Chắc hẳn không ít những ông bố hay bà mẹ bỉm sữa lo ngại cho những bé nhà mình sẵn sàng chuẩn bị bước về thời hạn ăn dặm với vô vàn những câu hỏi trong đầu như : khi nào khởi đầu ăn dặm ? Bắt đầu như thế nào ? Cháo hay bột ? Giai đoạn nào bé ăn được những loại thực phẩm nào ? Tỷ lệ trong những món như thế nào ? Ăn bao nhiêu là đủ với bé ?Hình như hành trình dài ăn dặm cho bé chưa dừng lại ở đấy bởi không ít những bà mẹ tân tiến còn ám ảnh bởi những hình ảnh với những bữa ăn đầy nước mắt, những em bé rong ruổi trên xe đẩy, những em bé dán mắt vào tivi hoặc điện thoại cảm ứng hay những bé phun phì phì, nước mắt, miệng hô hoán đúng không ạ ?Bài san sẻ ngày hôm nay của Sức khỏe vàng giúp cha mẹ cùng những con có những bữa ăn vui tươi vui mắt, niềm hạnh phúc, giúp hành trình dài ăn dặm của con cùng cả mái ấm gia đình được tự do, vui tươi, tò mò cùng nhau .
Một vài kiến thức cơ bản về ăn dặm
Ăn dặm là gì?
Ăn dặm là giai đoạn cho bé tập làm quen với thức ăn thô, là bước chuyển từ giai đoạn bú mẹ, uống sữa ngoài sang giai đoạn nhai và nuốt thức ăn.
Các cha mẹ cần chú ý quan tâm điểm quan trọng của hành trình dài này đấy là cha mẹ cần theo dõi quy trình ăn và chọn chiêu thức nào giúp trẻ có hứng thú với siêu thị nhà hàng, giúp những con hoàn toàn có thể nhà hàng tự lập .
(Nguồn Internet)
Tại sao phải ăn dặm?
Khi những bé đã được 6 tháng tuổi thì dinh dưỡng trong sữa không còn đủ để cung ứng cho sự tăng trưởng tổng lực của trẻ. Vì nhu yếu dinh dưỡng của bé luôn luôn được đổi khác theo chu kỳ luân hồi tăng trưởng ở mỗi quy trình tiến độ khác nhau. Các mẹ chú ý quan tâm nhé từ lúc sinh ra thì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quan trọng, là thức ăn tốt nhất cho sự tăng trưởng của bé. Nhưng sau 6 tháng tháng thì những bé sẽ tiêu tốn nguồn năng lượng cho những hoạt động giải trí trườn, bò, .. lúc này sữa mẹ không đủ cho nhu yếu của trẻ. Chính vì thế lúc này cần bổ trợ thêm nguồn năng lượng và dinh dưỡng bằng những bữa ăn dặm để bảo vệ cho con được tăng trưởng khỏe mạnh .Bên cạnh đó ăn dặm còn giúp những bạn nhỏ triển khai xong việc điều phối lưỡi những kiến thức và kỹ năng miệng giúp giúp những bé tăng trưởng ngôn từ sau này. Nhưng những mẹ cần chú ý thức ăn trong quá trình ăn dặm chỉ có công dụng bổ trợ chứ không có tính năng thay thế sửa chữa sữa mẹ nhé !
Độ tuổi nào thích hợp dành cho bé ăn dặm?
(Nguồn Internet)Khi nào bé nên ăn dặm là câu hỏi cũng như vướng mắc của đa số những cha mẹ khi những bé hơn 3 tháng tuổi, đặc biệt quan trọng là với những bạn mới lần đầu làm mẹ. Vậy quy trình tiến độ nào được coi là tiến trình hài hòa và hợp lý nhất để bé mở màn ăn dặm ?Thời điểm cho trẻ ăn dặm theo chuẩn WHO ( Tổ chức y tế quốc tế ) là 6 tháng tuổi : nặng 7.3 kg, cao 65,7 cm. Lúc này bé mới đủ năng lực về hoạt động giải trí miệng lưỡi để hoàn toàn có thể nuốt được thức ăn đặc, hệ tiêu hóa cũng đã trưởng thành, giảm rủi ro tiềm ẩn dị ứng ở trẻ .
Có nên cho bé ăn dặm sớm?
