Bài giảng sự chuyển dạ

Related Articles

2012-10-31 03:57 PM

Cho tới nay người ta chưa biết rõ ràng và khá đầy đủ những nguyên do phát sinh những cơn co chuyển dạ. Người ta đã đưa ra nhiều giả thuyết để báo cáo giải trình, có 1 số ít giả thuyết được gật đầu .

Định nghĩa

Chuyển dạ đẻ là một quy trình làm cho thai nhi và rau thai được đưa ra khỏi buồng tử cung qua đường âm đạo .

Một cuộc chuyển dạ đẻ thường xảy ra sau một thời gian thai nghén từ 38 (259 ngày) đến 42 tuần (293 ngày) trung bình là 40 tuần (280 ngày), lúc đó thai nhi đã trưởng thành và có khả năng sống độc lập ngoài tử cung.

Đẻ non là thực trạng gián đoạn thai nghén khi thai có thẻ sống được. Chuyển dạ đẻ non xảy ra khi tuổi thai từ 28 tuần đến 37 tuần

Đẻ già tháng là hiện tượng chuyển dạ đẻ xảy ra sau 2 tuần so với ngày dự kiến đẻ. Gọi là thai già tháng khi tuổi thai quá 42 tuần lễ

Các giai đoạn của cuộc chuyển dạ

3 quy trình tiến độ, thời hạn mỗi tiến trình dài, ngắn khác nhau .

Giai đoạn 1

Giai đoạn xoá mở cổ tử cung, tính từ khi khởi đầu chuyển dạ đến khi cổ tử cung mở hết, quy trình tiến độ này là quy trình tiến độ lê dài nhất của cuộc chuyển dạ. Thời gian trung bình của quy trình tiến độ này là 15 giờ gồm có :

Giai đoạn 1 a : Từ khi cổ tử cung khởi đầu xoá đến khi cổ tử cung mở 3 cm gọi là pha tiềm tàng, thời hạn 8 giờ .

Giai đoạn 1 b : Từ lúc cổ tử cung mở 3 cm đến 10 cm ( mở hết ) gọi là pha tích cực, thời hạn 7 giờ .

Giai đoạn 2

Giai đoạn sổ thai tính từ khi cổ tử cung mở hết đến khi thai sổ ra ngoài, thời hạn trung bình 30 phút, tối đa 1 giờ. Giai đoạn này được thực thi nhờ 2 yếu tố : sức mạnh cơn co tử cung và sự co bóp những cơ thành bụng .

Giai đoạn 3

Là thời kỳ sổ rau, khởi đầu từ khi thai sổ ra ngoài đến khi rau bong, xuống và sổ rau ra ngoài cùng với màng rau, thời hạn 15 – 30 phút .

Nguyên nhân phát sinh chuyển dạ đẻ

Cho tới nay người ta chưa biết rõ ràng và rất đầy đủ những nguyên do phát sinh những cơn co chuyển dạ. Người ta đã đưa ra nhiều giả thuyết để báo cáo giải trình, có 1 số ít giả thuyết được đồng ý .

Prostaglandin (PG)

Các Prostaglandin là những chất hoàn toàn có thể làm đổi khác hoạt tính co bóp của cơ tử cung. Sự sản xuất PGF2 và PGE2 tăng dần trong quy trình thai nghén và đạt tới giá trị cao trong nước ối, màng rụng và trong cơ tử cung vào lúc mở màn cuộc chuyển dạ đẻ. Giảm oxy trong quy trình chuyển dạ đẻ làm tăng quy trình tổng hợp prostaglandin. Prostaglandin được tông hợp từ màng rụng và màng ối .

Người ta hoàn toàn có thể gây chuyển dạ bằng cách tiêm Prostaglandin dù thai ở bắt kỳ tuổi nào .

Các Prostaglandin tham gia làm chín mùi cổ tử cung do công dụng lên chất collagene của cổ tử cung .

Estrogen và Progesteron

Trong quy trình thai nghén những chất estrogen tăng nhiều lần tăng tính kích thích những sợi cơ trơn của tử cung và vận tốc Viral của hoạt động điện, cơ tử cung trở nên mẫn cảm hơn với những tác nhân gây cơn co tử cung, đặc biệt quan trọng với oxytocin. Estrogen làm tăng sự tăng trưởng của lớp cơ tử cung và thuận tiện cho việc tổng hợp những prostaglandin từ màng rụng và màng ối. Progesteron có tính năng ức chế với co bóp của cơ tử cung. Nồng độ progesteron giảm ở cuối thời kỳ thai nghén làm biến hóa tỷ suất Estrogen / progesteron ( tăng ) là tác nhân gây chuyển dạ .

