Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Quang Đức – Bác sĩ Y học hạt nhân – Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Chụp cắt lớp phát xạ positron hay chụp PET là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá chức năng các mô và cơ quan. Chụp PET rất hữu ích trong việc phát hiện hoặc đánh giá một số tình trạng như: bệnh ung thư, bệnh tim và rối loạn não. Thông thường, hình ảnh PET được kết hợp với chụp CT hoặc MRI giúp bác sỹ đánh giá được cả về mặt giải phẫu cũng như chức năng của tổn thương.
1. Mục đích của chụp PET scan
Chụp cắt lớp phát xạ positron (tên tiếng Anh là positron emission tomography và viết tắt là PET) công cụ hiệu quả để đánh giá hoạt động sinh học của các bộ phận của cơ thể bạn từ đó giúp xác định một loạt các bệnh, bao gồm nhiều bệnh ung thư, bệnh tim và thần kinh.
Hình ảnh từ chụp PET cung cấp thông tin khác biệt với hình ảnh được phát hiện bởi các loại hình chẩn đoán hình ảnh thường quy như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI). Chụp PET hoặc chụp PET/CT kết hợp cho phép bác sĩ chẩn đoán bệnh tốt hơn ở mức độ phân tử, đánh giá tình trạng sức khoẻ của bạn.
1.1 Ung thư
Các tế bào ung thư Open dưới dạng những điểm sáng trên hình ảnh của PET vì chúng có vận tốc trao đổi chất cao hơn so với những tế bào thông thường. Chụp PET hoàn toàn có thể có ích trong :● Phát hiện ung thư ;● Kiểm tra liệu ung thư đã lan rộng ;● Đánh giá hiệu suất cao phác đồ điều trị ung thư ;
● Phát hiện ung thư tái phát.
Chụp PET phải được kiểm tra cẩn trọng vì những bệnh lý không ung thư hoàn toàn có thể trông giống như ung thư và 1 số ít bệnh ung thư không Open trên hình ảnh của PET. Nhiều loại khối u Open chụp được chụp PET, gồm có :● Não ;● Cổ tử cung ;● Đại trực tràng ;● Thực quản ;● Đầu và cổ ;● Phổi ;● Ung thư hạch ;● Khối u ác tính ;● Tụy ;● Tuyến tiền liệt ;● Tuyến giáp .
1.2 Bệnh tim
Chụp PET có thể cho thấy các khu vực giảm lưu lượng máu trong tim, tình trạng sống còn cơ tim vùng tổn thương. Thông tin này có thể giúp bác sĩ quyết định liệu người bệnh có đủ điều kiện để thực hiện thủ thuật thông động mạch tim bị tắc (nong mạch vành) hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.
1.3 Bệnh lý thần kinh
Chụp PET có thể được sử dụng để đánh giá một số bệnh lý thần kinh, chẳng hạn như u não, sa sút trí tuệ,bệnh Alzheimer, tự kỷ, bại não và co giật.
2. Mục đích của chụp PET/CT
Chụp PET/CT là công cụ cung cấp cả hình ảnh chức năng (PET) và giải phẫu (CT). Đối với một số loại ung thư, chụp PET/CT là cách giúp tìm ra ung thư và xác định giai đoạn của bệnh, định vị ung thư và xem đã di căn chưa. Các bác sĩ cũng tìm hiểu thông tin về giai đoạn của ung thư và cách ung thư ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể như thế nào. Khi biết được những thông tin này, sẽ giúp bác sĩ có cơ sở để lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất và tiên lượng khả năng phục hồi của người bệnh.