Hiện nay không ít những mái ấm gia đình bị áp lực đè nén bởi cân nặng của bé mà tập cho bé ăn dặm sớm ngay tiến trình 4 tháng tuổi, khi hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thành xong. Sau đây là những nguyên do mà được rất nhiều điều tra và nghiên cứu trên quốc tế chỉ ra không nên cho bé ăn dặm quá sớm ( trước 6 tháng tuổi ) mà cha mẹ cần biết nhé !
- Ảnh hưởng hệ tiêu hóa: Hệ tiêu hóa chưa phát triển toàn diện, chưa có men tiêu hóa và dịch tiêu hóa còn ít, ăn sớm bé dễ bị rối loạn tiêu hóa.
- Bé bỏ bú: Cho bé ăn dặm sớm bé sẽ xuất hiện cảm giác no, chán ăn, bỏ bú sữa mẹ. Trong đó dinh dưỡng cho bé dưới 1 tuổi được cung cấp chính bởi sữa mẹ (hoặc sữa công thức)
- Có nguy cơ bị nghẹn thức ăn: Bé dưới 6 tháng tuổi, hoạt động của cơ hàm, lưỡi, hầu, họng chưa thuần thục và phối hợp nhịp nhàng, những thức ăn đặc dễ dẫn đến nguy cơ bị nghẹn, ngạt đường thở của bé nếu không biết cách sơ cứu kịp thời
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh khi trưởng thành
- Tăng tỷ lệ mắc dị ứng
Năm 2020 tổ chức triển khai y tế thế giới ( WHO ) đã khuyến nghị Nếu hoàn toàn có thể, toàn bộ những em bé nên được bú mẹ trọn vẹn trong 6 tháng đầu đời. Sau 6 tháng mới khởi đầu cho bé ăn dặm những thực phẩm dinh dưỡng và bảo đảm an toàn, song song với việc duy trì sữa mẹ đến 2 tuổi và lâu hơn .
Nên chăng cho trẻ ăn dặm muộn?
Trái với những bà mẹ cho con ăn dặm sớm, một số ít mẹ lại cho ăn dặm muộn, tức là ăn dặm sau 6 tháng tuổi. Trẻ ăn dặm muộn dễ bị rối loạn cấu trúc thức ăn, dẫn đến trẻ bị sợ ăn, gây biếng ăn chán ăn ở trẻ. Những rủi ro tiềm ẩn khi trẻ ăn dặm muộn :
- Dễ bị suy dinh dưỡng
- Trẻ khó tiếp nhận và xử lý thức ăn thô
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Khi nào trẻ sẵn sàng với việc ăn dặm
Bố mẹ cần chú ý quan tâm nhé, mỗi em bé khác nhau thì sẽ có nhịp sinh học, tăng trưởng khác nhau nên thời gian thích hợp để khởi đầu việc ăn dặm cũng khác nhau. Sau đây là những tín hiệu nhận ra bé đã chuẩn bị sẵn sàng ăn dặm :
- Bé biết giữ thẳng đầu hoặc có thể ngồi (vững hoặc cần có một chút sự trợ giúp)
- Lưỡi, miệng bắt đầu có các phản xạ đón nhận thức ăn
- Bé có thể kết hợp được mắt, tay, miệng để cảm nhận đồ vật (phản xạ với lấy đồ vật, cầm nắm, đưa lên miệng)
- Bé đủ 6 tháng tuổi
Các tín hiệu sẵn sàng chuẩn bị giả mà cha mẹ chú ý quan tâm tránh cho bé ăn dặm sớm sau :
- Tỉnh giấc đêm
- Chậm tăng cân
- Bé chăm chú nhìn mọi người ăn và tóp tép miệng
Vài nguyên tắc ăn dặm bố mẹ cần chú ý
- Ăn dặm đúng độ tuổi
- Ăn từ loãng đến đặc
- Ăn từ ít đến nhiều
- Ăn từ ngọt đến mặn
- Ăn đa dạng nhiều món khác nhau
- Không kéo dài thời gian mỗi bữa ăn
Tham khảo thêm: Trẻ biếng ăn phải làm thế nào?
