư vấn bởi ThS.BSNT. Nguyễn Thị Phương – Khoa cơ xương khớp, BVĐK Tâm Anh, Hà Nội.

Bài viết dưới đây sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về những hạt tophi trong gout là gì cũng như cách điều trị và trấn áp tốt bệnh để ngăn ngừa những nốt sần này Open.

Hạt tophi là gì?

Hạt tophi hay nốt tophi là tập hợp những tinh thể của hợp chất sodium urate monohydrate, kết tủa trong mô liên kết, tăng dần trong nhiều năm, lắng đọng tại các vị trí khớp xương và phần mềm quanh khớp. Chúng trông như các nốt sần nhỏ, căng phồng và phát triển ngay bên dưới da tại vị trí các khớp xương.

hat tophi tai khop

Sự xuất hiện của các nốt tophi dưới da có thể xem là dấu hiệu cho thấy bệnh gout đã trở nặng, thường xảy ra vào khoảng 12 – 35% trường hợp. Nếu không điều trị kịp thời và hiệu quả, người bệnh khó tránh khỏi tình trạng tổn thương khớp.(1)

Các vị trí phổ biến của nốt tophi

Hạt tophi trong gout hoàn toàn có thể hình thành ở mọi khớp, nhưng thường gặp nhất vẫn là ở :

  • Bàn chân
  • Đầu gối
  • Cổ tay
  • Ngón tay
  • Gân gót chân (gân Achilles)
  • Tai

Cụ thể hơn, axit uric thường tích tụ và hình thành nốt tophi ở những mô :

  • Gân liên kết khớp và cơ
  • Sụn quanh khớp
  • Màng hoạt dịch
  • Dây chằng hoặc mô mỡ
  • Túi hoạt dịch (đóng vai trò “miếng đệm” giữa xương và các mô mềm khác)

Ngoài ra, nhiều lúc nốt tophi cũng có năng lực tăng trưởng ở những mô link ngoài khớp, ví dụ điển hình như :

  • Củng mạc
  • Tháp thận
  • Van tim

Đặc điểm và triệu chứng của hạt tophi

Mặc dù tăng trưởng bên dưới lớp da nhưng những hạt tophi vẫn hoàn toàn có thể thuận tiện sờ và trông thấy được. Hình dạng tròn hoặc ovan, số lượng hoàn toàn có thể từ 1 đến rất nhiều hạt. Kich thước biến hóa, hoàn toàn có thể rất khó phát hiện ( 0.5 – 1 mm ) hoặc rất to ( 3-10 cm ). ( 2 ) Bên trong chúng thường chứa dịch lỏng, sệt hoặc tinh thể rắn của axit uric. Qua lớp da hoàn toàn có thể thấy màu trắng nhạt của tinh thể urat trong nốt tophi. Hạt hoàn toàn có thể ở thực trạng viêm cấp ( da nóng, đỏ ) hoặc chảy ra chất nhão và trắng như phấn, hoặc rỉ dịch vàng. Bản thân những nốt này không tự gây đau nhưng bệnh nhân vẫn sẽ có cảm xúc không dễ chịu này bởi :

  • Khớp bị sưng hoặc tổn thương
  • Da bị kéo căng do hạt tophi hình thành
  • Xuất hiện các phản ứng viêm

Bên cạnh đó, một cơn gút cấp đi kèm với tophi còn hoàn toàn có thể kéo theo những triệu chứng như :

  • Khu vực xung quanh hạt sưng đau và nóng, mềm
  • Khó cử động khớp bị ảnh hưởng trong nhiều ngày, kể cả khi cơn đau đã thuyên giảm
  • Cường độ đau khớp có thể trở nên nghiêm trọng, đặc biệt là trong vài giờ kể từ khi đợt cấp bắt đầu
  • Biên độ chuyển động của khớp bị ảnh hưởng giảm đi đáng kể

dac diem cua hat tophi

Nguyên nhân hình thành hạt tophi

66 % axit uric trong khung hình được tổng hợp tự nhiên, còn lại là mẫu sản phẩm của quy trình phân giải purin đến từ thực phẩm giàu đạm ( protein ). Thận đóng vai trò kiểm soát và điều chỉnh nồng độ axit uric bằng cách lọc thải hợp chất này ra khỏi máu. Nếu thận không hề lọc hết hoặc khung hình sản sinh quá nhiều hoạt chất trên, thực trạng tăng axit uric máu sẽ xảy ra. Khi đó, một lượng axit uric sẽ rời khỏi máu và mở màn và lắng đọng thành tinh thể sắc nhọn ở khớp và mô mềm xung quanh, đồng thời gây viêm tại đây. Số lượng tinh thể ngày càng tăng sẽ hình thành nên những nốt tophi. Như vậy, hoàn toàn có thể thấy tophi không Open ngay từ đầu mà thay vào đó, những nốt sần này sẽ tăng trưởng vào quy trình tiến độ cuối của bệnh gout ( mạn tính ). Thông thường, bệnh cần khoảng chừng 10 năm ( hoặc ít hơn ) kể từ thời gian khởi phát để tiến triển thành tiến trình này.

