Có những món ăn chỉ cần nghe tên cũng có thể hình dung ra hương vị, nhưng cũng có món dù nhắc đi nhắc lại bao nhiêu lần cũng chẳng tượng tượng nổi hình thù, nguồn gốc của chúng ra sao. Don- đặc sản Quảng Ngãi là một trong những món ăn như vậy.
Don là món ăn không chỉ có cái tên lạ mà còn mang cả hơi thở và đời sống của con người Tỉnh Quảng Ngãi. Tùy vào sở trường thích nghi nhà hàng cũng như khẩu vị mà mỗi thực khách sẽ có cảm nhận riêng về don, nhưng chắc như đinh món ăn sẽ mang đến sự thưởng thức mới lạ về vị giác. Mỗi khi có dịp ghé thăm miền đất Tỉnh Quảng Ngãi, hành khách đừng quên chiêm ngưỡng và thưởng thức món don đặc biệt quan trọng này .
Don có ở hai con sông lớn của Quảng Ngãi là sông Trà và sông Vệ.
Don thuộc họ nhuyễn, thể hai mảnh, vỏ nửa đen nhạt nửa vàng lợt, hình quả trám, to bằng móng tay út người lớn, dài hơn một phân. Vỏ don thường mỏng dính hơn những loài ốc khác. Ruột don màu vàng và có những tua hồng bao quanh. Don nằm sâu dưới cát ( khoảng chừng 5 phân ), mỗi năm chỉ nổi lên một lần với mực nước ngập khoảng chừng một mét .Don chỉ có ở hai con sông lớn của Tỉnh Quảng Ngãi là sông Trà và sông Vệ. Loài don thường sống rải rác khắp nơi, lòng sông, bờ sông … và đông đúc nhất là ở khu vực gần những cửa sông. Điểm tập trung chuyên sâu sinh sống ưa thích của don là thiên nhiên và môi trường đất cát. Thường vào mùa khô hạn khoảng chừng tháng 4 đến tháng 5, người dân xung quanh hai con sông mới vào mùa cào don. Nhưng có khi vào tháng 7 don cũng Open nhiều. Don sống vùi trong cát nên việc cào don rất cực khổ với người dân. Có những hôm gặp nước lớn, người cào don phải ngâm mình dưới nước hàng giờ đồng hồ đeo tay mà cũng không bắt được nhiều .Nếu có như mong muốn được đến Tỉnh Quảng Ngãi vào đúng mùa don, hành khách hãy tranh thủ chiêm ngưỡng và thưởng thức món ăn đặc biệt quan trọng này. Vào những thời gian khác trong năm, người Tỉnh Quảng Ngãi thường thay don bằng hến. Dù 2 loài này có cùng họ với nhau, nhưng nếu trong bát không phải con don có màu vàng với những tua hồng bào quanh thì món ăn dù có thêm bao nhiêu gia vị cũng không thể nào đúng kiểu .
Don được người Tỉnh Quảng Ngãi rất là ưu thích .Món don đặc sản nổi tiếng chỉ gồm một tô nước có màu đùng đục, trong có chứa nhiều con don nhỏ bé, ít hành tây và một cái bánh tráng gạo nướng. Đơn giản vậy nhưng món ăn đã đi sâu vào tâm lý của mỗi người con xứ Quảng khi xa quê nhà .Sau khi cào don về, người ta ngâm, rửa sạch sẽ rồi cho don vào nồi nước sôi, khuấy mạnh và đều tay. Khi don há miệng cũng là lúc phần nước luộc có được tổng thể những gì tinh túy nhất. Nước luộc don được cho riêng ra nồi khác, nêm nếm vừa ăn tùy theo khẩu vị của mỗi người .
Riêng con don đãi lấy ruột. Sau đó bẻ bánh tráng sống cho vào bát, đổ nước don và cho con don vào, rắc thêm hành tây, hành lá, ớt xiêm và rải rác vài hột tiêu xay nhuyễn. Món ăn này mà có thêm sự tích hợp của tép tỏi Lý Sơn và mùi cay thơm của ớt hiểm thì sẽ vô cùng tuyệt vời .
Đây là món ăn thích hợp cho những ngày nắng nóng .Đợi đến khi bánh tráng ngậm nước, hơi mềm, thực khách hãy thư thả chiêm ngưỡng và thưởng thức vị thơm, ngọt của nước dùng, bánh tráng, vị cay của ớt, tiêu … Tất cả hòa quyện tạo nên sức mê hoặc lạ kì, khiến người ăn cảm nhận toàn vẹn vị ngon đến bồi hồi .Để biến hóa khẩu vị, bạn hoàn toàn có thể làm món don xào hoặc cháo don đơn thuần mà cực kỳ ngon. Ở những nơi khác nhiều lúc cũng có món don. Nhưng khi ăn thử, người tinh ý vẫn nhận ra don có vị tanh mặc dầu đã ướp rất nhiều gia vị. Nếu có dịp ghé Tỉnh Quảng Ngãi, bạn hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng và thưởng thức món don này tại khu đối lập Núi Bút, hoặc dọc đường Quang Trung hay Trần Hưng Đạo .Có thể nói món don như đặc tính của người đất Quảng, không cầu kỳ, không đắt đỏ, cái ngon tự nhiên đến từ vị ngọt thanh lạ của con don trên mảnh đất quê nhà đã tạo nên một đặc sản nổi tiếng, một niềm tự hào của siêu thị nhà hàng Tỉnh Quảng Ngãi .. Mộc mạc, dân dã tuy nhiên canh don gần như tiềm ẩn toàn bộ con người, tình cảm và văn hóa truyền thống của vùng đất núi Ấn sông Trà này .
5 đặc sản ăn liền nổi danh của người Quảng Ngãi
Bằng đôi bàn tay tài hoa và sự tinh tế, người Quảng Ngãi đã chế biến nên những sản phẩm có hương vị vô cùng độc đáo và riêng biệt.
Ngược xứ Lạng thưởng thức món ngon khó cưỡng
Du khách không chỉ mãn nhãn với cảnh sắc hùng vĩ, thả hồn cùng sông núi mà còn bị hút hồn bởi những món ngon chứa chan tình người xứ Lạng .
15 món ngon đường phố Việt Nam có giá dưới 10.000 đồng
15 món ngon đường phố Nước Ta có giá dưới 10.000 đồng khiến Fan Hâm mộ nhà hàng phát cuồng( Theo Dân trí )
