Bệnh itai-itai (イタイイタイ病 itai-itai byō?, dịch tạm là “bệnh đau quá đau quá”) là tên được đặt cho đợt ngộ độc Cadmi trên diện rộng ở tỉnh Toyama, Nhật Bản, bắt đầu từ khoảng năm 1912. Cái tên “bệnh itai-itai” được đặt ra bởi người dân địa phương để chỉ những cơn đau đớn vô cùng (Trong tiếng Nhật: 痛い itai) mà các nạn nhân cảm thấy trong xương sống và khớp. Nhiễm độc Cadmi còn có thể dẫn tới việc làm xốp xương và suy thận. Chất cadmi đã được thả vào trong các dòng sông bởi các công ty khai thác quặng trên các ngọn núi, mà sau này các công ty này đã bị kiện thành công vì những tổn hại mà họ gây ra. Bệnh itai-itai còn được biết đến là một trong số Bốn bệnh ô nhiễm lớn nhất ở Nhật Bản.
Bệnh itai-itai mắc phải là do bị nhiễm độc cadmi hệ quả của việc khai thác khoáng sản ở tỉnh Toyama. Ghi nhận sớm nhất về việc khai thác vàng ở khu vực này là từ năm 1710. Việc khai thác bạc thường xuyên được diễn ra vào năm 1589, và không lâu sau đó thì quá trình khai thác chì, đồng và kẽm cũng được bắt đầu. Sự tăng mạnh của nhu cầu về các nguyên liệu thô trong thời kì Chiến tranh Nga – Nhật và Thế chiến thứ nhất, cùng với công nghệ khai thác mới đến từ châu Âu, đã làm gia tăng sản lượng của các mỏ khai thác, đưa các mỏ khai thác quặng Kimioka ở Toyama trở thành những mỏ khai thác đứng đầu thế giới. Sản lượng thậm chí còn được tăng lên nữa vào thời kì trước Đế chiến thứ 2. Suốt từ năm 1910 đến năm 1945, những cơ sở khai thác quặng này đã tạo ra một lượng lớn chất Cadmi, và căn bệnh này đã bắt đầu xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1912. Ngay trước Chiến tranh thế giới lần thứ 2, quá trình khai thác, dưới sự điều khiển của Tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui, đã được tăng lên nữa để phục vụ cho nhu cầu trong chiến tranh. Việc đó đã làm tăng thêm mức độ ô nhiễm của sông Jinzu và những nhánh sông lân cận. Dòng sông này là nguồn cung cấp nước chính cho công tác thuỷ lợi tới các cánh đồng lúa, và nguồn nước uống, tắm rửa, bắt cá, và các sinh hoạt khác của cư dân hạ nguồn.
Do bị đầu độc Cadmi, cá ở sông khởi đầu chết, và lúa được thuỷ canh bởi nguồn nước đó không tăng trưởng tốt. Lượng Cadmi và những sắt kẽm kim loại nặng khác được tích tụ ở đáy sông và trong nguồn nước của dòng sông. Chính lượng nước này đã được dùng để để trồng lúa. Những cây lúa hấp thụ lượng sắt kẽm kim loại nặng, đặc biệt quan trọng là Cadmi. Lượng Cadmi này sẽ tích tụ dần trong những người ăn phải lúa bị nhiễm độc .
Khi mà số lượng người dân kêu than tới tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui về trình trạng ô nhiễm, công ty đã xây một bể chứa để chứ nguồn nước thải do khai thác trước khi xả vào sông. Việc làm này đã không có tác dụng, và rất nhiều người dân đã bị bệnh tại thời điểm đó. Nguyên nhân ngộ độc vẫn chưa được rõ rang và cho đến tận năm 1946, người ta vẫn cho rằng tình trạng đó chỉ là những căn bệnh địa phương hoặc do nhiễm trùng từ một loại vi khuẩn nào đó.
Xét nghiệm y học để tìm ra nguyên nhân của căn bệnh đã được tiến hành từ những năm 1940 và 1950. Ban đầu thì họ nghi ngờ là nhiễm độc chì do một mỏ khai thác chì ở đầu nguồn. Phải đến năm 1955 tiến sĩ Hagino và các cộng sự của ông mới nghi ngờ Cadmi là nguyên nhân gây bệnh. Tỉnh Toyama cũng bắt đầu cho điều tra vào năm 1961, và đã xác định rằng Trạm khai thác quặng Kamioka của Tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui đã gây ra tình trạng nhiễm độc Cadmi và khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là vùng cách 30 km xuôi dòng tính từ khu khai thác. Năm 1968, Bộ y tế và phúc lợi (Ministry of Health and Welfare) đã ban hành bản tuyên bố các triệu chứng của bênh itai-itai gây ra bởi nhiễm độc Cadmi.
Việc làm giảm nồng độ Cadmi trong nguồn nước đã làm thuyên giảm số nạn nhân mắc bệnh ; không có thêm nạn nhân nào được tìm thấy từ năm 1946. Khi mà những nạn nhân với thực trạng nặng nhất đến từ tình Toyama, chính phủ nước nhà cũng tìm thấy những nạn nhân khác đến từ 5 tỉnh khác .Các mỏ khai thác vẫn thực thi hoạt động giải trí và mức độ ô nhiễm Cadmi vẫn rất cao, mặc dầu việc nâng cao chính sách dinh dưỡng và chăm nom sức khoẻ có giúp cải tổ phần nào tình hình của căn bệnh itai-itai này .