Vai trò của oxytocin

Người ta đã xác lập có sự tăng tiết oxytocin ở thuỳ sau tuyến yên của mẹ trong chuyển dạ đẻ. Tuy vậy oxytocin không đóng vai trò quan trọng để gây chuyển dạ đẻ mà đa phần làm tăng nhanh quy trình chuyển dạ đang diễn ra .

Các yếu tố khác

Sự tăng giảm từ từ và quá mức của cơ tử cung và sự tăng phân phối với những kích thích sẽ phát sinh ra chuyển dạ đẻ .

Yếu tố thai nhi : thai vô sọ hoặc thiểu năng thượng thận thì thai nghén thường lê dài, ngược lại nếu cường thượng thận sẽ gây đẻ non .

Cơn co tử cung

Cơn co tử cung là động lực của cuộc chuyển dạ .

Các phương pháp nghiên cứu cơn co tử cung

Bằng tay : Đặt lòng bàn tay lên bụng sản phụ và theo dõi độ dài của mỗi cơn co tử cung, khoảng cách giữa 2 cơn co .

Phương pháp này không đúng mực và không nhìn nhận được đúng mực cường độ cơn co tử cung .

Phương pháp ghi ngoài : Đặt 1 trống Murey ở đáy tử cung và đo áp lực đè nén của cơn co tử cung. Đơn vị tính bằng mmHg. Phương pháp này đo được tần số, độ dài những cơn co nhưng không đo được đúng chuẩn áp lực đè nén của cơ tử cung từng phần và áp lực đè nén trong buồng ối .

Phương pháp ghi trong : Đặt 1 catheter mảnh và mềm vào buồng ối qua cổ tử cung hoặc qua thành bụng của người mẹ để đo áp lực đè nén trong buồng ối, trương lực cơ bản của tử cung, tần số và cường độ của cơn co tử cung .

Đặt những vi bóng ( Miroballons ) vào trong cơ tử cung ở những vị trí khác nhau của tử cung, qua thành bụng để ghi áp lực đè nén cơn co ở những vùng khác nhau của tử cung, điểm xuất phát của cơn co tử cung, đổi khác áp lực đè nén cơn co và sự Viral cơn co tử cung .

Đặc điểm cơn co tử cung

Áp lực cơn co tử cung tính bằng mmHg hoặc bằng Kilo Pascal ( KPa ) ( 1 mmHg = 0,133 KPa ). Đơn vị Montevideo ( UM ) bằng tính của biên độ cơn co trung bình nhân với tần số cơn co ( số cơn co trong 10 phút ) .

Trong 30 tuần đầu của thai nghén, tử cung không có cơn co, từ 30-37 tuần những cơn co tử cung hoàn toàn có thể nhiều hơn, đạt tới 50 UM. Lúc khởi đầu chuyển dạ, cơn co tử cung 120 UM, tăng dần 250 UM lúc sổ thai .

Một, hai tuần lễ trước khi chuyển dạ, tử cung có cơn co nhẹ, mau hơn trước, áp lực đè nén từ 10 – 15 mmHg gọi là những cơn co Hicks không gây đau .

Cường độ cơn co tủ cung là số đo ở thời gian áp lực đè nén tử cung cao nhất của mỗi cơn co .

Trương lực cơ bản của cơ tử cung : 5 – 15 mmHg .

Hiệu lực cơn co tử cung = cường độ cơn co tử cung trừ đi trương lực cơ bản .

Độ dài của cơn co tử cung tính từ thời gian tử cung mở màn co bóp đến khi hết cơn co, đơn vị chức năng tính = giây .

Tần số cơn co tử cung tăng dần lên về tần số và cường độ trong quy trình chuyển dạ .

Điểm xuất phát của mỗi cơn co nằm ở 1 trong 2 sừng tử cung, ở người thường là sừng bên phải .

Cơn co tử cung gây đau khi áp lực đè nén 25-30 mmHg .

