Chủ quyền quốc gia là khái niệm nền tảng trong luật quốc tế, được xem là quyền nguyên gốc về mặt pháp lý theo nghĩa toàn bộ những quyền và tự do của mọi và mỗi quốc gia đều xuất phát từ quyền nguyên gốc này. Chủ quyền là vốn có, tự nhiên và chỉ duy nhất thuộc về quốc gia. Dưới đấy sẽ tập hợp những đánh giá và nhận định của học giả, cơ quan tài phán về những cách hiểu “ chủ quyền quốc gia ”. Ngoài ra, ở cuối post sẽ đề cập đến câu hỏi Open khá liên tục : liệu việc ký kết điều ước quốc tế ngày càng nhiều có làm suy giảm chủ quyền quốc gia khi chúng tạo ra ngày càng nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm và số lượng giới hạn ngày càng hẹp khoảng trống tự do hành vi của những quốc gia ?
-
Ý kiến học giả
MALCOLM N. SHAW : “ Luật pháp quốc tế được kiến thiết xây dựng dựa trên khái niệm quốc gia. Quốc gia lại được đặt trên nền tảng của chủ quyền, được bộc lộ như quyền lực tối cao tối cao của những thiết chế nhà nước bên trong quốc gia đó và bên ngoài quốc gia đó biểu lộ là quyền lực tối cao tối cao của quốc gia với tư cách một chủ thể pháp lý. ” [ 1 ]
JAMES CRAWFORD: “Thuật ngữ ‘Chủ quyền’ có rất nhiều cách sử dụng. Theo nghĩa nguyên gốc thuật ngữ này chỉ đến quyền lực tối cao bên trong một quốc gia – thuộc về vấn đề của luật hiến pháp hơn là pháp luật quốc tế, và là vấn đề mà ở nhiều quốc gia không được xem là một vấn đề thực sự. Theo nguyên tắc phân chia quyền lực, không có bất kỳ thiết chế nào bên trong một quốc gia có quyền lực toàn bộ; quyền lực sẽ được phân chia, nhưng quốc gia vẫn được xem là có ‘chủ quyền’. Luật pháp quốc tế để vấn đề phân chi quyền lực trong nội bộ quốc gia cho từng quốc gia quyết định. Luật pháp quốc tế xem mỗi quốc gia như một thực thể có chủ quyền, theo nghĩa rằng quốc gia mặc nhiên có toàn bộ thẩm quyền để hoạt động không chỉ bên trong quốc gia mà còn ở phạm vi quốc tế, để ký kết (hoặc không ký kết) các điều ước quốc tế và các cam kết khác, để quan hệ (hoặc không quan hệ) với quốc gia khác bằng nhiều cách thức, để đồng ý (hoặc không đồng ý) giải quyết các tranh chấp quốc tế.” [2]
PETER MALANCZUK : “ Khi một luật sư quốc tế nói rằng quốc gia có chủ quyền thì họ chỉ có ý cho rằng quốc gia đó độc lập, và rằng quốc gia đó không phụ thuộc vào vào những quốc gia khác. Họ không có ý cho rằng quốc gia đó hoàn toàn có thể theo bất kể phương pháp nào đứng trên pháp lý. Sẽ tốt hơn nếu từ ‘ chủ quyền ’ được sửa chữa thay thế bằng từ ‘ độc lập ’. Trong chừng mực mà từ ‘ chủ quyền ’ có nghĩa vượt quá nghĩa ‘ độc lập ’ thì từ này không phải là một thuật ngữ pháp lý với một ý nghĩa cố định và thắt chặt, mà thực ra là một thuật ngữ trọn vẹn mang tính cảm tính. Mọi người biết rằng những quốc gia rất hùng mạnh, nhưng việc quá tập trung chuyên sâu vào chủ quyền đã khuyếch đại quyền lực tối cao của họ và khuyến khích họ lạm dụng nó … ” [ 3 ]
ANTONIO CASSESE : “ Chủ quyền quốc gia không phải là không bị số lượng giới hạn. Rất nhiều pháp luật của lao lý quốc tế đặt ra số lượng giới hạn so với chủ quyền. Bên cạnh những lao lý điều ước, khác nhau giữa những Quốc gia, những số lượng giới hạn còn được đặt ra với chủ quyền quốc gia từ những pháp luật tập quán. Chúng là hệ quả pháp lý tự nhiên của nghĩa vụ và trách nhiệm tôn trọng chủ quyền của những Quốc gia khác … Một Quốc gia hoàn toàn có thể không được thực thi quyền lực tối cao chủa quyền của mình, hay can thiệp vào, những hoạt động giải trí được thực thi hợp pháp bở Quốc gia khác trên chủ quyền lãnh thổ của chính mình. Sự bất lực pháp lý này bắt nguồn từ nguyên tắc chung áp đặt nghĩa vụ và trách nhiệm tôn trọng sự độc lập và danh dự của những Quốc gia khác ( par in parem non habet imperium, nghĩa là, những người bình đẳng không có thẩm quyền với những người bình đẳng khác ). ” [ 4 ]