Các triệu chứng[sửa|sửa mã nguồn]
Tác hại chính của nhiễm độc Cadmi là nó làm yếu và giòn xương. Xương sống và chân đau là rất hay gặp, và dáng đi lạch bạch thường xuất hiện do xương bị biến dạng gây ra bởi Cadmi. Những cơn đau cuối cùng dẫn đến tình trạng suy nhượng, và rạn xương do xương càng ngày càng yếu. Các biến chứng khác bao gồm ho, thiếu máu, suy thận, và dẫn đến tử vong.
Những trường hợp phổ biến hay mắc bệnh là phụ nữ nhiều tuổi, sau thời kì mãn kinh. Nguyên nhân của hiện tượng này vẫn chưa được hiểu rõ và hiện tại vẫn đang được điều tra. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tình trạng thiếu dinh dưỡng và thiếu calci trong trao đổi chất có liên quan đến độ tuổi của phụ nữ.
Những nghiên cứu và điều tra gần đây từ chuột đã chỉ ra rằng nhiễm độc cadmi không không đủ để dẫn tới toàn bộ những triệu chứng của bệnh itai-itai. Những điều tra và nghiên cứu này chỉ ra rằng sự phá huỷ ty thể của những tế bào thận do Cadmi gây ra là yếu tố chính của căn bệnh .
Hành động tố cáo[sửa|sửa mã nguồn]
Hai mươi chín nguyên đơn, trong đó có 9 nạn nhân và 20 thành viên mái ấm gia đình của nạn nhân, đã kiện Tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui ra toà án tỉnh Toyama vào năm 1968. Tháng 6 năm 1971, toàn án tuyên cáo Tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui là có tội. Sau đó, công ty kháng án lên Toà án Q. Nagoya ( Nagoya district court ) của Kanazawa, nhưng đơn kháng án đã bị khước từ vào tháng 8 năm 1972. Tập đoàn khai thác và luyện quặng Mitsui đã đồng ý chấp thuận chi trả cho viện phí của những nạn nhân, số tiền ngân sách cho việc cải tổ chất lượng nước do người dân thực thi, và khoản bồi thường cho những nạn nhân của căn bệnh .Những người cho rằng mình là nạn nhân của bệnh itai-itai phải liên lạc với Bộ y tế, lao động và phúc lợi để nhu yếu nhận trợ cấp. Rất nhiều nạn nhân đã không thoả mãn với cách thao tác của chính quyền sở tại và nhu yếu sự biến hóa trong những công tác làm việc hành chính đó. Việc này đã nhu yếu cơ quan chính phủ phải xem xét lại những tiêu chuẩn để xác lập nạn nhân hợp phá ; cơ quan chính phủ cũng phải nhìn nhận lại sự điều trị của căn bệnh .Một người được xác lập là mắc bệnh itai-itai nếu người đó sống ở khu vực bị bệnh, có thực trạng suy giảm công dụng của thận và giòn xương, nhưng không được mang những bệnh tương quan đến tim mạch. 184 nạn nhân đã được xác lập là hợp pháp theo tuyên chuẩn này từ năm 1967, trong số đó có 54 người được xác định trong quy trình tiến độ từ 1980 đến 2000. 388 người khác chưa qua kiểm tra chính thức cũng được xác định là hoàn toàn có thể là nạn nhân. 15 nạn nhân xác lập là còn sống sót tính đến năm 1993
Thiệt hại kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]
Tình trạng ô nhiễm cadmi đã làm hư hỏng rất nhiều khu vực canh tác nông nghiệp. Ô nhiễm kim loại nặng đã ảnh hưởng rất nhiều khu vực của Nhật bản, do đó Bộ luật Chống ô nhiễm đất và đất nông nghiệp năm 1970 đã được ban hành. Theo đó các quá trình canh tác đã bị ngưng lại để tiến hành cải tạo đất trên những mảnh đất có nồng độ cadmi 1ppm hoặc hơn. Theo một cuộc khảo sát ở tỉnh Toyama bắt đầu từ năm 1971 đến năm 1977, 1500 héc ta dọc sông Jinzu đã được chỉ định cho việc cải tạo đất. Những người nông dân khu vực này đã được bồi thường khoản thiệt hại hoa màu và sản xuất trong những năm đó bởi công ty Mitsui, tỉnh Toyama, và chính phủ. Cho đến năm 1992, chỉ còn khoảng 400 hecta là vẫn còn bị ô nhiễm.
Năm 1992, khoản bồi thường cho ngân sách sức khoẻ trung bình là 743 triệu yên. Chi tiêu bồi thường nông nghiệp là 1.75 tỷ yên một năm, tổng số là 2.518 tỷ yên. 620 triệu yên khác cũng đã được chi cho khảo sát thường niên để ngăn ngừa sự ô nhiễm của dòng sông lan rộng hơn .Vào ngày 17 tháng 3 năm 2012, những nhà chức trách đã Kết luận về dự án Bất Động Sản thu dọn ở những khu vực ô nhiễm cadmi trên bể chứ sông Jinzu. 863 héc ta đất mặt phẳng đã được sửa chữa thay thế tính từ khi dự án Bất Động Sản thu dọn được khởi đầu từ năm 1979 với tổng thiệt hại là 40.7 tỷ yên. Dự án này đã được trả bởi chính phủ nước nhà Nhật Bản, Công ty khai thác Mitsu, và chính quyền sở tại tỉnh Gifu và Toyama .