Cơn co tử cung có đặc thù 3 giảm. Cơn co tử cung từ buồng tử cung lan toả ra đáy và thân đến đoạn dưới và cổ tử cung .

Thời gian co bóp của cơ tử cung giảm dần từ trên xuống dưới, áp lực đè nén cơn co tử cung giảm dần đi từ trên xuống dưới .

Đặc điểm cơn co tử cung trong chuyển dạ đẻ

Cơn co tử cung Open một cách tự nhiên ngoài ý muốn của con người .

Cơn co tử cung có đặc thù chu kỳ luân hồi và đều đặn. Cơn co tử cung mau dần lên, khoảng cách giữa 2 cơn co khi mới chuyển dạ là 15-20 phút sau đó ngày càng ngắn dần lại, cuối tiến trình I khoảng chừng 2-3 phút .

Cơn co tử cung dài dần ra, bắt đầu chuyển dạ 15-20 giây, đạt tới 30-40 giây ở cuối giai đoạn xoá mở cổ tử cung. Cường độ cơn co tăng dần lên, áp lực cơn co mới chuyển dạ 30-35mmHg (120Um) tăng dần đến 50-55 mmHg ở giai đoạn cổ tử cung mở và giai đoạn sổ thai  lên đến 60-70 mmHg tương đương 250UM. Nằm nghiêng trái không thay đổi trương lực cơ bản cơ tử cung nhưng cường độ cơn co tử cung tăng lên 10 mmHg và tần số cơn co lại giảm đi.

Cơn co tử cung gây đau khi áp lực đè nén đạt 25-30 mmHg. Cơn đau Open sau cơn co tử cung và mất đi trước cơn co tử cung, cơn co càng mạnh càng đau và đau tăng lên khi sản phụ lo ngại sợ sệt .

Cơn co tử cung có đặc thù 3 giảm : áp lực đè nén cơn co giảm từ trên xuống dưới, thời hạn co bóp của cơ tử cung giảm dần từ trên xuống dưới, sự Viral của cơn co tử cung theo hướng tử trên xuống dưới

Cơn co tử cung và cơn co thành bụng trong giai đoạn sổ thai

Trong quá trình II của cuộc chuyển dạ đẻ, cơn có tử cung phối hợp với cơn co thành bụng đẩy thai ra ngoài. Áp lực cơn co tử cung ở cuối quá trình II tăng cùng với cơn co thành bụng tạo áp lực đè nén trong buồng ối tăng lên tới 120 – 150 mmHg .

Do vậy hướng dẫn sản phụ rặn đẻ đúng rất có giá trị trong cuộc đẻ .

Thay đổi về phía mẹ, thai nhi và phần phụ của thai do tác dụng của cơn co tử cung

Thay đổi về phía mẹ

Sự xoá mở cổ tử cung và xây dựng đoạn dưới

Xoá : Cổ tử cung thông thường hình tròn trụ có lỗ trong và lỗ ngoài .

Xoá là hiện tượng lỗ trong giãn dần ra làm cho cổ tử cung đổi khác từ hình tròn trụ trở thành một phên mỏng dính. Khi cổ tử cung xoá hết thì buồng cổ tử cung cùng với đoạn dưới trở thành ống cổ – đoạn .

Mở : Là hiện tượng lỗ ngoài cổ tử cung giãn rộng ra từ 1 cm đến khi mở hết là 10 cm. Khi đó tử cung thông thẳng với âm đạo và xây dựng ống cổ – đoạn – âm đạo. Thời gian xoá mở cổ tử cung diễn ra không đều : từ xoá – mở 4 cm khoảng chừng 8-10 giờ. Từ 5 cm đến mở hết khoảng chừng 4-6 giờ. Tốc độ mở trung bình là 1 cm / giờ .

Cổ tử cung xoá mở nhanh hay chậm phụ thuộc vào vào :

Đầu ối đè vào cổ tử cung nhiều hay ít .

Màng ối dính nhiều hay ít

Cơn co tử cung có đủ mạnh và đồng nhất không ?

Thành lập đoạn dưới : Đoạn dưới tử cung xây dựng do eo tử cung giãn rộng, lê dài và to ra. Khi đoạn dưới tử cung được xây dựng trọn vẹn 10 cm .