Các phương pháp ăn dặm phổ biến hiện nay
Ở Nước Ta lúc bấy giờ, có 3 giải pháp ăn dặm thông dụng được phần đông những cha mẹ chăm sóc :
- Ăn dặm truyền thống
- Ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
- Ăn dặm kiểu Nhật
Bên cạnh đó những bà mẹ cũng lựa chọn việc tích hợp những chiêu thức. Nhưng những mẹ cần quan tâm nếu sử dụng những chiêu thức phối hợp :
- Chỉ áp dụng hai phương pháp kết hợp
- Mỗi phương pháp áp dụng cho một bữa ăn riêng
- Cố định mỗi phương pháp ở các bữa ăn
Ăn dặm truyền thống
(Nguồn Internet)
Ăn dặm truyền thống là gì?
Đây có thể coi là lựa chọn của rất nhiều gia đình Việt hiện nay. Cách chế biến các món ăn dặm truyền thống, mẹ sẽ nấu cháo trắng kết hợp chung với các nhóm thực phẩm khác nhau như rau, củ, thịt, cá, tôm, trứng,… Sau đó được làm nhuyễn bằng cách say, tán hoặc rây.
Ăn dặm truyền thống lịch sử, trẻ được đút ăn bằng muỗng và trẻ chỉ có trách nhiệm nuốt thức ăn .
Các giai đoạn của ăn dặm truyền thống
Giai đoạn: Ăn bột
(Nguồn Internet)Giai đoạn này được lê dài từ tháng thứ 6 đến tháng thứ 8. Ở thời gian này những mẹ nên chọn những thức ăn có mùi vị nhẹ nhàng cần được xay thật nhuyễn mịn. Bắt đầu cho bé ăn từ bột loãng đến đặc, từ lượng ít tới nhiều tùy theo nhu yếu của trẻ .Đầu tiên ăn dặm cần cho trẻ ăn bột ngọt ( bột nấu với những loại rau củ quả ), sau đó bột mặn ( thịt, tôm, cá, … ), rồi những mẹ hoàn toàn có thể phối hợp cả hai loại với nhau
Giai đoạn: Ăn cháo
(Nguồn Internet)Giai đoạn này được những mẹ tập cho bé từ tháng thứ 8 trở đi. Lúc đầu mới làm quen mẹ chỉ cần đút 1-2 thìa mỗi bữa xen kẽ bột, sau đó tăng dần lượng cháo lên. Các mẹ cần chú ý quan tâm chút nhé không nên chuyển bất ngờ đột ngột từ bột sang cháo vì trẻ không kịp thích nghi dẫn đến kém ăn. Và quy trình tiến độ ăn cháo cũng được chia làm 3 quy trình tiến độ nhỏ cho những mẹ nhà mình quan tâm nhé :
- Giai đoạn ăn cháo nhuyễn (Từ tháng thứ 8 đến tháng thứ 9 của ăn dặm)
- Giai đoạn ăn cháo vỡ hạt (Từ tháng thứ 10 đến tháng 11 của ăn dặm)
- Giai đoạn ăn cháo nguyên hạt (Từ tháng thứ 12 của ăn dặm)
Giai đoạn: Ăn cơm
(Nguồn Internet)Khi những bé nhà mình đã mọc đủ 20 răng sữa thì những mẹ hoàn toàn có thể cho bé chuyển sang ăn cơm. Không nên cho bé ăn cơm quá muộn, sẽ khiến trẻ bị thiếu về dinh dưỡng, cũng không nên cho bé ăn sớm vì hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thành xong để tiêu thụ cũng như hấp thụ chất dinh dưỡng .Khi mở màn ăn cơm những mẹ cho trẻ ăn cơm nát ( cơm nấu hơi nhão, mềm ) cùng với thức ăn được băm nhỏ hoặc xé nhỏ. Các mẹ cũng cần bổ trợ thêm những loại rau để sung chất xơ cho trẻ ( nấu canh, luộc rau, … ) không nên lạm dụng những loại thức ăn mặn .
Ưu điểm ăn dặm truyền thống
- Trẻ tăng cân tốt, do trẻ được ăn với số lượng nhiều khi tập ăn
- Cách chế biến đơn giản và dễ chuẩn bị, không mất nhiều thời gian, phù hợp với các mẹ bận rộn
- Trẻ ăn các loại thức ăn xay nhuyễn tốt cho hệ tiêu hóa đang còn yếu.