Một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh

Thực tế, có đến 2/3 trường hợp tăng axit uric máu không tăng trưởng thành bệnh gút và hình thành nên tophi. Các bác sĩ cho rằng sự tiến triển của gout cũng như hạt tophi trong gout hoàn toàn có thể tương quan đến một vài yếu tố dưới đây, gồm có :

  • Giới tính: nam dễ mắc bệnh hơn nữ
  • Tuổi tác: độ tuổi trung bình của bệnh nhân nam thường là 30 – 45 tuổi, trong khi nữ là 55 – 70 tuổi
  • Chế độ ăn uống: dùng nhiều thực phẩm, thức uống chứa nhiều purin hoặc đường, đồng thời uống nhiều bia, rượu
  • Bệnh nền: tăng huyết áp, các bệnh về thận, tim mạch, rối loạn chuyển hóa, béo phì…
  • Tác dụng phụ từ một số thuốc điều trị: thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, aspirin và cyclosporin…
  • Yếu tố di truyền

Bạn có biết: Gout là bệnh lý có yếu tố di truyền. Cụ thể, nếu bố hoặc mẹ bị viêm khớp do vi tinh thể, con của họ sẽ có 20% rủi ro mắc bệnh.

su nguy hiem cua not tophi trong gout

Hạt tophi trong gout có nguy hiểm không?

Nếu không được trấn áp tốt, những nốt tophi dưới da có rủi ro tiềm ẩn tăng trưởng càng lúc càng lớn, đồng thời dẫn đến hàng loạt hệ lụy nguy khốn như :

  • Nhiễm trùng, lở loét, nhất là khi nốt tophi vỡ
  • Chèn ép dây thần kinh gây đau và tê yếu
  • Phá hủy lớp sụn và gây xói mòn đầu xương
  • Tổn thương hoặc thậm chí là biến dạng khớp dẫn đến tàn phế
  • Sỏi thận
  • Suy giảm chức năng thận

Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa tìm ra cách chữa khỏi căn bệnh này hoàn toàn. Do đó, những người có khả năng mắc bệnh cao nên chủ động phòng bệnh từ sớm. Tham khảo một số biện pháp phòng bệnh gút sau đây để tránh các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.

Chẩn đoán hạt tophi dưới da

Các bác sĩ hoàn toàn có thể thuận tiện nhận ra những nốt tophi cũng như sự biến dạng của khớp bị tác động ảnh hưởng trải qua việc khám lâm sàng. Mặc dù vậy, họ vẫn sẽ nhu yếu bệnh nhân chụp CT hoặc MRI để nhìn nhận những hạt có kích cỡ lớn và mức độ thương tổn của xương, sụn khớp. Bên cạnh đó, đôi lúc thành phần bên trong nốt tophi cũng được lấy đi nghiên cứu và phân tích dưới kính hiển vi để đem lại tác dụng chẩn đoán đúng chuẩn và chi tiết cụ thể nhất cho thực trạng gút mạn tính, từ đó giúp bác sĩ thiết kế xây dựng phác đồ điều trị hiệu suất cao, tương thích cho bệnh nhân.

chup xray de chuan doan hat tophi

Các phương pháp xử lý, điều trị hạt tophi phổ biến

Điều trị hạt tophi thường là một phần trong phác đồ chữa bệnh gout. Tùy vào size của nốt sần mà mỗi người bệnh sẽ có cách xử trí, điều trị riêng, ví dụ điển hình như :

Đối với hạt có kích thước nhỏ

Các hạt nhỏ thường không gây đau hoặc hạn chế hoạt động quá mức nên việc phẫu thuật cắt bỏ nốt sần là không thiết yếu. Thay vào đó, bệnh nhân hoàn toàn có thể làm tan hạt và thu nhỏ kích cỡ của chúng bằng cách :

  • Dùng thuốc điều trị

Mục tiêu của giải pháp này là giảm lượng axit uric trong máu xuống mức 5 mg / dL hoặc thấp hơn để làm tan những hạt tophi. Các loại thuốc điều trị gút được kê toa thường là :

    • Nhóm thuốc ức chế tổng hợp axit uric (allopurinol, febuxostat…)
    • Pegloticase với tác dụng xúc tác quá trình chuyển hóa axit uric thành allantoin dễ tan và dễ đào thải (3)

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng hoàn toàn có thể kê toa một số ít loại thuốc khác nhằm mục đích trấn áp đợt cấp của gout mạn tính, gồm có :

    • Colchicine
    • Nhóm giảm đau kháng viêm không steroid NSAIDs (indomethacine, ibuprofen…)
    • Thuốc ức chế interleukin-1
    • Corticosteroid
  • Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày

Một lối sống lành mạnh, khoa học không chỉ giúp trấn áp tốt những triệu chứng bệnh gout, gồm có cả tophi, giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn bùng phát đợt cấp mà còn góp thêm phần nâng cao sức khỏe thể chất toàn diện và tổng thể. Chính vì thế, bệnh nhân nên tập thói quen :