3. Chụp PET/CT khác với quét CT như thế nào?
Chụp CT cho thấy hình ảnh chi tiết của các cơ quan và mô bên trong cơ thể bạn. Còn chụp PET có thể tìm thấy hoạt động bất thường của các cơ quan và kỹ thuật này có thể nhạy hơn các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác. Chụp PET cũng có thể hiển thị những thay đổi trong cơ thể sớm hơn. Các bác sĩ sử dụng chụp PET-CT để cung cấp thêm thông tin về bệnh ung thư. Ngoài việc tìm hiểu giai đoạn ung thư, chụp PET-CT có thể giúp bác sĩ:
● Tìm đúng vị trí để sinh thiết;
● Đánh giá hiệu suất cao điều trị ung thư ;● Kiểm tra ung thư mới tăng trưởng sau khi điều trị đã kết thúc ;● Lên kế hoạch xạ trị .
4. Lưu ý khi chụp PET/CT
4.1 Chuẩn bị trước khi chụp PET-CT
● Khi bạn lên lịch chụp PET-CT, nhân viên cấp dưới y tế sẽ cho bạn biết cần sẵn sàng chuẩn bị những gì. Hãy chắc như đinh làm theo hướng dẫn của họ một cách cẩn trọng để tránh ảnh hưởng tác động đến tác dụng chụp .● Ăn uống : bạn hoàn toàn có thể được nhu yếu không ăn trong vòng 4 gờ trước khi chụp .● Thuốc và tiền sử sức khỏe thể chất của bạn : phân phối cho nhân viên cấp dưới y tế thông tin về bạn có được dùng thuốc hoặc chất bổ trợ vào ngày chụp không. Ngoài ra, cho họ biết nếu bạn bị tiểu đường hoặc những bệnh lý khác. Cụ thể, bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể làm đổi khác tác dụng xét nghiệm và chất lưu lại phóng xạ hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến lượng đường trong máu của bạn. Nếu bạn đang cho con bú hoặc hoàn toàn có thể mang thai, hãy nói với nhân viên cấp dưới y tế .● Dị ứng. bạn cần báo cho bác sĩ biết nếu bạn dị ứng với bất kể một loại thuốc hoặc thực phẩm nào đó, gồm có mọi phản ứng đã từng xảy ra ..● Những thứ bạn cần tránh : Đừng lựa chọn những hoạt động giải trí quá mức như chạy bộ hay cử tạ trước khi chụp 24 h. Tập thể dục hoàn toàn có thể khiến hiệu quả trở nên kém đúng mực .● Bạn nên mặc quần áo thoáng rộng, tự do mà không có khóa kéo hoặc nút bằng sắt kẽm kim loại. Bạn sẽ cần phải vô hiệu bất kể quần áo nào có sắt kẽm kim loại vì sắt kẽm kim loại hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến quy trình chụp, ví dụ điển hình như thắt lưng, hoa tai, áo sơ mi có khóa hoặc khóa kéo, áo lót và kính. Bạn hoàn toàn có thể mặc áo choàng bệnh viện. Trong quy trình chụp PET / CT bạn sẽ được nhu yếu không mang bất kỳ đồ trang sức đẹp nào, vì thế, tốt nhất bạn nên để chúng ở nhà vào ngày chụp .
4.2 Trong quá trình chụp PET-CT
Kỹ thuật viên sẽ đưa dược chất phóng xạ vào khung hình bạn bằng giải pháp tiêm tĩnh mạch .Sau khi tiêm chất này, bạn phải hạn chế cử động và tránh hoạt động giải trí, hoàn toàn có thể ngồi trên ghế hoặc nằm giường một cách tự do. Việc vận động và di chuyển hay hoạt động hoàn toàn có thể khiến dược chất phóng xạ bị giữ tại những cơ, làm giảm chất lượng hình ảnh. Mất khoảng chừng từ 30 đến 90 phút để chất phóng xạ đi đến những bộ phận khung hình cần được chụp .Trong 1 số ít trường hợp, bệnh nhân cần tiêm thuốc cản quang hoàn toàn có thể gây dị ứng hoặc phản ứng phụ. Hầu hết phản ứng là nhẹ như gây phát ban hoặc ngứa. Rất hiếm xảy ra trường hợp phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Trước khi mở màn thủ pháp này, bác sĩ sẽ nhu yếu bạn đi tiểu để làm trống bàng quang .