Nhược điểm ăn dặm truyền thống
- Phản ứng nhai và nuốt của trẻ ăn dặm truyền thống kém hơn do không được tập ăn thức ăn thô
- Ăn dặm truyền thống là nấu chung các nguyên liệu với nhau gây cho trẻ khó cảm nhận được mùi vị của thức ăn, dễ khiến trẻ biếng ăn và kén chọn thức ăn khi lớn
- Ăn dặm truyền thống do cách chế biến là nhiều loại nguyên liệu một lúc nên khó phát hiện trẻ thích món nào, không thích món nào và bé có bị dị ứng với loại thức ăn nào không.
Ăn dặm kiểu Nhật
(Nguồn Internet)Trong Tiếng Nhật, ăn dặm được gọi là rinyu-shoku có nghĩa là ăn để sẵn sàng chuẩn bị cho việc cai sữa, đơn cử là dùng thức ăn để phân phối chất dinh dưỡng cho bé thay sữa mẹ hay sữa công thức .
Ăn dặm kiểu Nhật là gì?
Nguồn ảnh InternetPhương pháp ăn dặm kiểu Nhật lúc bấy giờ cũng được ưu thích tại Nước Ta. Khi khởi đầu hành trình dài ăn dặm của mình thì món tiên phong mà trẻ được ăn chính là cháo nhuyễn với tỷ suất 1 : 10 ( 1 gạo : 10 nước ) và tỷ suất này được đổi khác cùng với quy trình lớn lên của trẻ. Ăn dặm kiểu Nhật khác với ăn dặm truyền thống lịch sử là những loại thức ăn trong giải pháp ăn dặm kiểu Nhật được chế biến riêng với độ thô tương thích với quá trình tăng trưởng của trẻ .
Các giai đoạn của ăn dặm kiểu Nhật
Ăn dặm kiểu Nhật được chia thành bốn thời kỳ tương thích với sự tăng trưởng nói chung của bé :
Thời kỳ 1 (5-6 tháng tuổi)
Trong quy trình ăn dặm tiên phong này thì cháo với súp là món chính trong mọi bữa ăn bé. Cháo ở quy trình tiến độ này được nấu nhuyễn và mịn, tỉ lệ gạo và nước là 1 : 10. Cách sơ chế là rây mịn, cách ăn của bé là mím môi, dùng lưỡi đẩy ra đẩy vào để nuốt thức ăn. Trong tháng đầu 1 bữa / ngày, tháng thứ 2 2 bữa / ngày .
Thời kỳ 2 (7-8 tháng tuổi)
Đây được coi là thời hạn lý tưởng để bé tiếp cận với những đồ ăn dặm, bé hoàn toàn có thể dùng lưỡi để nghiền nát thức ăn, độ đặc, độ thô của thời kì này cũng được tăng lên. Cháo được nấu theo tỉ lệ 1 : 7. Độ thô của quy trình tiến độ này mẹ hoàn toàn có thể thái hoặc băm nhỏ từ 1 – 3 mm, số bữa trong ngày là 2 bữa .
Thời kỳ 3 (9-11 tháng tuổi)
Trải qua 4 tháng thì đến thời kỳ này những bé đã quen với những thực đơn ăn dặm kiểu Nhật của mẹ, năng lực nhai ở bé đã tốt hơn ( bằng lợi ), bé hoàn toàn có thể ăn cơm nát hoặc cháo hạt vỡ với tỷ suất 1 : 5. Ngoài ra mẹ hoàn toàn có thể phối hợp với những thực phẩm mà bé hoàn toàn có thể tự cầm ăn hoặc những đồ nghiền hoặc băm nhỏ. Số bữa trong ngày của bé tăng lên 3 bữa .
Thời kỳ 4 (12-18 tháng tuổi)
Đến với giai đoạn này mẹ có thể cho bé ngồi ăn cơm cùng cả nhà và ăn thêm hai bữa phụ trong ngày. Bé đã có thể nhai bằng lợi hoặc bằng răng, cơm nát hoặc cháo ở tỷ lệ 1:2.
Ưu điểm của ăn dặm kiểu Nhật
- Bé được học kỹ năng nhai, nuốt thức ăn và có khả năng ăn thô sớm hơn.
- Ăn riêng từng loại thức ăn nên giúp kích thích hệ tiêu hóa, vị giác, giúp trẻ làm quen với mùi vị của các loại thức ăn.
- Giúp bố mẹ dễ dàng nhận biết được bé thích món gì, không thích món gì và bé bị dị ứng với loại thực phẩm nào.