ROBERT BECKMAN và DAGMAR BUTTE : “ Chủ quyền là quyền độc quyền thực thi quyền lực tối cao chính trị tối cao so với một chủ quyền lãnh thổ xác lập ( vùng đất, không phận và một số ít khu vực biển nhất định như lãnh hải ) và con người bên trong chủ quyền lãnh thổ đó. Không một Quốc gia khác nào hoàn toàn có thể có quyền lực tối cao chính trị chính thức bên trong Quốc gia đó. Do đó, chủ quyền có tương quan ngặt nghèo đến khái niệm độc lập chính trị. ” [ 5 ]
-
Án lệ của cơ quan tài phán quốc tế
VỤ ĐẢO PALMAS ( PCIJ, 1928 ) : “ Chủ quyền đặt trong quan hệ giữa những Quốc gia nhấn mạnh vấn đề đến sự độc lập. Sự độc lập tương quan đến một phần của toàn cầu là quyền thực thi những tính năng của một Quốc gia bên trong tách biệt khỏi bất kỳ Quốc gia nào khác [ … ] Như đã nói trên, chủ quyền chủ quyền lãnh thổ tương quan đến quyền độc quyền trong việc thực thi những hoạt động giải trí của một Quốc gia. Quyền này đi kèm một nghĩa vụ và trách nhiệm song song : nghĩa vụ và trách nhiệm phải bảo vệ những quyền của những Quốc gia khác bên trong chủ quyền lãnh thổ của mình, đơn cử là quyền của những quốc gia này so với sự toàn vẹn và bất khả xâm phạm trong thời bình và thời chiến, cùng với những quyền mà mỗi Quốc gia hoàn toàn có thể yêu sách cho công dân của họ trên chủ quyền lãnh thổ quốc tế. Việc không thực thi chủ quyền chủ quyền lãnh thổ theo phương pháp tương thích với những thực trạng, một Quốc gia không hề hoàn thành xong nghĩa vụ và trách nhiệm trên. Chủ quyền chủ quyền lãnh thổ không hề tự số lượng giới hạn trong góc nhìn bị động của mình, đơn cử là chỉ xem xét từ đặc thù loại trừ những hoạt động giải trí của quốc gia khác ; chính bới chủ quyền chủ quyền lãnh thổ là nhằm mục đích chia tách khoanh vùng phạm vi khoảng trống giữa những quốc gia, mà trong đó những hoạt động giải trí của con người diễn ra, nhằm mục đích bảo vệ tại bất kể thời gian nào mức bảo vệ tối thiểu mà pháp luật quốc tế là người bảo vệ. [ … ] ” [ 6 ]
VỤ QUY CHẾ THUẾ QUAN GIỮA ĐỨC VÀ ÁO ( PCIJ, 1931 ), Ý KIẾN CÁ NHÂN CỦA THẨM PHÁN M. ANZILOTTI : “ Chúng ta giờ đây phải xác định nghĩa và khoanh vùng phạm vi của thuật ngữ ‘ độc lập ’ … tôi nghĩ những đánh giá và nhận định nêu trên cho thấy sự độc lập của nước Áo … không là gì khác hơn sự sống sót của một nước Áo, bên trong biên giới được xác lập theo Hiệp ước Saint-Germain, như một Quốc gia riêng không liên quan gì đến nhau và không nhờ vào vào thẩm quyền của bất kỳ Quốc gia hay nhóm Quốc gia nào khác. Độc lập được hiểu như vậy thực sự không là gì hơn chính là tiêu chuẩn thường thì của một Quốc gia theo pháp luật quốc tế ; nó hoàn toàn có thể cũng được miêu tả như chủ quyền ( suprema potestas ), hay chủ quyền bên ngoài, theo nghĩa một Quốc gia không có bất kể cái gì có thẩm quyền bên trên nó ngoại trừ lao lý quốc tế. ” [ 7 ]
-
Ký kết điều ước quốc tế có thu hẹp chủ quyền quốc gia?