Khi thực hiện, bạn sẽ được hướng dẫn nằm lên bàn với các tư thế như nằm ngửa, nằm nghiêng hoặc nằm sấp, tùy thuộc vào bộ phần cần được kiểm tra. Với một số trường hợp, chụp PET/CT được sử dụng để lên kế hoạch xạ trị nhằm điều trị ung thư.
Các nhân viên cấp dưới sẽ giúp bạn cảm thấy tự do nhất hoàn toàn có thể. Bạn cần nằm yên trong suốt quy trình kiểm tra. Bạn cũng hoàn toàn có thể cần giữ hai cánh tay trên đầu .Nhân viên cũng hoàn toàn có thể nâng hoặc hạ bàn trong quy trình quét. Điều này giúp họ có được hình ảnh từ những góc nhìn khác nhau .Tổng thời hạn chụp PET / CT từ khi sẵn sàng chuẩn bị đến kết thúc hường sẽ lê dài từ 1 đến 3 giờ. Thời gian ghi hình trên máy mất khoảng chừng 30 phút. Nếu máy quét một khu vực rộng trên khung hình, việc kiểm tra hoàn toàn có thể mất nhiều thời hạn hơn. Nhân viên sẽ cho bạn biết thời hạn cần thực thi .Khi quy trình kiểm tra kết thúc, bạn vẫn cần nằm lại trên bàn cho đến khi bác sĩ chắc như đinh về những hình ảnh thu được không bị mờ. Nếu chúng không rõ ràng, bạn hoàn toàn có thể cần phải triển khai lại .Sau khi chụp PET / CT, bạn hoàn toàn có thể hoạt động giải trí như thông thường. Kỹ thuật viên sẽ nhắc bạn uống thêm nước để tăng đào thải dược chất phóng xạ trước khi ra về .
4.3 Sau khi chụp PET-CT
Bạn hoàn toàn có thể hoạt động giải trí thông thường sau khi chụp. Nhân viên Y tế sẽ hướng dẫn bạn uống vài ly nước để giúp tăng đào thải chất phóng xạ và thuốc cản quang ra khỏi khung hình .
5. Chụp PET có nguy hiểm không?
Lợi ích của những giải pháp chẩn đoán này thường lớn hơn rủi ro đáng tiếc mà nó đem lại. Trong thủ pháp này, bạn sẽ tiếp xúc với một lượng nhỏ chất phóng xạ. Với một lượng như vậy, chất phóng xạ được chứng tỏ là không gây hại .Các bác sĩ hoàn toàn có thể thực thi kỹ thuật chụp PET / CT với lượng phóng xạ thấp hơn hoặc số lượng giới hạn những khu vực cần được quét. Bạn cần phải báo cho bác sĩ biết về những thông tin, ví dụ điển hình như số lần bạn thực thi xét nghiệm hình ảnh, giải pháp thực thi, thực trạng có thai hoặc hoài nghi có thai .
Thông tin này có thể giúp bác sĩ quyết định có nên thực hiện phương pháp xét nghiệm hình ảnh nào khác nhằm giảm rủi ro. Nếu bạn lo lắng về việc tiếp xúc với bức xạ, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn, và tham khảo xem bạn có thể thực hiện phương pháp xét nghiệm nào khác sử dụng ít bức xạ hơn không.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã và đang trở thành một địa chỉ uy tín hàng đầu trong sàng lọc bệnh bằng các kỹ thuật hiện đại, tự hào là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại Việt Nam triển khai kỹ thuật chẩn đoán hiện đại và chính xác với hệ thống PET/CT 128 dãy hiện đại nhất Đông Nam Á, cho hình ảnh chính xác và thời gian chụp ngắn, đội ngũ bác sỹ là những chuyên gia đầu ngành có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm tạo nên niềm tin cho khách hàng khi trải nghiệm dịch vụ thăm khám, điều trị bệnh tại Vinmec.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: mayoclinichealthsystem.org, cancer.net