- Giúp bé tự lập, tự ngồi ăn.
Nhược điểm của ăn dặm kiểu Nhật
- Hành trình ăn dặm theo kiểu Nhật yêu cầu mẹ có thời gian trong việc chuẩn bị thức ăn giai đoạn đầu.
- Việc bảo quản chế biến thức ăn cho bé thường phải rất cẩn thận
- Chi phí đầu tư cho dụng cụ chế biến đồ ăn ăn dặm kiểu Nhật tương đối cao
Ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
(Nguồn Internet)
Ăn dặm tự chỉ huy (BLW) là gì?
Ăn dặm tự chỉ huy được dịch nguyên nghĩa từ tiếng anh “ Baby led weaning ” giải pháp này có từ cuối thế kỷ 19 xuất phát từ những nước ở Châu Âu và Châu Mỹ. Phương pháp này khác với ăn dặm truyền thống lịch sử và ăn dặm kiểu Nhật là thức ăn được cắt thành miếng có kích cỡ, hình dạng tương thích và chế biến theo từng tiến trình tăng trưởng của bé. Bé sẽ được ngồi ăn chung với mái ấm gia đình được quyết định hành động mình ăn gì, ăn bao nhiêu và khi nào kết thúc. Ban đầu bé sẽ sử dụng tay bốc phối hợp với những giác quan như mắt, miệng, răng ( lợi ) để cắn nghiền và nuốt thức ăn. Khi lớn một chút ít bé sẽ được học cách dùng thìa dĩa, đũa, Sau 1 tuổi bé sẽ ăn được hầu hết những món ăn như người lớn .
(Nguồn Internet)
Các giai đoạn của ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
Khác với ăn dặm truyền thống lịch sử và ăn dặm kiểu Nhật thì ăn dặm tự chỉ huy ( BLW ) không chia theo tháng tuổi mà chia dựa theo kỹ năng và kiến thức mà mỗi bé đạt được. Thông thường ăn dặm tự chỉ huy ( BLW ) sẽ trải qua 5 tiến trình sau :
- Giai đoạn tập bốc: Trong giai đoạn này bé bắt đầu sử dụng bàn tay của mình để cầm nắm đưa thức ăn lên miệng. Kết thúc giai đoạn này bé hoàn toàn thành thạo với việc sử dụng tay trong việc ăn và xử lý thức ăn.
- Giai đoạn bốc nhón: Thay vì dùng cả bàn tay để cầm nắm, bé sẽ tập sử dụng ngón trỏ và ngón cái để nhặt các mẫu thức ăn nhỏ.
- Giai đoạn nhai nhả: Đối với giai đoạn này bé sẽ có những biểu hiện cũng như thái độ không tốt đối với việc ăn uống, và mẹ cần nắm vững kiến thức cũng như tâm lý trong giai đoạn này.
- Giai đoạn tập dùng thìa: Trong thời gian này bé sẽ được mẹ giới thiệu và tập sử dụng thìa cũng như dĩa, đũa.
- Giai đoạn hoàn thiện: Đây là giai đoạn kỹ năng nhai và nuốt của bé đã hoàn thiện, bé có thể ăn bữa ăn hoàn chỉnh.
Ưu điểm của ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
- Giúp bé được khám phá mùi vị, màu sắc của mỗi loại thức ăn riêng biệt
- Tạo môi trường giúp bé phối hợp tay và mắt, phát triển sự khéo léo cũng như kỹ năng nhai
- Bé được ăn theo nhu cầu của bản thân, tạo thói quen ăn uống tốt
- Không tốn nhiều thời gian chuẩn bị đồ ăn riêng
Nhược điểm của ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
- Bố mẹ sẽ lo lắng trong giai đoạn đầu vì bé ăn ít và dễ sụt cân
- Bé có thể bị hóc, nghẹn nếu bố mẹ không để ý quan sát
- Thường xuyên vệ sinh chỗ ăn của bé
Lời kết
Hành trình nào trong các cột mốc dành cho các bạn nhỏ cũng tốn vô cùng nhiều sự băn khoăn lo lắng của các bậc làm bố, mẹ. Hy vọng bài viết của Mẹ Mun giúp bố mẹ chọn được hành trình ăn dặm phù hợp bé để cả gia đình có những giờ ăn vui vẻ, bố mẹ nhàn tênh nhé!