Một câu hỏi cũng khá hay mà đôi lúc cũng đặt ra là “ liệu việc một quốc gia ký kết nhiều điều ước quốc tế, với ngày càng nhiều những nghĩa vụ và trách nhiệm phải thực thi, có làm cho chủ quyền quốc gia bị hạn chế dần hay không ? ”. Để vấn đáp thắc mắc này, xin trích lại quan điểm của Tòa án Thường trực Công lý Quốc tế ( PCIJ ) trong Vụ Wimbledon năm 1923 :
“ Tòa khước từ cho rằng, khi ký kết những điều ước quốc tế mà theo đó một quốc gia cam kết thực thi hoặc không được triển khai một hành vi đơn cử, là một hành vi từ bỏ chủ quyền. Không có bất kể hoài nghi nào rằng một điều ước quốc tế tạo ra một nghĩa vụ và trách nhiệm thuộc loại này lại áp đặt số lượng giới hạn lên trên việc thực thi quyền chủ quyền của một Quốc gia, theo nghĩa là nó nhu yếu những quyền này phải được triển khai theo một cách nhất định. Nhưng quyền tham gia vào những mối quan hệ quốc tế là một bộc lộ của chủ quyền quốc gia. ” [ 8 ]
Về yếu tố này, tác giả cũng từng nghe Giáo sư Allain Pellet vấn đáp. Giáo sư cho rằng việc ký kết điều ước quốc tế không hề xem là tác động ảnh hưởng đến chủ quyền của quốc gia, bởi lẽ chủ quyền của những quốc gia là bình đẳng – nguyên tắc bình đẳng chủ quyền – do đó không hề có chuyển chủ quyền của một quốc gia ký kết nhiều điều ước quốc tế lại hẹp / số lượng giới hạn hơn so với một quốc gia ký kết ít điều ước quốc tế hoặc không ký kết bất kể điều ước quốc tế nào .
Trần H. D. Minh ( chỉnh sửa 22/01/2018 )
———————————————————————-
[ 1 ] Malcolm N. Shaw, International Law, 6 th ed., CUP, 2008, tr. 487 .
[ 2 ] James Crawford, Sovereignty as a legal value, in trong James Crawford and Martti Koskenniemi, Cambridge Companion to International Law, CUP, 2012, tr. 118 .
[ 3 ] Peter Malanczuk, Akehurst’s Modern Introduction to International Law, 7 th ed., Routledge, 1997, tr. 17-18
[ 4 ] Antonio Cassese, International Law, 2 nd ed., OUP, 2005, tr. 98 .
[ 5 ] Robert Beckman và Dagmar Butte, Introduction to International Law, tr. 2, xem tại https://www.ilsa.org/jessup/intlawintro.pdf
[ 6 ] Vụ hòn đảo Palmas ( Hà Lan / Mỹ ), Phán quyết của Tòa PCIJ năm 1928, Reports of International Arbitral Awards, vol. II, tr. 838 – 839 .
[ 7 ] Vụ Quy chế thuế quan giữa Đức và Áo, Ý kiến tư vấn của Tòa PCIJ năm 1931, Ý kiến cá thể của thẩm phán M. Anzilotti, tr. 57 .
[ 8 ] Phán quyết của Tòa PCIJ năm 1923, tr. 22 .
Chia sẻ:
Thích bài này:
Thích
Đang tải …