    • Uống đủ nước để hỗ trợ đào thải axit uric ra ngoài
    • Tránh ăn thực phẩm chứa đường hoặc nhiều purin (đạm)
    • Hạn chế hoặc tránh hẳn những thức uống chứa cồn (bia, rượu…) và đường (nước ngọt, nước trái cây đóng hộp…)
    • Cố gắng rèn luyện thể chất với các bài tập cường độ thấp
  • Duy trì trọng lượng khỏe mạnh

Xây dựng chính sách nhà hàng siêu thị cho người bị bệnh gout với vừa đủ dưỡng chất như tăng cường những rau củ quả, trái cây giàu vitamin C, bổ trợ sữa và những mẫu sản phẩm làm từ sữa vào thực đơn hàng ngày …

Điều trị các hạt lớn

Với trường hợp nốt tophi có kích cỡ lớn, người bệnh hoàn toàn có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ và dẫn lưu. Thực tế, bác sĩ thường hạn chế yêu cầu giải pháp này bởi một số ít rủi ro đáng tiếc kèm theo như nhiễm trùng, vết mổ không dễ lành … Tuy nhiên, đây sẽ là lựa chọn điều trị duy nhất khi :

  • Số lượng tophi xuất hiện nhiều (bội nhiễm), kích thước lớn
  • Bệnh nhân có triệu chứng lở loét
  • Khớp ảnh hưởng bị biến dạng, gây hạn chế khả năng vận động
  • Vị trí hình thành tophi ở:
    • Gân
    • Khớp ngón tay hoặc ngón chân
    • Túi hoạt dịch

Ngoài ra, nhiều lúc người bệnh cũng cần đến phẫu thuật thay khớp nếu lớp sụn khớp hoặc xương đã bị thương tổn nặng nề. Với hàng loạt trang thiết bị tân tiến như máy nội soi công nghệ tiên tiến 3D độ phân giải cao, mạng lưới hệ thống phòng mổ OR1 tân tiến … cùng đội ngũ bác sĩ trình độ cao, giàu kinh nghiệm tay nghề trong nghành cơ xương khớp, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã triển khai thành công xuất sắc hàng nghìn ca phẫu thuật thay khớp phức tạp với ưu điểm :

  • Giảm thiểu phạm vi xâm lấn
  • Độ chính xác, an toàn và hiệu quả cao
  • Hạn chế rủi ro biến chứng sau ca mổ xảy ra (nhiễm trùng, xuất huyết…)
  • Ít đau, nhanh hồi phục
  • Xử lý các hạt tophi vỡ

Tránh nhiễm trùng là ưu tiên số 1 khi những nốt tophi vỡ ra. Do đó, lúc này bệnh nhân cần sơ cứu theo những bước sau :

  • Vệ sinh vết thương bằng nước muối sinh lý
  • Sát trùng vết thương bằng dung dịch chuyên dụng
  • Sử dụng băng, gạc tiệt trùng để băng bó vết thương
  • Đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được thăm khám và chữa trị hiệu quả, phù hợp

dieu-tri-cac-hat-tophi-lon

Cách chăm sóc người mắc bệnh gout có hạt tophi

Nếu bệnh nhân có tín hiệu tăng trưởng những hạt tophi trong gout, người chăm nom sẽ cần quan tâm :

  • Giúp người bệnh thường xuyên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là khu vực nổi nốt sần
  • Hỗ trợ bệnh nhân hoạt động, sinh hoạt để tránh gây va chạm làm vỡ tophi
  • Không tự ý chọc vỡ các nốt sần
  • Trong trường hợp tophi vỡ, người chăm sóc nên tiến hành sát trùng vết thương và đưa người bệnh đến cơ sở, trung tâm y tế gần nhất để được xử lý hiệu quả

Về cơ bản, khi đã được chẩn đoán mắc bệnh gút, người bệnh nên lưu ý theo dõi nồng độ axit uric thường xuyên. Bên cạnh đó, đừng quên tuân thủ đúng phác đồ điều trị kết hợp với thay đổi lối sinh hoạt lành mạnh để có thể kiểm soát bệnh tốt, qua đó hạn chế bệnh trở nặng và hình thành các hạt tophi, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia cơ xương khớp hàng đầu tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, khách hàng vui lòng liên hệ:

  • Hà Nội:
    • 1800 6858hotline :
    • Địa chỉ: 108 phố Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội

  • TP.HCM:
    • 0287 102 6789hotline :
    • Địa chỉ : 2B Phổ Quang, P. 2, Q. Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh
  • Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh

Hạt tophi thường xuất hiện ở những bệnh nhân nặng, không những làm mất thẩm mỹ mà nốt tophi còn gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bệnh nhân gout hiểu rõ nguyên nhân triệu chứng và cách điều trị hạt tophi.

More on this topic

Comments

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Advertismentspot_img

Popular stories