Con so và con rạ có sự độc lạ nhau về xoá mở cổ tử cung. Con so thì cổ tử cung xóa hết rồi mới mở, con rạ thì cổ tử cung vừa xoá vừa mở. Thời gian mở con rạ nhanh hơn con so và vận tốc mở tối đa là 5-7 cm / giờ .

Thay đổi ở đáy chậu

Do áp lực đè nén cơn co tử cung, ngôi thai xuống dần trong tiểu khung, đầu mỏm cụt ra sau đường kính cụt – hạ vệ từ 9,5 – 11 cm. Tầng sinh môn trước phồng to lên dài gấp đôi tầng sinh môn sau giãn ra. Hậu môn bị xoá hết những nếp .

Thay đổi về phía thai

Áp lực cơn co tử cung đẩy thai nhi từ trong buồng tử cung ra ngoài theo chính sách đẻ .

Trong quy trình chuyển dạ đẻ, thai nhi có hiện tượng uốn khuôn .

Hiện tượng chồng xương sọ : hộp sọ thai nhi thu nhỏ bớt kích cỡ bằng cách những xương chồng lên nhau .

Thành lập bướu huyết thanh .

Bướu huyết thanh do dịch thanh huyết dồn xuống vị trí thấp nhất của ngôi thai nơi có áp lực đè nén thấp nhất. Bướu huyết thanh chỉ xây dựng khi ối đã vỡ. Mỗi ngôi thường có vị trí riêng của bướu thanh huyết .

Thay đổi ở phần phụ của thai

Cơn co tử cung làm cho màng ối bong ra, nước ối dồn xuống tạo thành túi ối hay đầu ối .

Có những loại đầu ối : ối dẹt ; ối phồng ; ối hình quả lê .

Ối dẹt : Nước ối phân làn giữa màng ối và ngôi thai rất mỏng dính do có sự bình chỉnh tốt của ngôi thai .

Ối phồng : Nước ối giữa màng ối và ngôi thai dày, thường gặp trường hợp ngôi thaibình chỉnh không tốt .

Ối quả lê : Đầu ối thò qua cổ tử cung vào âm đạo dù khi cổ tử cung mở còn nhr do màng ối mất chun giãn gặp trong thai chết lưu .

Tác dụng của đầu ối

Giúp cho cổ tử cung xoá, mở .

Bảo vệ thai nhi khỏi sang chấn .

Khi ối vỡ > 6 giờ có rủi ro tiềm ẩn nhiễm khuẩn ngược dòng từ âm đạo và buồng ối .

Các hình thái vỡ ối

Vỡ ối đúng lúc : Khi cổ tử cung mở hết .

Vỡ ối sớm : Ối vỡ khi chuyển dạ nhưng cổ tử cung chưa mở hết .

Ối vỡ non : Vỡ ối khi chuyển dạ .

Rau bong và sổ rau : Cơn co liên tục Open sau 1 tiến trình nghỉ ngơi sinh lý làm cho rau thai và màng rau ra ngoài. Tử cung co chặt tạo thành khối bảo đảm an toàn trong 2 giờ gây tắc mạch sinh lý sau khi rau sổ .

Thay đổi khác

Trong cơn co nhịp thở của mẹ chậm lại và mạch tăng lên, hết cơn co trở lại thông thường .

Về chuyển hoá

Cơ thể mẹ giảm khối lượng từ 4-6 kg. Số lượng bạch cầu tăng lên trong quy trình chuyển dạ .

Bàng quang

Cổ bàng quang hoàn toàn có thể bị kéo lên cao trên khớp vệ, niệu đạo bị kéo cao và bị chèn ép giữa ngôi thai và khớp vệ .

Về phía thai nhi

Tim thai thay đổi trong cơn co tử cung, tim thai hơi nhanh lên khi tử cung mới co bóp sau đó chậm lại trong cơn co tử cung. Ngoài cơn co tử cung tim thai dần dần trở lại bình thường.

Thời gian chuyển dạ

Ở người con so : thông thường 16-20 giờ, ở người con rạ thời hạn ngắn hơn, trung bình 8-12 giờ .

Cuộc chuyển dạ > 24 giờ là cuộc chuyển dạ lê dài dễ suy thai, mẹ stress không còn sức rặn dễ có can thiệp thủ pháp .

More on this topic

Comments

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Advertismentspot_img

Popular stories