Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Hồng Liên – Khoa Sản phụ khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ Liên đã có trên 10 năm kinh nghiệm là bác sĩ chẩn đoán hình ảnh khoa Siêu âm tại bệnh viện đầu ngành sản phụ khoa phía Nam – bệnh viện Từ Dũ. Và Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Nhất Nguyên – Bác sĩ Chuyên khoa sản – Khoa Sản Phụ Khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Sản phụ khoa.
Nước ối là môi trường giúp bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ. Bất kỳ sự thay đổi nào của lượng nước ối cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Chỉ số nước ối AFI là thông số quan trọng giúp xác định bất thường nước ối.
1. Nước ối là gì?
Thai nhi được bao bọc xung quanh bởi nước ối. Ngoài nhiệm vụ bảo vệ thai nhi tránh khỏi những tác động bên ngoài. Nước ối giúp thai nhi duy trì nhiệt độ ổn định, cân bằng nước và điện giải, còn là một môi trường giàu chất dinh dưỡng, có khả năng tái tạo và trao đổi, giữ một vai trò quan trọng đối với sự sống còn và phát triển của thai nhi khi còn nằm trong bụng mẹ. Nước ối xuất hiện từ ngày thứ 12 sau thụ thai.
Nước ối được tạo thành từ ba nguồn gốc: thai nhi, màng ối và máu mẹ.
- Sự tái hấp thu nước ối: Được thực hiện chủ yếu qua hệ tiêu hóa thai nhi. Từ tuần thứ 20 thai kỳ, thai nhi bắt đầu nuốt nước ối. Ngoài ra, nước ối còn được tái hấp thu qua da của thai nhi, dây rốn và màng ối. Như vậy, ngay từ đầu thai kỳ, nước ối đã có chức năng nuôi dưỡng phôi thai.
Sau khi lá nhau được xây dựng, nước ối giữ phần biến dưỡng nước và những chất khác bảo vệ cho sự sống còn và tăng trưởng của thai. Sau tuần thứ 34 thai nhi hấp thu từ 300 – 500 ml nước ối mỗi ngày. Lượng nước ối này vào ruột góp thêm phần tạo phân su, vào máu góp thêm phần cân đối dịch trong khung hình thai nhi và được lọc một phần tạo thành nước tiểu cho bé .
- Về mặt cơ học, nước ối tạo môi trường cho thai phát triển hài hòa và bình chỉnh về ngôi thai trong ống sinh dục của mẹ trong những tháng cuối thai kỳ. Trong lúc chuyển dạ, nước ối tiếp tục bảo vệ thai nhi khỏi những sang chấn của cơn co tử cung và nhiễm khuẩn. Nước ối giúp thành lập đầu ối nong cổ tử cung của mẹ giúp cho sự xóa mở cổ tử cung được thuận lợi hơn. Sau khi vỡ ối, tính nhờn của nước ối bôi trơn đường sinh dục của mẹ giúp thai nhi dễ được sinh ra hơn.
- Khối lượng nước ối thay đổi tùy theo tuổi thai: ở thai 8 – 12 tuần khoảng 50ml, thể tích nước ối nhiều nhất khoảng 1000ml lúc tuổi thai 28 tuần, sau đó nước ối giảm dần còn 900ml ở thai 36 tuần, khi thai 40 tuần nước ối còn khoảng 600-800ml.
2. Chức năng nước ối là gì?
Chức năng chính của nước ối gồm có:
- Chất đệm lót để bảo vệ thai.
- Ngăn ngừa dính màng ối vào phôi.
- Điều hòa nhiệt độ cho thai.
- Nơi chứa những sản phẩm chuyển hóa của phôi.
- Thúc đẩy phôi phát triển.
3. Chỉ số nước ối AFI là gì?
Chỉ số nước ối, ký hiệu AFI (Amniotic fluid index) là thông số về lượng nước ối có trong bụng thai phụ theo từng thời điểm phát triển của thai nhi. Chỉ số nước ối được đo khi thai phụ đi thăm khám, dựa vào chỉ số này bác sĩ sẽ cho người mẹ lượng nước ối là bình thường hay bất thường (đa ối, thiểu ối, vô ối,…)
Đo chỉ số ối AFI: Chia buồng tử cung làm 4 phần, hai đường cắt nhau tại rốn của thai phụ, đo bề sâu của khoang ối lớn nhất trong mỗi buồng và tính tổng số các số đo trên.
4. Chỉ số nước ối AFI có ý nghĩa như thế nào đối với thai kỳ?
Đối với thai kỳ, nước ối đóng vai trò quan trọng ngang bằng với lá nhau, dây rốn, tử cung trong vai trò nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi. Bên cạnh khảo sát tỷ trọng và màu sắc nước ối, chỉ số nước ối AFI giúp bác sĩ có thể dự báo cũng như tiên đoán được sức khỏe và tình trạng phát triển của bé đang còn nằm trong bụng mẹ. Việc siêu âm để đo chỉ số nước ối phải được đánh giá ít nhất 2 lần liên tục cách nhau từ 2-6 giờ để xác định tình trạng thiểu ối hay thừa nước ối.
5. Chỉ số nước ối AFI bình thường là bao nhiêu?
Bảng tổng hợp dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về chỉ số ối AFI bao nhiêu là bình thường và những lưu ý không thể bỏ qua nếu AFI bất thường:
Chỉ số AFI (cm)
Mức độ
Lưu ý
25cm
Đa ối
Các mẹ nên chú ý sẽ có khả năng ảnh hưởng đến thai, các bà mẹ có khả năng bị vỡ ối sớm, túi ối bị căng, sinh non, gây ra tình trạng nhau bong non, ngôi thai đảo lộn dẫn đến bất thường.
Mỗi một bà bầu sẽ có số nước ối khác nhau ít hay nhiều tùy vào thời hạn mang thai và số lượng uống nước đi vào khung hình mỗi ngày. Để thai nhi được tăng trưởng không thiếu và chào đời khỏe mạnh, mẹ cũng phải duy trì cho con lượng ối không thay đổi và thông thường, tránh thừa hoặc thiếu ối .
Do vậy mẹ cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước mỗi ngày, khám thai định kỳ đều đặn, làm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh theo chỉ định của bác sĩ; khi có dấu hiệu đa ối hoặc thiểu ối cần theo dõi chặt chẽ và điều trị kịp thời.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
